1898. N°. 37.
Zaterdag 26 Maart.
85ste jaargang.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
Dsj Uitgave dezer Courant gesekis&t Maandags VYGonzctag- en Vrjjdagavoad,
uitgezonderd op faöstdagen.
Prgs per kwartaal, zoo binnen. aJs buiten Goes, f 1,75.
Afzoiudorljjka nommors 5 osnt; met bh'bl&fl 10 ecnt.
Behalve aan ons Bureau worden Aboanenasniesi öm Advortezatiëïi voor dit blad
aengeaomen bjj do heercs SnCsB. Vaï* Ditma» te Eottordaa?. verder
bg allo Bosk1? orkoopors ea Bnsve&ga&raers,,
xmsa »1{ftv<£*r£©?aéS$(a wffeis 05? %,en ^&s£ den* uitgave.
Db prjje der gewone advertentiön in van 1-5 regels 50 eent, eiken regel meer 10 ctB.
B| directe opgaaf vr-jb driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk#- ea doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
A&avrags?n om m vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 25 Mawt 1898.
Bliksemojleiders.
Ia de Novembor-vovgadoring der wis- on na-
tuurk. afdeelir.g der Koainkl. Academie vaa Weton-
ECaapp-n werd in handen ecncr commissie gesteld
ran schrijven van d n Miaister van Btaneirclandsche
Z^kon, behelzende do vraag »of hsfc w<?aseht?ljjk is
te ho/orderen dat. alle torens worden voor
zien van bliksemafleiders, dan wel, of
de omstandigheid, dat eer» jaarljjks herhaald onder
zoek daarvan niet met zekerheid te verwachten is,
hot gevaar voor het inslaan van den bliksem door
het aanbrengen van afleiders eer vermeerdert."
Do commissie bericht hieromtrent het volgende
Een afleider, dia niet oen goed geleidenden weg
naar de aarde oplevert, ban op twso wijzen gevaar
lijk worden. Er kau óf ©ene groote hoeveelheid
warmte worde» ontwikkeld op eene plaats waar do
ccntinuiteit verbroken ip, öf boven din plek ©ene
zgw^arfsche ontlading ïiaar naburigs voorwerpen
plaats hebben op beide wjizen kan br&ï d worde»
gesticht on dat zeker ook wel in gevallen waar,
zonder sfUider, het gebouw g spaard zou zfjn Re-
b'övsfl. De mogelijkheid bf staat echter ook dat zelfs
een gebrekkige eflriüer beschermend werkt door zon
der schade van beteekenis eene ontlading af te voeren,
die het gebouw toch zou getroffen hebber, al was
er geen tfl rider.
Het is moeilik dezo twee raogeljjkhedeB tegen
elkander op te wegen, maar naar onze meeaicg zou
mon zeker veel te ver gaan, door als algemeenen
regel te stellen dat een beschadigde afleider si ckter
is dan in 't geheel geen.
Dat werkvlak een gebrekkige afleider menigmaal
heilzaam z*l werken, volgt uit de vele gevallen,
waarin metalen nek- en hoekkspoibeklradingen, dak
goten en afvoerbuizen door den bliksem werden
getroffen <n het gebouw klaarblijkelijk hebben be
schut. Velo voorbeelden van dien aard werf en me
degedeeld op de in Mei jl. gehouden vergadering
der Duitsehe Efeotroteehnischo Voreeniging Elek-
trotechn. Zeitschrifi 5 Aug. 1897).
Verder moeten wij opmerken dat men het door
doeltreffends xsaatregtfen zeker zoo ver zal kunnen
brengen dat verreweg de meeste der aan te brengen
sfleideis in goeden staat zjja en bljjrea.
Bij kerken m*fc torens zijn do omstandigheden
vrij gunstig. Ij de afldder goed geconstrueerd, dan
is eene beschadiging op eeoige hoogte boven den
grond zoo goed als onmogelijk en zullen dus de
toren en het dak der kerk io elk geval voor recht-
streek8ch gevaar gevrijwaard blijven, voor zoover
dit op de eerste der twee bovengenoemde wijzen
kan ontstaan. Ook voor het benedenste deel van
het gebouw is weinig kwaad te duchten, daar men
hier den afl-rider gemakkelijk op vrij grooten afstand
van alle brandbare stoffen kan houden.
Alles samengenomen komt hot ons voor, dat het
totale gevaar voor een zeker aantal kerken met
toieaB ongetwijfeld verminderd wordt als zjj allo
v»n afleiders wordon voorzien, al moet men vreezen
dat eenige daarvan na verloop van tijd defect zul
len raken.
Dat intusschen maatregelen, dia ertoo kunnen
leiden dat ds afleiders goed aangelegd en van tijd
tot tgd behoorlijk onderzocht worden, van het hoogste
belang zjjn, behoeven wij hier nauweljjks bjj te
voegen.
(geteekend.) J. D. v. d. Waals.
H. A. Lorentz.
H. Kamerling 11 Onnes.
(Bovenstaande wordt in Prov. Blad van Zeeland
no. 41 van 1897, naar aanleiding van eene aan
schrijving van den Minister, dia op dit rapport in
ruimen kring de aandacht wenschfc gevestigd te
zien, ter algemeene kennis gebracht.)
In 1897 bedroeg het aantal kiezers te
Wissenkerke 470. Dit jaar bedraagt het slechts 819.
To Ierseke is hot aantal met 58 vermeerderd
en zijn de cijfers 540 voor de Ife Kamer, 589 voor
do Prov. Staten en 530 voor den gemeenteraad.
Te Wolfertsdijk bedraagt het aantal kiezers voor
de Tweede Kamor en do Provinciale Staten 258 en
voor den gemeenteraad 256. Op de vorige ljjsten
kwamen respectievelijk voor 840 en 886 namen.
Hier alzoo eene sterke vermindering.
Ook te Kolijnsplaat is het aantal belangrijk ver
minderd; het is nl. voor de Kamer en de Staten
216 tegen 263 in 1897 en voor den raad 212 tegen
259 het vorige jaar.
Te Kat1 daalde het aantal van 89 in 1897, op
57 thans.
Op de kiezerslijst te s-Gravenpolder
komen 124 namen voor tegen 135 van die van 1897.
19 personen zijn er afgsvoerd, voornamelijk wegens
to la ga huurwaarde, en 8 nieuwe kiezers zga op do
ljjsfc gebracht. Nog xijn er eenige personen, d:e op
het kiesrecht gpen prijs stelles en geane moeite deden
om onder een of anderen titel op de lijst to komen.
Ea de mosita is zoo goring
Ierseke. Woensdagavond werd hier eei alge
meens vergadering van de ingezetenen gehouden,
waarin besloten werd de huldiging onzer Ko
ningin feestelijk- te gedenken, m wel waarschijn
ljjk op 31 Aug. en 6 Sept. Hot voorloopig feest
comité word drfiuitief benoemd. Dit koos uit zjjn
midden tot voorzitter den heer J. Sinko, tot secre
taris den heer M. de Korte en tot penningmeester
den heor W. Wagner.
Wffiarde. Eonigo burgers uit deze gemeente ver
gaderden ten huizo van den hoer P. Kloet, ten einde
maatregelen te beramen om op waardige» wjjzs het
a. 9. koningin nafeest ts vieren. Tot voor
zit'or werd gekozen dhr. J. J. Mol, tot vice-voorzitter
de heer A. Mol. De heer W. E. de Jager zal als
secretaris en do heer M. Allewjja als penningmees
ter optreden. De haereo A. vaa Fraassen en J. IJzen-
djjka zallon bovenstaand bestuur als commissarissen
tor zijde staan. Onze geachte burgemeester J. Vereeke
werd ten slotte mot algemeene stemmen als eere
voorzitter benoemd. Allen hebben hunne benoeming
aangenomen.
ESorsele. In de Woensdag alhier gehouden ver
gadering van den dijkrsad voor de waterkeering
van het calamiteuzs waterschap Ellewouts-
d jj k-B 0 r s e 1 e deelde de Voorzitter 0. a. mede,
dat het voorstel tot verhooging van het presentie
geld voor do leden van dsn dgkraad door Gad. Staten
niet kon worden goedgpkeurd.
Da begroeting voor 1898/99 stolde de djjkraad na
behandeling vast in ontvang en uitgaaf op om
gelijk bsdrsg van f51.576.52. Voor Ellewoutsdjjk
werd het dgkgeschot bepaald op f22.188.87 en voor
B^rselo op f 27.586.64. Daar da kosten der zeewe
ring belangrijk lager konden worden geraamd dan
de som van het dpkge9chot, bssloofc do djjkraad ©ea
bedrag van f 12250 rentegevend te bsleggen.
Tot lid van het beBtunr der waterkeering ran
don calamitensen polder Anna Frisc, W. de L 0 0 f f
Thz.tot plaatsvervangend öjjkgraaf van den van
Haatten polder M. P. Rgjstenbil.
Naar de M. Gt. verneemt is besloten lot op
richting der rtaamlooze vennootschap »V 0 r p 1 e 0 g-
h u i 8" te Middelburg en tot aankoop van twee
buizan in de Langeviele aldaar, ter inrichting voor
het baoogd8 doel.
De statuten zQn, behoudens kon. bewilliging, vast-
Woensdag, den sterfdag van H. K. H. do groot
hertogin van Saksen-Weimar, geboren prinses
Sophie der Nederlanden,, werden sommige
Holl. bladen met voorkennis van H. H. de Konirgin-
Rfgen.tes in de gelegenheid gesteld de volgends in
het FrauEch gestelde woorden, waarin de overledene
prinses een laatsten grost brengt aan Nederland,
over te nemen uit haar testament: »l)at God te
eau wigfin dage mjjn dierbaar geboorteland bescherm©
en het Huis van Oranje. Ik spreek een laatste woord
van herinnering tot do vrienden uit mijne jeugd en
tot alleD, die ik sedert jaren ken."
In De Sollicitant deelt een ooderwjjzor h«t zon
derlinge geval mede, dat een leerling uit zyue klas,
die vroeger vlot las, thans willende lezen, geen woord
meer kan uitbrengen. Voor vier weken las de jorgen
nog goed- Aan zpn spraakvermogen ligt het niet,
bjj spreekt goed. Van opzet is geen sprake. Ook de
ouders bogrjjpen er cists vaa. De knaap spant zich
tot schreiens toe in, maar tot lezen brengt bij het
niet. Kan iemand hior raad geven wordt in het
blad gevraagd.
Volgens een Havas-telagram uit Brussel zjjn
op do uitnoodigingan, door de Belgische regeering
verzonden tot het deelnemen aan de internationale
suikerconferentie, te Brussel, thans van
Frankrpk, Nederland, Rusland, DuitBchland en Groot-
Brittannië toestemmende antwoorden ingekomen. Men
verwacht dat ook Spacjo en Italië do uitnoodiging
zullen aannemen.
datum van de opening der conferentie is nog
niet vastgesteld, maar men verwacht dat hij zal
zjjn17 Mei.
Eenige dames te Parjjs hebben een beroep
gedaan op de Fransche vrouwen om samen aan de
regeering te verzoeken mevrouw Dreyfus
toe te staan, haar man gezelschap te gaan houden.
Het stuk is oaderteek^nd o. a. doorj mevr. Edinond
do Pressensé, mevr. Trarieux, m^/r. L. Havet, mevr.
A. Bk rille, mevr. P. Msy^r, mevr. Psichari gob
Ranaa, mo'/r. MénardDorian.
Moaamepiten.
Ia La Flandre d vol d'oiseau' vertelt Hanri Havard
eenige bgioaderhsdan omtrent don steen, die het graf
j van Jaasenius te Ip-^ron dekt, waar hij, omringd
1 van bisschoppen, die volgens het opschrift op huaiie
graves ia h«£ mar mor herleven, in do kerk, genaamd
Sziut Martin, nu ligt als oen groote aantrekkeljjk-
heiid voor vrome msrkwaardigheidezoekere.
Hat is hier niet da plaats te spreken over godge
leerds stolsels ea meeciogon maar wat
met dien grafsteen gebeurde, zegt meer dan beschou
wingen kunnen zeggen.
JdREewius werd goboren in 1585 in Nederland op
hfct dorpje Acquoi b|j Leerdam. Z:jn ouders, een
voudige, goloovige Katholiek®», zonden hem, daar
hjj uitmuntte door «sa verbazend geheugen on groote
scherpzinnigheid, naar Utreoht en Uier naarL-uv -n
om te s'udseren. Van dat oogeablik af begon h§
e^n schitterende loopbaan ia de Kork tn bif stierf
rIb bisschop van Iper«n. Hij was streng, doch hij gaf
het voorbeel1, want zjjn huis was netjes, goed onder
houden oa eenvoudighjj had minachting voor het
geld ea een der geestelijken, die in zjjn omgeving
lestde, zei van hem>hjj zocht niet de schapsn om
hun wol, maar de wol 01a de schapen."
Maar na zijn dood bogonnen de moeielijkhaden.
Geheel zjjn loven had hjj gewgd aan de studie
van deu heiligen Augustinus en als werk na
den dool kwam die stadie in het licht en bracht
hevige beroering teweeg. Daarom trachtte men nu
zjjne vereering afbreuk to doen door verminking
van het. opschrift op deu grafsteen, waar een vrien
denhand een korte schets van zijn werkzaam leven
on een eervolle verklaring omtrent zjjn werk op
aarde had afgelegd.
Ds verminking, die bestond in eon varwjjdering
van de meest zeggende gedeelte*», bleek niet vol
doende de toeloop nam toe in plaats van af en zoo
bosloot men voor altijd hot spoor uittowisschen van
zjjn naam. Ia den nacht van den 28 op den 24sten
April 1673 deod de gouverneur, graaf van Mon
terey, zich regelende naar da bovolon van de re
gentes, de moeder van Karei den tweeden, in plaats
van de reeds verminkte zerk, dien andoren steen
leggen, dio er nog hedan i3 en waarvan de vier
cjjfors, geplaa'st aan de vier hoekeo, honderdmaal
welsprekender zijn dan da meest pompeuse inscriptie.
En Jansonius is nog niet vergeten.
Met d< gedachten aan dezo zaken betrad ik >Pöre
La Chaise" te Paijjs. Velen kenr en die begraafplaats,
zoo vaak gebruikt als wandeling door de bewoners
der omliggende wjjken. Ik zocht en vond na veel
vergeefsche pogingen en eeuig vragen hnt graf
van Alfred de Musset, zoo vurig vereerd
door tjjdgenooten en geprezen om «Ü8 hoedanigheden
zjjner verzen, zoowel als om den adol van zjjn ka
rakter, al vergeeft men hem noode zjjn vroeg af
sterven als slachtoffer van dien moloch onzer dagen,
konieg alcohol.
Ieder kent het aandomljjke vierregelige versje,
waarin hjj van zijn vrienden niets vraagt dan een
treurwilg te plaatsen op zjja graf, opdat zjjn ljjk
ru«ie onder het groen, dat hem bjj zjjn leven zoo
lief was.
Na zoeken en vragen vond ik het graf, want
ondanks mijn Baedeker en men gewoonte mjj goed
te oriëuteeren, was ik herhaalde malen er voorbij
gsloopan. Waar was de treurwilg Een struik, een
vervallen, half vergane, onoogeljjk uitziende struik
ziedaar allesHet oog weigert te geloovenEn
tochdat i8 al, wat al die vrienden, die vereer
ders, waarvan honderden nog leven en rjjk zjju, mot-
hun allen over hebben voor don afgestorvens, over
wien zjj boeken vol schreven en aan wiens inspiratie
zjj hun schoonst© bladzjjdan danken Ja, het versje
Staat er en het wilgje waarljjk het treurt, maar
niet zooals De Musset het begeerdeals het een
reden heeft om te treuren, behalve de armzalige
verzorging, die hot- geniet, dan is het omdat het
daar staat als een klaar bewjjs, hoe vriendschap een
woord, vereering oen klank en duurzaamheid van
liefde een ongezien varschpusei is in drze wereld.
Ea ik had lust om mee te treurenmaar ik
moest voort, mijn rjjtuig wachtte ea van »Père La
Chaise" naar »les Invalides" is een heel eind, zelfs
voor een Parjjsche fUere.
En in mijn rijtuigje las ik de namen van vele
letterkundigen, maar ik genoot niet van hnn triom
fen hadden niet juist zjj mijn liefde voor Musset
opgewekt door wat zij van hem zeiden en wat
deden zij met hun daden Met hun allen brachten
zjj geen vjjftig francs bijeen tot onderhoud van h^t
afgebeden treur wi!gje 1
En ik dacht aan Janseniu3 en vroeg een ast woord
op d© vy'ó&z wat is sterkerhaat of liefde
Daar rolde mijn koetsje over de Esplanade" en
stond ik voor het >Hó'el dea Invalides."
»Wgs mjj den weg", vroeg ik aan een dier Inva-
.lides, »aaar het graf van Napoleon."
De man ik voelde, dat bjj mij van gebrek aan
eerbied beschuldigde cam do pet van het hoofd
en »le tombeau de l'emperenr, monsieur ik zal u
er brengen en hjj wees mg den weg achter het
palei3 om, die in eens brengt aan den ingang van
het graf. Ik waag mij niet aan een beschrg ving van
dat graf, geplaatst in die omgeving,ik spreek niet
van den indruk, door het gebouw zelf reeds teweeg
gebrachtvan de overweldigende stilte, die er door
geen enkel geluid verbroken wordt en waarbjj flais-
teren zelfs heiligschennis is. Ik vril slechts zfggen,
hoe ik leunde over de balnstiade en neerblikte op
dat reusachtig stuk graniet, met zgn gppoljjste
oppervlakte, dat het Btoffelijk overschot van Frank-
rjjks eersten keizer omhult en hoe mjj, terwjjl ik
daar stond, alles als in een droom voorbjjging,
wat ik ooit las over Napoleocs heerschzucht, wille
keur, misdadigo eerzucht en zcoveel meer, wat
da njjd heeft ontlokt aan de pennen der vganden
of de droefheid heeft doen zeggen door her, wier
belangen hg met voeten had getreden, misschien
had moeten treden. Daar bleef maar ééa woord, één
godachte over van dat alles en het was het woord
door Carlyle geschreven in zjjn heerljjk werk over
de Fransche Revolutie, dat woord vol zin en be-
teekenis»de omwenteling was nu geëindigd, want
er stond een man aan het roer."
9
En toen ik weer buiten was gekomen en zat in
mjjn rjjtuigje mat mjjn Baedtker in de hand, toen
dwualdtn mijn gedachten onwillekeurig rond tuB-
schen de drie graven van Jansonius, MusBet en
Napoleon en van daar uitgaande, namen zij een alge-
meener vorm aan en ik vroeg: wat toch is groot
heid, wie is groot? Ea ik bleef Btilstaan bjj dat
schoon© gezegde van Allard Pierson: werkelijk groot
is alleen hg, wiens innerlijk leven van invloed is
geweest op de geschiedenis der mflcschheid." Zjj
alleen Btichten zich een blgvend monument, dat noch
vriendschap, noch haat, noch sympathie, noch anti
pathie kan opsieren of verbasteren, want het valt
buiten uenscheljjke bemoeiingen. Laaiartine, spre
kend# over Napoleon, zei die waarheid en ik stapte
uit mijn koetsje met zijn j woorden op da lippen:
»Diou l'a jugé, sileEce!" (God heeft hrm geoordeeld,
men zwjjge t)
Rechtszaken.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg
In de zitting van hoden zjjn veroordeeld
A. J. M., 26 j., boerenknecht te 's-Hoor Araods-
kerke, thans gedetineerd te Middelburg, wegens
diefstal, tot 8 maanden gevangenisstraf, mat in
mindering brenging der doorgebrachte hechtenis
A. V., 20 j. en Th. V., 19 j., werklieden te We-
meldingo, wegens mishandeling, de 2e bovendien ter
zake van mishandeling van een ambtenaar, de la
tot f 5 of 5 dagen hechtenis, de 2e tot 14 dagen ge
vangenisstraf.
Vrijgesprokenmot last tot zjjne onmiddellijke
invrijheidstelling, word F. de P., 29 jarbeider te
's-Heer Arendskerke, beklaagd van diefstal door twee
vereenigd9 personen.
Het gerechtshof te 's-Graveahage bevestigde
gisteren het vonnis, inzake N. V., weduwe van A. P.,
arbeidster te Goes, veroordeeld wegens het. opzette
lijk ten geschenke aannemen van k eedingetukken
en aardappel r, wetende, r at die go deren gestolen
waren, tot 1 jaar.
Het vrouwtje uit Vlissingen, dat z;ch onlangs
voor het Gerechtshof had te verantwoorden wegens
verduistering van gouden sieraden ten nadeelo van
een echtpaar in haar woonplaats ('er zake waarvan
bokl. door de Middelburgsche Rechtbank tot een
maand gevangenisstraf werd veroordeeld), is door
het Hof vrijgesproken.
Maandag 4 April zal voor de arrondissements
rechtbank te 's Gravenhage in behandeling komen
de zaak tegen Van K., verdacht van de bekerde ver
giftigingen te Sassenheim.
Na een uitgebreid getuigenverhoor is de in
structie gesloten in zake de misdaad te Lopik bjj
Willig} Laagerak omstreeks den 9 Januari 11. ge
pleegd, waarbij de landbouwer Arie Boef op af-
Bebuweljjke wjjze om het leven kwam.
Als verdacht van medeplichtigheid is zekere Jan
Slugs, en die ten deele eene bekentenis heeft afge
legd, reeds sedert 12 Januari 11. in preventieve hech
tenis in de strafgevangenis te Rotterdam.
Naar mea verneemt, zal deze zaak 5 Ap»-*! a. s die
nen voor de arrondiEssments-nehtbank te Uott«ud*iiu
