1898. N°. 60.
Dinsdag 7 Juni.
85sle jaargang.
GOESCHE
De nitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prp* per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bjjblad 10 csnt.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Va.n Ditmar te Botterdam es verder
alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
Iflaen4tn« van
COURANT.
Db prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjki- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent pei regel,
advertentiën véot 9 uren op iea dop der nltcave.
Op Vrijdag deu 17 Juni 1898
zal at» de woonhuizen der ingezetenen worden gehouden eene
Collecte ten behoeve van het Fonds tot
aanmoediging en ondersteuning van
den gewapenden dienst in de Nederlanden I
Het hoofdbestuur van bovengenoemd fonds zegt o. a I
"De opbrengst der jaarlijksche collecte toch moet ongeveer 1
een derde gedeelte onzer jaarlijkicha uitkeeringe* dekken en
vooral is eeue ruime opbreag9t noodig, nu door de conversie
der 81/» pot. Nationale Schuld onze vaste inkomsten ruim
f6000 lager zijn dan voorheen. B veodien vordert de toeneming 1
van het aantal deelgirechtigden, die op Lombok en in Atjeh
ia dan strijd 2ija verminkt, aanzienlijk» uitgaven.
De jaftrlijksche rekening sloot dan ook weder met eea na"
deelig saldo.
Volgens het algemeen verslag over 1898 werd aan gratifi-
eatiëu en toelagen aan 1701 deelgerechtigden uitgekeerd eeue
som van f 64,831,281/a, waaronder begrepen i* eens sotn van
f 9546,50 die boven de gewons gratificatie aan 265 verminkten
van Atjih werd verstrekt.
Deze cijfers toonen aan dat hat fonds aan zijne roeping
getrouw blijft en voortgaat den moedigen krijgar en den oud
soldaat, die op de erkentelijkheid zijner landganooten aanspraak
mag maken, een stoffelijk blijk van waardearing zijner diensten
aan te bieden in den vorm eenar jaarlijkscha gratiticatie,
nevens zijn militair pensioen of gagement Die gratiticitie js
alzoo geeu aalmoes, gelijk wel eens wordt vernomen van kan,
dia de roeping van het Fonds niat kennen en het Foods
beschouwen als eeue soort van armen-bsdteling voor oud
militairen, maar eene gepaste hulde, die door de natie wordt
g90racht aan hen, dia haar heeft verdiend.
Het aantal dergenen, die solliciteerea om als deelgerechtigden
in het Fonds te worden opgenomen, doch daarvoor nog niat
in aanmerking kannen komen, bedraagt ruim 600
Moge de opbrengst der Col'ects er toe kannen leiden, dat
aan velen der sollioitaaten het uitzicht kan worden geopend
weldra eane ondersteuning te genieten."
Goes, S Jnni 1898.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
W ESS E LI N K.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLU1JS.
Wekelijksch algemeen overzicht.
Eindeljjk ia er ia den Spamnnoh-Ameriknam-
achen oorlog iets gebeurd, dat deze oorlog op een
heucchen oorlog doet geljjken. Er schjjnt waarljjk
gevochten te zjjn in de nabjjheid van Santiago de
Cuba, en het resultaat schjjnt voor de Amerikanen
niet Z70 heel schitterend te zjjn geweest. Tenminste
als men de verschillende berichten Bamenvat, die uit
Havana, Haïti en Madrid gekomen zijn, ontvangt
men den indruk, dat Schhy er niet in geslaagd is
de haven van Santiago binnen te dringen en even
min de bat tergen aan de knst tot zwjjgen te bren
gen; iategendeel hjj schgnt genoodzaakt te zjja ge
worden met zjjn eskader af te trekken.
Al ii deze nederlaag voor de Amerikanen niet
volkomen en beslissend, toch zal zjj in de Vereenigde
Staten te denken geven. Met iederen dag ziet men
te Washington in, dat het niet zoo gemakkelijk is
als men wel meende, om de Spanjaarden van Cuba
te verdrgven. Het doel van den oorlogbevrijding
van Cuba, wordt dan ook langzamerhand geheel uit
bet oog verloren en begint veroveringszucht den
boventoon te verkrijgen. Het denkbeeld om landen in
bezit te nemen, al of niet in Amerika gelegen en met
of zonder toepassing van de Monroe-leer, wakkert
aan, nu eenmaal de strjjd in Oost-Azië geleid beeft
tot de nederlaag der Spaansche vloot bg Cavite. Niet
alleen wordt in de VereeDigde Sfaten heel gewoon
gesproken over het plan om Portorico en de Philip-
pjjnen te annciseren, msar men wil zelfa eentxpe-
ditie uitrusten om de Oaroline-eilanden in bezit te
nemen. De aanleiding daartoe is spoedig gevonden
er waren Amerikaansche zendelingen op de Caro-
linen en die zjjn door de Spaansche autoriteiten wel
eens slecht behandeld. Dit is al reden genoeg om
<ook deze eilanden aan de Spaansche heerschappij te
onttrekken.
Omtrent het gevecht bjj Santiago doet zich weer
«en eigenaardig verschijnsel voor, nl. de vraag of
de admiraal der Spaansche vloot, Cervera, zich
werkelijk te Santiago bevond. Sommigen honden
bt slist vol, dat hg in de haven was en het gevecht
heeft geleid, anderen daarentegen beweren met even
groote beslistheid dat zjjn eskader nooit daar ge
weest is. Welke van deze beide lozingen de juiste
is valt natumljjk moeiljjk uit te makendoch de
onzekerheid dient om aan te toonen, dat de Spaansche
admiraal uitstekend weet te manoevreeren en de
Amerikanen nog te doen wantrouwen, wat zjj met
eigen oogen meenen te zien.
De aanval der Cnbaansche opstandelingen, waar
over reeds meermalen is gr sproken, kan vooralsnog
niet veel beteekenen. Zjj zjjn slecht gewapend, slecht
gekleed en slecht gevoed en laten z;ch ook nooit met
•en geregeld gevecht in. Amerikanen zjjn er tot
heden op Caba niet aangeland en voorloapig zal er
ook nog wel niets van komen.
Verleden Woensdag werden in Frankrijk de
Kamers en de Senaat geopend. In de Kamerzitting
hield de oudste in jaren, Btysset, een toeppraak tot
de nieuwe leden en deed eon beroep op hun vader-
landslufde bij de behatdeling van verschillende her
vormingen, welke aan de orde komen. Eenige Ipden
van de rechter zjjde lieten echter al aanstonds bljjkvn
in welke richting zjj wilden sturen door het geroep:
«Weg met de joden!" waartegen ernige van de
liukerzjjde protesteerden.
Na eenig tumult kon worden overgegaan tot de
keuze van een voorzitter, waarvan de uitBlag was,
dat 277 stemmen waren uitgebracht op Deschanel
en 276 op Brissor, den oud-president. Te midden
van groote opgewondenheid, die eene imivaHe mag
gtnoemd worden van de zittingen van den Ooeten-
rjjkschrn Rjjksraad, werden bezwaren ingebracht
tegen den uitslag der verkiezingen. De zitting werd
geschorBt en de qiaestie onderworpen aan het bureau
der Kamer, die besloot de verkiezing nietig te ver
klaren en de herstemming bepaalde op Dondadag jl.
IotusEchen waren Sarrien en L ygues benoemd tot
vice-preaid. nt-en. De uitslag der nerstemmingen was
dat Deschanel werd g"kozen met 282 stemmen tegen
278 op BriBSon.
Z o tra de nieuwe president den voorzitterszetel
innam werd hg met langdurige toejuichingen, maar
ook met kreten van afkeuring ontvangen, waar
tegen weer van beide zjjden werd geprotesteerd.
Totn hjj zich gereed maakte zjjn toespraak te houden
verdubbelden de kreten aan de uiterste linkerzjjde.
Hjj kwam eindeljjk aan het woord, maar telkens
werd hg, als het ware bjj eiken zin, onderbroken
door het geraas. Het was hem ze is onmogeljjk de
agenda voor de volgende zitting vast te stellen en
bg verklaarde zjja post niet te willen beginnen met
een toepassing van bet reglement van orde. Daar
hjj van deze zitting geen succes voorzag, verliet hg,
onder to juichingen van de rechterzjjde en van het
centrum, zjjn zetel en bepaalde de volgende zitting
op heden. De linkerzjjde jouwde hem uit.
Het resultaat van den eersten dag is dus niet
zeer bemoedigend voor de regeering en ook niet
voor het volk, dat in den laatBten tjjd grdurig ge
schokt werd door de min gunstige reputatie, die bet
PraLSche volk geniet in Europa en daarbuiten, ook
wegens de zonderlinge handeling inzake-Drcyfus, die
geen hoogen dunk geeft van het rechtvaardigheids
gevoel der Pranschen. Ieder ziet de Kamer, en met
haar het geheele parlementaire stelsel, telkens een
stap naar beneden doen en rondtasten om de heil
looss gevolgen daarvan tegen te gaan en de demo-
era'ie te bevredigen.
De min of meer berucht g9worden redevoering
van den Fngelsehen minister van koloniën Cham
berlain, te Birmingham had tot dusver in Rusland
tot geen andere woorden aanleiding gegeven dan in
de pers. Men heeft te vergeefs gewacht op eenige
uiting van de Russische regeering, noch offic ëel,
noch officieus. Thans komt de metöedeeling, dat
Rusland langs diplomatieken weg toch wel iets ge
daan heeft om voor zich te weten te komeD, wat
de uitlatingen van Chamberlain wel inhielden. De
Rnssische gezant heeft last ontvangen een bespre-
kirg te houden met den minister van buitenland-
sche zaken, lord Salisbury. Ia dat onderhoud beeft
deze rondweg gezegd, dat de rede van Chambrrlain
mocht weergeven de persoonljjke opvatting van dezen
minister, maar dat zjj in geenen deeie de meeniüg
van het geheele kabinet vertolkte en dat enkel de
minister van buitenlandsche zaken verantwoordelijk
is voor de buitenlandsche staatskunde van Eogeland.
Lord Salisbury heeft den gezant verklaard, dat hg
de woorden, door zjjn ambtgenoot van koloniale
aangelegenheden gebruikt, betreurt en deze beken
tenis ook gedaan tegenover andere gezanten en ver
schillende personen. Rusland heeft zjjn verklaringen
als voldoende aangenomen en daardoor mag het
incident, dat aanvankeljjk zooveel opzien baarde,
als geëindigd worden beschouwd.
Da woelingen, waaraan ook Italië in den laatsten
tjjd ten prooi was, hebben den val van het mini
sterie ten gevolge gehad en een nieuw is reeds ge
constitueerd. De vorige minister-president, Di Rudini,
is met de vorming daarvan belast geweest on i«
weder zelf aan het hoof! gebleven. In parlementaire
kringen houdt men zich druk bezig met dit nieuwe
kabinet. Gunstig is het oordeel daarover nietde
opgewondenheid is bjjzonder groot tegen de afgevaar
digden, die portefeuilles hebben aangenomen, vooral
bjj de monarchiitische oppositie. De leiders daarvan
verzekeren dat dit ministerie niet lang zal bestaan, zelfs
al mocht het besluiten tot ontbinding der Kamer.
Het ministerie wotdt in zjjn geheel zwak en reac
tionair geacht. Di Rndini tracht zooveel mogeljjk
alle partgen te bevredigen en om dit ook de con
servatieven te doen heeft bij de portifeuilU van
buitenlandsche zaken aangeboden aan een der leiders
daarvan, aan Oapalli. Deze is een warm voorstander
van het Drievoudig verbond; de portefeuille van
openbare werken is toevertrouwd aan generaal Afandi
Rivera, om dezen tak van bestuur te doen inrichten
op militairen voet. De linkerzjjde der kamer heeft
hg nog niet kunnen tevreden stellen. Zjj heeft bare
hulp aan het nieuwe ministerie ontzegd en bljjft
dus in de oppositie.
GOES, 6 Juni 1898.
Van wèl ingelichte zijde vernemen wij, dat
het bericht uit de Midd. Ct. in ons vorig no. over
genomen, als zou door de firma Massee nu 0,80
M. minder zjjn aangevraagd, tiet volkomen juist is.
BljjkenB eene teekening wordt nu een breedte van
7,85 In plaats van 8 M. gevraagd, zoodat er
slechte 0.05 M. minder gevraagd wordt
en slechts eeue ruimte van 4.45 JH. voor
weg zou overblijven.
Aangezien iu de raadszittirg van 5 Mei jl. wel
geene bepaalde voorstallen zjjn gedaan, bleek het
toan trch bjj de discussie, dat de heer Van der Pejjl
5 Mde heer M. de Jonge ±6M. voor den weg
noodig schenen te achten. Beide heeren zjjn leden
der commissie, en terecht is men nu benieuwd of
deze heeren met 4,45 M. genoegen hebben genomen.
De St.'Ct bevat een kon. besluit van 20 Mei jl.,
houdende w jj z i g i n g van het reglement
voor den dienst der Rijkstelegraaf.
Daarbjj is, met ingang van 1 Juli a. s.f bepaald
dat de seirkoBten voor telegrammen tusscben twee
Nederlandsche kantoren in verschillende plaatsen be
dragen 25 cent voor de eerste 10 woorden, of
minder5 cent voor elke volgende 5 woorden of
minder, van 11 tot en met 50 woorden en 5 cent
voer elke volgende 10 woorden of minder voor de
woorden boven 50.
De seinkosten voor telegrammen tnsscben een rjjks-
kantoor en de binnen den bestellingskring (artikel
38) van dat kantoor gelegen bjjkantoren (locaal-
telegrammer) bedragen 15 cent voor de eerste 10
woorden of minderdoch worden voor de woorden
boven 10 berekend als in bet eerste lid van dit
artikel voor de gewone telegrammen is bepaald.
De beteekenis van h«t nieuwe tarief blijkt uit het
volgende vergeljjkend overzicht, dat de M. Ct. geeft,
tusschen het bestaande en bet nieuwe tarief
10 woorden 25 ets. best. tarief 25 ets. nieuw tarief
15
34
30
20
40
35
25
49
40
30
55
45
35
64
50
40
70
55
45
79
60
50
85
65
60
100
70
70
115
75
80
130
80
90
145
85
100
160
90
150
235
115
200
310
140
Door deze regeling zal vermoedeljjk van de rjjks-
telegrafen meer dan tot dusver gebruik worden ge
maakt en de tegenwoordige opbrengst spoedig weer
bereikt, zoo niet overschreden worden.
Naar men ons meldt zjjn ook in de Zaterdag
avond gehouden k;esvergadering der nieuwe kies-
vereeniging Vooruitgangalhier de heeren J. M.
Kakebeeke, J. A. P. Geill, W. F. J. Wagtho en
W. F. K. Lenshoek candidaat gesteld vcor de aar-
staande Provinciale Statenverkiezing.
De heer J. Blackstone is geslaagd voor
het eerste gedeelte (art. 61. 62 en 64) bg de over
gangsexamens B van de Rjjks-poly'echnische schoo
te Delft.
Tot concierge der koopmansbeurs, fevers tot
beëedigd korenmeter alhier is door Burg. en Weth.
aangesteld Hendrik Gunst.
Men schrjjft ons:
Aan de (antirev.) Nederlander van Zaterdag ward,
naar aanleiding van de vervnlling der predifeaifs-
vacature te 's Heer Hendrikskindeien, uit Goes de
volgende ontzettend geestige woordspeling gizonden:
«Deze gemeente ('a Heer Hendrikskind^ren) is
18 jaren vacant geweeBt. Haar laatste predikant
Krom was modern, die 't Woord der Waarheid
krom sneed."
Men ziet, dat, om tot deze geestigheid over een
doode te komen, een erg kromme zin noodig was.
j Maar dergeijjke aardigheden zjjn zeer goedkoop
1 en ook in omgekeerden zin voor 't grjjpen. Zoo kan
Is. v. iemand, die Recht heet, wel eens niet recht
iemand, die Hoog heet, wel eens niet hoog doen enz.
I Hopen wjj nu maar, dat de nieuwe predikant
Steenkamer geene steenen kamera make van de harteD
zjjner gemeenteleden l
Op het vjjfde Vlaamsch Zendings
fee s t, dat Woensdag 15 Juni zal gehouden worden
op de hofstede van den bepr D. Scheele, in den
Nieuwen Neuzenpolder onder Ter Neuzen, zullen als
sprekers optreden de ra volgende heeren, met het
achter bun raim vermelde onderwerp
Ds. I. G Knottnerus te 's-Gravenhage: «Openirgs-
rede" Ds. H. J. Kouwenhoven, te GroningenHet
goddeljjk gezag der H. S., levensvoorwaarde voor de
zending" Ds. C. J. L. Rujjsch van Dugteren, te
Strfien >De Cbineezen"Ds. L. H. Wagenaar, te
Middelburg; «De zending als een deel onzer natio
nale roeping" Ds. Chr. Hunningher, te Vlissingen
«Vasten of feestvieren?"; de heer J. Zalman, te
Amsterdam, zendeling onder Israël: «Hebben de
kinderen Isreëls bnnDo roeping in Gods Koninkrjjlc
vervuld?"; Ds. W. Lamers G.Hzn., te Goes: «Een
nieuwe eeuw"; Ds. C. van Koetsveld C.Ezn., te
Goes «Het uitgangspunt en de omvang der zen
ding"Ds. M Moijj, te Oord» echt: Paul us als
zendingman"; Prof. Dr. J. J. P. Valeton Jr., te
Utr<cht: «Slotrede".
De zang zal worden begeleid door het muziekge
zelschap Hosanna uit Goes, terwjjl gedurende da
pauze een zat guitvoering zal worden gegeven door
de zangvereeniging Excelsior te Ter Neuzen.
{T. N. Ct)
Uatfl. Woensdagavond vergaderden de ingelanden
van den Katspolder. Uit de rekening bleek, dat
de ontvangsten in het dienstjaar 1897/98 hadden
bedragen f464,90, de uitgaven f444,291/2» zoodat
h't saldo f20,601/2 bedraagt. De begrooting voor
het dienstjaar 1898/99 bedraagt in ontvang en uit
gaaf f 451,381/#.
Het djjkgeschot per H A. bedraagt f 6,25.
De voordracht voor djjkgraaf bestaat uit de vol
gende heerenJ. W. MarkusBe (aftredend), A. Mar-
kusse Az. en Aart Markusse voor plaatsvervangend
djjkgraafA. Markusse Az Aart Markusse en Jacs.
de Back.
Voor het dtze week te Middelburg te houden
examen voor hoefsmid, uitgaande van de
«Maatschappij tot bevordering van Landbouw en
Veeteelt in Zeeland", hebben zich 39 hoefsmeden
aangemeld.
De examencommissie besfaat uit de heeren Van
Rjjssel, districts- veearts, DordrechtDe Vries, plaats-
verv. distr.-veearts te ZaltbommelVan Horsen,
onderwjjzer hoefbeslag aan de veeartsenijschool te
Dtrecht; Larmeri, wachtmeester rjj- en hoefsmid-
school te Amersfoort, en G. A. Vorsterman van
Oyen, algem. leer. der Maatschappij.
Door H. M. de KoniDgin-Regentes
zjjn aan de vareeniging Nationale Tentoonstelling
van Vrouwenarbeid toegezonden l gouden 4 zil
veren en 4 bronzen medailles met de beeltenis van
H. M. de Koningin, binevens 1 gouden, 4 zilveren
en 4 bronzen medailles mst de beeltenis van H. M.
4e Koningin-Regentes.
De volgende openbare vergadering der Tweede
Kamer is thans defiaitiet tegen Donderdag 9 Jnni
bijeengeroepen.
Door den heer J. P. Lambart, ambtenaar bg
de telegraphie te 's-Gravenhage, is uitgevonden een
veiligheidsstelsel voor electrische trams met
bovengrondschen stroomtoevoer, waarbjj het gevaar
voor personen of Voorwerpen, welke door een of
ander] toeval met een draad, welke den stroom toe
voert, in aanraking komen, tot een minimum is
teruggebracht.
Het Huisgezin schrjjft naar aanleiding van de
stem, door dr. Schaepman vóór de wet tot in
voering van den persoonljjken dienstplicht
uitgebracht
Wjj betreuren dit, voor dr. Schaepman zelf.
Dat de afgevaardigde voor Almelo een jaar geleden
over deze kwestie eenigszins anders dacht, moge
bljjken uit de volgende zinsnedeD van zjjn meester
lijke en bezielende rede op den Meidag te Utrecht:
»Wjj willen een Christelgke meerderheid, maar
óén prijs willen wjj daarvoor n:et betalende op
heffing van de plaatsvervanging.
«Mocht een ministerie dit voorstellen, dan, wjj
verk aren het allen zonder uitzondering, dan zou
zonder verdere waarschuwing het kabinet ons ver
trouwen geheel en al verbeurd hebben.
«Dit staat vasf, onwrikbaar vast, dat een regee
ring, hoe voortreffelijk, hoe edel, hoe cbmteljjk ook,
die tot invoering van den persoonljjken of algemee-
nen dienstplicht een voorstel zou dcea, oomiddeUijk,
onvoorwaardelijk, voor eens en voor goed, b<t ver
trouwen van ons allen verloren zal hebben en op
onzen steun niet meer heeft te rekenen."
Het valt niet te ontkennen, dat in verband met
deze rede, de Katholieken wel aanleiding hebben
