1898. N°. 68.
Zaterdag 11 Juni.
85stc jaargang.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
J. A. P. Geill,
J. M. Kakebeeke,
W. F. K. Lenshoek,
W. F. J. Wagtko,
Verkiezing Prov. Staten.
Da uitgave dezer Courant geiehisdt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prgs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Va.n Ditmar te Eotterdam en verder
bjj alle Boekverkooperi en Brievengaarders.
Kaaaadlmfr van
Db prjjs der gewone aövertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct».
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelpks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 cl
Aanvragen ona en vermelding van liefdegaven 5 cent pei regel,
advertent! Sa vóór 9 aren den d«| der uitgave.
Voor de aanstaande verkiezing van
vier leden der Provinciale Staten in het
kiesdistrict Goes ondersteunen wij de
candidatuur der heeren
Burgemeester van Ierseke.
(aftredend lid) te Goes.
wethouder te Goes.
Burgemeester van Kolijnsplaat, Kortgene en
Kats.
li.
Invloed van Gedeputeerde Stoten.
Onder den ophef, welke in den regel gemaakt woidt
over het belaug der verkiezing voor de Prov. Staten
in verband met de samenstelling der Eerste Kamer,
wordt eenig8zin« handig een ander belang bedolven,
dat mat politiek niet zooveel te maken heeft en
nochtans van het groofBte gewicht is, nameljjk de
samenstelling van Gedep Staten, aan bet
lidmaatschap waaraan Lovendiun eene jaarwedde van
f 2000 is verbonden.
Volkomen juist werd onlangs in een der bladen
geBchreven
Gedeputeerde Staten beteekonen wat.
De zes Gedeputeerde heeren, door do Provinciale
Staten gekozen, oefenen in de provincie een schier
onbeperkte macht uit.
Zij zjjn het, die naar de uitspraak dor wet, met
de dageljjksche leiding en uitvoering der zaken zgn
belast, onverschillig of de Staten vergaderen of niet.
Zij zijn het, die vooral de taak vervullen, door de
Grondwot of de Prov. wet aan de Staten opgedrager,
met betrekking tot de uitvoering der wetten, maat
regelen van inwendig bestuur en koninkljjke bevelen.
Uwe gemeentebesturen kunnen letterlijk niets
zonder de Gedeputeerden der Provincie doen. Zjj
zjjn door genoemd college aan handen en voeten
gebonden.
Geen besluit kan uitgevoerd, geen verordening tot
stand worden gebracht, of de Gedeputeerde Staten
moeten er hunne goedkeuring aan hechten.
Geheel uwe gemeentelijke huishouding, waarbjj
vooral de fiaanciën niet mogen worden vergeten,
staat onder net toezicht van genoemde Staten.
Zjj onderzoeken de gemeentelijke verordeningen
en reglementen en toetsen ze aaa de wet, terwijl
ook alle keuren of politie-verordeningen der water
schapsbesturen aan hunne goedkeuring onderwor
pen zgn.
Door hen worden de ambtenaren aangesteld en
ontslagen, tenzjj de Staten zeiven dat aan zich heb
ben gehouden of de wet het anders beveelt.
De Gedeputeerde Staten oefenen ten slotte nog
een soort van administratieve rechtsmacht uit, dit
wil zeggenhet eollege van Gedeputeerde Staten
vormen het zostal rechtersdie in de provincie bjjna
in alle geschillen recht spreken tnsBchsn den vrjjen
burger en zgn gemeentelijk bestuur.
Zoo komen de Gedeputeerde Staten schier bjj alles
te pas. Geen vinger kan in de provincie in de asch
worden gestoken of de Gedep. Staten zgn er bjj."
Het bljjkt hieruit voldoende, van hoe groot be
lang het is, dat in dit college niet alleen een ze
ker aantal mannen zit, dat, in verhouding tot het
ledental der politieke partgen staat, maar en vooral
ook een zeker aantal mannen, die van ons dis
trict in 't bijzonder op de hoogte zijn.
Dit college is thans samengesteld uit 2 Katho
lieken, 2 antirevolutionairen, 1 wiens politieke rich
ting niet juist is afgebakend, maar die het naast
aau de antirevolutionairen schynt te staan en één
liberaal, die nog wel gekozen is onder tegenwerking
der antirevolutionairen.
En zulks niettegenstaande de tegenwoordige ver
houding der partijen in de Staten is18 liberalen,
17 antirevol., 6 Katholieken en de heer Van Ljjnden,
hierboven bedoeld. En terwjjl wjj vroeger in dat
college mannen hadden als mr. V. d. BiltFransen
vd. Putte en Bybaudie in ons district woonden
esi meeleefden, beboen wg er tegenwoordig
geen enkel lid uit ons district in. Want
mr. Lueaise woont sinds jaren te Mid
delburg en bekleedt bjj het lidmaatschap van
Gedep. Stat.on, de betrekking van lid der lie Kamer,
waarvoor hg insgeljjks f 2000 als vergoeding ge
niet; eene vereeniging van betrekkingen, waaronder
het een of het ander ljjden moet en waardoor hem
noodwendig de gelegenheid ontbreekt om zich ge
heel op de hoogte te houden of te stellen van de
bjjzocdere belangen van de gemeenten op Zuid- en
Noord-Beveland.
Voldoerda is dit gebleken bij verscheidene voor
stellen, onze plattelands-gemeenten, inzonderheid
Kruiningen en Krabbsndgka rakende, en
bjj welke voorstellen zijne mede-afgevaardigden uit
ons district lijnrecht tegenover hem ston
den, en voor de toen door de Gedeputeerden ge
geven adviezen en voor de toen door mr. Lucasse
uitgebrachte stem behoeven die gemeenten hem zeker
niet dankbaar te zgn. Mede door zjjno bestrijding
toch als lid van Gedep. Staten en door zjjne stem als
gewoon lid, hebben die gemeenten niet verkregen
wat zjj vroegen subsidie voor wegs ver betering
Wel hebben de kiezers van Kruiningen en Krab-
bendgke reden van dankbaarheid aan den hoer J. M.
Kakebeeke, die vóór het verleenen der subsidie stemde,
terwgl de kiezers van Hoedekerskerke en aangren
zende gemeenten het zeker niet vergeten zjjn, welk
onthaal hun verzoek betreffende den stoombootdieDSt
op de Weeterschelde bjj Gedeputeerde Staten, waar
van mr. Lucasse lid is, heeft ontmoet.
Een en ander zal den kiezers nader worden uit-
Eéa op de acht
Eerlijkheidshalve erkennen wjj, dat de bezwaren,
die wg in dit opzicht tegwn mr. Lucasse hebban,
niet van toepassing zgn op de beide andere aftre
dende anti-revolutionairen.
Dat wg nochtanB candidaten tegenover hen stellen
en aanbevelen, is een eiscb van billijkheid.
Wat toch is het geval
Reeds verscheidene jaren wordt ons district in
de P.ov. Staten vertegenwoordigd door 7, zegge
zeven anti-revolutionairen en 1, zegge éen liberaal,
den heer J. M. Kakebeeke. Dit nu is eene onge
rechtvaardigde verhouding, welke de kiezers zeker
niet langer zullen gedoogen.
Bjj de jongste verkiezing voor de Prov. Staten
werden er op den liberalen candidaat slechts 100
sfc. minder uitgebracht dan op den anti-revolutionair,
zoodat, elk op zich zelf, deze partjjen bjjna geljjk
staan.
Is het nu met de billijkheid overeen te brengen,
dat alle zetels voor ons distriet door mannen van
ééne richting worden bezet
Want ook dien eenen zetel, dien van
dhr. J. M. Kakebeeke, door hem 80 jaren
met eere ingenomen, wil men ons ontrooven.
En voor wien
Wil men hem san een Katholiek geven, om aan
een hunner een plaats te gunnen
Neen, al weder voor een antirevol., voor den heer
Lemson, een man, van wien niemand buiten Ierseke
ooit gehoord heeft, wil men den heer J. M. Kakebeeke
doen vallen.
Radenen te over, dat ook alle antirevolutio
nairen, die voor billijkheid en recht zijn, die nog
iets gevoelen voor de toewjjding dertig jaren lang
door dhr. Kakebeeke ook voor hunne belangen be
toond, althans dit aftredend lid stemmen en hem
de voorkeur geven boven dhr. Lemson.
Redenen te over voor al wat liberaal 1»
om te trachten niet alleen den heer Kakebeeke te
behouden, maar ook om door het verkiezen van
nog een of meer hunner candidates de verstoorde
verhouding eenigszins te hersteilen, en wat meer
gewicht in de schaal te kuDnen leggen waar het
geldt de verkiezing voor leden van Gedep. Staten,
die nu allen huiten one kiesdistrict staan.
In verband daarmede kan de vraag gesteld wor
den of de herkiezing van mr. LucaBBe in 't belang
van ons district mag geacht wordenwant het doet
er weinig toe of deze heer al zuiver is in de anti
revolutionaire leer en dat hjj in de Tweede Kamer
gestemd heeft roir de afschaffing der plaatsvervan
ging, terwgl hg vermoedelijk in die Kamer tegen
leerplicht zal stemmen wjj hebben op dit oogenblik
niet daarmede te doen, maar met wat hg alB lid
der Provinciale Staten van ons gewest gedaan of
niet gedaan heeft in het belang van Zuid- en Noord-
Beveland.
De kiesverenigingen zullen ongetwjjfeld de balans
daarvan hebben opgemaakt.
GOES, 10 Juni 1893.
Bjj kon. besluit is op zgn verzoek eervol ont
slag verleend aan dhr. J. Th. Pilaar, als 2e lui
tenant bjj de dd. schutte]jj te Go's en in zjjne
plaat* benoemd de heer J. Pilaar J.Mz., tiars
schutter.
Ter gelegenheid der inhuldiging van onze
koningin zal te Middelburg van 23 Augustus tot
2 S ptember gihouden worden eene Zeeuw-
sclie Oranje-tentoonstelling, en wel van
voorwerpen en bescheiden, in onze provincie aan
wezig, die betrekking hebben op het huis van Oranje
Nassau.
Wie dus in ons gowesf, waar ook, dergelijke docu
menten in zjjn bezit het ft en deze in bruikhen wil
afstaan, geve daarvan vóar 3) d*zer kennis, voor
zooveel betreft Zuid- en Noord-BeveUnd, aan de
heeren Z. D. van der Bilt la Motthp, I. D.Fransen
van de Putte te Gors, dr. H. K. Persant Snoep te
Kapelle of W. F. J. Wagtho te Koljjnsplaat.
(M. Ct.)
Bij Kon. besluit is een pensioen van f660
toegekend aan G. L. van denBuasche, wed.
J. F. W. Hoxel, commies le kl. der postergen.
De Tweede Kamer heeft gisteren het
wetsontwerp betreffende de overeenkomst met de
Maatschappij Zeeland" voor den maildienst zonder
hoofdeljjke stemming goedgekeurd, nadat de regie
ring de door den heer Maekay gevraagde Eubsidie-
verbooging had bestreden.
Daarna werd met 51 tegen 20 stemmen aan
genomen eene hefting op de rijwielen van
f 4 tot f 1,50, na verwerping van het amendement
van den heer Van der Berch tot verhooging dier
bedragen.
De r.-k. kiesvereeniging >Eenlracht maakt
Maelit" te Tilburg heeft aan dr. Schaepman
het volgend telegram verzendfu
»De r.-k. kiesvereeniging »Eecdracht maakt Macht",
in vergadering, betuigt u dank en brengt u hulde
voor de degeljjke houding bjj de behandeling en
stemming der militiewet."
Do balans over het 90ste boekjaar der H o 1-
landsche Sociëteit van Levensverze
keringen is verschenen.
In de eerste plaats verdient de aandacht, hoe groot
de verplichtingen der Hollandsche Sociëteit tegen
over hare verzskeidon op 81 December 1897 zjjn.
Wanneer men alle verzekeringen, ljjfrente daaronder
begrepen, terugbrengt tot do contante waarde op
dien cUg, bedragen zjj te zemen f 14,469,760.
Le^t men bjj de Holl. Sociëteit tegenover de ver
plichtingen, de bezittingen in de weegschaal, de
eff eten, de prolongaties, de hypotheken, de gebouwde
eigendommen, de onroerende goederen en de voor
schotten op contracten, dan toonon deze een zeer
belangrjjke overwaarde aan.
Het bodrjjf der Holl. Sociëteit heeft zich wederom
uitgebreid. De contante waard i der loopende ver
zekeringen (f14,469,760) bedraagt f800,000 meer
dan verleden jaar en ruim f 5,000,000 meer dan 5
jaar tevoren.
Ook bezit zjj een ton volle gefourneerd kapitaal
van f 1,000,000.
De Holl. S.cieteit beeft er steeds naar gestreefd
reserves te maken, opdat hare verzekerden de meest
mogelijke waarborgen zouden vinden.
De maatschappij wordt voor Goes en omstiekea
vertegenwoordigd door de heeren W. Kakebeeke als
correspondent en J. Mulock Houwer als agent.
Wederom iB concessie aangevraagd tot het
ontginnen van steenkolen in het mijn-
veld Nederlandter grootte van ciica 1600 hectaren,
gelegen onder de gemeenten Heerlen, Hoensbroek,
Wgnandsrade, Nuth, Brunssum, Ubach over Worms,
Amstenrade en Nieuwenhage. De aanvraag is gedaan
door de heeren H. F. M. Vermunt, mjjnbouwonder-
nemer te Nutb, J. F. W. Conrad, gepens. hoofd
inspecteur van 's rijks waterstaat te 's-Gravenhage,
en A. Janssen, te Baarn.
Bjj het departement van koloniën is ontvangen
het volgende van 8 dezer gedagteekende telegram
van den gouverneur-generaal van Nederlandsch-Indië,
betrfffende de oxpeditie naar de Pedir-
streek:
»Vier dezer naar Groenggroeng opgerukt, waar
benden uit de VII Moekims en uit bet gebied van
Toekoe Bintara Reubeë van westelijke heuvels ver-
dreren. OnB bivak aldaar 's nachts beschoten. Onzer
zijds drie gewonden. Vjjf dezer bjj oprukken Baar
de VII Moekims benden verdreven, achterlatende
twaalf dooden. Geen schot in de VII Moekims.
Panglima Polim gevlucht. Zes dezer verkenning naar
Gendebreuch. Aankomst Selimoen-kolonne. Deze biva-
keerfc te Padang Tidji in de VII Moekims. Rukt
acht dezer naar Groenggroeng, negen dezer naar
Segli. Zeven dezer Sogli-kolonrie langs Oetoe onge
stoord terug te Groenggromg, doorgenikt tot Kroeng
SaumidfUD, waar gesignaleerde vjjand niet aange-
trcffdD." (St.-ct.)
Oorlogsnieuws. UTew-lforlc, 9 Juni. Een te
legram uit Cap H«yfien meldt dat het gerucht loopt
van een grooten slag, die zou geleverd zgn bjj
Caiman°ra.
Dinsdagmorgen te 5 30. Vgf Amerikaansche oor
logsschepen begonnen een hevig bombardement van
de verdedigingswerkenbet was een ware hagel
van bommen in de baai, die vele huizen verder van
d« versterkingen gelegen vernielden.
De SpaarEche artillerie antwoordde krachtig en
bood eenigen tijd flink tegenstand, maar het Ame-
rikaansche vuur verminderde volstrekt niet, en de
meeste schoten troffm doel. De Spanjaarden waren
gedwongen hunne stellingen aan den wal te ver
laten en naar do stad zelf terug te trekken men
meent dat zjj later ook vau daar zgn gevlucht met
de bewoners. De commandant van het district be
val Caimanera in brand te steken alvorens het o er
te geven; de Spanjaarden gaven de vootkeur aan
een laafs^.en wachopigen strijd om den Amerikanen
te beletten hua troepen aan wal te brengen.
Madrid, 9 Juni. De ministers vau Oorlog en
van Marin» zgn naar het paleis gegaan om met de
Koniagin-Ragontes te confereeren. Men zegt, dat de
gouvtrneur van de Philippijnen medegedeeld heeft,
dat do geheele archipel in opstand wa«, uitgezon
derd Viscyya. De gouverneur zelf zou gevlucht zgn
in een ommuurde sterkte bjj Manilla om weerstand
te bieden aan Aquinaldo.
Ziehier de officiëale tekst van een telegram van
den gouverneur uit Manillade toestand is zeer
ernstig. Aguinaldo is er in geslaagd, het land in
oproer te brengen. Telegraaflijnen en spoorwegen
zgn vernield. Ik b&n zonder verbinding met alle
provincies. Het district van Cavite is en bloc op
gestaan. S eden en dorpen zijn versterkt en bezet
door talrjjke gewapende benden. Een colonne der
troepen verdedigt de linie van Z»pos om bet bin
nenkomen van den vjjand in de provincie Manilla
te beletten.
Doch, daar de vjjand ook langs Bulacan, Laguna
en Maran kan binnenkomen zal de provincie zoo
wel van de land- als van de zeezjjdo ingesloten en
aangevallen worden. Ik doe moeite om den moed
van da bevolking op te wekken en zal alle midde
len aanwenden om weerstand te bieden, maar ik
wantrouw de inboorlingen en de vrjjwilligors, dasr
er vele desertiëa voorkomen. Baeolar en Emus zgn
reeds in handen van den vjjand. De opstand is
machtig en als ik niet rekenen kan op den steun
van het land, zijn de krachten, waarover ik beschik,
onvoldoende om den vj'and het hoofd te bieden.
Berlijn, 9 Juni. Het gevoelen wint hier veld,
dat de overgave van Manila en do spoedig te ver
wachten verovering van Santiago het begin van het
einde zal wezen en aanleiding geven tot een her
nieuwd optreden van de mogendheder, die Spanje
vriendschappelijk gezind zgn, ten bate van den vrede,
welke bemiddeling dezen keer dan wel slagen zou.
Kerknieuws.
Ned. Barwrtnde Icerh.
Bedankt voor het beroep naar Wilhelmina-
dorp door dhr. J. Ch. Kromsigt, cand.voor het
beroep te Sirjansland en te Oudelande door den
heer Joh. de Voogd, cand. te Rotterdam.
Beroepen te Oost- en West-Souburg dB. F.
Ch. Geerling, te Medemblik.
Rilland-Bath. Het kerkbestuur der N. H. grm.
alhier heeft zich per adrei gewend tot de algemeene
Synode om te protesteeren tegen de voorgestelde
wetswijziging op het btheer van kerkeljjke goederen
en fondsen.
Rechtszaken.
De rechtbank te Arnhem heeft den landbouwer
te Loo (bjj Duiven), veroordeeld tot een geldboete
van f 25 subs. 10 dagen hechteniB ter zake van be-
loediging tegen het hoofd der school C. J. van Rjjn.
De raad van boroep van d9 persoorele belas
ting heeft de huurwaarde van bet hotel Palais Royal
te Amsterdam, die aanvank» liik g-schat was op
ruim f 25.000 per jaar, tot f 16.000 teruggebracht.
Landbouw en Veeteelt.
In de afgeloopen maand zgn langs het grens
station Roaendaal naar België verzonden 563 wag
gons V0p, tegen 525 in Mei 1897. Berekend a 10
sMiks vee per waggon, bedraagt de uitvoer 5630
stuks vee, eene waarde van rnim f 650,000.
De quarantaine-stallen te Esschen zjjn thans ge
heel gereed. Ruim 1000 stuks vee kunnen er ge
stald worden.
