1898. N°. 69.
Dinsdag 14 Juni.
85ste jaargang.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
H00GERE BURGERSCHOOL
BURGER-AVONDSCHOOL
Verkiezing Prov. Staten.
J. A. P. Geill,
J. M. Kakebeeke,
W. F. K. Lenshoek,
W. F. J. Wagtho.
G0E8CHE
De «itgave dezer Courant ge«chisdt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prgs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommeri 5 centmet bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Adverteutiiln voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmak te Botterdam en verder
b« alle Boekverkoopori es Brievengaarders.
ran
Db prjj* der gewone advortentibn is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 cti.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slecht* tweemaal berekend.
Geboorte-, buweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regel* a f 1,berekend.
Dieaitaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent pei regel,
vèof 9 uren «p iea day der aityave.
De INSCHRIJVING van leerlingen voor de
cn voor de
te Goes, voor den cursus 1S93/99, zal p'a^ts hebben, indien
men zich bij den Directeur aunineldt, WOENSDAG 15 of
VRIJDAG 18 Juni 1898.
Goes, 13 Juni 1898.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK..
Ds Secretaris.
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
in.
Onze candidaten.
Mot het oog op de omstandigheid, dat eerst in
1992 eaa der antirevol. leden der Ia Kamer voor
Zeeland aftreedt en tusschen nu en dan nog 4 jaren
liggen, hebben wg gemeend ditmaal bq da verkie
zing voor de Prov. Staten meer de praktische zjjde
der zaak op den voorgrond te moeten stellen.
Immers, in dat tjjdvak zal, naar wij hopen, menig
maatschappelijk vraagstuk van den dag zijn opgelost
en hat is zeer da vraag of alsdan niet reeds het
tpganwoordig ministerie voor een ander zal hebben
plaats gemaakt. Als men dan nu ook van antirevol.
zjjde de kiezers aanspoort om voor de Prov. Staten
van Zeeland uitsluitend antirevolutionairen te kiezen
om b. r. leerplicht# »daze schreiende dwangwet",
zooals zjj het noemen, tegen te gaan, dan is dit een
voudig eene misleidende voorstelling te noe
men. lie aanstaande verkiezing voor de
Prov. Staten van Zeeland kan daarop
niet den minsten invloed hebben en over
die schreiende" wet zal reeds lang beslist zijn voor
de Prov. Staten geroepen worden een lid der Ie
Kamer te kiezen.
Maar, al stelden wjj nu het verkiezen van de leden
der Ie Kamer ook om die reden niet op den voor
grond, wjj steken hst niet onder stoelen of banken,
dat wjj onzen candidaten ook om hunne politieke
richting de voorkeur geven.
Of zjj nu al of niet precieB gelooven in alles wat
de Liberale Unie in haar Hervormingspvogram neer
schreef, Uat ons koud bjj de wetenschap, dat de
vier candidaten de liberale richting zjjn toegedaan.
Als zoodanig hebben zjj aanspraak op onze syapa
thie en op ons vertrouwen.
Wg weten het, dat zg, waar het er op aankomt de
sociale misstanden te verbeteren, aan de behoeften
ook van de werklieden en arbeiders tege
moet te komen, in de eerste rjjen zullen staan, zoo
dikwjjls ook zij daarvoor als medestrjjders kunnen
optreden.
Daaiom kunnen alle werklieden, hetzij ze zijn
boerenarbeiders of fabrieksarbeiders, klompenmakers
of letterzetters, timmerlieden of metselaars, allen
met gerustheid hunne stem uitbrengen op de heeren
J. A. P. GEILL,
J. M. KAKEBEEKE,
W. F. K. LENSHOEK,
W. F. J. WAGTHO.
Door do liberale kiesvereenigingen zullen nader aan
•lkan kiezer de gronden, waarop deze candidaturen
rusten, nog meer speciaal worden bekend gemaakt.
Met die gronden vereenigen wij ons volkomenzoodat
wjj ons hier, ten einde niet in herhalingen te ver
vallen, van eene breedvoeriger beschouwirg over
de personen kunnen onthouden. Elke kiezer leze met
aandacht wat die vereenigingen hem onder het oog
brengen en lsandele dan verder naar eigen
overtuiging.
Slechts administratieve colleges
In de Zeeuw van jl. Zaterdag komen de volgendo
msrkwaardige woorden voor
»Wjj hebben ons nooit kunnen vinden in de
voorstelling, van liberale zjjde gegeven, als zouden
onze Provinciale Staten slechts administratieve
colleges zjjn."
Wij betwjjfelen het zeer, dat de Zeeuw zou kun-
c«n bewjjzen, dat de liberalen onze Provinciale Sta
ten slechts als administratieve colleges voorstellen.
Cs liberalen hebben het nimmer verbloemd, dat er
ook, met kef oog rp verkiezing voor d" I® Ka-
mer, een politij ke zjjde aan de vei kiezing dier Sta
ten verbonden is en de keuze hunner candidaten
was daarvan immers het. bewjjs. Maar hoe groot
dit belang zijn moge, de liberalen zjjn daarom niet
blind geweest voor de eigenlijke taak dor Piov.
Staten, zooals ditmaal de Zeeuw en de antirevol.
leiders schjjnen te zin, die, uit vrees, dat hun de
meerderheid ontsnappe, nu niets anders dan de
politieke zjjde der quaestie op den voorgrond stellen
en »aeh en wee" roepen over eene regeering, die
een >schreiende dwangwet" in 't leven zal roepen,
wel wetende, dat deze verkiezing tot die schreiende"
wet niets toe- of afdoet# en hartelijk in hun
vuistje lachende als zjj hiermede da gcê gemeente
weder wat zand in de oogen hebben gestrooid.
Maar de mannen van De Zeeuw hebben er ni't
altijd zoo over gedacht. Wat de taak der Pro vine.
Staten betreft en in hoever deze verband houdt met
de admioistratieve aangelegenbeden der Provinc Sta
ten blijkt zeker wel afdoende uit wat wjj in ors
vorig nr. schieven over de taak en den invloed van
Gedep. Staten.
Welnu, dat gedeelte van ons artikel, waarvan wjj
zeiden, dat het onlangs met volkomen juistheid door
een der bladen was geschreven, is te vinden in
De Zeeuw van 11 Mei 1895. Wjj volgen dus alleen
haar voorbeeld als ook wjj op onze beurt doen uit
komen, welk groot belang, buiten de politiek om,
aan de verkiezing der Prov. Staten verbonden is
en omdat wij dat belang begrjjper, het belangook
in Gedeputeerde Staten vertegenwoordigd te worden
door alleszins b kwame mannpr, die in ons district
wonen en werken; waarlijk vrjjziDnige mannen te
kiezen, die ook in de Prov. S'aten hunne beginselen
zullen toepassen, waar het geldt de b ivordering der
maatschappelijke belaDgen van burger en boer, van
patroon en werkman, noodigen wij de kiezers uit
hunne stem uit te brengen op de heeren
Buis en gékleede jas.
In een vorig nr. hebben wjj gewezen op de on
bekendheid van dhr. Lemson, die door een gedeelte
der antirevolutionairen candidaat is gesteld voor de
Prov. Staten, en de vraag gedaan of deze de noo-
dige bekwaamheid en geschiktheid daartoe b<>zit.
Bljjkbaar hierop doelt wat De Zeeuw in haar no.
van jl. Zaterdag vraagt
»Kan", zoo vraagt zij, »de wjjsbeid niet evenzeer
schuilen achter het buis van den oesterhandelaar als
achter de gekleede jas van den heer uit hoogen
stand
Zeer zeker, antwoorden wjj, maar eene wjdervraag
is alleen de uitweg om een antwoord te ontwjjken,
en wjj hebben ook niet gevraagd boe de heer Lemson
gekleed is. En boe intereBBant nu ook de mededeeling
van De Zeeuw zjj, dat dhr. L. een buis draagt,
komen we daarm- niet verder. Waar het geldt aan
de wjjsheid onze belangen toe te vertrouwen, dient
zij geen schuilvinkje te spelen.
Wat er achter »de gekleede jas" van den heer
Kakebeeke zit, is reeds 30 jaren lang bekend, maar
wat er achter »het buis" van den oesterhandelaar
(Lemson) zit, is niet gebleken.
Want ofschoon de Zeeuw twee kolommen noodig
Ecbjjnfe te hebben om het er van achter te haler,
kunnen wjj slechts constateeren, dat het blad daarin
heel wat vertelt over de niet ter zake doende wjjze,
waarop menigeen aan eene betrekking komt, maar
dat het in gebreke is gebleven de wjjsheid van achter
het buis te voorscbjjn te brengen ea eenigen grond
aan te voeren, waarom de heer Lemson boven den
heer KAKEBEEKE te veikiezen zou zjjn.
En waar de Zeeuw in hetzelfde artikel zegt
Nieuwelingen worden in de hoogte gestoken ten nadeele
van werkelijk verdienstelijke af tredenden"daar nemen
wg akte van deze naï /e bekentenis, welke, met uit
zondering van de figuurljjke beteekenis van den zin,
alleszini van toepassing is op de caodidatuur van
dhr. Lemson tegenover die van dhr. Kakebeeke.
Wat overigens de quaestie van de jaB en het buis
aangaat, wij maken daarin geen verschil, te meer
niet omdat »de man met het buis" een gekleede
jas" aantrekt, zoodra hjj meent, dat het eerste hem
niet meer past of de tweede hem meer voorkomen
geeft. Met het ambt komtde jas.
Er zijn weinig Qreniers in de wereld.
Wekelijksch algemeen overzicht.
Hoogst ernstig luiden de berichten, die in de
laatste dag°m omtrent den Spaansch-Ameri-
kaamsclten oorlog tot ons komen en die doen
zien, dat het er voor het ongelukkige SpaDje minder
hoopvol begint uit te zien. En die berichten komen
niet alleen uit New-York, maar ook uil Madrid.
Zg hebben in de eerste plaats betrekking op de
Pnilippjjnen, waaromtrent de regeering belangrijke
telegrammen heeft ontvangen, die aan de Regentes
zjjn medegedeeld, maar, uit voorzichtigheid niet
openbaar zgn gemaakt, De gouverneur dezer eilanden
schjjnt bericht te hebben, dat de gansche archipel
in opstand is, met uitzondering van slechts enkele
eilanden en dat hjj gevlucht is in de ommuurde
gedeelten van Manilla. Daaruit spreekt de grootste
ontmoediging. De halfwilde, uit allerlei elementen
samengestelde inland'che en halfbloed bevolking,
die sinds lang het Spaantche juk moede is, door de
komst der Amerikaansche beschavingbrengers als
ontketend, bedreigt op zeer ernstige wjjze het
Europeesch gezag, en te', zou niet te verwonderen
zgn, dat op het laatst de Amerikanen zei ven zich
nog verdedigen moeten tegen de bevolking, die zjj,
naar het heet, te hulp willen komen. Bq don verren
afstand van Spaoje is aan hulp zenden uit het
moederland niet te denken en daardoor te meer is
de toestand wanhopend.
Ziet het er dus op de Philippgnen recht treurig
uit voor Spanje, ook van Cuba komt ongunstig
nieuws. Van Amerikaansche zyde wordt gewaagd
van een verwoed gevecht bjj Caimamere, aan de
baai van Santiago. De Spaansche bezetting moest
terug trekken naar de eigenljjk gezegio stad en
niets bleef haar over dan zich gereed te maken om
een verwachte landing der Amerikanen met alle
kracht te beletten.
Reeds Woensdag schjjnt een groot landingsleger
naar Cuba vertrokken te zgn. Volgens een telegram
uit Washington telde het 27000 man infanterie,
vgf eacadrons cavalerie, zes bafaljons artillerie en
ééa genie-troepen. Mt-joor-generaal Shafter is hoofd
commandant.
Vrjjdagnacht of Zaterdagmorgen moesten de troe
pen te Santiago zgnZaterdag zou de landing be
proefd worden. Van het sucets is men in Amerika
vrgwel verzekerd. Admiraal Sampson heeft al de
batteryan van de Spanjaarden tot zwijgen gebracht
en de insurgenten hebben zich in groot aantal ver
bonden om de Amerikaansche troepen te steunen.
De vloot ging aauvankelgk van Tampa naar K< y-
Wesf, van waar zjj door een Bterk oorlogs-escader
zou begeleid worden naar een vastgesteld punt bg
Cuba. Het is intusschen niet onmogelgk, dat de
schepen bg Ky-West zgn opgehouden geworden,
aangezien, volgens een gerucht, Spaansche troepen
op de Cubaausche kust zjjn verscheder. Veel zal
nu afaangen van de houding der Spaansche soldaten.
Zgn deze, zooals Weyler gezegd heeft, zulke uit
stekende mannen, dan zal dit bjj een landing bljjken,
doch het is niet aan te nemen dat zjj, tusschen het
vuur der Amerikanen en de opstandelingen b iklemd,
laDg weerstand zullen kannen bieden.
Indien men de telegrammen der laatste dagen
leesf, zou m n geneigd zgn te gelooven, dat de
oorlog onmogelgk lang meer kan duren. Ougetwjjfeld
zal Spaoje, indien de Amerikaansche expedities er
in Blagen Santiago in te nemen en Portorico te be
zetten, gaan inzien, dat een verdere tegenstand nutte
loos zou zgn. Ook de Amerikaansche bladen twgfelen
geen oogenblik aan het succes der troepen. Zjj worden
in die meening gebracht door berichten uit Santiago,
die evenwel dikwyls verre van betrouwbaar zgn.
Daarin toen wordt gemeld, dat de stad door de
insurgenten is ingesljteD, dat er onder het Spaan
sche garnizoen een algemeene paniek beerseht, dat
de manschappen van G^rvera trachten te deserteeren
en dat de artilleristen weigeren de forten te bedienen.
Dit alles is wel in Btryd met de berichten omtrent
den moed en de volharding, waarmede de Spanjaarden
den strgd volhouden.
Indien Santiago weikeljjk valt en Portorico bezet
wordt, zal de vrede niet lang meer uitblgven. Zelfs
nu reeds hoort men, dat Mc Kinlty en het Kabinet
emBtig bezig zgn met e7entueele voorstellen tot
staking der vjjandelykhedeD, waarnaar ook de Ameri
kanen schijnen te verlangen. Zooals te verwachten
was doet h6t klimaat zich reeds gelden en enkele
gevallen van gele koorts deden zich voor. Eenige
medici hebben do regeering te Washington verwit
tigd, dat deze schjjnbaar op z ch zelf staande ge
vallen als da voorloopers van een epidemie zgn te
beschouwen. Ook dit zal de Amerikanen wel nopen
om te ti achten den oorlog zoo sp edig mogelgk te
doen eindigen.
Slagen zg niet spoedig, dan zal de regeering nog
lang kannen denken aan de waai schuwende stem
men, die opgingen om althans ia dit j largetjjde de
A
gele koorts niet te trotsreren en met een fxpeditie
nog eenige maanden te wachten. De gebeurtenissen
van de laatste weken hebben dit optreden echter
noodzakeljjk gemaakt.
GOES, 13 Juni 1898.
De Groote Kerk te Goes. De heer
Mulder, teekenaar bij het department van bin-
nenlandsche zaker, afdeeliDg kuiten en wetenschap
per, is naar Goes vertrokken. Ia verband hiermede
is belangrgk hetgeen de heer Frederiks in de
Midd. Ct. Ecbrjjft
»Toen mjj Dinsdagmorgen bekend werd dat men
bezig was de kerk te Goes te verminken, ging ik er
heen, om den omvang van het kwaad op te nemen.
>Van drie lichtopeninger, die achter het,stadhuis
geplaatst en van de straat niet zichtbaar zgn, waren
de stglen uitgenomen en reeds door nieuwe vervan
ger, terwjjl de loodbeglazing mede vernieuwd was.
De steecen traceeringen waren onaangetast gebleven.
»[q tw^e van dio drie openingen waren vroeger
reeds houten stglen geplaatst en de herstelling gold
dus een herhaling van etrtjjds begane zonde. Ia hét
derde lichtraam was echter de zandsteenen s'jjl uit
gebroken en door een houten vervangen.
»Uit inlichtinger, die mg door ooggetuigen w*r-
den verstrekt, bleek dat de geheele herstelling meer
ondernomen was uit een zucht tot verfraaiing
dan wel tot verbetericg of tot wegneming van ge
breken.
»Het tastbaar bewjjs daarvan werd mjj geleverd
door de afkomende materialen, die nog in het kerk-
ruim aanwfzig waren.
»Deze restes verkeerden nog in zeer gaven toestand
het eikenhout zag er uit als nieuwalleen hadden de
brugjjzejs van de loodbeglazing hier en daar wat ge
leden, doch dit ware gemakkeljjk te herstellen ge
weest.
»tn plaats van het nog zeer solide eikenhout en
den oorspronkeljjken zandsteen waren de nieuwe
stglen van grenenhout genomen, dat zeksr zoo lang
geen weerstand zal bieden aan de invloeden van
weer en wind.
>De aangebrachte werken zullen ongeveer een uit
gaaf vorderen van f 500, en met zekerheid kan wor
den aangenomen, dat dit bedrag niet alleen in het
water is geworpen, doch dat voor het stevige ou'e
werk in de plaats is gekomen nieuw werk van be-
langrjjk minder g halte, te.wijl bovendien een oor-
spronkeljjk raam jammerljjk verknoeid is
Verder bleek mjj, dat dezelfde schendende hand,
die voor enkele jaren de fraaie kerk te Kloetinge
ellendig verminktp, ook h'er b°zig is met een van
N< örland's meest belangrjjke monumenten onherstel
baar te bederven.
»Over dat betreurenswaardig bedrjjf had ik een
onderhoud met den president-kerkvoogd, die mjj voor
kwam van goeden wille te zjjn, doch zich beriep op
den docr het college aarg-stelden deskundige en
vreemd opzag bg het vernemen, dat op die wjjze een
briangrgke som uit de niet ruim voorziene kerkekas
onnut was besteed.
»Tegon het volgend jaar i* opnieuw een der fraaie
ramen veroordeeld om dezelfde rxecutie te endtr-
gaan, doch na de toezegging van dan president, om
in het collega een voorstel te doen tot het inwinnen!
van een deskundig advie^, dit hem buiten bezwaar
der kerkeljjke fondsen is aangeboden, heb ik alle
hoop, dat kerkvoogden een eind zullen maken am
zulk ergerljjk gedoe, dat tot schande en schade moet
strekken van de stad hunner inwoning en tot onver-
mgdelyken ondergang moet leiden van het aan hunne
goede zorgen toevertrouwde kostbaar monument."
Men schrjjft ons
Met het oog op de aanstaande verkiezin
gen en louter met h< t doel om aan de stembureaux
der hoofddistricten bjj het vaststellen van den uit-
Blag der verkiezingen niet meer wmk te bezorgen
dan hoog noodig is, meenen wjj de bnreanx der
districten er op te mogen wjjzer, dat er Biecht*
twee pakketten van elk bureau aan het hoofdbureau
dienen gezonden te worden, en niet zes of zeveDj
zooals verleden jaar bg de verkiezing voor leden van
de Tweede Kamer het geval was. Trouwe:s de wet
spreekt duideljjk.
Het eerste p*k bevat volgens art. 86 de gewaar/»
merkte kiezerslgst m"t opgave van bet aantal der
daarop gestelde paraphen. Zoowel deze Ijjst als de
niet gebruikte en de teruggegeven stembiljetten, elke
soort afzonderlijk, en de iogelevrrde kaarten worden
in een verzegeld papier gf sloten.
Na de opening van elke bus woi den de geopende,
zoowel de geldige nis de van onwaarde vei klaarde
8tembilj tten, elke soort afzonderlijk in een verzegeld
papier gesloten. Dat is dus pakket no. 2, volgens
art. 91. Het proces-verbaal der stemming gaat apart
verpakt bjj de twee verzegelde pakkm.
Het hoofdbureau hei ft zelden met de pakken te
