1898. N°. 75.
Dinsdag 28 Juni.
85ste jaargang.
FEUILLETON.
HEIDER00S,
D» «itgav» dezer Courant gesenisdt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prp» per kwartaal, zoo binnen als buiten Goos, f 1,75.
Afzonderlijke nommer» 5 cent; mot bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nut a Van Dithib te Botterdam en vorder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
v«n 9 uren mp «ea d«| der oliffave.
Dt> prjji der gewone advertentiën ig van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 cti.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjj»
«leekt* tweemaal berekend.
Geboorte-, liuweljjij- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
COURANT.
Wekelijksch algemeen overzicht.
Er schgnt gang te kom«n in don oorlog (uscchen
Spanje en Amerika. Werd eenigs dagen geleden
de verwachting uitgesproken dat, het minstens tien
dagen doren zou e«r d6 Amerika\nsehe troepen na
bnn vertrek van Timpa op Cuba geland zouden
zjja, bet blgkt na dit die verwachting niet is be
vestigd; men was zelf* in de landing vrjj voorspoe
dig. Jl. Woensdag begonnen, was zjj nog denzollden
dag afgeloop9U, al bleef de tegenstand der Span
jaarden niet achterwege. Een leger van 15,000 man
met nog zes batterjjan, ambulancepersoneel enz.,
benevens honderden trans port paardtn en muildieren,
barakken, proviand cd munitie, werd binnen 20
uren aan wal gebracht. Een kranige daad voorwaar,
zelfs wanneer men in 't oog houdt dat de Spanjaar
den, door bet vuur der schepen en de aanvallen
der opstandelingen, weinig konden doen.
De gezoodüeidstoestand der manschappen was over
het algemeen goedalleen eeuige gevallen van ma
zelen hebben z.ch voorgedaan. Gedurende den over
tocht zjjn echter eenige paarden en muildieren ge
storven. Het leger, dat nn aan wal gezet is, is
inder talrijk dan dat der Spanjaarden in Santiago,
at 31,000 man sterk is. De strijd is dus zeer os-
eljjk ea het kan niet ontkend worden, dat voor
e Amerikanen eerst nu de moeilgkbeden zullen
ginnen, want behalve met d n vjjand en met de
ezwaren van het terreiü, krpgen zjj zeer w.iar-
chjjnljjk last van ziekten. Wel kan generaal Shatter
ekenen op de hulp van 3 a 4000 opstandelingen,
aar daartegenover staat, dat het garnizoen van
antiago met zes bataljins infanterie zal versterkt
orden.
De Amerikanen zgn vol moed nu zij eenmaal aan
al zjjn, doch over het algemeen geraakt het Ameri-
aansche publiek meer en meer vertrouwd met het
enkbeeld, dat de oorlog een lange en dure worsteling
al zjjn. De geestdrift voor den oorlog heeft niets
pgewekts meerm^n beschouwt de zaak als een
Licht van vaderlandsliefde. Een eervolle vrede zou
elkom zijn, want welke voordeelan da Amerikanen
ok nog mogen behalen, die oorlog zal hun nu reeds
ele millioensn dollars kosten. Da eene senator spreekt
au 600, een ander van 700, een generaal zelfs van
000 millioen.
In Spanje neemt men uitgebreide voorzorgsmaat-
gelen met het oog ook op de treurige tijdingen,
ie voortdurend van da Philippjjnen komen. Men is
vreesd voor oproerige bewegingen en nu zullen
aanraden van maar chalk Martinez Cimpos acht
taljoDB infanterie te Madrid in garnizoen komen,
asr ook in de provincie a verkeert men in zorg. In
italonë monden reeds ernstige ongeregeldheden plaats,
m groot aantal arbeiders zjjn daar zonder weik, als
volg van het onmogeljjk worden van den handel met
kolonëi wég-es den oorlog. Men vreest zelfs dat
de volgende maand de fabrieken zullen moeten
iten. Tot nu toe gedragen de arbeiders zich ordeljjk,
aar meu vreest, dat de beweging weldra een geheel
dar karakter zal aannemen, omdat er vooreerBt geen
tz cht bestaat, dat de toestanden verbeteren zullen,
ierdoor wordt de mogeljjkheid van het aftreden
r regentes natuurljjk grooter, hoewel men van uit
adrid, waar men den waren toestand liefst badekt
naar het Duitsch van J. Bergeb..
Hoe gaat het bjj den dominé vroeg Ulrich
tS3Üng. Ik had gedacht die lieve familie bier
ndaag aan te treffan, daar onze verhouding steeds
r vriendschappelijk is geweest."
Dat is nog het geval en allen zouden gekomen
als zjj gekund hadden", hernam de baron,
mice Vollmar is niet al te gosd en gaat niet uit.
ah ik u laatst schreef, beeft bjj dezen winter aan
aenza geleden en sedert dien ia hjj nog niet op
ek; hjj hoest veel en is nog zwak. Ik geloof
ter dat er geen grond is voor ernstige vrees en
hoop, dat hem de warme zomerdagen weer wel
len opknappen."
En Rosa?"
Nu, dat meisje is rist meer die wildzang van
eger, maar bedaard en gemanierd als een juffertje
de staddaarbjj kern-gezond naar ljji en ziel
frisch en schoon als een werkeljjke roos. Zjj is
1 wat veranderd, uwe kleine vriendin van vroe-
boud uw hart maar vast, jongen, dat gjj geen
me streek begaat, want met elkaar trouwen kunt
toch niet 1"
Trich voelde boe hem het bloed naar de wangen
g. Hjj staarde een oogenblik op den rooden wjjn
zjjn glas eu dronk dit daarna met ééa teug leeg.
houdt, het doet voorkomen dat H. M. bare regee-
ringsplichten zal big ven vervullen en er niet aan
denkt afstand te doen van het regentschap. De
bladen der hoofdstad teekeceo daarom protest aan
tegen de berichten, die van aftreden spreken, wat
evenwel niet wegneemt, dat er voor de regentes
redenen te over zijn om afstand van de rageering
te doen en Spanje te veriat°n.
De SpaaDSche vloot is weer zoek geweest. Zjj is
van Cadix veitrokken, maar nipmand wist waarheen.
Thans wordt uit Port*S 1 bericht, dat het Spaansche
smaldeel in de haven aldaar is binnengekomen en na
dere orders afwacht. Het bestaat uit twee gepantserde
kruiVrs, drie torpodo-booteD en vjjf transportschepen
met 4000 man. (Men zie onder taaiste berichten
In Frankrijk is het tot hiertoe aan niemand
gelukt een nieuw ministerie simen testellen. Bibot,
die daarvoor het eerst een opdracht kreeg, slaagde
niet, omdat de radicalen zes portefeuilles ei Echten,
hetgeen met het oog op de getalsterkte der regeeringe-
republikeinen te veel werd geacht. Men zpgt ook
dat de mislukking van Ribots pogingen hieraan toe
tfi» sehrjjven is, dat men hem voor een tweeden
Mé'ine houdt, wien men zjjn politieken levensdraad
heeft afgesneden, omdat hg te veel naar de rechter
zijde overhelde.
Sarrien is daarna met de samenstelling belast.
Hg behoort tot de gematigd radicalen en heeft reeds
in vjjf kabinetten zitting gehad. Men meende, dat
hjj wel slagen zon, daar zjjn eerste weik was na
te gaan onder welke voorwaarden het mogeljjk zou
zijn een kabinet van verzoening tusschen de beide
republik?insche fractlën te vormen. Dit doel heeft
ook hg niet kannen bereiken en de berichten over
nieuwe stappen zjjn zeer vaag. Faure moet na het
bedanken van Sarr i de heeren Loubet en Deschanel,
presidenten van Senaat en Kamer ontvangen hebben
tot een onderhoud, waarvan het resultaat zou geweest
zijn, dat eerst Brisson en Bourgeois belast zijn ge
weest met de samenstelling van een nieuw ministerie,
doch thans die taak zou opgedragen zjjn aan Peyfral.
De onderhandelingen worden dus nog voortgezet.
Langzamerhand worden de pogingen om een zooge
naamd verzoenend Kabinet te maken bespot. Peytral
beproeft dit nu ten derde male en welke reden is
er om aan te nemen, dat hjj beter zal slagen dan
Ribot en Sarrien? Sarrien verschilt van Pij'ral
niet noemenswaard in politieke richting. Het grootste
onderscheid is dat de een lid is van den Senaat en
de ander van de Kamer. Nn wordt echter gezegd,
dat P»y^ral in zoover het verder kan brengen, omdat
bjj van Faure heeft vei kregen, dat hjj vrg is in
zjjn bewegingen, wat bij Ribot en Sarrien niet het
geval was, aangezien dezen bepaald in 1 8t hadden
een verzoenings-Kabinet te maken.
De opdracht aan Fey'ral is ter elfder ure ook
nog mislukt; een Reuter-telpgram dielt mede dat
hg president Faure verzccht hi elt hem van de op
dracht tot voiming van een kabinet te ontslaan en
dat Faure onder dankzegging aldus gedaan heeft.
Wat de oorzaak is van dit nieuwe echec, meldt het
telegram niet.
Een radicaal kabinet schrjjft men geen langen
levensduur toe, want Faure schjjnt overtuigd te
zgn, dat de radicalen spoedig tot rust zullen ko
men als zjj gezien bebbeD, dat zjj evenmin alleen
♦Ik ga morgen naar het dorp en aan de pastorie
een visite maken," zeide hg zacht, ^misschien kan
ik u dan goede berichten omtrent den zieke brengen."
7>Dat willen wjj hopen, mjjn zoon. Vooraf doen
wjj echter een rit, door het land nipt waar Het
winterkoren is goed opgekomen en het gras staat
voortreffJjjkals het weer goed bljjtfc kunnen de
weiden binnen acht dagen gemaaid worlen."
♦Is mjjn rgpaard Selika dog in goeden staat, pa?
Het was een verstandig dier, dat mg aan mjjn «tem
kende, en den kop omdraaide en hinnikte als ik
het bjj den naam riep."
De baron keek verlegen op zgn borJ.
Ik heb S^Jika verkocht! Er werd mg een zeer
hoog bod voor gedaan en daar ik toch het aantal mjjner
paarden, die een aardige som vertegenwoordigden,
wilde verminderen, nam ik die gelegenheid waar.
Het gaat uw lieveling anders zeer goed, het is nog
hetzelfde slimme prachtige dier van vroeger en heeft
het vorige jaar bjj een wedren nog een eerBten prjjs
gewonnen. Gjj kunt nu mjjn zwartje berjjden, ook
een best paard, dan ne m ik Hector! Ik heb helaas
geen lust meer in raspaarden."
Och, pa, mii iB het hetzelfde, elk bruikbaar paard
is mjj goed. Ik ben een hartstochtelijk ruiter en
ken gcea grooter genoegen dan in het zadel in ge-
Btrekten draf door veld en weiden te zweven of in
galop over grachten en hekken te springen."
Natuurljjk, gjj als vlugge cavalerist. En wanneer
ik eenmaal weer in de mogeljjkheid kom Arabische
volbloed paarden te houden dan geef ik u het beite,
dat ik bezit."
kunnen r°geeren als de progressisten. De keuze is
moeilgk, want de gematigden zgn onder Méline er
aan gewoon geworden het zonder de radicalen te
stellen en de meerderheid der progressisten bljjft
run meening, dat het nog veiliger is met de con
servatieven te handelen dan met de socialisten.
Bourgeois draagt voor een goed deel daarvan de
schuld, omdat hjj als minister-president indertjjd te
ver ging met de socialisten, zoodat de schrik er bjj
de progressisten nog niet uit is. Door al deze be
zwaren om een minister te vinden, dat samengesteld
is uit mannen van de uiterste linkerzjjde, loopen er
geruchten, dat het eind zal zgn een ministerie te
zim optreden, dat zgu steun weer zoekt bjj de
rechterzijde.
Ook Italië heeft zgn ministeriëele crisis nog niet
achter den rug. Het ministerie Di Rudini heeft ver
klaard dat het zich terugtrok nog vóór het feiteljjk
gekomen was tot een stemming, waardoor het zeker
zou zgn verslagen. De minister heeft de kamer ver
zocht hare zittingen te verdagen en zjj heeft aan
dien wensch voldaan. Ook dit is mogeljjk weer
een politieke handigheid van markies Di Rudini.
Hjj wilde niet dat de Kamer z"ch voor de eene oi
andere politiek beslist uitsprak, waardoor het Ka
binet zou moeten worden gevormd naar de aan
gegeven richting. Bovendien dacht hjj misschien reeds
aan de toekomst ea het is zeker minder erg voor
hem, dat hjj zich teruggetrokken heeft dan dat de
Kamer hem met een votum van wantrouwen had
heengezonden. Wellicht zelfs tracht hjj nn nog zgn
Kabinet te reconstrueeren, hoewel dit niet waar-
scbgnlgk is, daar hg ihanB voldoende moet hebben
bemerkt, dat het land hemzelf niet meer wil. Een
paar jaar lang heeft hij alle partgen weten te be
vredigen door telkens nieuwe aanhangers van de
verschillende fracties in zgn Kabinetten op te nemen,
doch natuurljjk telkens tot ontevredenheid der andere
partgen, waarvan de laatste Kamerzitting door on
stuimigheid nog bljjk gaf. Alle sprekers werden
herhaaldeljjk in de rede gevallen of konden niet
voortgaan door het geschreeuw der tegenpartjjen.
Het nieuwe programma van het Kabinet werd ver
oordeeld en daardoor wist het Kabinet Di Riduni,
dat het met hem gedaan wasdaarop ging de Kamer
dan ook uiteen.
De koning heeft gisteren aan het kabinet van di
Rudini het gevraagde ontslag verleend. Hg heeft
generaal Pelloux opgedragen, een nieuw kabiet te
vormen.
GOES, 27 Juni 1898.
Eene afkeurenswaardige kiesma-
n o e u v r e wordt bjj de herstemming voor de Prov.
Staten in het kiesdistrict Hulst uitgehaald. Men
weet hoe vooral van anti-revolutionaire zjjde de
schare misleid is met bet geschetter over leer
plicht, waarmede deze verkiezing hoegenaamd
niets te maken beeft. In eene w'^-onderteekende
advertentie in de Terneuzensche Courant van Zater
dag jl. wordt nu ter aanbeveling van de Katho
lieke candidaten en ter bestrjjding van mr. Van
DAnse brutaal weg gezegd, dat deze laatste gestemd
heeft voor de wet op den leerp'icht. Men moit maar
durven Immers, wel is een wetsontwerp op den
>Zeer goed, pa, en ik zal dan niet nalaten u aan
uw belofte te berinneren."
Dat moogt gjj, mjjn jongen", zei de baron van
tafel opstaande. *Ik geloof dat het tjjd ia t9r ruste
te gaan; het is laat geworden, bjjna middernacht.
Goeden nacht, Ulrich 1"
Goeden nacht" klonk het van alle zjjden. Daarna
zocht ieder zgn slaapvertrek op en op het s'ot werd
alles stil.
De volgende morgen brak warm en zonnig aan
en voorspelde een schoonen lentedag. Ulrich was
vro°g opgestaan en daar in het slot alles nog scheen
te slapen, besloot hij een kleine waideliag te doen
in hof en tuinen. Hjj hal een burgerpak aange
trokken, een grjjien vilten hoed op en laarzen met
sporen en hooge schichten aan. Toen hg door het
voorportaal ging, kwam een dienstmeisj aangeloopen.
Haar dik goedig gezicht wss met geelachtig haar
bedekt, een blauw linnen kleed en een witteschort,
waaraan zjj onder het locpen bare handen nog af
veegde, omBloot hare gezette gestalte. HetwaBJette
Krenzlin de keukenmeid. Zjj zeide kn kkend
»Goeden morgen, mjjnheer de luitenant!''
>Goedm morgen, Jettel" Hjj wiide verder gaan.
Zjj bemerkte dat en trad hem vlug in den weg,
terwjjl zjj den tip van haar schort aan de oogen
bracht. »Ach God", ging zjj voort »dat ik u hier
zoo overval is alleen daarom, omdat ik weet, dat gij
een warm hart hebt voor menschen en ook voor het
lieve vee. Ik wou u vragen bjj onzen baron een
goed woord te doen voor den keukenhaard, die rookt
verschrikkelijk, hjj moet tot den grond toe ntgebroken
leerplicht door de Regeering ingediendmaar dit
ontwerp is nog niet eens in behandeling gebracht.
Er heeft dus nog niemand vóór of tegen den leer
plicht gestemd
Het mag wel eenige verwondering baren, dat de
Terneuzensche Courant zulk eene onwaarheid zonder
tegenspraak opnam.
Aan de universiteit te Amsterdam is het the
oretisch geneeskundig examen afgelegd door den
heer H. J. S t i g t e r. Voor het 2e natuurk. exa
men is geslaagd mej, O. B. K n e b e 1, oud-leerlinge
der H. B. S. alhier, thans te Maarssen woonachtig.
Borsele. In Maart 11. beproefde de vader van
den 1 o t e 1 i n g, die een dienstplichtig nommer had
getrokken en wiens eenige broeder den 1 Februari
was overleden, bjj H. M. te vergeefs ontheffing
van dienst voor zijn eenigen zoon te verkrjjgen.
Thans heeft badoelde vader de vrjjheid genomen
groot verlof voor zgn eenigen zoon aan te vragen,
waarop ook door den Minister van oorlog a f w jj-
z e n d is beschikt.
Blgkens nrdedeelingen in den Zaterdag te
Middelburg gehouden vergadering van den Genees
kundigen raad voor Zeeland en Westeljjk Noord-
Brabant kwamen in Zee'aud in 1897 voor 1373
gevallen van Mazelen met 20 sterfgevallen in 43
gemeenten, o. a. Kapelle 78 en Wissekerke 145 met
1 sterfgeval.
Bjj het onderzoek der apotheken in Zeeland bliek
dat, wat die der geneeskundigen betreft, er 51 vol
doende en 3 onvoldoende waren, van die der apothe
kers 21 voldoende en 2 onvoldoende en van de
drogisten 1 voldoende.
Er hadden 5345 vaccinator plaats, en wel bjj
416 personen beneden het jaar; 2037 van 1—3
jaar, 5202 van 3—6 jaar, 369 van 6—12 jaar en
21 boven 12 jaar.
Op 1 Januari 1898 waren in onze provincie ge
vestigd 9 medicinae doctores met algsmeene en 1
met beperkte bevoegdheid, 6 artsen tuvens med.
doet., 43 artsen, 21 plattelandsheelmeesters, 1 stede-
Ijjk heelmeester, 1 eerv. ontslagen off. van gezondh.
Sam°n 80 met aigemeene en 2 met beperkte be
voegdheid.
Er waren 3 tandmeeBcerB, 36 vroedvrouwen, 25
apothekers, 1 drogist en 24 apothekerbodienden 11
m. en 13 vr.
Volgens het Hbl. is aan een 20-tal onzer eerste-
zangers en -zangeressen een vertrouwelijk schrijven
gezonden, waarbjj zjj worden uitgenoodigd mede te
wei ken bjj de i n h n 1 d i g i n g s p 1 e c-**t i gji e id
in de Nieuws Kerk te Amsterdam.
Het is echter nog niet zeker of het plan slagen zal.
Wat is te verstaan onder ♦tandheelkun
dige operatië n"? Valt onder dat begrip hit
trekken van een tand of kies, of zgn ingewikkelder
verrichtingen in den mond daaronder te begrjjpsn?
Da Haagsche kantonrechter zal hieromtrent eene
nitspraak moeten doen.
Idmand in Dan Haag, wiens gebit naar een kunst
matige vernieuwing solliciteeit, bestelt mondeling
een gebit bjj een tandarts, mede aldaar. De arts
laat hem ten zjjnent komen, doet den patient door
worden, want herstellen is niet meer mogeljjk; het
aardewerk is geheel gebroken in den kelder kunnen
wjj niets meer bawaren, daar loopt het water uit de
wanden het kippenhok is zoo koud, omdat de wind
door de gaten in het dak speelt en de regen bjj
stroomen op de koppen der arme boendertje valt
en komt er een wolkbreuk dan moeten zjj alie ver
drinken. En wil de luitenant ook eens de wagge
lende muren van het arbeidershuis nazien
Dat wil ik gaarne doen, Jatte, en met mjjn
vader er over spreken."
♦Onze g09d9 baron heeft wel altjjd voor die
menschen gezoigd, als voor zgn kinders, maar «edert
eenigen tjjd doet hg dat niet meer. Hg zegt altjjd: ziet
maar dat gjj het stelt, ik kan er niets aan doeD.
Nu hebben wjj die muren gesteund, gestopt en op
gelapt, maur er is niets van te maken, mjjnheer de
luitenant 1"
Ik zal all«s nazien en mjjn vader vragen om de
noodige reparatiëj te laten doen. Goeden morgen
Jette 1"
Gjj zjjt wel goed, mjjnheer de luitenant, wel
goed, ik dank u" zeide zjj en boog tot aan den
grond.
Ulrich ging verder de vrjje lucht in dat gebabbel
der oude keukenmeid was hem onaangenaam geweest.
Nauwiljjki had hg eenige schreden gedaan of bjj
hoorde de kiezelsteenen op den w g kraken door
krachtige mannenstappen. To^ii Ulrich omkeek zag
hg zgu vader op hem toekomen, die hem lachend
toeriep: *Goeden morgen, jongen, züt gri al lang
uit de veeren 2"
