1898. N°. 38.
Dinsdag 29 Maart.
85ste jaargang.
SLACHTER IJ,
Wekelijksch aigameen overzicht.
Öe uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- e* Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goess f 1,75.
irizonderlgke nommers 5 cent; met bfjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentie voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditma& te Botterdam en verder
bg allo Boekverkoopers ca BriGvenga&rcisra.
vara
Dt» prjja dor gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, hiiwelgka- en doodberichten en de daarop betrokking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald '20 c
Awsvragott om on vermelding van liefdegaven 5 cent pei regel.
»o3ver$©!»85$9i <rós»T 8 ur<en «a«ra «lag; der uit^Êve.
Bij het gemeentebestaur ie door C. SCHRIJVER ingediend
etu verzoek tot het inrichten van eene
in het perceel wijk B no 220 gelegen in de Matheu» Smalle-
gangebuurt.
Verzoek en teekening liggen ter vieie op de Secretarie,
gedurende eiken werkdag van des voormiddag» 9 tot do»
namiddags 8 uren, terwijl Zaterdag 9 April des voormiddags
10 ure ten Raadhuize gelegenheid zal worden gegeven tot het
indienen en bespreken van bezwaren.
Goes, den 26 Ma»rt 1898.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
W E S S E L I N K.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Evenmin als de vorige week kunnen we ook nu
gewag maken van feiten, die een eind hebben ge
maakt aan de hangende quaesties, of deze ook maar
een stap van beteekenis hebben verder gebracht.
Het is gebleven bij woorden, die echter grond geven
om te verwachten, dat zij spoedig door daden zullen
wordeo gevolgd, hetzij in gunstige», hetzij ia om-
gekeerden zin.
Wend-m we weer het eerst den blik naar Spanje-
Amerika. Hat is moeilijk uit do verschillende
bmchtea den waren sfand van zaken te weten te
komenparticuliere telegrammen uit Washington
meldden een steoda toenemende demoralisatie der
opiniëa, zegt de Times, doch de Herald baweerd?,
dat in do laatste dagen geen merkbare verandering
valt te eonsta'eeran, maar dat balangrjjke gebeurte
nissen te wachten zjjn. Dezo berichten zien in de
eerste plaats op het rapport der commissi", die
onderzoek hoeft gedaan naar da oorzaak van het
vergaan der Maine. Dit rapport, groot 200.000
woorden, ia Donderdag aan den presideïit gezonden
en Viijdsg overgeseind aan generaal Woodford, dan
Araerikaansriiaa gezant in Spanje, die het ter kennis
heeft gabracht van dan Spaanschen premisr, Sagasta.
De Maine-commissie verklaart, dat de ontploffing
van buiten is gekomen over de verantwoordelijk
heid zegt zjj »iets en zg geeft evenmin eenig oordeel
omtrent het karakter der ontploffing. Het getuigen
verhoor toont evenwel aan, dat zij te voorschjjn is
geroepen door een ond^rzeesche mjjn. Het Spaansche
rapport daarentegen komt tot de conclusie, dat do
ontploffing moet worden toegeschreven aan een oor
zaak van binnen.
Heden zou het rapport dor commissie worden
overgelegd aan het congres, maar wat de uitslag
ervan ock zjj, dit doet feitelijk weinig ter zake
de agitatie onder de Amerikanen is op het oogan-
blik grooter dan een tweetal weken geleden Zij,
die to9n weigerden to gelooven aan de mogelijkheid
van een gewapend conflict tusschon beide landen,
op grond van de vredelievendheid van den presi
dent en van de regeering, achten den staat van
zaken nu dreigend ea vestigen hua laatste hoop
op behoud van deu vrede nog al loon op de toe
gevendheid van Spanje, dat daardoor een oorlog
wil voorkomsn.
De Herald kan op uitstekend gezag verzekeren
dat president Mc Kinhy geen oorlog wil. Dezer
dagen nog heeft hg zgn bezoekers plechtig ver
zekerd
»Ik ben togen een oorlog. Ik ben vast besloten
dien te voorkomen, door alle middelen, die in mijn
macht staan en ik geloof dat het niet tot een oorlog
zal komen."
De president zside verder nog dat hij op de
Congresleden al zgn invloed aanwendt om te be
letten dat zjj overhaast handelen.
Het blijkt echter uit een aantal berichten, dat
vele Amerikanen, inzonderheid de Jingo's, het zon
den betreuren, indien het rapport tot ©en andere
conclusie kwam dan die waardoor een oorlog met
Spanje zeer waarschijnlijk zou worden, waaruit weer
volgt, dat, al mocht ook de M&ine-quaestie worden
bggalogd, de oorlog slechts op e-?ne andera gele
genheid wacht om uit te barsten. Da Unie heeft
heb geld tot landsverdediging toestaan en wil nu
ook haar wrok op Span ja koelen. Blijkt het on
schuldig aan do ramp der Maine, dan zal men het
wel schuldig weten te vind3n aan iets anders. Het
spreekwoord van den stok en den hoad is ook hier
volkomen van toepassing.
De zittingen van den Oostenrxjkachen Rijks
raad zgn begonnen en reeds de eerste bijeenkomst
heeft weer aanleiding gegeven tot heftige toongelen.
De opening ging kalm voorbij, doch toen dr. Fuchs,
een lid der clericaal-cooservatieve Duitscha groep,
tot voorzitter werd gekozen, begon het vroegere
spaetakel. De bekende afgevaardigde Wolff, gesteund
door de groep-Scbö lerer, opende den aanval. Fel
klonken da scheldwoorden; Wolff riep den president
toe: »Wij zullen voortgaan in elke zitting n te
bölöèdigeu, zoolang gij daar zit, want gjj hebt de
grondwet geschonden." Scfcöaerer riep hem o. a.
toe»die schurk hoort op de galeien thuis."
De minister-president, graaf Thnn, legde bjj de
opening de volgende vorklaring af: De regeering
acht het herstel van den gerogeldcn parlementairen
toestand haar eersten plicht en zal rechtvaardigheid
betrachten jegens alle volkoren van den Oostenrjjk-
schen Staat. Zjj zal sociale hervormingen voorstellen,
die den voortgang tier intelleztueele ontwikkeling
zullen verhaasten en den materieelen toestand der
fabrieks- en boerenarbeiders verbeteren. De strjjd
tusschen de nationaliteiten moet verminderen.
Doze woorden va» graaf Thun worden weinig
bevredigend genoemd. De verwachte mededeeling,
dat een taalwet zou worden ingediend, ontbreekt
en dit vooral heeft bij de Duitsche groepen kwaad
bloed gezet, doch vóór zjj de obstructie hervatten,
willen zij afwachten wat de nieuwe regeering zal
antwoorden op de vragen, die haar weldra zullen
worden gesteld.
In zake Creta zal Oostenrijk het voorbeeld volgen
van Duitschlandhet trekt zgn troepen en oorlogs
schepen van daar terug en laat er slechts een paar
schepen om bet consulaat an de Oostenrjjksche onder
danen te beschermen. Daarmede voldoet de regeering
aan den we-sch van het volk; in den laatsten tjjd
toch werd hare houding ten opzichte van Creta en
de mislukking der pogingen van het Europeesche
concert sterk afgekeurd en daarom heeft de regeering
bet besluit genomen, dat den 15 April de Oosten-
rijks-che schepen van Creta zullen vertrekken.
In de Italiaansehe Kamer is de vorige week
e^n zaak behandeld, waarin Crispi eon droevige
hoofdrol speelde. Hij werd beschuldigd, dat hg,
hierin geholpen door zijn beschermeling Favilla, den
directeur van de filiaal der Banco di Napoli te
Bologna, groote geldsommen uit die bank heeft ge
nomen en die ten 6Ïgen bate heeft aangewend, of
voor. geheimzinnige doeleinden heeft gebruikt. Ea
omgekeerd, steunende op de bsscherming, die Crispi
hem verleende, d?ed Favilla hetzelfde, met het gevolg,
dat op het einde van 1895 de filiaal der Napelsche Bank
een tekort aanwees van 2 millioon Lire en het bedrag
der noodlijdende wiaseis 8 1/2 millioea Lire beliep. Een
commissie werd benoemd om deze zaak te onder
zoeken 63ï heeft haar verslag uitgebracht. Zij erkende,
d it Crispi handelingen heeft begaan, die zeer ernstig
zgn at te keuren, doch zjj stolde vaBt, d it hjj daar
voor niet voor den rechter kan worden gebracht.
Em motie van een der afgevaardigden, om de Kamer
te doen besluiten Crispi naar het Hooggerechtshof
te verwgzen, ward met 207 tegen 7 stemmen ver
worpen. Hst Italiaansche parlement wilde het onge
lukkige land voor het droevige schouwspel beware»,
dat een der grootste staatslieden, die ridder is in do
AnuncVa-onda en dus het recht heeft zich »neef
des K^nings" te no9mon, werd veroordeeld wegens
slechte pr&ktjjken. De commissie achtte zich over
tuigd, dat Crispi niet heeft geweten op welke wjjze
Favilla handelde. Zjj betreurde hot echter, dat hjj
zulk een blind vertrouwen stelde »n den directeur
der Bank, dat hij hem tot commandeur der Kroon
orde liet benoemen en dat hjj een inspectie van
de filiaal telkens trachtte te verhinderen en daar
door ingreep ia de bevoegdheid van den minister
van fiiaaaciën. Het rapport dor commissie, in ver
goelijkende termen opgesteld, werd door de Kamer
goedgekeurd, doch aan de gerechtigheid schjjnt niet
voldaan. Intussohen heeft Crispi als lid der Kamer
ontslag gevraagd, dat hem zonder debat is verleend,
en daarmede is zgn staatskundige loopbaan voor
goed gebroken.
Een bericht uit Peking maakt een einde aan alle
onzekerheid over de positie, die Rusland ten slotte
in Oost-Azië zal innemen. China heeft voldaan
aan alle eischen van Rusland. De aangegane con-
cessiën bevatten de verpachting van Port Arthur
voor 25 jaar, als versterkte basis voor de Russische
vloot, en dia van Taliëa-Wan voor denzelfden tjjd
als open haven en eindpunt van den spoorweg door
Macdschoerjje, met het recht tot het opwerpen van
versterkingen. Rusland krjjgfc toestemming om nog
meerdere spoorwegen aan te leggen.
China redt nu dan sobjju door in naam hare bou-
veroine reckton te behouden, hoewel de verpachting
geljjk staat met afstand van grondgebied.
Zooals te verwachten was, bevalt bat den Engel-
schen niets, dat Rusland zgn liefste wenschen door
China bevredigd ziet. De Voss. Ztg. meent dat En
geland niet zal proboeren Rusland den bait te be
twisten het zal wel elders trachten zich schadeloos
te stellen en »het evenwicht te herstellen"* En wat
er over 25 jaar gebauren zal Rusland geeft natunr-
ljjk nooit terug wat het eens beeftmaar bovendien,
over een kwart eeuw zal China voor een groot deel
onder Europeesche heerschappij staan, en als Enge
land bljjft praten, en niet tot daden overgaat, zal
Rusland verreweg het grootste doel van dit ex-
Chineoscke gebied in bezit hebben.
GOES, 28 Maart 1898.
Het Weekbl. v. Z. Vlaanderen^ westel. deel
toont zich niet ingenomen met het wetsvoorstel op
den leerplicht. Zonder verplicht herhalingson-
derwjjs bskljjft het onderwjjs tot het 18e jaar toch
niet en 't eenige resultaat, dat het Weekblad er van
verwacht is
Vroeger had men in de maatschappij water
dragers en houthakkers, die niet konden lezen.
Nu zullen we houthakkers en waterdragers
krijgen, die hun naam kunnen schrijve», maar
houthakkers en waterdragers blgven ze."
Welk een troostelooze opvatting
Maar sou men zelfs bjj die opvatting niet tot
een meer bemoedigende conclusie kunnen komen
lo. Zou niet reeds door een getrouw schoolbezoek
gedurende 6 a 7 jaren het onderwjjs beter beklij
ven dan thans bg ongeregeld bezoek der school
2o. Zou daardoor niet ook het aantal verminderen
van hen, die nu niet anders don houthakkers en
waterdragers" kunnen worden En zal het hen, die
toch in dien nederigon staat moeten blgven, niet
als mensch wat hooger doen staan als ze behoorlgk
onderwjjs hebben genoten Consequent door rede-
neerende, zou Let Weekblad dan ook tegen herha-
lingsonderwjjs moeten zjjn, want dan zullen de toe
komstige houthakkers enz. nog meer kunnen dan
hun naam schrjjven.
En So. Zou bjj geregeld onderwjjs tot en met het
18e levensjaar niet de kans bestaan, dat het aantal
van hen, die nu, door volkomen verwaarloozing in
hun jeugd, voor galg en rad opgroeien, aanzienljjk
afneemt
Wii koesteren de hoop, dat de Redacteur van het
Weekblad, deze bakende wakkere strijder voer de
volkswelvaart, toch ook wel een opun oog zal hebben
voor de voordooien, welke deze wet onmiskenbaar
op de algemeens volksontwikkeling zou uitoefenen.
De Commissie voor de Iohuldigingafeesten te
Goes heeft, in overleg mst de hoofden va» scholen,
besloten, een Koninginneboom te planten
en de daarvoor benoodigde gelden te doen samen
brengen door de j°ugd.
Daartoo zal gedurende ©enigen tjjd op elke school
in dsze gemeente oene bus geplaatst worden.
Het phn b-staat, den boom te planten op eene
nader te bepalen plaats en een fraai jjzeren hek
daaromheen te zetten.
Het denkbeeld, den boom door de schoolkinderen
te doen bekostigen, waardoor hij hun eigendom blijft,
zal wel instemming vinden, torvvjj! zeker geen beter
middel bestaat, om hem te allen tjjde tegen balda
digheid te beschermen.
Tfl Rilland-Bath is het aantel kiezers met 10
verminderd. Hot bedraagt nu 282 (Kamer en
Staten) en 230 (Raad).
Te Krabbendijke daalde het van 264 op 244.
Uit lerseke inricht men ons nader, dat in het
opgegeven aantal kiezers aldaar, in ons vorig
no. gemeld, ©ene vergissing is geslopen. Het is niet
vermeerderd, zooals oozo correspondent ons schreef,
maar gedaald met 58. De cgfers zijn overigens
juist. In de commissie voor de inhuldigingsfeesten
aldaar is de burgemeester door de algem. vergade
ring tot eere-voorzitter benoemd.
Te Leiden is tot arts bavorderd de heer M.
P1 e u n e Jr., geboren te 's-Heer Arendskerke.
De St.-Ct. bevat eeu K. B. waarin bepaald
wordt dat er zal zijn een door de Koningin to ba-
noemen korps bureelambtenaren van den
Rijkswater staat, tot een getal van ten hoogste
honderd twintig, verdeeld in drie klassen en op jaar
wedden als volgt
40 bureelambtenareu der 1ste klasse op jaar
wedden van f 1250 tot en met f 1600 40 dor
2do klasse op jaarwedden vau f 850 tot ea met
f 1200; 40 der 3de klasse op jaarwedden van
f 400 tot en mst f 800.
Mst het opschrift publiek gebed schrijft
de Vaderlander
De heer D 0 n n e r lid der Tweede Kamer, heeft
verlof gevraagd en verkregen voor het houden van
eene interpsllatio of het ook in hot voornemen dor
Regeering ligt om de natie uit te noodigen op 81
Augustus, bg de aanvaarding van de Regeering door
de Koningin, Godcs bescherming in te roepen over
Harer Majesteit's regeering.
Met het Nederl. Dagblad willen wij hopen, dat de
Katwjjkscho afgevaardigde een bevestigend antwoord
erlangt van da Regeering.
En toch bevalt ons dezo interpellatie niet. Zjj
geeft ons den indruk, dat weder de politiek gebaald
wordt in eene zaak, waarin zjj allerminst behoort.
Indien het bewindvoerend Kabinet het zgn taak
achtte zoodanïgen bededag nit ta ecbrjjven, zcu het
dit zeker zelf nit eigen aandrift doen.
Wat wil men nu
Het ministerie dwingen, om iets togen zgn irz:cht
te doen op straffe van straks vermoedelijk a^s on-
geloovig sanhedrin op de ka&k gezet te worden 1
Is dat niet den bededag, die toch e«n teeder ka
rakter heeft en moet hebb-r, beduimeler, misbrui
ken als politiek oorlogstuig
De heer Donner weet vooruit, dat hot Kabinet
omtrent de roeping van de Orerheid tegenover den
godsdienst, omtrent de scheiding van Kerken Staat,
een ander inzicht heeft dan hg.
Wg vragen slechts,
Wjj vragen nog meer.
Wat nuttigheid heeft zoodanige noodiging, uit
gaande van een liberaal-radicaal Kabinet, voorleden
van Gereformeerde kerken Wat mesr dan die van
blooten vorm
En wat nnt in 't gemeen, nu de uitnoodiging van
de Ned. Herv. kerk gunstig ontvangen wordt, en
zelfs reeds de aartsbisschop van Utrecht aar» den
secretaris haror Synode g«meld heeft, dat het Nederl.
episkopaat op den 3Ien Augustus een bedestond voor
H. M. zal uitschrijven
De vrij willige gemoedsuiting der geloovige bur
gers bljjft ons schijnen van hooger waarde dan de
afgedwongen ea zelfs met-afgod woo gen noodiging
der Overheid.
Door de Koningin-RegonteB is namens d3 Ko
ningin aan het Museum Amstelkring geschonken een
wit marmeren beeld, voorstellende deo H. Igna
tius van Loyola. Ingevolge het verlangen der
Schenkster za! dit stuk, als »afkomstig uit het Ko-
ninkljjk Paleis te Amsterdam geschonken namens
H. M. de Koningin door H. M. do Koningin-Regentes",
onder do voorwerpen van het Museum w irden opge
nomen.
Naar men aan de Tijd mededeelt, bevond het be
deelde beeld zich sinds veel jaren, in een houten
kist gepakt, in een der kelders van Int paleis te
Amsterdam en is het afkomstig van koning Lodewijk
Napoleon, die in hef. paleÏB een huiskapel liet in
richten. Bg da werkzaamheden, thans in hst paleis
verricht met het oog op de inhuldiging van H. M.
de Koningin, moet het beeld te voorschjja gebracht
zjja en de aandacht v&ii H. M. ds Koningin getrokken
hebben.
Men schrjjft aan hot JJtr. D.bl.
Indien er 03c ernstige grief tegen de
nieuwe kieswet bestaat, dan is het wel deze,
dat aan personen, die voorloopig niet op de kiezers
lijst worden geplaatst, daarvan per aangeteekenden
brief kennis moet worden gegeve». Die afgewezen
kiezers toch zijn in den regel menschen, die 't niet
breed hebben en, wat de bedeelden onder hen aan
gaat, voor 't mserecdeel ouden vaa dagen, personen
voor wie de ontvangst van een saageteekondan brief
eene zeldzame geb0urknis is. De kennisgeving tot
af haling van zulk een brief doet allerlei onderstel
lingen geboren worden, er kon eens een mee
vallertje komen. Ea als die manschen dan, na tjjde-
Ijjk hun werk te hobban moeten verzuimen, don brief
in banden krijgen, dan bljjkt dö verrassing dat zjj
geen kiezer zjjn. Met wrok iu het hart wordt de
terugtocht aanvaard en terecht vragen zjjHad de
gemeente-bode mjj dit briefje ciot even good kunnen
bezorgen
Drankbestrijding. Aan de drankb^ëtrg-
ders-vsreenigingen in Nederland is een ecbrjjven
gericht, waarin dezen wordt medegedeeld, dat de
geheel-onthouders te Rotterdam voornemens zgn bij
geleganheid vaa de inhuldigingfffeesten een allegori-
8chen optocht te orgaEiseeren, die deel zal uitmaken
van den geschiedkundigen optocht, aldaar tjjdens die
feesten te houden. Tevens wordeo in dut schrjjven
de gelijkgezinde vereeoigingen in andere gemeenten
opgewekt dit voorbeeld van Rotterdam na te volgen.
Hoe prijzenswaardig de strijd tegen het drank
misbruik ook moge zgn, zouden wg toch in be
denking geven een andere gelegenheid aan te grjjpen
dan de inhuldigicgsfeebten om daartegen te mani-
fp steer e». Als znlk een optocht eene allegorie moet
zjjn van de ellende, door het misbruik van sterkon
dra»k teweeggebracht, kan hg niet anders dan mis
plaatst zgn in een feestbetoon, dat de blijdschap der
natie overeen gewichtig feit moet uitdrukken. Vindt
men dat niet, welnu, dan is er geen reden om andere
nationale ondeugden ook niet een plaats te geven
bg de optochten. Of de feesten daardoor vroolijker
zouden worden, durven wjj ech'.er te betwijfelen.
Waarschgnlgk zal echter da raad om bij andere ge-
Ieg3nhed6u gfihsel-onthoudersbetoogingen te hcuden
ODnoodig zjjn, omdat, enkele plaatsen uitgezonderd,
de vereenigingen het wel daartoe aan do middelen
zal ontbreken. {VI Cf.)
