1898. N". 93.
Dinsdag 9 Augustus,
85sle jaargang.
GOESCHE
D« mitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en AdvertentiUa voor dit blad
aangenomen bjj de beeren Nijgh Van Ditmab te Botterdam en verder
bjj alle Boekverkooperi en Brievengaarders.
Inaendlnf vso edverteotf^a vAe* 9 uren «p dien
COURANT.
Db prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
f der uitgave.
OPENBARE VERGADERING
van den
BAAR der Cremeente G O E S,
op DINSDAG 9 AUGUSTUS 1898,
des avonds te 8 uren.
Goes, G Augustus 1898.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Punten van behandeling:
1. Notulen der vorige vergadering.
2. Verzoek G. 0. C. Bethe om eervol ontslag als
leeraar aan de H. B. School.
3. Benoeming leeraar aan de H. B. School.
De door (lea geemeenta-oatranger aangeboden
REKENING
der ontvangsten en uitgaven van de gemeente over 1897
is in de vergalering ran heden aan den Raad overgelegd,
•n za' voor belangstellenden ter visie liggen ter Secretarie van
heden tA en met den 20 Augustus a s., op eiken werkdag
van des voormiddags 9 tot des namiddags 2 uren.
Goes, deD 5 Ai-gustus 189S.
Rurgemcoster en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Wekelijksch algemeen overzicht.
Bet staat nu vast dat de vredesvoorwaarden, die
de Ameiikanen aan de Spanjaarden aanbie
den, om niet te z 'ggan opleggen, aldus luiden
Schadeloosstelling in geld wordt niet gevraagd, maar
afstand van alle gezag op Cuba en onmiddellijke
ontruiming van het eiland. Afstand aan de Veree-
nigde Staten en ontruiming van Portorico en andere
West-Indische eilanden onder Spaansche souvereim-
teit. Afstand van een der Ladronen. Bezetting door
de Unie ven de stad, de baai en de haven van Ma
nilla gedurende de sluiting Tan een vvedestractaat,
waarin bet oppertoezicht en de regeeringsvorm zul
len worden geregeld.
Misschien zal cp deze voorwaarden nog wel een
weinig afgedongen worden en het is zelfs of Mc.
Kinley daarop heeft gerekend, door ook te eischen
afstand van een der Ladronen.
Dat deze voorwaarden, tegen alle gebruiken van
de diplomatie iD, bekend werden vóór de Spaansche
regeering haar antwoord ofliciëal heeft gegeven, vindt
zgn oorzaak in de groote haast, die de president
beeft om een eind aan den oorlog te maken, daartoe
genoodzaakt door den slechten gezondheidstoestand
der troepen op Cuba, onder welke koortsen van
allerlei aard woeden en die niet voldoende scbjjnen
verpleegd te worden, en door den minder gunstigen
gang van zaken op de Philippjjnen.
Intusscben, al willen de Amerikanen den oorlog
spoedig beëindigen, de Spanjaarden Bcbgnen zich
niet te haasten. Sagasta onderhandelt voortdurend
met de voornaamste mannen op politiek gebied over
de positie van bet zieke Spanje. Het Igkt wel of
de tegenwoordige regeering niet de verantwoorde
lijkheid voor de voortzetting van den oorlog op zioh
durft nemen, maar toch ook de vredesvoorwaarden
niet onmiddelljjk wil aannemen en d*t zg daarom
wenscht dat anderen die moeilyke taak zulten aan
vaarden en den oorlog nog wat zullen voortzetten.
Wellicht is dat talmen ook veroorzaakt door de
onrustbarende berichten over den toestand van het
Amerikaansche leger bjj Santiago. De generaals ach
ten Bpoedige repatriëaring noodzakelijk. Maar alB
Cuba door hen verlaten is, wat belet dan den Span
jaarden om het verloren terrein weer te bezetten T
Op deze kans schijnen zjj nog te rekenen en op
welk voordeel knnnen de Amerikanen dan wjjzen
bjj de onderhandelingen, behalve op de bezetting
van een paar plaatsen op Portorico?
Maar nog iels anders kan de Spaansche regeering
gebracht hebben tot aarzeling bjj bet aannemen der
vredesvoorwaarden. Deze bepalen ook het overnemen
van de gansche West-Indische koloniale schuld door
Spar je. De Vos8. Zeit. beweert, dat dit een onmoge
lijke eisch is. Spanje zal waarschjjnljjk na het sluiten
van den vrede een staatsbankroet aankondigen en
wannner het onder die omstandigheden de West-
IndUche schuld nog op zich moet nemen is een
bankroet onvermjjdeljjk. Daarbjj komt dat de hou
ders der schuldbrieven wel mogen gehoord worden,
waar het geldt de overdracht dier schuld van den
solventen debiteur (Cuba) op den straks insolventen
debiteur (Spanje) Of echter de Vereenigde Staten
zich aan dezen eisch van billjjkheid zullen storen,
is aan eenigen twijfel onderhevig.
Er Bchjjat in Frankrijk eenige kentering te
komen in de onverkwikkelijke Dreyfus- quaestie.
Volgens de Indép. Beige wil de minister-president
Brisson nietB liever dan hierover het ware licht te
doen opgaar, doch na de houding, die zgn voorganger
Móline heeft aangenomen, acht bjj het noodig dat
bet onderzoek der zaak aan da militaire rechtspraak
onttrokken on aan den burgerlijken rechter opge
dragen wordt. Daartoe zdu fajj aan de justitie d:
vrjje hand willen laten, opdat van stap tot step de
ware toedracht der geschiedenis aan hst licht treedt.
Wanneer het eenmaal zoo ver gekomen is, hoopt bjj
dat rechter en gezworenen, door een onverdachte
uitspraak, boa zg ook uitvalle, Frankrijk en geheel
Europa zullen overtuigen en een einde maken aan
een verdenking, waaronder het Fransche recht zoo
langen tijd ligt.
Het is merkwaardig hoe stuk voor stak de nevelen
optrekken, waarmede men de Dreyfus-zaak aan
vankelijk heeft omgeven. Toen Scheurer-Kestner voor
het eerst de campagne begon, wist men van niets.
Hjj en enkele anderen beweerden elechts dat Dreytus
onschuldig was en dat Esterhazy de schuldige moest
zgn. Hun aanval mislukte dan ook bg het eerste
proces, doch de stoot was gegeveneen ander bad
door deze eerste actie de overtuiging gekregen, dat
er iets onrechtvaardigs was gebeurd. Die andere
was Zola.
Hoeveel verder zgn we nu reedsLangs allerlei
kleine en groote veroveringen zgn we gekomen tot
de verklaring van minister Civaignac, dat de on
wettigheid van het gevelde vonnis vaststaat. Thans
geldt het de onschuld van Dreyfns en de schuld
van Esterbazy te doen bljjken.
Gedurende de vacantie zal de zaak slfp.'nde bljjven
en wat dan gebeuren zal, kan niemand voorspellen.
Het merkwaardigste is, dat, terwjjl Frankrjjk scbjjnt
te dobberen op de wateren, het volk, in plaats van
den stuurlieden een verwjjt te maken van den toe
stand, juist de bewindvoerders aan bet roer houdt.
Het ministerie Méline zou vermoedeljjk reeds lang
bezweken zgn, indien de zaak-Dreyfus er niet ge
weest was, en bet zwakke kabinet Brisson leeft
eigenljjk alleen door de heftige aanvallen, die de
Dreyius-psrs voortdurend op dit mmBterie doet.
Omdat als bet ware iedereen viefst de zaak flink
aan te vatten, wordt zjj gedurig op de lange baan
geschoven. In het voorjaar waren het de verkiezin
gen, in den komenden winter zal men zich ver
schuilen achter de wereldtentoonstelling van 1900.
Zoodra de kamer weer is bjjeengekomen verwacht
men dat elke maatregel van ingrjjpenden aard zal
afstuiten op de mogeljjkheid, dat de Drryfns-zask,
welker definitieve beëindiging niet zonder bet ver
wekken van groote ontevredenheid kan geschiedeD,
nadeelig zal werken op de Fransche wereldtentoon
stelling.
In Oostenrijk leeft men nog altjjd in afwach
ting van de maatregelen, die graaf Thun nu nemen
zal, nadat hjj op zoo onverwachte wjjze e m sluiting
van den Rgksdag heeft bewerkt. De geheele Oos-
tenrgksche pers hecht veel beteekeniB aan deze
sluiting, te meer nog omdat men meende, dat uit
de troebelen een crisis zou zgn voortgekomen, wat
gebleken is niet bet geval te zgn. Geen enkele
partg heeft red-n zich te verheugen over den loop
welken de zaak thans genomen beeft, want zoowel
de Czechen als de Duitscbers zouden nuts te ver
liezen maar wel te winnen hebben, indien de ge
schillen, die reeds zoo langen tgd den Rjjksraad in
beroering hebben gebracht, in der minne waren
geschikt geworden. De moeilijkheden dagteekenen
nu al van drie kabinetten en hoopen zich steeds
meer en meer opde Hongaarsche pers richt on-
ophoudelgk waarschuwingen tot Oo3tenrjjk terzake
van de vernieuwing van den Ausgleichdoch de re-
gearing stelt alle grieven en verlangens der par-
tjjen ter zjjde voor het belang van den Staat.
Daarom juist heeft zg gemeend het zonder parle
ment te moeten doen, ten einde meer vrgheid van
handelen te hebben. Graaf Tbnn scbgnt vast be-
Bloten te zjin het taai-reglement, door hem ont
worpen doch waarop bg noch van de Duitscbers
noch van de Slaven goedkeuring heeft kunnen ver-
krggen, eenvoudig bg Keizerlgk decreet af te kon
digen.
In den laatsten tgd komen voortdurend berichten
over opstanden in China; zg breiden zich uit en
konden wel eens nitloopen op de verdrgving van
het thans regeeronde vorstenhuis. Overwinren de
opstandelingen dan kan men aannemen, dat duizen
den zich bg hen zullen aansluiten. De wrok over
atpersing en vrees voor verraad zgn in staat om
millioenen in China naar de wapenen te doen grgpen.
Drie groote geheime genootschappen bedoelen de
omverwerping van het Mantijou-geslacht en hebben
zich onder eede, op straffe des doods, verbonden,
mede te werken aan de uitroeiing der dynestie. Ook
het leger in Znideljjk China telt een menigte aan
hangers van deze geheime broederschap.
De toestand wordt als zeer ernstig beschouwd, tt
meer daar Rusland zich in het noorden een weg
baant naar Peking. De Mantsjou-troon loopt veel ge
vaar de keizer zal waarschjjnljjk zgn hot naar eene
andere stad moeten verplaatsen. Noordwaarts kan hjj
niet gaan, want de bakermat van zjjn geslacht,
Moukden, zal reeds lang in handen der Russen ge
vallen zgn vóór zij te Peking aankomen. Wel ia het
mogeijjk, dat de Rassen hem hier een veilige schuil
plaats geven, maar dan zal zgn positie ongeveer
worden als die van den Emir van Bokhara, een
kleine staat in Midden-Azië.
GOES, 8 Augustus 1898. j
Thans is, geljjk in de jongstgehouden raads-
zitting is medegedeeld, ook eene afwjjzende
beschikking ontvangen op het verzoek van
den Raad van Goes aan de Regeering om subsidie
kracht en 8 art. 49 der wet op het lager onderwjjs. I
Doordien nu op het geheele adres afwgzend
is beschik% gaat de gemeente een zeer moeiljjk tjjd-
perk tegemoet en wordt op ons gemeentebestuur een
zware taak gelegd. Hepen wg dat het niet genood
zaakt zjj den belrstingdruk der ingezetenen nog hooger
op te voeren dan thans 1 Of dit echter vermeden «n
tegeljjk in de verschillende takken van dienst be
hoorlijk voorzien kan worden, ziedaar eene vraag,
welker beantwoording in gunstigen zin reeds in de
naaste toekomst ongetwgfeld moeieljjkhtid opleve
ren, zoo niet ocmogeijjk bljjken zal.
Ezechiel 37 2. Mogen wjj kerkvoogden der
Hervormde gemeente eens eene nauwkeurige i n-
s p e c t i e aanbevelen van het kerkhof, vooral
van het weateljjk gedeelte, waarover nog al drukke
passage is Ongetwgfeld worden zg dan herinnerd aan
de woorden van den tekst, dien wjj hierboven schre
ven, en neemt men maatregelen om wat in de laat
ste tgden tot de oppervlakte is gekomen weder aan
de aarde toe te vertrouwen.
Heden slaagde te 's-Hage voor 't eerste ge
deelte van het notaiië 1 staatsexamen de heer D. H.
3. Ittmann Jr.
Borsele. In de Vrglag gehouden raadsver
gadering werd besloten de rekening over 1897
bjj voorraad vast te stellen met een goed slot van
f 1342,22 i/s- Wegens periodieke aftreding van da
heeren A. Polderdjjk en 0. M. Njjsten als zetters
plaatste de raad op de voordracht de aftredende
leden en twee aideren. De heer Polderdgk bedankte
evenwel. De vergadering plaatste nu den heer G.
Minderhoud op de voordracht.
Omtrent de Zeeuwsche Oranje-ten-
toonstelling, die op het eind dezer maand
tot begin September te Middelburg zei worden
gehouden, meldt mea aan de MCt. dat deze zeer
belangrijk zal worden.
Zoowel gemeentebesturen als particulieren stelden
alles ter beschikking der commissie, wat betrekking
heeft op het huis van Orar je, zoodat de zaal van de
Zelandia illustrata in het museum van het Zeeuwsch
Genootschep der Wetenschappen le klein zal zgn om
alles te knnnen bevatten.
De wanden prgken reeds met meer dan dertig
portretten van vorsten en vorstinnen, waaronder
vele leven8groote en ten voeten uit. Op een groot
aantal penningen worden roemrgke daden of gewich
tige gebeurtenissen vereenigd. (vereeuwigd?)
Prenten en tpekeningen geven de beeltenissen te
aanschouwen van de voornaamste leden van het
vorstenhuis van al Jan den Oude tot onze j ugdige
Koningin.
Oude oorkonden, privileg'ën en alba amicorum
geven hunne handtetken\nge?,< nkele met ljjfspreukeu.
Onder de varia telt men tal van voorwerpen, die
getuigen van den innigen band, die steeds tusschen
vorst en volk faeetfc bestaan, terwjjl in boekwerken
de geschiedenis wordt verhaald van het leven en
bet badrjjf vau verschillende leden van het aloude
geslacht.
Hoewel de tentoonstelling uitsluitend zaken omvat
die in Zeeland aanwezig zgn, zoo zal zg toch een
merkwaardig geheel vormen en zal men er voor
werpen zien, die elders niet voorkomen.
Het centraalcomi'é voor de inhuldigingsfeesten
te Amsterdam heeft, wegens gebrek aan deelneming,
afgezien van de versiering der stadsgrachten
door schepen van elders.
Ook de lic'ntstoefc vervalt.
Omtrent de decoratie der Nieuwe
Kerk te Amsterdam voer de inhuldigingsplechtig
heid, waarmede men reeds eenigen tjjd druk bezig
is, kan het Hbl. bet volgende mededeelen.
De Koningin zal de kerk binnenkomen aan de zgde
van den Dam, terwgl de Regentes bet gebouw zal
binnengaan aan de zjjde N. Z Voorburgwal. Do
troon zal opgericht worden tegen het koorhek, maar
zoodanig, dat bet fraaie koperen hek zichtbaar blyffc.
De baldakjjn, die boven den troon komt, zal zich
ongeveer 16 k 17 meter boven den vloer bovindrn.
Achter het koorhek wordt een smaakvolle planten-
versiering aangebracht. De geheele vloer der kerk
wordt bedekt door een houten vloer, waarop zich
prachtige tapjjten se loopers zullen bdvinuoü. Ter
zgde van het orgel komt een tribune voor het koor;
de galeryen zullen ook voor genoodigden tot de
plechtigheid bescb'kbaar zgn. Overigens verrjjzen
tribunes aan weerszijden var. den troon, naast den
toegang aan den Voorburgwal, verder links van den
ingang Mozes- en Aflronstroat, terwgl bovendien de
banken als zitplaatsen zullen dienst doen. De open
ruimte tusschen de pilasters wordt gedecoreerd met
blauwe stof, waarop heraldieke lepuwen, terwgl de
banken met gele stof worden bekleed. De blauwe
stof zal aan den bovenkant zwaar gedrapeerd worden.
Al de backen en het werk tusschen de pilaren wor
den verborgen achter z.g. lambrikgnen, waaruit
groote oranjekleurige fjerpen afhangen. De predik
stoel wordt onzichtbaar door tribunes en decoratie-
werk, terwgl ook de gaskronen tgdeljjk uit het kerk-
gtbauw zullen verwgderd zgn.
Prof. mr. J. de Louter van Utrfcht eindigde
Viydag zgn onderricht aan H. M. de Koningin
en ontving bg die gelegenheid zyne benoeming tot
Ridder in den Nederlandechen Leeuw, alsmede van
H. M. de Koningin-Regentes een souvenir. De beer
Jansen die H. M. teekeales gaf, ontving eveneens
een souvenir en zooals reeds bekend het Ridder
kruis der Oranje Nassauorde.
H. M. de Koningin beeft den datum voor de
Sportbetooging naar aanleiding van de in
huldigingsfeesten vastgesteld op Donderdag 22 Sep
tember a. 8.
Bjj het conconr 8-hip pique ter gele
genheid van de Inhuldig ingsfeesten op 13
September in het Malieveld te 's-Gravenhage zal de
geheele Nederlardsche laodbouwvereeniging vertegen
woordigd worden door boerinnen en boeren mt de
velschillende provinciën, gezeten op twee- of vier
wielige wagens en gekleed in nationaal costuum.
Waarscbgnlgk zal er bg die gelegenheid caronssel
gereden worden en zullen er wedstrgden plaats
hebben voor een- en tweespannen, toebehoorende
aan particulieren en landbouwers.
Aan belanghebbenden wordt bekend gemaakt,
dat voor de betrekking van surnumerair der
posterjjen en telegraphie, waarvoor het
fxamen op 10 dezer en volgende dagen gehouden
wordt, 30 plaatsen worden opengesteld, waarvan
ten hoogste 4 voor vrouweljjke candidaten.
H. M. de Koningin-Weduwe-Regentes beeft
Donderdag in bgzonder gehoor ontvangen Dr. W. J.
L e y d s, ter overhandiging van zijne geloofsbrieven
als buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister
der Zuid-Afrikaansche Republiek bg het Neder-
landsche hof.
Te Arnhem is t>t geneesheer van het stedeljjk
ziekenhuis dr. Van Bommel van Vloten
benoemd.
Het Handelsblad hei ft een >Van dsg tot dag"
over de pandhuizen in onze Oost. Aan bet
slot zegt de schrgver:
Volgens onze meening kan er niets verbeterd
worden zoolang met het financieel argument van den
staat ten voordeele van de handhaving der pand
huizen niet onherstelbaar gebroken is.
Wg noemen die twaalf tonnen gouds van de pand-
hnispacht ronduit een belasting op de armoede.
Die belasting is ons een gruwel, die als schorpi
oenen steekt.
Wg weten in Nederland trouwens sinds lang dat
het een gruwel is maar ieti anders trekt dan
weder aandacht wg weten het, maar vergeten
het.
In 1857 zeide Van Bö veil»dit is een bron van
inkomsten het gouvernement onwaardig".
We zgn na 41 jaren verder. De opbrengst van
die bron is verviervoudigd. De bron is verdiept en
verwgd. Dit mag liet langer 1
Het Handbl. pleit voor de aanneming van het
wetsontwerp tot aanleg van den spoorweg Ka-
lisat Banj oewangi.
De verlenging tct Banjoewangi is noodig, omdat
bet oosteljjk gedeelte der residentie Beeoeki tot
dusver van alle goede gemeenschep met de west
waarts zich uitstrekkende landstreken verstoken is
er is zelfs geen bruikbare karrenwpgNoodig ook,
omdat dan de waterryke en vruchtbare gronden,
welke thans nog geheel onbewoond en onontgonnen
zgn, voor de landbouwngverheid toegsnkelgk ge
maakt worden en dus het geheele gewest tot groo-
ter ontwikkeling zal worden gebracht. Bij het steeds
meer dreigend gevaar voor overbevolking in sommige
gedeelten van Java is de openstelling van nieuwe
terreinen zeker geen onverschillige zaak.
