1898. N°. 64.
Donderdag 2 Juni.
85*le jaargang.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- on Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Pr|jB per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommori 5 centmet bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen ea Advortentiön voor dit blad
aangenomen bg de hoeren Nijgh Van Ditm.se te Rotter dam ea verder
bg alle Boekverkoopers sa Brievengaarders,
Bb prgs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel moor 10 ets.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjja
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgks» en doodberichten en de daarop betrekking bobbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
B'eaataiLnbiedingön, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvragen oan en vermelding van liefdegaven 5 cent pei regel.
lün.s»ffi<8Sag; vaa 3 urea $05» der uitc&ve*
Aan den ontvanger der directe belastingen is op heden uit -
gereikt het kohier no 3 voor da belasting op het
PERS OSfËfiïi
dezer gemeente, voor het diensijaar 1898, zoodat ieder aange
slagene, na bekomen kennisgeving, verplicht is het door hem
verschuldigde binnen den bepaalden tijd te voldoen.
Goes, 28 Mei 1898
De Bargomeester Tin Goes,
W ESS EL IN K.
GOES, 1 Juni 1898.
De propaganda-Oommissie van den B.md van
Nederl. ODderwjjsers in Z°eland hield jl. Maandag
in de »PiinB van Oranj-V' alhier eene vergadering,
wairtoe behahe onderwijzers een aantal autoritei
ten van provinciale-, school- en gameestabes!uren
waren uit^enoodigd. Tegenwoordig waren 31 leden,
10 niat-leden en slechts een der autoriteiten, ter
wijl van velen dezer schriftelijk bericht was inge-
k)men, dat zjj verhinderd waren de vergadering
bg te woner, doch hunne sy 'apathie betuigden met
hafc doel van don Bond, »1. Lotsverbetering van dsn
onderwijzer ten platten lande
Nadat de voorzitter van het gewest Zeeland, dhr.
L. J. de Vries van Torneuzer, de aanwezigen had
welkom geheeten, wees hij op de bezoldiging der
onderwgzers, die op de eene plaats minder onvol
doende is dan op de andere, maar nergens roos
kleurig mag ganosmd worden en deelde mede dit
in da pauze gelegenheid zou bestaan tot het zich
aanschaffen van brochures, betreffende verbetering
van den onderwijzersstand.
Daarna trad als spreker op dhr. K. Ter Laan,
hoofd eener school te Delft en lid van het Hoofd
bestuur. In een boeiende improvisatie, die tot titel
droeg Al hst oude is voorbij gegaan en alles is oud
gebleven schetst» hg de positie van den onder wjjzer
in vroegere eeuwen en die van thans en kwam tot
de conclusie, dat de vorm wel is veranderd, maar
het wezen hetzelfde is gebleven. Achtereenvolgens
wees hg in het bijzonder op de vele bijbaantjes,
die de plattelands-onderwijzer moet vervullen om
zjjn karig inkomen te verhoogen, zeer ten nadeele
van het onderwjjsop de af hankelgkheid, waarin
nog vele onderwgzers verkeeren ten opzichte van
hanue medeburgersop do »kruiwagens," die bjj
benoemingen nog altjjd rjjdenop het school
toezicht, dat niet altijd op de hoogte is van het
onder wjjs en daarover toch een zelfstand g oordeel
moet vellenop de onvoldoende opleiding van den
ondarwjjzerop de weinige achting, die hg geniet
in de maatschappij; op zjjna geiinge verdiensten in
vergelijking met den gewonen werkman ea vele
rijksambtenaren. Een officier bij?., die in ontwikke
ling niet faooger staat dan een tchoolmeester, begint
met een salaris, dat voor vele onderwijzers een niet
te bereiken maximum is, terwgl een onderwijzer met
een salaris van 500 gulden, die les geeft aan een
klas van 50 kinders, slechts 4 cent per kind per
dag verdienteen kindermeisje verdient meer.
Uit dit al es leidde spr. af, dat het dringend noodza
kelijk is in het lot van den onderwijzer verb tering
te brengen en dat niet alleen in het belang van den
onderwjjzer zelf, maar ook in dat van het kind.
En oaderwjjztr, die in zorgen verkeert, welke ook,
is niet in Btaat opwekkend, bezielend, vruchtdragend
onierwjjs te geven. Vooral de bijbaantjes leiden hem
af van de richtige vervulling zjjner betrekking en
beletten hem tegenover het kind te zjjn, wat hjj zijn
moet. Een kind moet verkeeren in dezelfde omgeving
als een bloemals de zon schijnt dan leeft zedie
zon is de onderwjjzer.
De gansche toestand van den onderwgzer zal ver
beteren zoodra hg beter gesalarieerd wordthjj
zal daardoor meer onafhankelijk worden, hg zal
rgzen in de achting der medeburgers eu in zjjn
prestige tegenover zijn leerlingennu is hg een tus-
schending, een spook in de maatBchappjj.
Nog wees hg op het treurig lot vaa de vrouw
van esn minimum-ljjder. Nooit heeft zjj iets <e
■assen voor lectuur, ontspanning of versnapering
en wordt zjj weduwe dan moet voor haar gebedeld
worden.
Ten slot'e spoorde spr. alle aanwezigen aan door
samenwerking tot lotsverbetering te komen. Allen
moeten daartoe het hunne doen, want zjj, die zich
daaraan onttrekken, hebben ook niet het recht de
hand op te houden alB er wat gedeeld wordt.
Een daverend applaus was het loon, dat dhr.
Ter Laan voor zjjne met vuur en overtuiging uit
gesproken rede ten deel viel.
Na de pauze verkreeg dhr. Crameruslid ven het
hoofdbestuur en bjjzonder onderwgzer te Breda, het
woord en sprak in denzslfden geest als zjjn voor
ganger. Ook hg betoogde dat verbetering van do
positie van d n Nederl. onderwgzer een dringende
noodzakelijkheid is en ontleende zijn gronden daar
voor aan een beschouwing der salarissen van onder
wijzers in andere landen en in Ned. Indië. Dat de
Nederlandsche onderwgzer reebt heeft op lotsver
betering leidde hg af uit de betniging der autori
teiten dat de onderwgzers bun plicht doen. Eere
daarom aan hen, omdat zij dien doen onder omstan
digheden, die juist geschikt zijn om den moed tot
plichtsbetrachting te verliezen. Er wo' dt meer ge
brek geleden dan men wvl meent, want velen ver
borgen hunne armoede en ljjden in stilte. Tegen
deze misstanden moet de regeering waken door betere
belooning.
Als eiseh tot lotsverbetering stelde hjj verboogicg
van het minimum-salaris volgens de wet eu perio
dieke verhoogingen naar dienstjaren en geschiktheid.
Met de jaren komen de zorgen en uitzicht op meer
verdiensten geelt moed tot den arbeid. Nog diukte
hij zijn vrees uit dat, bi) den aanstaanden overvloed
van onderwijzers, hit minimum-salaris door ge
meentebesturen meer eu meer zal worden gegeven,
daar wtlira de qaaestie van vraag en aanbod zich
ral doen gelden. Ook werd er door hem op gewezen
dat het leven ten platten lande niet zooveel goed-
kooper is dan in de stedeD, althans voor een onder
wgzer, die zgo kindoren een behoojlgke opvoeding
wil geven en een toekomst verschaffen. Daarom mag
ook het salaris op de dorpen met zoo beduidend
lager zjjn dan in de steden, waar de traktementen
over het algemeen niet zooveel te wenschen over
laten.
Ten slotte b«.sprak hg de middelen, waardoor do
Bond zjjn doel tracht te bereiken en bracht buide
aan den beer Ketelaer voor de goede wjjzo, waarop
hjj in de Tweede Kamer voor de onderwijzers in de
bres i8 gesprongen eu ook bjj de behandeling van
het voorstel tot invoering van leerplicht zjjn stem
zal doen hooren.
Ook de rede van den heer Cramerus werd met
veel applaus begroet.
Van de aangeboden gelegenheid tot debat met
beide sprekeis werd geen gebiuik gemaakt. Bjj
acclamatie werd onderstaande motie aangenomen,
waarna de vergadering onder dankbetuigirg aan
sprekers, hoordorB en de pers door den voorzitter
werd gesloten.
De motie luidt
»Dd vergadering, bijeengeroepen door de propa-
ganda-commissie vaa den Bond van Nederlandrche
Ooderwjjzers in de provincie Zeeland, en gehouden
te Gjes, op 30 Mei 189 spreekt als haar oordeel
uit, dat tal van onderwijstoestanden op 't platte
land niet beantwoorden aan datgene, wat daarvan
met billfjkheU kan verlangd worden, dat in 't bij
zonder de onderwjjzers-salarissen dringeod verbete
ring behoeven, vcoral door een gezond bevorderings
stelsel in 't leven te roepenzjj is overtuigd, dat
zulk een stelsel slechts tot stand kan komer, indien
ia de wet op het Lager Onderwgs minima genoemd
worden, hoogor dan tot nu toe 't geval is, maar
bovenal, indien door diezelfde wet aan rijks- ot
gemeentebestuur de verplichting wordt opgelegd,
het onderwjjzend personeel een zeker aantal ver
hoogingen na een bepaald aantal dienstjaren toe te
kennen zij meent verder, dat vele gemeenten aau
den hierboven gestelden wensch niet zullen kunnen
voldoeD, indien de rjjksuitkeeringen aan die gemeen
ten niet aanmerkeljjk verhoogd worder, en spreekt
den wenFch uit, dat bjj wijziging der wet op het
Lager Onderwgs daarmee rekening gehouden worde."
Onder begunstiging van uitstekend weer had
den alhier jl. Maandag de hippische feesten
plaats op eene daartoe goed gelegen weide van dhr.
A. J. Hendrikse. Een groot aantal vreemdelingen
alsook ingezotenen toonden hun belangstelling in
dezen voor Goes ongewonen wedstrijd. Het aantal
bezoekers van bet terrein bedroeg ongeveer 2000,
Er heerschte een gezellige gerst en overal was vroo-
ljjkhoid en drukte te bsspeuren.
De uitslag is als volgt
Voor harddraverij, waarvan 10 van de 12 irg?-
Bchreveren deelnamen
le prijs f 50 dhr. O. Luijïc te Vlake met Fannij
6jarige zwarte merrie, 2a pr. dhr. S. Faults 'P-Gra
venpolder met Marie 6 j. bruine morrie, 3e pr. f 20
dhr. M Berrevoet te Wolfertsdjjk met Fannij 19 j.
bruine merrie.
Voor ringrijdenwaaraan 17 van de 19 ingeschre
venen deelnamen
le prjjs f 20 dhr. Al. en mej. A. Boogerd Md.
te 's-Heer Arendskerkp, na herhaald kamp«n met
chr. en mej. H. van Iwaarden te Hoinkenszand, dis
duB den 2en prijs, f 10, behaalden, 3e pr. f 6 dhr.
L. van Dellen te Goes en mej. A. de Geus te Bie-
zelinge cn de 4e pr. f 4 dhr. A. Molhoek te Goes
on mrj. C. Jongepier te Wilh-lminadorp.
Voor do prjjzen in ge'-d konden ook worden ge
kozen kunstvoorwerp ui van dezelfde waarde.
Nog was door den voorzitter van het bestuur,
jhr. B. F. de Jongeeen damesprijs uitgeloofd, be
staande in een gouden dameshorloge, dat behaald
Wf .'d door mrj. M. Tolhoek te Wilhelminadorp.
De uitreiking der prpz^n had d'8 avonds plaats
in »da Prins van Oranje" door dhr. J. Z. Riscli,
vice-voorzitter. Hg wensehte de over winnaressen
en overwinnaars geluk met de behaalde prjjzen,
wees op den uilstekenden afloop van het feeBt,
waarin de commissie aanleiding vond het plan te
vo men tot eene hex haling.
Ten slotte bracht hg dank aan allen, die hadden
medegewerkt tot het welslagen van het feest en
voor de belangstelling aan de vele opgekomenen.
Dhr. I. G. J. Kakebeeke gaf zjjne instemming met
deze woorden te kennen en voegde er aan top, dat de
commissie getoond heeft veel te durven ondernemen
door zulk ten feest op touw te zei ten. Hij noemde
h*t uitstekend geslaagd, betuigde daarmede zjjn sym
pathie en wensehte de commissie geluk met het
verkregen succes.
Zoowel op het terrein als in »de Prins van Oranje"
verleende do Harmonie »Eaphonia" hare gewaar
deerde diensten.
Op de 15 Msi 11. gesloten of vasfpasteHö
kiezer si ij sten voor het geheoie kiesdistrict
Goes komen voor:
Ife Kamer 5304 tegen 6225 in 1897,
Prov. Staten 6096 6999
Voor de IIa Kamer b dus het aantal verminderd
met 921; voor de Pro?. Staten met 903.
Volgers publicatie van den burgemeester zal
Z. E. de Commissaris der Koningin
Woensdag 8 Juni a. s. in den namiddag de ge-
meenta Borsele bezoeken.
De Commissaris der Koningin in Zeeland zal
6 Juni o. a. ock de gemeente Baarland bezoeken.
De voordracht voor gezworene bij het
Waterschap Baarland c. a. bestaat nit de
heerenJ. Steketse, Jao. Elenbaas en A. M. Steketee,
aldus opgemaakt door ingelanden van voornoemden
polder.
krabbend ijÜie. Vrijdag 11. werd door inge
landen vaa den Nieuwlande-polder ver
gadering gehouden tot het doen der rekening en
verantwoording over 1897/98. De uitgaven werden
vastgesteld op f 1054,14s, de inkomsten op f 1270,05".
De begroeting voor den nieuwen dienst werd in
ontvang en uitgaaf vastgesteld op f 1245,46 met
een dijkgescbot \nn f7 per H.A.
Op de voordracht voor dijkgraaf wegens de pe
riodieke aftreding als zoodanig van den heer P.
Nieuwen huize, werden als candidaten gesteld, res-
nectieveljjk de hh.P. Nieuwenhuize, Jae. Verlare
L'. en A. Blok Jz.
In de Vrijdagavond gehouden Raadsver
gadering te 'a-Gravenpolder, die door vijf
leden bjjgewoond werd, werd besloten aan de feest
commissie f 100 te geven, onder voorwaarde dat de
kindoren een feest en de a*"men eeno extra-bedeeling
zouden hebben. E m der leden stelde voor het feeBt
niet den 7deu, maar den Öden September to doen
plaats hebben, wat goedgevonden werd en aan
den Minister van Binnenlandsche Zaken zal gemeld
worden.
Waarde. De Gemeenteraad besloot jl.
Vrjjdag geene gelden befcbikbaar te stellen voor den
a t k o o p der tolheffing op den weg Goes
's-Graven pol der, omdat de gemeente geen belang
heeft bij genoemden weg.
Z iterdag jl. deed het bestuur van d»n E m -
manuelpolder rekening over 1897/98. Er is
ontvangen f 452,47, uitgegeven f 333,25 1/2» dus een
goed slot van f 119,211/2.
Da begrooting dienst 1898/99 bedraagt in ont
vang en uitgaaf f 592,40.
Het djjkg-'scbot is bepaald op f 4,70 per H.A.
De rekening van den Valckenissepolder
1897/98 bedraagt in ontvang f 389,82, uitgaaf
f 361,461fa, goad slot f 28,35 V».
De begroeting van dezen polder dienst 1898/99
wjjst in ontvang eu uitgaaf de cgfers aan van f459,20.
Het djjkgeschot is f 3,30 per Hectare.
In de week van 20 tot 25 Moi zjjn van Ierseke
15,000 0 e s t e r 8 verzonden. Hiermede kan de c a m-
pagne als geëindigd beschouwd worden. Er
werden in 't geheel ongev er 23 millioen oesters
verzonden, over 't geheel tot te lage prijzen om de
exploitatie met winst vol te houden. Er zij») dan
ook ruim 200 perceelen aangegeven, die opnieuw
in pacht worden aangeboden.
Molijnsplaat. Laatstl. Vrijdagnamiddag biel-
don de ingelanden van den Niouw-Noord-
Bevelandpolder hunne gewone jaarljik-che
vergadering.
De ontvangsten in bet dienstjaar 1897/98 bleken
bedragen te hebben fl 1359,50 en de nilgaven
f 11307,24 ^2, zoodat het goed slot f 52,26 bedraagt.
De begrooting voor het dienstjaar 1898/99 bedraagt
in ontvang en uitgaaf f 20130,60 Op deze bo-
groofcing komt een post voor voor het leggen van
een inlaagdijk, waartoe reeds twee jaar gslfden be
sloten werd. De vertragirg is toe te schrijven aan
de moeiljjkheden, die zich voordoen bjj het onteige
nen der noodige gronden. Een gedeelte dezer gron
den, toffiehoorende aan den beer Ciépy te Rjjssel,
is reeds aangek- cht, doch omtrent den verkoop dar
gronden, toebehoorende aan de heeren Danckaeits
c. s. kon men geen accoord krjjgen. Thans is die
zaak in handen van een rechtsgeleerde, om tot een
rechterlijke onteigening te komen.
Bij kon. besluit is op verzoek eervol ont-
s'agen jhr. A. N. F. Flugi van Aspermont,
ah bewaarder van hypotheken enz. te Nijmegen.
Naar de N. R. Ct. verneemt zullen vjjf vorste
lijke personen, tot de verwanten behoorende van
H.H. M.M ,de inhuldigingsplechtigheid
van H. M. de Koningin in September te Amsterdam
bijwonen.
Naar men ons mededeelt, wordt door de mili
taire intendance te Amsterdam op verscheidene
plaatsen van ons land een onderzoek ingesteld naar
den aanwezigen voorraad tarwe en rogge,
welke zich in handen van graanhandelaren bevindt.
CN. R. Ct)
V olgens de N. Arnh. Ct. moet dr. Knjper,
die zooals men weet door een ongemak aan den
mond geplaagd wordt, een operatie ondergaai.
De minister van waterstaat heeft tot weder-
opzegging vergunning verleend tot het berjjden van
de onder beheer van het Rjjk staande wegen m6t
een motorrijtuig.
Aan de vergunning zjjn tien voorwaarden ver
bonden, waarvan de strekking is om te vcoi komen
dat het gewone verkeer door het gebruik van motor
rijtuigen gevaar of overlast ondervindt, zonder dat
dat gebruik meer dan met het oog op de belangen
van dat verkeer noodzakelijk is, belemmerd wordt.
Overal waar mogeljjkerwjjze voor het gewone ver
keer gevaar of hinder ontstaan kan, moet met de
grootste behoedzaamheid met het rjjluig gereden
worden en de bestuurder zal daarvan ten allen tjjde
voikomen meester moeten zjjn.
Komen ten aanzien van het rjjden klachten in,
dan zal voorloopige intrekking der vergunning daar
van bet gevolg zijn en bg gegrond-bevinding de
intrekking onvermgdelgk worden gehandhaafd.
In het Panopticum te Amsterdam had de
vorige week de onthulling plaats van het ruiter
standbeeld van wjjlen Z. M. K 0 n i n g W ill era III,
door den beeldhouwer A. Hesselink vervaardigd.
Tal van officieren van leger en vloot, onder wie
b. v. generaal Verspyck werd opgemerkt, woonden
de plechtigheid bjj. Aan de onthulling ging eeu
woord vooraf van den heer Martin Wolff, die den
kunstenaar een lauwerkrans om den bals hing en
hem vei raste met de bestelling van een nieuw baeld
van H. M. de Koningin. De heer Wolff sprak den
wensch uit, dat er zich eene commissie vorme om
het standbeeld, in broes gegoten, eene plaats te
ver8chaffm op een der voornaamste pleinen der
hoofdstad, als blijvend teekfn van dankbare hulde
aan de nagedachtenis van Willem III.
Blijkens telegram van den gouverneur-generaal
van Ned.-Iadië van 27 M-<j, wordt de gouvernements-
koffie-oogst op Java voor dit jaar thans
geraamd op 131,000 pikols.
H. M. de Koningin heeft aangenomen bg
te wonen eene sportbetooging op de renbaan te
Clingendaal, de Koningin aangeboden als hulde van
de Nederlandsche Sportvereenigingen en welke hulde
zal plaats hebben op ren nader te bepalen dag van
de tweede heift van September.
Men scbrjjft uit Utrecht aan de N. R. Ct
In het geding tusschen pastoor Kaag contra het
Dagblad het Centrum heeft de arr.-rpcht.bank, over
eenkomstig den eisch van mr. Dion. Koolon, de dag
vaarding nietig verklaard. Aan pastoor Kaag is dus
voorloopig zjjno voi dering tot betaling zjjner kie ne,
dageljjksche onkosten met oene som van ruim neg. n
honderd gulden ontzegd.
Voor den dienst in Nederlandsch-Indië worden
gevraagd
negen civiel-ingeniours in h^t bezit van
het diploma, bedoeld bjj art. 61 der wet van 2 Mei
1863 Staatsblad no. 50), en
twee werktuigkundige-icgenieurB in
