1898. N°. 78.
Dinsdag 5 Juli.
85sle jaargang.
De Gvergangs-Examens
De aangifte van leerlingen
Kleinhandel in Sterkedrank
FEUILLETON.
HEIDE ROOS,
(MM
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjj» per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bjjblad 10 cent.
Behalve aan oub Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de beeren Nijgh Van Ditmab te Botterdam en verder
bï alle Boekverkoopers en Brievengaardere
Inaenikff wan
COURANT.
Db prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prg»
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, buweljjka- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
aüvevtentfa'n uren op den der uitgave.
der leerlingan van den loopenden cursus de Hoogere Bur
gerschool xullen in het opsnbasr g honden wonleD op DON
DERDAG en VRIJDAG 14 an 15 JULI a. s
Het programma voor de overgaugs-exaineas, zooals dit is
rastgesteld, luidt als volgt:
Donderdag 14 Juli.
Voorbereidingsklasse.
Van 9—9.30 uren Frarsch.
9.30 10 Nederlandscb.
Eerste klasse.
Van 10 10.45 uren Hoogduitsch.
10.45 11.30 Wiskunde.
Tweede klasse.
Van 1—145 uren Nat. gefchiedenis.
1.45—2 30 Engelsch.
2.30—3.15 Geschiedenis.
Vrijdag 15 Juli.
Derde klasse.
Van 9 9.45 uren Franseh.
9.45—10 30 Wiskunde.
10.30 11.15 Hoogduitsch.
Vierde klasse.
Van 1 1 45 uren Staatswetenschappen.
1.45 2 30 Natuurkunde.
2.30-3.15 Engelsch.
De ouders der leerlingen en andere belangstellenden worden
dringend tot bijwoning v&n eeu eu ander uitj,enoodigd.
Goes, den 2 Juli 1898.
Burgemeester eD Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUJJS.
voor de MEISJESSCHOOL, cursus 1898/99, kan geschieden
ter secretaire van Woensdag 6 Juli tot Vrijdag 15 Juli a s,
vau des morgens 9 tot des namiddags 2 uren.
Goes, 2 Juli 1898.
Burge neester en Wethoudsrs van Goes,
WESSELINK
D? Secretaris.
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Vergunning is gevraagd tot uitoffening van den
door K. H. FAIT, in dezelfde localiteiten als thans geschiedt
door J. F. W. v. d Dungjcn, in Int perceel wijlt C 51.
Bezwaren kunnen worden ingediend voir den 9 Juli 1898,
des voormiddags 10 nr«n.
Goes, den 2 Juli 1898.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
W ESS BLINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Wekelijksch algemeen overzicht.
Onvertrouwbare en elkaar tegensprekende be
richten zjjn nog steeds ds oorzaak, dat men zich
naar het Duitsch van J. Berger.
De baron Hohenstein bevond zich werkeljjk in
zeer moeilijke financiëeie omstandigheden, ofschoon
hjj geen verkwister was. Het riddergoed was reeds
eenwen lang in het bezit van dezelfde adelljjke
familie. Zgn vooronders hadden spaarzaam geleefd,
aan den ondergang van de vroeger zoo echoone be
zitting hadden zjjne ouders schuld zjj hielden van
weelde en vermaken. Diners en bals, maskeraden en
jachtpartgen wisselden elkander op het slot als in
bonte rjjen af. In de stallen bevonden zich de edelste
raspaarden, die duizenden gekost hadden en een
menigte bedienden wachtten er de bevelen hunner
dames en heeren af. Tct afwisseling werden de voor
naamste badplaatsen b9zocht en de winters meest in
Pargs of Italië doorgebracht. De baron aanbad zgn
tchoone, levenslustige gemalin, overlaadde haar met
kostbaarheden en voldeed aan al hare wenschen, en
zjj was het ook, die hem tot alle uitgaven aanspoorde,
waardoor groote sommen werden verkwist. Om het
▼oordeelig bebouwen van het landgoed bekommerde
hg zich niet, hg leefde als vroolgke Frans en liet
de werkzaamheden over aan onbekwame of onver
trouwbare arbeiders. Toen de inkomsten eindelgk
geheel ophielden en een bankroet voor de deur
stond, stierf hg plotselingmen vond hem dood aan
zgn schrijftafel. Waaraan hg gestorven was bleef
een geheim. Hjj liet zgn eenigen zoon Bruno een
erfgoed na, dat in de grootste wanorde verkeerde
geen juiste voorstelling kan maken van don waren
to-stand op Cuba. Het plan van generaal Sb .fter
fcchjjnt te zgn Sevilla en de hoogten om die plaa's
te be-zetten om van daar nit de vlakten te knnnei
beheert chen, waarin Santiago gelegen is. De afstand
van Savilla tot Santiago is drie uur gaanscp het
terrein tusschen d ze plaatsen zal de groote slag
moet&n worden geleverd. Shifter het ft nsar Washirg-
ton geseind, dat hij zich gereed maakte tot den aan
val. Uit het kamp, waar de Amerikanen thans ge
legerd zjjö, wordt gemeld, dat de generaal eerst het
terrein wilde doen vei kennen en niet voorwaarts
gaan, voordat elk soldaat voor drie dagen levens
middelen had on! vangen en de wegen voor wagves
bruikbaar waren gemaakt. Vrjjdag was generaal
Shatter daarmede gereed en waagie toen den aanval,
doch met voer hem treurig sncces. Men schat de
verliezen der Amerikanen op meer dan duizend man.
Al hun reserve ïb naar het front gekommandi-erd
om den strjjd te hervatten. De Spaansehe vcister-
kingen zgn zear krachtig. De projectielen, door de
Spaansehe schepen afgezonden, veroorzaakten groote
verwoesting n. Toen de Amerikanen de verschan
singen bereikten, bevonden zg z'ch tegenover een
haag van met weerhaken voorzien jjzerdraad, van
acht voet hoogte.
Het departement van oorlog te Washington heeft
het volgende telegram van generaal Shatter ont-
vargen »Ik vrees geen hoog genoeg cjjfer van de
geleden verliezen opgegeven te hebbpn. Er moet
dadelijk een groot, volmaakt uitgerust hospitaalechip
gezonden worden. De hoofdchirurg zegt dat hij werk
heeft voor veertig dokters meer dan hier zgn."
Men meldt nu dat een vijftigtal dokters en de overige
gevraagde medische hulp zco spoedig mogelijk aan
Shatter gezonden zullen word. n.
Mac Kinley en Alger vernemen door een parti
culier telegram van het slagveld, dat het gevecht
Zaterdagochtend hervat is en öph geheelen dag heeft
voortgeduurd. Aldoor worden gewonden aangebracht
alles duidt aan dat de verliezen dei Amerikanen
aanzienljjk zgn.
Intus«chen wordt door de Amerikanen druk go-
werkt aan de versterking der vloot en dit is noodig,
daar men te Washington scbgnt besloten te hebben
om d« Sparjaarden ia hun eigen land te bestoken.
Dit plan moet afkomstig zgn van Mc. Kinby, die
meent dat het zenden van een smaldeel naar de
Spaansehe wateren het eenige middel is om den
Spapjaarder- te doen inzien, dat zjj niets beter kunnen
dan bun hopeloos verzet op te geven.
Ia Spanje neemt men daartegen zgn maatregelen
en zelfs te Madrid wordt over die bedreiging min
achtend gesproken. Langs de kusten worden werken
opgeworpen om den vjjand te kanten afwachten
de lichten in verschillende havens zgn uitgedoofd,
torpedo's worden gelegd en op verschillende plaatsen
batterjjen aangebracht; 26000 man zjju onder de
wapenen geroepen en zullen verdeeld worden over
de Atlantische en Middellandsche-zeehavens. Deze
havenplaatsen zgn boter verdedigd dan de Cubaan-
scho en daar reeds kunnen de Amer kanen niets
van beteekenis uitrichten. Bovendien zouden zij bjj
nergens was eenige aanteekening vaa inkomsten of
uitgaven te vindenakkers en velden waren ver
waarloosd en de gabouwen dreigden in te vallen.
Bruno van HobensteiD, Ulrieh's vader, een ernstig,
degeljjk man, geheel het tegenbeeld zgn vaders, zeide
na den dood van dezen zgn diplomatieke loopbaan
vaarwel, die hg zich met liefde had gekozen, om
zelf het beheer over zjjne bezittingen te voeren en
orde te brengen in de verwarring, opdat voor hpm
en zjjne nakomelingen het eifgoed zou behouden
big ven. Het was een zware arbeid voor hem en een
voortdurend kampen met moeiljjk te overwinnen
bezwaren. Daarbjj kwelde hem steeds de vrees, dat
hg het oude familie-goed, waaraan hg zoo gehecht
was, tcch niet zou kunnen bljjvcn bezitten. Hij
leefde met zjjne vrouw stil en ingetogen en hield
weinig bedienden. De niets inbrengende luxe-paarden
had hg afgeschaft, het prachtige bosch laten rooien
om bet hout te verkoopen en zgn gansche huishouden
op bescheidener voet ingericht. Daardoor was het
hem mogelijk geworden de intresten van zgn hypo
theek op tjjd te betalen. Hjj hoopte Ba een paar
vruchtbare jaren in staat te zgn iets van de schuld
af te lossen, doch in plaats daarvan kwamen wan-
oogsten en daardoor nieuwe zorgen. De baron trachtte
zooveel hij kon zgn netelige positie voor zgn familie
geheim te houden vooral zgn geliefde vrouw wilde
bjj niet bedroeven. Gelukkig wist zij zich zeer goed
te schikken in hunne eenvoudige leefwjjze. Haar
hnishouden was de wereld, waarin zjj zich wel ge
voelde en verder gingen bare wenschen niet. Zg
wgdde haar leven aan hare omgeving en aan werken
vaa barmhartigheid. In hst dorp was die milde,
goede vrouw de reddende engel der Ijjdenden en
behoeft igen.
de Spp.anschs kust gebrek hebben aan steenkolen
en amunitie en ruim 500 uren van tun land ver
wijderd zjjn. De vrees om in hun eigen land te
v.rden aangevallen is daarom bij de Spanjaarden
niet groot en admiraal Camara kan gerust met zgn
CBkader naar de Pbilippjjpen gaar. Het ministerie
van marine ta Madrid te ft een telegram ontvangen,
meldende dat Camara's eskader het Kanaal van Suez
was gepasseerd en twee kolenschepen, tot het eskader
van Camara bsboorend, het kanaal doorgevaren en
te Suez aangt komen zgn. Ooggetuigen verklaren
dat zgn schepen slecht, slordig en onzeewaardig er
uit zien.
Het pogen van de Amerikaansche regeering om
drn doortocht door het kanaal van Suoz te verbn den
aan de vloot van Camara is in strjjd met de Suez-
kanaal-conventie van 1888, waarin bepaald wordt,
dat in vrede, zoowel als in oorlog het kanaal
open zal zgn voor alle schepen, zoowel koopvaar
ders alB oorlogsschepen en zoowel van de oorlog
voerenden als van de neutralen. Er mogen geen
vjjandige handelingen plaats hebben in het kanaal
of op drie mjjlen afstand van de eindpunten. Geen
oorlogsschepen of buit gemaakte schepc-n mogen
langer dan 24 uur big ren aan een der einden van
het kanaal en de oorlogvoerende mogen geen troepen
of oorlogsmateriaal aan boord nemen op welk punt
ook van den doortocht. Aan Camara kon dus niet
verboden worden zich naar de Roode Zee te begeven.
Het is voor de Spanjaarden, die werkeljjk hun
best doen om zich zoo go^d mogeljjk te houden, te
betreuren, dat de middelen, waarover zjj kunnen
beschikken, zoo verbazend gering zgn. De strjjd
wordt te ongelijk, waar aan de eene zjjde volop te
krjjgen is, wat uien verlangt en aan de andere zjjde
alles ontbreekt. De Spanjaard is een matig en vol
hardend mar», die kan leven onder omstandigheden,
die een Engehchman of Dui'scher onhoudbaar noemt.
Hjj leeft op een handvol boonen, droog brood en
olijven en zelfs hieraan heeft hg gebrek. Dat is de
toestand van een groot deel der arbeidende klasse
niet alleen, maar van vele andere klaiS9n der be
volking.
D'i heer Brisson is er in geslaagd in Frankrijk
een nienw Kabinet te formeeren, dat reeds Woens
dag is bjjeen geweest en een verklaring heeft vast
gesteld, die Vrjjdag in de Kamer en in den Senaat
is voorgelezen. Het ministerie zal op 1< yale wjjze
een oeconomisch stelsel toe passen en dringt er bij
de Kamer op aan de verdediging des lands tot het
hoogste peil van volkomenheid t9 brengen. Verder
verzoekt het Kabinet ten spoedigste eene oplossing
van het vraagstuk van het koloniale leger, het ver
zekeren van de landsverdediging en van het cxploi-
teeren der buitenlandsche bezittingen. Ten slotte
verklaarde do r^geeriug getrouw te zullen bljjven
aan het verbond met Ruslandeerbied te zullen
betoonen voor alle meeningpn, zonder evenwel toe
te laten, dat do voorstanders van revolutie invloed
uitoefenen, en de onaf ban kelijkheid vaa den Reken
staat en de opperheerschappij van het burgerljjk
gezag te zullen verdidigen. Ten aanzien vau de
Dieyfus-zaak heeft het Kabinet besloten allen eerbied
De beide echtgenooten girgen slechts weinig om
met huns geljjken maar des te meer met den predi
kant Vollmar en zgn vrouw, ondanks het groot
verBchil van Btand en bezittingen. Den baron was
de omgang met deu fijn b schaafden g^esteljjke een
behoef!e geworden en de barones vond in mevrouw
Vollmar een ware, oprechte vriendin.
Ulrich was intusschon tot een jongeling opge
groeid bjj was schooD, gezond en begaafd, de trots
des huizes. Hg toonde eene opvallende belangstel
ling in het zachte, goudblond gelokte dochtertje
van den domiré, dat de lievelinge zjjner moeder
was en in het slot als een prinses werd behandeld.
Zoo kwam het als van zelf, dat die beide kinderen
veel srmen waren en innige vriendschap sloten,
ülrich bezat ean zacht, voor liefde vatbaar gemoed
en gevoelde zich eenzaam en verlaten als hg zij a
wild en lustig heideroosje niet alle dagen zien kon.
Zgn vader was altjjd druk en ernstig bezig, zjja
grootmoeder steeds verdrietig en slecht gehumeurd,
zelfs zgn lieve goede moeder had weinig tjjd om
met hem bezig te zgn en daarom was hem dat
kleine meisje onmisbaar geworden.
Baron Hohenstein had den domiré tot den ver
trouwde zjjner menigvuldige zorgen gemaakt en
stelde hem van alles op de hoogte. Helpen kon de
dominé niet, al bad bjj nog zoo gaarne gewild, want
hg had niet het geringste vermogen. Zjjn kas was
immer ledig, daar hg in weldoen geen grenzen kende.
Toch was hjj in staat zjja hulpbehoevenden vriend
vau dienst te zgn, door zgn schoonbroeder, een rjjken
fabrikant in B.rljjn over te halen den baron eon
groote som te leenen, waarvoor deze hypotheek op
zjjne goederen moest geven.
De beid© broeders kwamen slechts zelden bjj el-
voor het leger en voor het vonnis te eischen.
Het heeft velen verbaasd dat Brisson, die rog pas
gevallen is als president der Kamer, thans is aan
gewezen als min.ster-president en reeds bjj zgn op«
treden wordt dit Kabinet geen lang leven voorspeld.
Het Kabinet-BriBson is een homogeen radicaal
ministerie, althans alle daartoe behoorende leden
werden in Kamer of Senaat gerekend tot de radicale
of socialistische partjj, waarvan president Faure voor
zich zeiven niet veel goeds verwacht.
Brisson echter heeft zjjn taak ernstig opgevat en
een Kabinet gevormd, dat hoopt in de Kamer een
meerderheid te zullen vinden. Daarvoor moest hg
echter concessies doen aan andere partgen, die hem
o. a. den eisch stelden Cavaignsc, een heftig tegen
stander van de herziening van het proces-Dreyfus,
de portefeuille van oorlog toe te vertrouwen en in
het program van het Kabinet een zinsnede op te
nemen, waarin gesproken woidt van »eerbied voor
de gewjjsde z»ak-Dr«yfus." Daarmede heeft Brisson
zich zeiven verloochend en zgn naam als eerlgk repu
blikein in de waagschaal gesteld, want »eerbied
voor de gewjjsde zaak" is een onrecht als het bljjkt
dat het gewijsde is verkregen door schending van
het recht. Hoezeer men vreesde dat Brisson iets
zou ondernemen in het belaDg van Dreyfus, bljjkt
uit de verschikking der portefeuilles op het laatst®
oogenblikBrisson mocht geen minister van justitie
zgn; dit stond Cavaignac niet toe.
Dat Bourgeois in het Kabinet is opgetreden was
ook al niet naar den zin der radicalen, maar zender
Bourgeois wilde Brisson geen ministerie vormen en
daarom is hem het niet-polititka departement van
onderwjjs ten deel gevallen.
De verkiezingen voor den Duitechen Rjjksdag
behooren weer tot het verleden. Over de opkomst
der stemgerechtigden viel over het algemeen niet te
klagen, terwjjl bet zich aan heftige verschijnselen
hier en daar niet liet ontbreken. Het resultaat is
dat er weinig verand^ing in den Rjjksdag komt en
de wjjziging, die zich voordot t, is een opFchuiving
naar de linkerzjjde. Wel is de vooruitgang van de
sociaal-democraten i iet bjjzonder grcot, maar toch
gevoelen zjj zich dror hunne aanwinst zoo krachtig,
dat zg reeds hebben veiklaard aanspraak te mogen
maken op den zetel van den vice-president. De
sociaal-democratie is vooral in Oost-Pruisen sterk
toegenomen, de nationaal-liberalen daarentegen zjjr,
voornameljjk in Duitschland, zeer verzwakt, al heb
ben zg in Zwaben een paar zetels gewonneD. Deze
partjj bljjft voortdurend echteruit gaan, terwjjl ook
de agrariërs en de anti-semieten niet op veel vooruit
gang kunnen boger.
GOES, 4 Juli 1898.
Ergerlijk l
Er is weken vóór de joDgste verkiezingen geen
no. van De Zeeuw versebeneD, waarin niet de leer
plicht ala middel werd gebruikt om de kiezers
op te hitsen teeen de verkiezing van liberalen als
leden der Prov. StateD, omdat deze eventueel leden
ter Ie Kamer zouden zenden, die voor een ontwerp
op leerplicht zouden stemmen. Op allerlei tonen en
kaar, de familie-betrekking tus'chen hen was vrjj
koel, daar zjj als broeders zooveel in karakter ver
schilden. De domiré was van een ideale natuur,
zonder eenige pretentie, en onvermoeid in de studie.
De fabrikant was van een geheel ander karakter.
Hg had met studie weinig op, omdat zjj hem geen
kans op voordeel bood, doch des te meer interes
seerde hjj zich voor den handel, waarmede hg groote
sommen verdiende, want bjj was een prsctiscb,
scherpziend man. Met veel ophef en geleend gfld
had hjj een fabriek opgericht, die onder zijne voor
zichtige leiding spo°dig en sterk opnam en weldra
een groote hoogte bereikte. Daar hjj met de finan
ciëeie wereld in betrfkking was getredm, waagde
hg zich in groote ondernemingen, die den grond
legden voor de millioenen, die bjj thans bezat en
die hg door voorzichtige speculaties nog dacht te
vermeerderen. Door zgn zucht naar booger had hg
ook weten te bewerken in den adelstand opgenomen
te worden.
Zoo stonden de zakeD, toen hg op verzoek zjjni
broeders, d. n predikant, aan baron Hohenstein twee
honderd duizend mark geleend had. De intrest was
tot voor krrten tjjd trouw betaald, doch de laatst
vervallen termjjn was onbetaald gfb'even en van
daar het telegram, dat den schuldenaar aan zgn
plicht herinnerde.
De schrik en de kwellende zorg, waar hg het
noodige geld verkrjjgen zou, drnkten den baron
zwaar. Oader deze gemoedsgesteldheid had hjj aan
zijne moeder en aan zjjne vrouw den stand zjjner zaken
geopenbaard, doch had daarover later weer berouw,
want hjj had nog eeu middel bedacht, dat hem,
althans voor het oogenblik, uit den nood reiden kon.
Nadat hjj haar had gerustgesteld met de verzeke-
i
