1898. N°. 89.
•dag 80 Juli
jaargang.
ste
Hoofdei ij ken Omslag
SLACHTER Ij
ij) FEUILLETON.
HEIDER00S,
o
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgozonderd op feestdagen.
Prgs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau wordou Abonnementen en Advortentiëa voor dit blad
aangenomen bjj de beer en Nijgh Van Diïeor te Rotterdam en vorder
bg alle Boekserkoopers en Brievengaarder*!.
lïBwaraöSRas van
te l"»open over land, dat begrppen we niet.
»Naluurljjk weet kolonel Van H-U'Sz wel wat
hjj doet en zon wjj overtuigd dat het over zee van
Regli naar Kotaradja gaan en direct over lard van
Kotaradja terug naar Selimoen, e n voortreffelijke
maatregel is, waaraan een heele boel goed3 ten grond-
sl'g ligt.
»Maar snappen? Neer, dat niet. We vinden het
eigenljjk erg komiekwe zien op de At jebsche sa-
wahs de Kueu-k^eu-ë 8 en G'oe-g'np.örs al aan
bet weik, verhaagd, dat nu de Selimoen-colonne
stilletjes naar Segü ie doorgemarcheerd en het ge
vaar" voorbjj is. Nu krjjgeu ze weer moed voor zes
E m pw dagen later, en daar komt waratje weer
een colonne van Kota-radj*. Jongens, danken de
Kneu-knsuërs enz., wat heeft de Kompsni tegen
woordig 'u ontzettende hoeveelheid soldaten. Neen,
mannen, bergt je krissen msar en schrjjft de be
stelling eaar Penang rmar af. Daar helpt geen lieve
vader of mosder meer aan
vHet is dezc-lfde St-limoen* colonne 1 Net als bjj
de opvoering van de Navarraise de soldaten mar-
cheeren over het toonetf, verdwjjnea echter de cou
lissen en komen aan den anderen kent weer op,
marchecren, verdwijnen, komen weer op, enz.
Nogmaals 't zei alles wel nuttig en goed wezen.
Maar sneppan doe ik het niet en lachen moet ik
erom."
Dat de krijgsverrichtingen in Pcdir lachwekkend
zijn, kunnen wij du juist niet torgeven. Zoowel
de offers, die zjj oavermjjdeljjk kosten, in de eerste
plaats aan menschen levens, als de krachtige houding
van kolonel Heutsz strmmen, dunkt ons, meer tot
ernst en eerbied dan tot lechlnst.
Maar overigens zjjn wjj bet m't den schrijver in
het Bat. A bl. en met De Standaard volkomen eens,
dat de telegrammen omtrent do krjjgiverrichtingen
in P«dir niet uitmunten door duidelijkheid, zelfs
Diet voor hen, die ze met nauwgezetheid volgen,
en dat ze niet. kunnen g« acht worden de belang
stelling in de A'jeseh* aaagelegenbed n bjj het mee
rei deel der Nederlanders te bevorderen.
Onder het opschrift: »Schommelen op
Zondag" schrjjft de te 's-Hage verschijnende anti
revolutionaire Hollander:
iVooral des Z mdags hebben de theetuinen te
Rotterdam druk bezoek. Oud en jorg, rjjk en arm,
dat zich om Gods Sabbath niet bekommert, ver
maakt zich daar en zoekt den tjjd te dooden. De
jeugd doet voornamelijk aan schornmolen. Hoe ge
vaarlijk dergelijk vermaak ie, bleek Z mdag weer.
Zoowei in de uitep inning de »Melkkop" als op
»Lommerrjjk" viel een der schommelend^n over den
schommel en bezet r la zich errstig. De eerste zelfs
moest per rij'uig naar huis gebracht worden. Arme
jjugd, die op zulk een gevaarlijke wjjzu zjjn Zord»g
doorbrengt. Terecht mocht de Heraut in een zijner
laatsfe rumtnois z'ggen, dat de geest te Rotterdam,
gevoed door een der voornaamste bladen, zeer af-
wjjkt van dien te 's Gravcribagp, Utrecht eu elders.
»Een groot veld ter bearbeiding door de Chris
telijke perB wacht alhier nog steeds op ontginning.
Wanneer zal de ploeg eens in den grond gez*t
worden
Zou nu vraagt de Arnh. Ct. werkelijk de
j ugd minder zjjn te beklager, als zjj b.v. haar vrjjen
Woensdag- of Zaterdag-middag of, gedurende de
vacantia, eenigen anderen weekdag »op zulke ge
vaarlijke wjjze" doorbracht Hier valt, dunkt ons,
meer te laken het gebrek aan toezicht der ouders
dan dat. de kinderen den Zondag-middag ic de vrjje
lucht zich met kinderspelen vermaken, zegt het blad.
Er is, niet gebeel ten onrechte voorzeker, gezegd
dat er over leerplicht sedert tal van jaren reeds
zóóveel is geschreven en gesproken, dat het niet te
verwonderen is ah het voorloopig Verslag der Twede
Kamer over het ontwerp tot invoering van den
leerplicht, ondanks zpn grooten omvang, niets nieuws
bevat. Al wordt ongetwjjfeld al wat er over de al
ot niet noodzakelijkheid van leerplicht, over de be-
voeglheid van den Scaat en de rechten der ouders,
over de verboudirg tusschen openbaar en bijzonder
onderwjjs, enz, enz. in geschreven staal, waarljjk niet
voor den éérsten keer te berde gebracht, toch was
er bljjkbaar nog een nieuw argument tegen den
leerplicht aan te voeren, of tegen den »leer-
dwang", om in do terminologie :e blijven van hem,
die d;t nieuwe argument ten beste gaf. Men
vindt het op blz. 11 van het Voorloopig Verslag als
volgt geformuleerd
Voorts werd door een der leden betoogd, »dat
de b sirjjding vau schoolverzuim door leerdwang
alkiuring verdiende, omdat juist in het schoolver
zuim een toetssteen is gelegen van de hoedanigheid
van htt schoolonderwijs. Het schoolverzuim kan het
gevolg zjjn van plichtveizaking der ouiers, maar is
zeker cok voor een goed deel tce te schrjjven aan
de overtuiging van vele ouders, dat het onderwijs
op de lagere school onvoldoeüda is. Die toetssteen
zou door aanneming van het wetsontwerp vervallen
en daarmede zou teveDS de aansporing tot verbete
ring van h9t onderwjjs verloren gaan, welke het
schoolverzuim vanzelf oplevert. M<n zegge niet, dat
ook bjj inveeriüg van leerdwang het onderwijs kan
verbeterd wordenwie die verbetering verlangt,
meet niet met dwangmaatregelen het Fchoolverzum
bestrijder, dat als toetssteen w-ikt voor de vraag,
of werkeljjk verbetering is verkregen."
Aan het denkbeeld, niet slechts door zijne nieuw
heid verrassend, zou ock op ander gebied toepas
sing gegeven kuunen worden zegt de Arnh. Ct. Zoo
verdient bet alkeuring, wat op onze belastingbiljet
ten zoo beleefd staat uitgedrukt, dat bjj niet-vol-
doening aan den belastingplicht de ontvanger tot
vervolging ingevolge de wet zal overgaan. Hoe kort-
z ebtig Zoo tcch ontrooft de wetgever zich zelvtn
de gelegenheid om zich te overtuigen of de aange
nomen grondslag der belasting en de uitwerkirg
van het bnginsel »naar de overtuiging" der belasting
plichtigen wel juist zjjn En volkom n verkeerd ook
is 't, tegen het niet-vervul!en van sommige kleine
plichten door inge-etenen bjj g'meenteljjke veror
deningen straff jo te bedreigen, want zoo komt men
er nooit achter of de inhoud dier veiordenirgen wel
ieders instemming hee.'t 1
Men schrjjft ons
Reeds van het bijeenroepen der ingezetenen, cm
uitipraak te doen over het al of niet feestvieren bij
gelegenheid der inhuldiging onzer Konin
gin, heerscht in vele plattelandsgemeenten een ge
zellige drukte. Het benoemen der commissie, het
rondgaan met de lijsten, waarvan de intetk nsrm
van A tot Z bg iedereen b-kend werd, de totale
som, de plannen daarnaar berek'-nd enz. enz. waren
1IET KOHIER YAN DEN
▼oor het jasr 1898 is alphabetisch oo klassikaal gelrakt ea
ter Secretarie van de geraeante tegen betaling van v ij f - e n -
dertig cents verkrijgbaar gesteld.
Goes, den 28 Juli 1898.
Burge neester en Wethouders van Goes,
W. F. K LENSHOEK, 1. b.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Bij het gemeentebestuur is door C. J. GROENENDIJK
ingediend eeu verzoek om vergunning voor het oprichten eener
in perceel D 139, gelegen in de Stoofstraat.
Verz .ek en teekening liggen ter visie op de Secratarie,
gedurende eiken werkdag vau des voormidddgs 9 tot dei
namiddag4 2 uren, terwijl Zaterdag 13 Augustus a. s. des
voormiddags te 10 uur tea Readhuize gelegenheid zal worden
gegeven tot het indienen eu bespreken van bezwaren.
Goes, den 29 Juli 1898
Burgemeester en Wethouders van Goes,
W. F. K. LENSHOEK, 1. b.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
GOES, 29 Juli 1893.
Waar zoovelen zich in het zomerseizoen kunnen
ontspannen ia dikwijls ver verwijderde oorden, daar
trac 11 het HollandBch Tooneolgezel-
schap, directie A. van Lier, te zorgen
dat ook zg, die door verschillendo omstandigheden
aan hunne woonplaats en hun dagelgkrchen arbeid
gebonden big ven zich toch ook althans avond
kunnen vermaken en den vaak ingespannen geest
kunnen veihe'deren door vrooljjkkeid en blijden lach.
Het geeft dairtoe a. 8. Zaterdag in »de Prins van
OraDje" alhier één enkele vooistellirg van het grootste
succes, dat ei d$ laDga jaren op tooneelgabied is
waargenomen de laatste revue van d«n bakenden
schrjjver A. Rag ding Luilekkerland." Dm 18 Sep
tember voor het eerst in het Grand Ttöiter opge
voerd, beleefde deze allergeestigste revue een onaf
gebroken serie van 275 opvoeringen, waaronder eenige
druk bezochte middag vooi stellingen. Dit is zeker wel
de beste aanbeveling, die te geven is. Het succes
was steeds stjjgend, en alleen vroeger aarg^gane
verbintenissen noodzaakten deze serie aftebreke?).
Vooral twee dar hoofdfiguren »Zwatte Kardoes"
(uevr. André Meeuwiss^n) en »Pntje Puck" (de
heer Grootveld) hebben een populariteit verkrpgee,
die zeker eenig is. Ni*t alleen te Amsterdam, maar
reeds door het geheele land zjjn die beiden bek nd
en worden hunne coupletten gezongen. En niet
minder dragen de andere artisten bij tot het groote
succes dezer vertooniog. De vcorstelÜDg zal, Eaar
men ons mededeelt, geheel gjlgk zijn aan die te
Amsterdam. Wjj twijfelen riet of ock hier zil de
voorstelling grooten bjjval vinden tn al moge in het
algemeen de Zaterdag niet de m9est geschikte d g
zjjn voor eene toeneelvoorstelling, waar gf en andere
dag meer beschikbaar was, zal zeker menigeen over
dit bezwaar heenstappen om ditmea' naar >Lui-
lekkerland" te gaan.
Eene indirecte en waaiscbjjnlijk w 1 «keurige,
niettemin gerechtvaardigde afkeuring der haudelwyze
van heD, die de vraag omtrent de schuld of
naar het Duitsch van J. Berger
SJva gaf zich alle moeite om haar vader tot be
daren te brengen. »Ocb, papa," zeiie zg, »ik moest
juist daarom alles voor u geheim houden, omdat
George niet alB een arme boekhouder voor u wilde
verschjjnen om mjjne hand te vragen. Eerst wilde
hg zich eenig vermogen en een goede positie ver
schaffen. Hjj heeft zooveel gevoel van eigenwaarde
en nu heeft hg gelukkig zjjn doel bereikt. Zjjn
oom in Sio Paulo, een rjjke planter, wiens zaken
hg tot hiertoe beheerde, heeft hem tot zjjn erfge
naam benoemd en hem nu reeds een groot kapi
taal geschonken. Als gjj toestemt, dat ik met hein
trouw, krjjgt gjj een schoonzoon, die u zeker meer
bevallen zal dan een verarmde baron, en ik krjjg
een rjjken man. Wat komt hef er dus op aan, dat
ik van mjjn vele geld een paar honderdduizend mark
weggeef
De fabrikant lachte en zeide
»Gij zjjt toch een duivelsche meidEen geheime
bruidschat, misschien ook een geheime briefwisse
ling. Plannen smeden en intriges uithalen en dan
den ouden vader daarmede overrompelen en zoo
praten alsof ik daarop maar terstond »ja en amen"
onschuld der gebroeders Hogerhuis
voor het forum vnn volksvergaderingen brergerr,
die in een ommezien met haar cordeel crereed zijn,
geeft bet volgen Ie ant woord, door mej. He'ère Mercier
aan de redactie van het Volksdagblad gezonder, elk
blad aan verschillende personen van naam hun oordeel
over deze zaak vroeg
Aarzelend zet ik er mij toa, om u door dez n
te melden, dat ik meen mij te moeten onthouden
van de bear t voording der twee vragen, voorkomende
in de mij door u toegezonden circulaire.
Aarzelend, omdat ik west dat ik u daardoor
aanleiding geef mg van flauwhartigheid te beschul
diger, of van onverschilligheid voor de vraag of het
recht of het onrecht in Nederland zal zegevieren.
»Wat mg dan in deze tot zwjjgen noopt Niet
anders dan het dit gevoel ik ciet geheM ver
dedigbare fait, dat ik iu het gevalgebr. Hogerhuis
van den beginne af aan niet volkomen ben >in"
gewet s', er niet anders van afweet dan wet ik
dienaangaande in hoogstens twee onzer dagbladen
zoo af en toe, zonder veel napluizens, heb gelezen.
Daardoor heb ik een indruk, j maar niet wat ik
een opinie, laat staan een overtuiging zou durven
noemen, noch aangaande vraag l, bat gertchtvaar
digde, noch aangaande vraag 2, de algemeenheid eu
de gegrondheid van den twjjf 1 betreffet de het voDnis.
En ik heb mjjzelve nu eenmaal tot wet gcsteld
nooit met een meening voor den dag te komen, welke
niet rust op gronden, die mjjzelve bevredigen.
Hopende dat u mij niet euvel zult duiden, dat
ik mij thans aan dien mij-zelf gi stelden regel houd,
noem ik n ij met alle ichtirg, enz."
Ols curkt, dat nuj Mercier in haar antwoord
een zeer behaitigenswaardigpn wenk getft aan vel^u,
die zich een oordeel over de zaak-Hoogerhuis aan
matigen, en waarvan er ock in onze naaste omge
ving misschien wA enkelen te vinden zjjn.
»Indische lezers Echjjnt het al eveneens te gaan
als ons soms", zegt de Standaard, het kost ook hun
bljjkbaar vaak moeite uit de telegraphische berichten,
zelfs met behulp der kaarten, de krggsverrich-
tingen in Pedir te volgen."
Zoo viodtn we iu bet Bat. Nbl. hut volgend
schrjjveu
»Van bet manoeuvreeren met de Stlimoen-colonre
begrjjp ik niet ve«l. Het publiek wordt omtrent de
beweging nauwkeurig ingelicht. Groot is de belang
stelling. Ja, en ze zjja gegaan over Knor-Knor, over
Gneu-gneu, over Rwa kwa Och, kom, zgo ze daar
over gegaan? Ei wjj volgen dit mit geziebtoD, alsof
Knor-knor, Gneu-gnen, Rwa-kwa, en meer dergeljjke
interessante plekj'-s grond, sedert jaar en dag ons
zoo bekend waren als Scheveningen cf Velp. Als
men tegenwoordig spreekt van Garoet, dan bedoelt
men niet langer het heerljjk en alom bekende oord
in de Preanger, jongens, neen We zjjn te Pedir,
hoor! Ea eigenljjk zegt en schrjjft een fitsoenlgk
menscb geen Garoet, maar Garot, zonder e.
>A1jehsch, dat we zjjn Het is verbazerd je moet
da monschen te Batavia tegenover de figuratieve
schetskaart van den generalen staf hoorea Gloe-Ö*1,
Reu-ëa, Keu-ëKongongen enz. Ean lust om het
te hooren
Maar wat de bedoeling is met de Selimoenco-
lonne, en waarom die pleiziertochf j^s te wat«r gaat
maken om zioh daarna weer de zolen uit de sloffen
zou zeggen. Zoo is net, maar als ik nu eens niet
toeBtemdt1, wat dan
»0 dan, dan zou ik sterven." Zij sloeg de handen
voor 't gelaat en begon te snikken, terwjjl het haar va
der, die meende zich tegen alles gewupend te hebber,
op eenmaal barg om het hart weid. De gevoelvolle en
overtuigende woorden van zjjn dochter, wier denkbeel
den hem vreemd en onverschillig waren, hadden hem
wakker geschud uit zjjn erbarmeljjko zelfzucht. Al het
goede en edele, dat door eigenbelang en gierigheid
jarenlang in hem gesluimerd had, ontwaakte plotse
ling. Hg erkende bjj zich zelf dat zijn geheela leven
niets anders geweest was dan een onedele zucht naar
aardscbe goederen. Hg schaamde zich daarover en
nam zich voor van dit oogenblik af te veranderen
als een berouwvol zondaar. Hjj boog zich over
Süva heen en kuste haar liefdevol op het voorhoofd.
»Mjjn hartekind", zeide hjj met bevende stem,
>alles zal geschieden, wat en zooals gjj wilt. Schrei
en zucht nu n et meer, dat breekt mjj het hart.
Ik kan geen vrouw zien schreien. En zoo waar als
ik hier naast u zit, zal ik er voor zorgen, dat uw
beschermeling uit zjjn verlegenheid gered wordt en
Rosa een huwelijksgeschenk krjjgt, waarover de
gansche stad zich zal verbazen
Hjj hief met den vinger h9t hoofd van het wee-
nende meisje in de hoogte en vervolgde: »Nu zjjt
gjj toch over mjj tevreden en niet meer zoo bedroefd,
niet waar, mjjne kleine
»Neen pap3, gelukkig, overgelukkig 1"
»En nu, droog uw traantjes en zet uw hoed op,
want wjj moeten naar huis
Als bet ware werktuigelijk volgde zjj haar vader,
terwjjl zg berhi a'delgk haren dank stamelde en nog
meermalen zuchtte, maar du uit dankbaarheid.
Het was middag, toen zjj op de villa aankwamen.
In de vestibule gekomen, zeide de fabrikant tot
zjjn dochter: »Als ik maar eens wist, hoe mama
over onze afspraak zal oordeelen. Zg zal wel helsch
en duivelsch zijn, maar zij mag zeggen wat zg wil,
mjjn gezag houd ik boog; de heer des huizes ben ik 1"
>Papa, spreek, als het u belieft, niet van mjjn
verlo/ing met George, wa zullen haar eerst later
daarmede verrassen."
»Njen kind, zeodra haar toorn wat bedaard is,
zal ik haar er mede bekend maken."
Zg dankte haar valer en verliet vlug de kamer.
Op haar eigen kamertje, waarvan zg de deur van
binnen sloot, schreef zjj tw e brieven. D9 eene was
een lang hartelgk epistel aan haar verloofde, de
andere hield slechts enkele korte, doch veel zeggende
woorden in. Hg luidde:
>Zeer gtë*rde Baron! Ik h b met papa o/er onze
aangelegenheden gesproken. Hjj is bereid mjjn wen-
schen te vervullen. Kom hedenavond half negen bg
ons, dan zal alles naar ik hoop tot uwe groote
tevredenheid gt schikt worden. Mjfc oprechte vriend
schapUwe Silva von Bjrndt."
Zg gaf Jean last dezen brief terstond naar Baron
von Hohecstein te brengen en vleide zich op haar
zjjden divan neer om ^óór den middag nog ten
oogenblik te rusten en te draomen.
Des namiddags van denzelfim dag woedde er
in het huis van den fabrikant een hevig onweer.
Rp6'l8 bg de eerste mededeelingen over de aange
legenheden kwam een onweerswolk op Eva's ge
laat. In haar ergdeukeDd gemoed stegfn onmid-
dellgk de vreeselgkste mogelgk heden op en toen
zg te weten kwam, dat er van htt zoo zeer
door haar gewenschte huweljjk van haar dochter
met den jengen baron Hoherstein Diets komen kor,
daar hjj met R. si zou trouwer, werd zjj woedend
en het gelukte haar man niet haar tot bedaren te
b engen. Hjj stelde haar de zaak voor rp een wjjzr,
die ieder mensch met een hart in het ljji zou ge
roerd hebben, doch deze vrouw, dit: in baar zelf
zuchtige ziel geeo er kei warm plaatsje had, biet f
koud als steen. Tegfljjk vatte zg in baar vroede ern
grenzeloozen haat op tegen Ro^a, die naar zjj meende
van alles de schuld was, jj, (}it Echepsel had de
vriendschap van Silva misbruikt cm haar doel te
bereiken, want uit iiihzplf z u haar dochter n et
tot zulke denkbeelden gekomen zjjn. Dat rchter
haar man zich zoo had laten verblind' n en tot speel
bal, tot huisnar, had laten maker, was om razend
te wordej. En had zij go*d ve-staan? Wilde bjj
dat g'bate sch^ps l als zgn dochter aannemen en
haar een bruidschat van een half millioen geven
Dat grensde aan waanzin. Maar dat zou zjj nvt
dulden, nooit, neen nooit l Op dit O'genbhk hud
Db prjjfc der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken rogel meer 10 cti.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prij»
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, hnwelgkz- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, ni9t meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragaa om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
isr 8 uren ©ip flea der uitgave.
