1898. N°. 71.
Zaterdag 18 Juni,
85sle jaargang.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
Examens Middelbaar Onderwijs.
D® uitga-je dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrgdagavoad,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji per kwartaal, zoo binnen als buiten Gogb, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijkh Vak Ditmae te Botterdam en verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
laiendlag wan advertenties riom uren ap den tag der uitgave.
D® prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regal meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelide advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk*- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan i regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent pei regel.
G0ESCHE
mimi
De OVEIIGANGS-EXAMENS voor de leerlingen der Horgere
Burgerschool zullen plaats hebben
li vu 15 Juli a. s.
Het TOELATINGS-EXAMEN voor de Hoog ere Bur
gerschool op 15 Juli a s, wat betrelt het sshrilte ijk
gedeelte, en op 16 Juli a. s. wat het mondeling gedeelte
betreft
Het IOELATINGS-EXAMEN voor de Bargeravond-
school op 9 en 10 September a. t.
Al de eximons zullen aanvangen des voormiddags 9 uren
Goes, 17 Juni 1898
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLU1JS.
GOES, 17 Juni 1898.
De Standaard schtjjft
Bjj het debat over het schip voor het anxiliair
eskader is ook het gemis aan kolenstations
ter sprak* g-komen.
Stel, er breekt oorlog uit, en een deel van het
auxiliair eskader is, als pas gebouwd, of weer her-
Bteld, in NederLnd, hoe krjj^en we zulk een fbttilje
dan naar onze Iud i
De weg door het Suez-kanaal zal ons dan ver
sperd zijn, niet volgens de tractaten, maar door de
schepen van den vjjand, die in de Straat van Gi
braltar, of verderop in de Middallandsche zee, post
vatten.
Oaze schepen zullen dan om da Kaap moeten, en
ter mjjding van min gewenschte ontmoeting, om de
Kaap met langen omweg varen.
Op eens dien langen weg afstoomen, kunnen deze
schepen niet. Daarvoor hebben ze geen kolen genoeg
aan boord.
Waar zullen ze die kolen dan vinden, zoo we
nergens een eigen kolenstation bezitten
In neutrale havens gaat dit uiterst gebrekkig
en zoo later kolen contrabande wordt verklaard, zal
zella die slechte kans nog geheel verkt-ken zjjn.
Onze eenige hoop bljjft dan op de haven of kolen
stations van bondgenootenmaar zullen we die altoos
hebben
Spanje voert thans den oorlog alleen, en ook Dene
marken is voor nu ruim dertig jaren door niemand
bijgesprongen.
En nu is het zeker waar, wat de Minister op
merkte, dat een kolenstation ook verdedigd moet
worden maar in geval van oorlog niet naar de Oost
te kannen komen, zou toch nog rrger zjjn.
Ons dunkt, hier wreekt zich het verkoopen van
de Goudkust aan Engeland.
Ierseke. In de gisteren gehouden raadsver
gadering werd een adres om onderstand van efn
ingezetene behandeld, vooral met het oog op zjjn
ongelukkige» zoon, die niet werken kan.
Wjjl de Raad hier niet helpend kan optreden,
werd het adres van de hand gewezen, en adressant
naar de armbesturen verwezen.
Een andeie vergissing was begaan door eenige
ingezetenen, die verzochten om voorziening in de
gebrekkige waterloozing voor de Schelde- en de
Havenstraat. Het adres was nam. aan den Raad
gericht en behoorde bjj B. en W. Het werd daar
heen geren vooieerd.
Daar de voorzitter (de burgemeester) belargheb-
beude was bjj de Staten-verkiezing op heden ver
zocht hjj een anderen voorzitter van het stembureau
te benoemen. Benoemd werd de heer Sinke.
De heer Wesdorp deelde mee gfzien te hebben,
dat bjj de haven-vergrooting het terrein door het
uitgraven van grond zeer ongeljjk gemaakt wordt,
hetwelk niat anders dan schadelijk kan zjjn voor de
vaartuigen. Dit bezwaar werd door anderen gedepld.
De voorzitter beloofde den gemeente-opzichter er
opmerkzaam op te zullen maken.
lerselte. Id de gisteravond gehouden algemeene
vergadering der zeilvereeniging »Yerseke"
alhier werd de rekening goedgekeurd met een batig
saldo van f58,82, en werd de penningmeester, de
heer Van Harmeien, herbenoemd.
Besloten werd op Woensdag 10 Augustus een
zeilwedstrijd te houden en in September de revue
der oorlogsvloot op het Haringvliet te gaan bjjwonen.
Door jon kb. Groenitx van Zoelen te 's-Gravenhage
is een prjjs van f 25 toegezegd voor de loonscbippers
en een op het vaartuig te gebruiken voorwerp voor
de jachten.
Vanwege de vereeniging zal deelgenomen worden
aan een huldebljjk van alle beoefenaars van sport
in Nederland aan H. M. de Koningin bjj hare troons-
bestjjging.
H.H. M.M. de Koningin en de Koningin-
Rogoutpg bebben f 150 geschonken ten behoeve var
en als bljjk van Hare belangstelling in het fonds
tot borgstelling voor dienstboden, gevormd door de
vereeniging Voorschotbank voor Zaid-Afrika, ge
vestigd te Amsterdam.
De nieuwe 3 pets. 9taatsleening van
55 mill oe is, naar de N. R. Cf. verneemt, toegewezen
aan eene c «lubinatie van Gebr. Teix^ira de Mattos,
Wertheim Gomptrtz fn de Twentsche Bankver-
eeciging B. W. BljjdensUin Co.
De Bakkerscourant het ft uitgerekend, dat de
voorraad broodstoifen (tarwe, rogge en meel)
te Amsterdam op een gegeven oogenblik voorhanden,
juist genoeg is om daarmede in oorlogstjjd de be
volking en htt garnizoen gedurende 52 dagen te
voeden.
De opbrengst der rjjksmiddelen in
Mei is ruim I0lj2 millioen geweest, of 9 ton bjjna
boven Mei 1897, een zeer belangrjjke vermeerdering,
die hoofdzakeljjk haar verklaring vindt in ruimere
aanzuivering op de directe belastingen (ruim 3 ton)
en hoogere opbrengst der acejjnzen (ruim 6 ton),
en wel bepaaldelijk uit suiker.
De indirecte belastingen bleven wel 113,000
achter, met name de registratierechten (f 80,000
minder), maar dit verschil werd grootendeels ver
goed door andere middelendomeinen, pGSterjjen,
telegrafen, invoer- en loodsgelden.
De eerste vijf maanden des jaars te zamen hebben
aldns lJ/4 millioen meer dan in 1897 opgebracht.
De heer A. E. van Dishoeck, adjunct-
adjunct-inspecteur van politie te Arnhem, heeft
wegens zjjn benoeming tot employé bjj de nieuwe
Atrikaansche handelsvennootschap eervol ontslag uit
zjju tegenwoordige betrekking verzocht en verkregen.
(A. Ct
De tachtigste verjaardag van den Groot
hertog van Sakaen-Weimar zal toch niet
zoo stil voorbijgaan als in den beginne het plan was.
De DuitBche keizer staat er op, persoonlek zjjne
gelukwenechen te b engen, al ken hjj »ook maar
een uurfjw" bjj hem zjjn. Ook de Koning van Saksen
wil zelf komen. Voor de godsdienstoefening op den
ochtend van zijn verjaardag heeft de Groothertog
zelf den volgenden tekst van de preek gekozen
»Maar die den Heere verwachten, zullen de kracht
vernieuwen, zjj zullen opvaren met vleugelen, geljjk
de arenden zij zullen loopen, en niet moede wor
den zij zullen wandelen, en niet mat worden."
(Jes. XL31).
Blijkens een telegram aan het Nieuws mor-
cheeren thans de hoofdtroepen van Segli naar G!é
Gaprei.
Met deze hoofdtroepen" zal zeer waarschijnlijk de
Selimoen-colonne anderhalf bataljon, onder com
mando van den luitenant-kolonel Vao der Dassen
moeten verstaan worden, welke colonne, volgens
vorige telegrammen, bestemd was om naar Kota
Radja terug te keeren de bestemming is dus nu
een andere geworden. Zjj moet, m t landingstroepen
versterkt, langs de Padir-rivier naar Kemala opruk
ken, voorloopig naar den G Gapoei, een pu*t,
waarheen reeds bjj den aanvang van den 1 Juni
ontbranden strjjd, een verkenning is gezonden, zonder
toen tegenstand te ontmoeten. De afstand van Segli
naar Kemala is ongeveer 35 kilometer, zoodat be
richten van dezen toch nog moeieljjk bekend kun
nen zjjn.
Bjj de groote verliezen der Pedireezen bjj de
verovering van den kampong Bambi hadden zjj 71
dooden, een getal zoo groot als sedert Auakgaloeng,
toen de vjjand er 112 verloor, niet gevallen is
heeft men waarscbjjnijjk te denken aan de uitwer
king onzer nieuwe gewsren de vjjand noemt zo
snaphaan Setan", dat is »Satan's snaphanen"!
die ook in Pedir spoedig een heilzamen schrik zullen
verspreiden.
Bjj de vjjanden, die werden bevochten, behoorden
vermoedeljjk ook volgelingen van Panglima Polim,
die .immerB in het gebied van Toekoe Bintara Ke-
mangan was geretireerd.
Vriend Oemar zal er wel niet bjj geweest zjjn
In het Handelsblad van gistermiddag komt een
Atjeh-telpgram voor, inhoudende dat de colonnes
Kemela bereikt bebben. Van Heutsz werd gewond,
benevens 7 inland?che soldaten. Bjj aankomst te
Tjot Moering bleek Toekoe Oamar te zjjn gevlucht.
De troepen keeren naar Segli terug.
Omtrent deze expeditie schrjjft het blad:
»Wat i dereeu wel moet opvallen, dat is de door
tastendheid waarmede geageerd wordt. Geen dag
gaat nutteloos verloren den vjjand worden krach
tige slagen toegebrachteen groot gedeelte der
Pedir vallei is reeds overtuigd dat teven de Hol-
landBcha troepen niet te vechten valt. Reeds bjj de
e I3te ontmoeting luidde het cfiiciëele bericht: vjjand
schoot veel, maar hield geen stand.
Wat zou de Atjeh-oorlog sinds lang tot het ver
leden hebben behoord, wanneer altjjd zoo doortas
tend gehandeld was
Onder de krachtige leiding van Van Heutsz wordt
nu alle verdere tpgenstand gebroken, en kunnen wjj
met recht verwachten dat da rust in Noord-Sumatra
meer en meer verzekerd wordt. De v'Hcht van de
hoofdpersonen van het verzet, zooals Polim en Oemar,
doet hun invloed dalen en ons aanzien rjjzen
en zoo vestigt zich gaandeweg bljjvend ons moreel
overwicht."
Hit Parjjs meldt men, dat gisteren het Hoi
van Cassatie verwierp de voorziening van Z o 1 a en
P e r r e u x aangezien de president met de bijeen-
rceping van een buitengewone zitting van de aesizen
te Versailles slechts gebruik heeft gemaakt van de
hem bjj de wet verleende macht.
Nadat het Fransche ministerie had
beraadslaagd over den politieken toestand, ontstaan
tengevolge van de stemmingen in de Kamervergade
ring van Dinsdag, heeft Méline aan president Faure
het ontslag van het heele Kabinet aangeboden. Faure
h°eft het aangenomen en de ministers verzocht tjjde-
lijk aan te bljjven.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren is aangenomen met
69 tegen 15 stemmen het wetsvoorstel tot aanbouw
van een pantserschip, nadat de heer Van der Zwang
geprotesteerd had tegen deze nuttelooze uitgaaf, die
beter besteed zou gswepst zjjn tot bestrijding der
armoede dan tot bestrijding van een denkbeeldigen
buitenlandschen vjjand. Na goedkeuring vao een wets
voorstel tot voorziening der Noordhollandsche kost
gaat de Kamer uiteen.
Kerknieuws.
Doopsgezinde kerk.
Godsdienstoefening op Z >ndag 19 Juni des
^oormiddags te 10 uren, door ds. B. Gujérus van
Zutfen.
Ned. Hervormde kerk
Beroepen te Cortgene ds. W. J. M. Engelbert,
te Bergschenhoekte Grijpsk9rk«, (Walcheren)
da hear J. W. A. Klinkhamer Brediu", e*nd te
Amsterdamte Oawerkark de haer C. KunBt,
cand. te Nieuwolda.
Bedankt voor liet beroep te Dedoms raart door
ds. J. Ossewaarde te Meppol.
Hapelle. Kerkvoogden en notabelen alhier kon
den zica niet vereenigen met het door de Synode
voorloopig ontworpen algemeen regl ment op de
kerkeljjke goederen enz., en bes'oten om een adres
van adhaesie te verleenen aan het kerkbestuur te
Arnhem.
Ouderwijs.
üapelle. Alhier is benopmd tot onderwjjzer de
heer Js. Beenhakker van Kloetinge.
Rechtszaken.
Ter openbare terechtzitting der Arrondisse-
ments-Rechtbank te Middelburg van Vrjjdag den
24 Juni 1898 zal worden behand ld de zaak tegen:
P. de W., oud 27 j*ar, arbeider te 's-Heer
Arendskerke, ter zake dat hjj nadat door zjjn vader
Gilles de Waard in de maand December 1897 te
's-Heer Arendskerke met verlof van den burgemeester
dier gemeente op de door laatstgeDoemdpn gestelde
voorwaarden, volgens plaatseljjk gebruik, een ver
loting van voorwerpen beneden de waarde van hon
derd gulden gehouden was, waarvan op 28 D cember
1897 te 's-Heer Arendskerke de trekking volgens
gebruik, in tegenwoordigheid van den gemeente
veldwachter J. Timmerman had p'aats gehad, waarna,
tot bewgs van den uitslag dier trekking, door ge
noemden veldwachter op een door hem gehouden
ljjst van dien uitslag aanteekeniog gehouden was,
vervolgens door dien veil wachter, op een tweede,
door G. de Waard gehouden ljjst, achter de nummers,
waarop een prjjs gevallen was, de voorwerpen, die
op die nummers gevallen waren, opgateekend wa
ren, en ten slotte beide ljjsten door dim veld-
waohter onderteekend waren, waarna de eerstver-
melde ljjst onder berusting van meergenoemden
veldwachter gebleven en de tweede aan den houder
der loterjj ter hand gesteld was opzetteljjk op
of omstreeks 28 D.cainbar 1897 in den Withelmina-
polder, gemeente Kattendjjke, op de hofstede Goeuje
heeft gebru k gemaakt van een valsche Ijjst, vermel
dende den uitslag van bovengeroemde trekking als
ware deze de echte en onverva'schtn ljjst, welke na
tfliop van de tr»kkirg, als bovenomschreven, aan
den houder der loterij was ter hand gesteld, door
die valsche ljjst aan C. Geense, G. de Smit, J. Ver-
stelle, welke in meergenoemde loterjj deelgenomen
hadden, nadat bjj, beklaagde, aan hen als uitslag
der trekking ten opzichte der door hen gekochte
loten had medegedeeld, dat zij geen van drnëa een
prjjs getrokken hadden, ten bewjjs van den uitslag
dier trekking te vertoonen, uit welk gebruik maken
dier valsche ljjst nadeel kon en is ontstaan.
In daze zaak zullen van wege het Openbaar
Ministerie 8 getuigen worden gehoord.
W. A. Claris, in hechteniB te Rotterdam, be
schuldigd van den brand gesticht te hebben in den
avond van den 15den April in het huis van bewa
ring aan de Korte Hoogstraat aldaar, is buiten ver
volging gesteld, daar hem dit feit wegens de ge
brekkige ontwikkeling en de ziekeljjke storing zjjner
verstandeljjke vermogens niet kan worden toegere
kend. Heden morgen zou zijne overbrenging plaats
hebben naar het Rgks-krankzinnigengest ebt te
Medemblik.
Het gerechtshof te 'g-Gravenhage veroordeelde
gisteren A. O. R. en W. van A., landbouwerszoon
en knecht te Oud-Vosmeer, wegens paardendiefstal
tot drie jaren gev.straf.
Landbouw en Veeteelt.
Tolen. Woensdagmorgen te tien uren begon de
Algemeene vergadering in het sociëteitsgebouw »Non
Semper." De heer mr. P. C. J. Bennequm opende
de vergadering en riep allen het welkom toe en in
't bijzonder het aanwezige lid van Ged. Stafen jhr.
mr. E. A. O. de Casembroot en den heer J. H. O.
HejjBe, lid der Prov. Staten. De voorzitter had een
sehrjjven ontvangen dat de Commissaris der Koningin
door omstandigheden verhinderd was de Algemeene
vergadering bjj te wonen en bjj deze mededeeling
bracht hjj een warm woord van hulde aan den af
getreden Commissaris den heer DeBrauw (applaus).
Het gemeentebestuur werd ook dank toegebracht
voor de gastvrjje ontvangst. Verder wees hjj op wat
in 1897 gebeurde, nl. dat een wensch is bevredigd,
die lang is gekoesterd, dat in het ministerie van
binnenl. zaken eene afdeeling is gesticht, uitsluitend
ten behoeve van den landbouw. Aan deze aflee-
ÜDg is geplaatst als hoofd een man van groote
ervaring, zoowel wat theorie als praktjjk b-treft,
nl. de heer Sickesz. Van zjjn optred'n valt voor den
landbouw veel te verwachten.
Daarop besprak hij de goede resultaten omtrent
het hoefbeslag er zjjn nu ODgeveer honderd gediplo
meerde hoefsmeden. Nog 2 jaar zal het hoofdbestuur
een nieuwen cursus steunen.
Daarna besprak hjj het landbouwonderwijs dat in
vorige jaren veel succes had. De winteicursnssen
voldeden uitstekend en de regeering heeft het voor
nemen die zoo krachtig mogeljjk te steunen. Er is
op dat gebied nog zeer veel te doen, a^s men op
België ziet, waar wjj verre bjj ten achter staan.
Gawenscht zm htt zjjn dat naast proefstations
ook een proef hoeve kon worden geBticht. In een vol
gende vergadering wil iemand, die daarvoor veel
hart heeft, zjjne denkbeelden hieromtrent ontwikkelen.
Wat de paardenfokkerjj betreft, die beeft in onze
provincie eene groote hoogte bereikt en de prjjzen
zjjn belangrjjk gestegen. Het is bekend, dat de re
geering aan het subsidieeren van de fokkerjj de be
paling heeft gemaakt van bet verbod om afgekeurde
hengsten te gebiuiken. Bjj de verschillende afdee-
lingen is die bepaling besproken of men onder die
voorwaarde al of niet subsidie wenschte. Ongeveer
-,s was daar voor, omdat de subsidie niet kan gemist
worden. De voorzitter wees er op dat het zeer ge-
wenscht zou zjjn dat ook keuring plaats had van
de vrouweljjke fokdieren. Wat de rnndveefokkerjj
betreft, stelde de voorzitter in het licht, dat die
een zeer groot nadeel ondervindt door de sluiting
der grenzen. Vrjje handel met Belg is vooreerst
niet te verwachten. De zuivelbereiding heeft in den
laatBten tjjd groote vorderingen gemaakt. Van hare
toekomst verwacht men veel goeds.
Verder stelde de voorzitter in het licht, dat niet
tegenstaande geen protectie is ingevoerd, toch de
toestand van den landbouwer is verbeterd, dank
zjj den flinken prjjzeD, die hjj van zjjne producten
maakt. Hjj verdedigde verder de houding vau het
hoofdbestuur in zake leerplicht.
De voorzitter sitot de vergadering met den wensch
om den landbouw te doen bloeier, hetgeen door nauwe
aaneensluiting zeer goed kan.
Als keurmeesters waren aangesteld de heeren G.
Lujjk te Vlake en J. de Geus te Biezelinge voor
paarden. V. M. Krepel le Nieuwukark en J. D.
