1898. N". 58.
Dinsdag 17 Mei.
85slc jaargang.
KIESRECHT.
De Secretarie der gemeente
Den Schutterpliclitigen,
Jacht en Visscherij,
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommer» 5 centmet bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmak te Botterdam en verder
bï alle Boekverkooperi en Brievengaarders.
COURANT.
Db prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ctl.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjt
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjk»- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Insendlnf van »«3ver*entf3a véesr uren op den dag der aitgave.
De Inspectie van de verlofgangers der
Nationale Militie
zal alhier gehouden worden op VRIJDAG DEN 24sten JUNI
aanstaande, des voormiddags te 9 uren, waartoe de verlofgangers
zich moeten verzamelen voor het Gemeentehuis
Aan deze inspectie zijn onderworpen de verlofgangers
van alle lichtingen. Mitsdien worden alle verlofgangers van
de militie te land, welke zich in deze gemeente bevinden, die
vóór den 1 April 11. in het genot van onbepaald verlof zijn
gesteld, onverschillig tot welke lichting zij behooren, ten
ernstigste aangemaaad tot eene stipte opvolging der onderstaande
bepalingen.
lo. De verlofganger meldt zich binnen dertig dagen na
den dag, waarop hem de verlofpas is uitgereikt, bij den Burge
meester zijner woonplaats aan, teneinde deze zijn verlofpas
roor gezien teekene. (Art 133).
2o. De verlofganger, die zich in eene andere gemeente
gaat vestigen, geeft daarvan kennis aan den Burgemeester
zijner woonplaats. Binnen dertig dagen na den dag, waaron
hij komt in de gemeente, waarin hij zich vestigt, meldt hij
zich evenzeer aan bij den Burgemeester dier gemeente, opdat
zijn verlofpas ook door hem voor gezien worde geteekend.
(Art. 134).
3o. De verlofganger mag zich zonder toestemming van
den Minister van Oorlog, niet langer dan gedurende vier
weken buiten 's lands begaven. (Art. 136)
4o. De verlofganger, die de artt. 133, 134 en 136 niet
naleeft, wordt in werkelijken dienst geroepen en daarin gedurende
ten hoogste twee maanden gehouden.
De duur van dezen dienst wordt bepaald door den Minister
van Oorlog. (Art 137).
5o. De verlofganger, die bij openbare kennisgeving is opge
roepen om door den Militie-Commissaris te worden onderzocht,
verschijnt bij het onderzoek in uniform gekleed en voorzien
van de kleediag- en uitrustingstukken, hem bij zijn vertrek
met verlof medegegeven, van zijn zakboekje en van zijn ver
lofpas. (Art. 138, 139 en 140).
6o. De verlofganger is aan de militaire rechtspleging en
tucht onderworpen, onder anderen gedurende den tijd, dien
het onderzoek voor den Militie-Commissaris dnurt, en, in het
algemeen, wanneer hij in uniform gekleed is. (Art. 130).
7o. Behoudeas het bepaalde bij art. 130, kan een arrest
van twee tot zes dagen, te ondergaan in de naastbij gelegen
provoost of het naastbij zijnde huis van bewaring of arrest,
door den Militie-Commissaris werden opgelegd aan den verlof
ganger
a. die, zonder geldige reden, niet bij het onderzoek verschijnt
b. die, daarbij verschenen zijnde, zonder geldige reden, niet
voorzien is van de bij art. 140 vermelde voorwerpen;
C. wiens kleeding- en uitrustingstukken bij het onderzoek
niet in voldoenden staat worden bevonden
d. die kleeding- of uitrustingstukken, aan een ander be-
hoorende als de zijne vertoont. (Art. 141).
8o. Onverminderd de straf in het voorgaande artikel vermeld,
is de verlofganger verplicht, op daartoe door den Militie-
Commissaris te bepalen tijd en plaats en op de in art. 140
voorgeschreven wijze voor hem te verschijnen om te worden
onderzocht. (Art 143).
9o. Dc verlofganger, die zich bij herhaling schuldig maakt
aan het feit, sub 4o. van art. 141 bedoeld of niet, overeen
komstig art. 143, voor den Militie-Commissaris verschijnt, of.
aldaar verschenen zynde in het geval verkeert, sub 2o. en 3o
van art. 141 vermeld, wordt in werkelijken dienst geroepen en
daarin gedurende ten hoogste drie maanden gehouden. (Art. 144).
De duur van dezen dienst wordt door den Minister van Oorlog
bepaald. (Art. 144).
lOo. De verlofganger, die niet voldoet aan eene oproeping
voor den werkelijken dienst, wordt nis deserteur behandeld.
(Art. 145).
Ho. Ilk, die voor de Militie i» ingeschreven, en, ieder
die daarbij is ingelijfd, kan, overeenkomstig de daaromtrent
bestaande voorschriften, tot eane vrywillige verbintenis, voor
den tijd van zes jaren of langer, worden toegelaten bjj de zee
macht, het korps mariniers hieronder begrepen, bij het leger
hier te lende, of bij het krijgsvolk in 'a Rijks overzeesche
bezittingen plaatsvervangers echter niet bij de zeemacht of het
korps mariniers gednrende het eerste jaar van hunnen diensttijd.
(Art. t en 74).
Ito. Aan de bij de Militie te land ingelijfden, die verlangen
na volbrachten oefeningstijd minstens voor zes maandan onder
de wapenen te blijven of te komen, zonder zich als vrijwilliger
te verbinden, wordt dit vergund. (Art. 126).
Goes, den 16 Mei 1S9S
Burgemeester en Wethoaders van Goes,
WESSILINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES brengen
ter voldoening aan art. 14 der Kieswet ter openbare kennis, dat
de ven kracht geworden Kiezerslijst
voor 1808
op 15 dezer ter Secretarie voor een ieder ter lezing is gelegd
•n in afdrak verkrijgbaar is tegen bstaling der kosten.
Goes, 16 Mei 1898.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
W ESS E LI N K.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
zal op a. s DONDERDAG DEN 19 MEI, uithoofde van den
Hemelvaartsdag, gesloten zijn.
Tot het doan van aangiften voor den Burgerlijken Stand zal
alleen des voormiddags van 9 tot 91/s oren gelegenheid gegeven
worden.
Goes, den 16 Mei 1898
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
die ten vorige jare voorwaardelijk zijn vrijgesteld, of
die meenen redenen van vrijitelling ti hebben verkregen, wordt
herinnerd, dat de Commissie van onderzoek op Vrijdag den
27 Mei a s. des middag.» te 12 urou in de raadzaal eenA-
zitting zal h<»aden
Goes, den 16 Mei 1898.
Burgemeester m Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris.
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Do blanco verzoakbiljetten om akten en vergunningen voor de
vermeld in art. 5 der wet van 13 Juni 1857 (Staatsblad no.
87), zijn van heden af ter gemeente-secretarie kosteloos ver
krijgbaar en moeten, behoorlijk ingevuld en geteekend, inden
loop dezer maand worden ingediend bij den bnrgemee-ter
ter opzending aan den heer Commissaris der Koningiu in deze
provincie
Goes, den 16 Mei 1898.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
De Declaratie n
ten laste van het Ryk, de Provincie of de gemeente over het
afgeloopen jaar 1897 moeten voor het einde der maand Juni
aanst»an>ie worden ingediend bij het bestuur, het college, de
autoriteit of den ambtenaar, eie lot de uitvoering van het
werk, de levering, als anderszins, last hee t gegeven zallende
diegenen, welke vtrz-riinen mochten hieraan te voldoen, zich
zeiven de onaangenaamheden te wijten hebben, daaruit voort
vloeiende.
Goes, den 16 Mei 1898.
Burgemeester en Wethouders vin Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUUS
Wekelijksch algemeen overzicht.
Nog altjjd houdt men zich tezig ro*t de beant
woording der vraag: waar mag zieh de Spaansche
▼loot toch bevinden Tot voor een paar d3gen gp-
loofde men algemeen, dat zjj zich naar Cadix bad
begeven, maar niemand wist welke plannen de regee
ring te Madrid daarmede voorhad. Mm hield zich
er van overtuigd, dat die onverwachte terugkomst
der vloot niet zou medpwerken om den toestand te
verbeteren. Toen het bekend was dat hpt Spaansche
eskader door de Amerikanen bjj de Philippjjnen
vernietigd was, hoopte, de nationale trots in Spaüje
op een schitterende revanche ep den Atlantirchen
Ooeaan, doch het eskader, dat was aangewezen om
die hoop te verwezenlijken, heeft zich werkeloos
teruggetrokken onder da bescherming dir kustbat-
terjjen van Cad'x in p^ats van den vijand flink het
hoofd te bieden. Dit gaf den tegenstanders der
regeering een nieuwe aanleiding tot scherpe verwjjten
over de onvoldoende wjjze, waarop de Spaansche
eer weid gehandhaafd en met verdubbelde kracht
werken zij voor hun ideaalrevolutie, waarvoor alle
elementen aanwezig zjjn.
Terwjjl gestreden moest worden op Cuba, Porto-
rico, te Manila en op den Atlantischen Oceaan,
wordt alleen ttrjjd gevoerd in het Spaansche Parle
ment. De beschuldiging van verraad wisselt daar af
met die van zwakheid en onbekwaamheid en de
opstanden in de provinciëa zjjn de voorboden van
het oproer, dat ook te Madrid niet kan uitbljjven.
Wat Sagasta ook moge zeggen, er is op het oogen-
blik in Spanje geen regeering meereiken dag ver
zekerde de minister dat er geen crisis bestond, maar
het is reeds bekend, dat zjjn kabinet niet in leven
is gebleven. Heden of morgen zal een nieuw kabinet
voor de Cortes verschijnen met een nieuw
programHet schjjnt gelukkig dat althans Sagasta
als eerste minister behouden bljjft. Jammer echter
is het, dat door de binnenlandsche verdeeldheid
men elke regeering belet te doen wat in haar ver
mogen is om den bnitenlandschen vjjand met kracht
te gemoet te treden en men slecbtB werkt aan dm
ondergang van het land, dat men redden wil.
Men geloolt schrjjft de gewoonljjk welingelichte
r<6wi/>s-corre8pondenfc te Madrid, dat de nieuwe mi
nisters allen behooren zullen tot het centrum en de
linkerzjjda van de liberale partjj, aangezien Gamazo
en de rechts-liberalen zich liever aan het mede dragen
der verantwoordelijkheid met SagaBta willen ont
trekken. Dit wekt in de geheele pers terecht scherpe
critiek.
Door de teleurstellingen, die de Spaansche vloot
ondervindt, heerscht te Madrid de grootste neer
slachtigheid. Alle publieke vermakelijkheden zjjn er
gesloten; de t ff'eten beurs staat stil; de straten zjjn
vol met hongerige vronwen, die roepen om brood
voor hare kinderenzelfs het gebou w der stieren
gevechten wordt bjjna niet bezocht en als dat het
geval is, is de toestand op het uiterste; politieke
personen verkeeren in zulk een opgewonden stem
ming, dat niemand kan zeggen, wat de naaste toe-
k)mst des lands zal zjjn. B^eds vffen zijn den oorlog
m >ede. Een der afgetreden ministars verklaarde, dat
aigemepn van harte de vrede gewenscht wordt, maar
dat nienard den moed beeft er het eeist van te
spreken.
Het algemeen gevoelen van den Kamer is, dat er
moet onderhandeld wordsn over eeneervollen vrede,
hoe het nieuwe kabinet ook saamgesteld worde.
Vermoedeljjk zullen de g'zanten der mogendheden
te Washington op Spanje w-jrken om zoo spoedig
mogeljjk vrede te sluiten. Zjj meenen, dat de Spaan
sche regeering, thans overtuigd van de nutteloos
heid van den strjjd, zal toestemmen in een vredes
verdrag, waarbjj Cuba als onafhankelijk wordt erkend
en de Philippjjnen voorloopig aan de Vereenigde
Staten worden afgestaan als waarborg voor de be
taling eener oorlogsschatting.
In de Vereenigde Staten is men er nog niet
geheel zeker van dat de Spaansche vloot naar Cad x
is teruggekeerd. Geruchten over ontmoetingen, die
verschillende schepen op den oceaan zouden hebban
gehad, deden gelooven, dat het Spaansche Kaap
Verdische eskader misschien al den oceaan iB over
gestoken en plotseling te voorschjjn zal komen voor
New-York of Boston.
Waar de Spaansche vloot op het oogenblik ook
moge zjjn, te laat komt zjj in elk geval. Admiraal
Sampson heeft zich bljjkbaar aan geene geruchten
gestoord en heeft besloten een goeden slag te slaun
en dit is thans gelukt, want Portorico is in de han
den der Amerikanen.
Een heel moeiljjke taak schjjnt die verovering
niet geweest te zjjn. Portorico werd slecht ver
dedigd, was niet voldoende versterkt en de Ameri-
kaansche stukken hebben de kanoenen der citadel
in een oogenblik tot zwjjgen gebracht en feiteljjk
bet eiland weerloo3 gemaakt. Zonder twjjfe! is het
verlies van Portorico voor Spanje groot. De berich
ten over den voorraad op het eiland loopen uiteen,
doch zeker is het dat er wel wat steenkolen waren,
die voor de Spaansche schepen, wanneer zjj eenmaal
den Oceaan waren overgestoken, nog noodiger zou
den zjjn geweest dan brood voor de bemanning. Het
zal nu voor de Spanjaarden, wanneer zjj nog plan
hebben hun torpedo-booten en andere schepen te
laten deelnemen aan de krijgsbedrijven, heel moeiijjk
vallen bg Cuba aan te komen en er met succes op
te treden.
De moed en het zelfver'rouwen der Amerikanen
zullen door het nemen van Portorico nog wat Btjj-
gen als stjjgen nog mogeljjk is. New-Yorksche
bladen beschouwen du laatste rede van Sagasta als
een bewjjs dat de Spaansche regeering wanhopig is
en geneigd is den bopeloozen strjjd op te geven. Dit
bewjjst hoe vol vertiouwen op eigen kracht de Ameri
kanen zjjn en hoe sterk zjj gelooven aan een voor hen
gelukkigen afloop van den oorlog. Bjjna iedereen in
Amerika is tot opoffering bereid. Een spoorwegkocing
heeft aangeboden een regiment artillerie uit te rusten
over zjja spoorwegen kunnen troepen en oorlogs-
materiëel gratis vervoerd wordenzjjn stoomjacht
heeft hjj aan het departement van marine aange
boden. Een dochter van Jay Gould heeft 100000
dollars gepresenteerd voor de uitrusting van een
regiment cavaleriede Amerikaansche hoogescholen
vormen vrjjwilligers-compagnh ëa. Dit alles bewjjst
wel dat het enthousiasme van de Amerikanen voor
den oorlog tot het toppunt gestegen is en na de
overwinning bjj Portorico zal zjj wel niet hooger
meer kunnen stjjgen.
Of al die regimenten nog dienst zullen moeten
doen is natuurljjk niet te zeggen. Het ïb mogeljjk
dat Spar je ten opzichte van Cuba zal toegeven, zelfs
Oostenrjjk, Spanjes trouwste vriend, schjjnt dit te
hopen. Op Cuba echter kunnen de Spanjaarden den
Amerikanen nog wel wat werk geven, maar op den
langen duur zal maarschalk Blanco het op het ge
blokkeerde eiland niet kunnen houden. De honger
zou, naast de Amerikanen en de opstandelingen, een
derde vjjand zjjn, waartegen hjj te Btrjjden had. De
deugdelijkheid der Spaansche soldaten op Cuba,
waai op generaal Weyler zoo roemde, zal de mrcht
der Amerikanen wel niet kunnen weerstaan.
De gebeurtenissen in Italië trekken niet minder
de aandacht dan de Spaansch-Amerikaansche oorlog.
De toestand is daar hoogst ernstig te noemen en
men gelooft, dat het er in den eerstvolgenden tjjd
niet op zal verbeteren, omdat de regeering bljjkbaar
geen meester is. Niet de eene of anders minister
draagt de schuld van hetgeen thans in het land ge
schiedt, maar het geheele regeeringstelsel, dat in de
laatste jaren is gevolgd, terwjjl het parlement een
kibbelkamer is geworden, waarin de afgevaardigden
slechts denken om hunne herkiezing en z ch niet
bekommeren om de ellendp, die alom te zien is.
De belastingen zjjn zwaar en zeer ODgeljjkmatig
verdeeld en het volk is inderdaad tot wanhoop ge-
drevan. De anarchisten en republikeinen en zelfs de
geestoljjken maken van deze omstandigheden gebruik
en hitsen, tegen de regeering en het koningschap,
het volk op, dat in de eerste plaats vermindering
der graanrechten eischt en gelijkmaking of afschaffing
van alle drukkende lasten. Veel scbuld ligt ook bg
de gemeentebesturen, die zich schuldig maken aan
slechte administratie. Een kwart van de inkomsten,
ook van kleine gemeenten, gaat weg aan beambten,
die in veel te grooten getale bestaan en allen ver
want zjjn aan burgemeesters en raadsleden.
Juist terwjjl republikeinen en socialisten te Milaan
oproer maakten, werd te Turin feest gevierd om te
herdmken dat daar, 50 jaar geleden, het eerste par
lement bgeenkwam. Koning Humbert woonde de
feesten bjj en hield een rede, waarin hjj den droe-
vigen toestand van het oogenblik niet kon verzeg
gen. De feestviering werd gestaakt en de koning en
de ministers begaven zich terug naar Rome, waar
eveneens de feesten werden afgezegd.
De delegatiëa der Oostenrfjksche en Hon-
gaarsche parlementen zjjn 't Budap°st bijeenge
komen ter bespreking van de gemeenscbappelgka
belangen en geldmiddelen der beide landen van de
monarchie. In de Ocstenrjjksche delegatie heerscht
verdeeldheid, evenals in het parlement, waardoor
zjj werd aangewezen. Een afgevaardigde van de
Duitsche volkspartjj vroeg onmiddelljjk, nadat de
Oostenrjjksche delegatie wa9 geconstitueerd, het woord
om ook namenB zijne partjjgenooten te verklaren,
met het oog op de moeilpke toestandeD, in Oosten
rjjk zoowel als in Hongarije, slechts voorwaardelijk
aan de beraadslagingen ts zullen deelnemen. Eg
deze verklaring sloten zich aan de afgevaardigden
der vrijzinnige en die der christeljjke socialisten.
Tot voorzitter werd gekozen ridder von JaworBki,
die in zjjn openingsrede, o. a. zeide, doelende op de
troonrede door den minister van buitenlandsche zaken,
Goluchowsky, uit te sprekenWjj twgfolen er niet
aan, of wjj zullen, dank zjj de kraehtige leiding van
den minister, bevredigende verklaringen ontvangen
over het door allen gewenschte behoud van den
vrede en over de goede verstandhouding met de
naburige landen.
De troonrede werd m9t veel toejuichingen ont
vangen en bg stemming een motie aangenomen,
waarbjj den minister voor zjjn p: litiek, die steeds
het behoud van den vrede en de uitbreiding van
Oostenrjjkg handelsbetrekkingen op het oog had,
dank werd gezegd en werd het budget zonder verder
debat aangenomen.
GOES, 16 Mei 1898.
Mr. B. H. BAHLMANN.
Uit het Kamer-telegram in ons vorig nommer is
gebleken, dat de heer mr. B. H. Bahlmann Vrjj-
dag gedurende zjjne redevoering bg de behandeling
van het wetsontwerp op den persoonlijken dienst
plicht plotseling door een beroerte weri getroffen,
waars ai hg bjjna oogenblikkslgk overleed.
Volgens het verslag in de N. R. Ct. kwam de
rede van d9n heer Bahlmann, die kort na dr. De
ViBser sprak, hierop neder dat de spreker, »met
't oog op de aanstaande inhuldiging der Koningin,
liever gezien had dat de invoering van den persoon
leken dienstplicht een jaar later plaats had dan
voorgesteld is.
Dat de geheele katholieke partjj bevredigd zou
zgn door de voorgestelde vrijstellingen, is een op
vatting van de regeering, die weersproken wordt door
het feit, dat »sommigen" daarover zich in de afdeelin-
gen dankbaar hebben betoond. Hij voor zich zou
niet rusten voordat velvuld is de belofte doorkoning
Willem I gedaan van de puie van het stadhuis, nl.
dat de conscriptie zal afgeschaft worden.
Hij achtte den staat niet gerechtigd krachtens
zijne antoriteit alle burgers den krggsdienst op te
leggen en beriep zich daarvoor op katholieke auto
riteiten, o. a. op zgn leermeester dr. Albert Etöcker,
meermalen door Keuchenius aangehaald.
Men moet het leger voornameljjk vormen uit be
roepssoldaten. Als de minister gebrek heeft aan
militie-commissarissen dan kan hg die nemen uit
dominees van de christelgk-historische richting.
(Gelach)."
Het bleef niet onopgemerkt, dat de heer Bahl
mann, meer nog dan hg gewoon was, zich in af
dwalingen en tusschenzinnen verloor en nun vond
het op de tribunes moeiijjk, zgn betoog te vo'gn.
EfU'ge oogenblikken nadat hjj de boven aang haalde
zinnen gesproken had, zag men hem, terwjjl de
woorden laügzam9r zjjnen mond ontvloden en hg
geëindigd wan met te zeggen: »Ik zal het hierbjj
laten" plotseling zich neerzetten, misschien neerzijger.
Toen werd zgn gelaat bleek en viel hg op zjjde.
De jjmstanders scheten toe; do voorzitter schout*
de Vergad ring en er werd om geneeskaadigen bg-
