3898. N°. 32,
Dinsdag 15 Maart,
85ste jaargang.
l)e Schoonmaakwerken
Oe uitgave dezer Courans geschiedt Maandag», Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goor, f 1,75
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad lö cent.
Behalve aan ons Bureau wordsn Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bp de heeren Nijgh Van Ditmab te Rotterdam es verder
bg alle Bcekvorkoopors en Brievengaarder».
px*ys der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Hf diroete opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Biesstaanbiedingen, niet meor dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 et
Aanvragen om es vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Ittsenadfiff&gy van Advertentien vé©i uren ©j» Sen dag der uitgave.
van de openbare gebouwen (met uitzondering van het Raadhuis)
en scholen zullen worden aanbesteed op Zaterdag den 19 Maart
3898 des voormiddags te 30 uren, ten Raadhuize.
Bestek en voorwaarden liggen van heden af ter Secretarie
ter inzage voor belanghebbenden, op eiken werkdag van 's mor
gens 9 tot *8 namiddags 2 eren.
Goes, den 34 Maart 3898.
Burgemesster en Wethouders van Goes,
WESSBL1NK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Wekelijksch algemeen overzicht.
De politieks berichten liepaa da voriga week in
de eerste plaats over de verhouding van Spanje
tot de Vereenigde Staten, doch het gaat met
deze quaestie als met zoovele andere, die in den
laatsteu tjjd zijn opgeworpen, men weet er geen
weg meer in te vindeneen massa berichten komen
tot ons, maar h-ït is moeilijk <ien waren toeBtand te
vernemen, want nauweijjks is het eene bericht de
wereld ingezonden of het wordt al spoedig door een
andar krachteloos gemaakt. Dit is al dadaljjk toe
passelijk op hetgeen m«n vernaai omtrant dea eieeh,
dien Spanje aan Amorika zou gesteld hebben om
dan Amerikaantchen consul te Havanna, generaal
Lee, van daar terug te roepan. Volgens Amarikaan-
sehe bladen moet Spanje dien eisch werkelijk ge
steld, doch spoedig weer ingetrokken hebben, terwjjl
het Spaansche kabinet beweert, dat het verzoek (of
de eisch dan) in het gaheel niet is gedaan. Anderen
zoggen, dat Spinje wel over het terugroepen van
generaal Lee hoeft gesproken, maar alleen in den
vorm van een voorste), dat direct teruggenomen zou
zfja, toen men bemerkte, dat het te Washington niet
gunstig zon ontvangen worden. Hoe het zg, van dit
geïchil hoort men op dit oogenblik niet meer, doch
daarmede is niet gezogd, dat voor het oogenblik
tusschen beide staten geen onopgeloste quaesfcies
meer zouden zijn. Iodiea de commissie van onder
zoek in de zaak der Maine" tot het besluit komt,
zooals man verwacht, dat de ontploffing van buiten
is veroorzaakt, zal de interventie van Amerika on
vermijdelijk zjjn. Waarschijnlijk zal dan worden voor
gesteld, dat Spmje, behalve schadeloosstelling voor
het gebeurde te geven, ook afstand zal doen van
de heerschappij over Cuba.
Nog meer feiten zjjn er die wjjzen op de moge
lijkheid, dat het tusschen da Vereenigde Staten en
Spwje tot een oorlog komt, doch op Spanje zal de
icbuli daarvan niet kannen worden geworpen, want
dit toont een toegevendheid en een zelfverloochening,
die tot de uiterste grenzen genaderd zjjn. Spanje
beeft in de 0ubaansch9 quaesfcie alles gedaan wat
de Vereenigde Staten verUuzden het heeft de auto
nomie toegestaan, generaal Weyler van Cuba terug
geroepen en onderhandelirgen met de insurgenten
aangeknoopt.
Het meest sprekende bewjjs voor een mogelijken
oorlog is wel dat het Amerikaansehe buis van Af
gevaardigden met zeldzame eenstemmigheid een cre-
diet van 50 millioen dollars voor de landsverdediging
ter beschikking van den President heeft gesteld.
Het motief daarvoor was: het land in staat te stel
len met gerustheid de komende gebeurtenissen af te
wachten. Deze militaire toebereidselen der Unie kun
nen slechts een oorlog met Spanje gelden en het do d
daarvan kan geen ander zijn dan de ontzetting van
Caba uit de Sptansche heerBchappjj. Ia Amerika is
men overtuigd dat Cuba tegen den aanval der vloot
van de Vereenigde Staten niet te verdedigen is
dit west men in Spanje ook wel en juist daarom
tracht Sagasta met alle middelen, waarover hjj
beschikken kan, den vrede te bewaren, fljj vleit
sich dan ook dat, na een oogenblik van spanning,
de vrede niet verstoord zal worden en dat da ba
trekking tusschen Spanje en de Unie van vriend-
schappeljjken aard zal big ven. Toch kan hg zich in
deze verwachting teleur gesteld zien, want dat
Amerika zich strgd vaardig maakt mag ook hieruit
worden afgeleid, dat het zijn aantal schepen in de
Cubaansche wateren heeft uitgebreid en dat volgens
de jongste berichten nit Amerika, de regeering aan
de gezanten der Unie op het vaste l\nd van Europa
opgedragen heeft de mogendheden te polsen ten
aanzien van hare onzijdigheid bg een oorlog tusschen
Spanje en de Vereenigde Staten. Alle mogendheden
zouden een gnnstig antwoord gegeven hebben, met
uitzondering van Duitschland, Frankrjjk en Oosten
rijk, die antwoordden, dat zjj in zulk een geval
onmogeljjk hnn houding konden aangeven. Frankrijk
zou eer onvriendelijk geantwoord hebben.
In d6ze voor Spanje zoo moeie'ijke tjjden komt
nu nog het bericht van de herleving van den opBtand
op de Philip pijnen. Een detachement van het
garnizoen te Solino is door een honderdtal oproerige
inwoners ingesloten. Uit Manilla zjjn versterkingen
gezonden, die de omsingelden na een heldhaftige
verdediging bobbin ontzet.
De opstand schjjnt vooral in het noordon van
Luzon van ernstigen aard te zijn de bewoners
weigeren daar belasting te betalen. De telegraaf
tusschen Manilla on Bolinao is doorgesneden. Ook
hebben de opstandelingen zich meester gemaakt van
de steden Aparri en Camarag, liggende aan den
spoorweg van Manilla.
Zooals wjj reeds in ons vorig overzicht meldden
is het Ooetenrijkecbe ministerie Von Gautsch,
dat reeds sedert lang op wankelenden bodem stond,
gevallen. Toch kwam deze aftreding nog onverwacht.
Slechts kort vóór zgn aftreden werd een nieuwe
taalverordening afgekondigd, die voorloopig en onder
voorbehoud eener wettelijke regeling zou worden
ingevoerd, en werd de Rijksraad tegen 21 Maart
bijeengeroepen. Algemeen onderstelde men dat Von
Gautsch de behandeling der nieuwe verordening zou
afwachtan, om daarna een besluit te nemen. Het
sehjjnt echter, dat de zeer ongunstige ontvangst, die
zjjn voorstel ten doel viel, hem aanleiding heeft
gegeven thans reeds zjja ontslag te nemen. Niet
weinig heeft daartoe ook bijgedragen, dat bg, met
de DuPschers en C'.eehen te gelgk overhoop liggend,
geen kans zag de overeenkomst met Hongarjje vóór
den 1 Mei te doen behandelen.
Zijn opvolger, graaf Thun, heeft in opdracht ge
kregen een ministerie te vormeD, dat in staat is den
parlementairen arbeid te hervatten. Hjj heeft die
taak aanvaard en wil trachten de obstructie der
Duitschera te doen eindigen, de Czechen te vriend
te honden, de taalverordeningen buiten bespreking
te laten en de overeenkomst met Hongarge tot stand
te brengen. Daartoe heeft hg een coöperatie-kabinet
gevormd, dat bestaat uit vertegenwoordigers der
voornaamste parlementaire partijen. Zjjn doel is een
grondwatshei ziening of een coup d'état te vermjjden
en een krachtige meerderheid te vormen.
Graaf Thun wordt geschilderd als een energiek,
krachtig man, die niet anderen zal laten heerschen,
maar zelf het beleid der staatszaken in handen wil
houden en daarom verwachten de Oosteni jjkeche
Duitschers van zjjn optreden een belangrgke ver
betering. Hg zal strikt constitutioneel optreden en
trachten de gematigde elementen om zich te gros-
peeren, om daaruit een regeringsmeerderheid te
vormen. Er echjjnt wel eenige kans dat dit geluk
ken zaldoch wat gebeuren zal is nog niet te voor
zien, want de Duitsehe bladen wekken nu reeds
de Duitschers in Oostenrjjk op gedurende den wa
penstilstand niet te verslappen, maar zich gereed
te houden voor nieuwen tegenweer.
Evenmin als in het verre Westen ziet het er ook
in Oost-Azië bemoedigend uit. Vooral de Russi
sche regeeri g toont zich weinig ingenomen met
wat daar gebeurt. Het bljjffc zich verzetten tegen de
Engelsch-Duitsche leening, terwjjl China zjjnerzjjds
heeft aangedrongen op do ontruiming van Port-
Arthur door Rusland. Hieruit blij kt dat een vroeger
bericht, als zou Raslacd deze havenplaats voor 99
j iren hebben gepaeht, nog niet bevestigd is. Te
Petersburg beeft men thans den eisch gesteld dat
op 29 dezer de afstand van Port-Arthur en Talien-
wan geregeld moet zjjn. Wordt hieraan niet voldaan
dan dreigt Rusland met zijn tro°pen Manschoerjje
binnen te rukken. Indien echter China aan het
verlangen van Rusland voldoet, zal Japan op zjjn
beurt krachtig optreden, waarvoor reeds plannen tot
uitbreiding van leger en vloot zjjn gevormd.
Engeland ziet den loop der zaken ia China min
der donker in. De verklaringen, in het Lagerhuis
door Curzon namens het ministerie gedaan, zijn er
op berekend om do gemoederen te kalmeeren en
luiden zeer gerustotellecd.
Het is opmerkelijk dat Duitschland, dat eigenljjk
door zijn bezetting van Kiao-tchau de aanleiding
is geweest tot den strijd om vermeerdering van
macht in Oost-Aziö, zich nu zoo volkomen onzgdig
weet te houden. Het wil niet tusschen beide komen
in andermans zaken, zegt een Duitsch blad, of die
ander nu Engeland, Rusland of Japan heet.
Rusland duarentegen bereidt zich des te sterker
voor. De czaar heeft zjjn minister van fiianciëa
gelast de oorlogsvloot te versterken. Rusland ia zoo
gelukkig een overschot in zjjn kas te hebben van
200 millioen roebels ©n daarvan zullen voor 90
millioen oorlogsschepen worden aangebouwd, Te
Petersburg zjjn maatregelen genomen om de troepen
in O ist-Azië t® versterken en twee Russische oor
logsschepen zjjn nu reeds te Hongkong aangekomen,
met welke bestemming is niet bekend. Te Hongkong
is men niet gerust. Een ding is zeker, Rusland is
bezig te zorgen, dat, als het onweer losbarst, zjjn
Btem in het gedonder vao het geschut zoo luid moge-
ljjk zal klinken.
GOES, 14 Maart 1898.
Op de vraag naar de beteekenis van de dezer
dagen benoemde tweo wapenkoningen en evfn
zooveel herauten van wapenen om bg de
inhuldiging dienst te doon, antwoordt de Haagsebe
briefschrijver der Arnh. Ct.Niet op de hoogde
zjjnde van de beteekenis dezer bediening, die trou
wens zelden bjj ons voo'komt, noch van de daaraan
verbonden werkzaamheden, ben ik aan 't zoeken
gegaan, eeist. bjj den éénigen van Dale, die de taal
kundige vraagbaak zal big ven t otdat over eene kleine
eeuw of daaromtrent het Woordenboek der Neder-
landsche taal de achter-kleinkinderen van het nu
levend geslacht zal kunnen inlichtenmaar de
ééiige van Dale heeft een dwaallicht ontstoken. Hij
zegt dat een wapenkoning een ^hofbeambte" is,
maar dat is mis, want hofbeambten plegen niet
onder het contraseign van een Minister benonmd te
worden, en worden dan ook niet in het officienle
blad aan den volke verkondigd. De Regeering blijkt
er tf n minste anders over te denken eü in deze
waardigheidsbekleders iets meer dan hofbeambten,
eigenljjk staatsdienaren te zier, al duurt hunne be
diening maar een halven dag. Terecht, dunkt mg,
want de wapenkoningen en herauten zjjn, in zekeren
zin, de fymboliek' verfc gen woord igers van hotRyk,
althans in dien zin zien we hen bg voorbeeld bjj
vorstelijke begrafenissen fungeeren, waarbjj ze o*»k
zekere formule hebben uit te sprekeD, die dient oro
de plechtigheid te constateereo. Iadien de inhuldi
ging van Koningin Wilhelmica met hetzelfde cere
monieel geschiedt, als die van Willem III, dan zal
een der wapenkoningen »onmiddelljjk na de hoofde
lijke brë>diging [?an de leden der Staten-Generaal
nameljjk, voor zoover zo niet, als struisvogels, met
het politiek hoofd onder een vleugel, wegblgven]
zijnen schepter zwaaien en, met luider stem, zeggen:
Bare Majesteit Koningin Wilhelmina is ingehuldigd
en driemaal: Live de koningin! uitroepen, welke
kreet driemaal zal worden herhaald door den ande
ren Koning van Wapenen." Behalve do Koningin
en de lsden dor Staten-Generaal zjja zjj dus de
«enigen, wier offioië-le stem in de Nieuwe Kerkte
Amsterdam zal worden gehoord en daar, althans
de eerste, zich eerst zeggende, daarna u i t-
roepende most laten booren, zal de zeer vroeg
tijdige becoeming tot functies, die eerst over zes
maanden vervuld moeten worden, wel gemotiveerd
zjjn door de verdachte voorafgaande studie, op^at
de juiste modulatie in toon, de voor de drie uitroe
pen ter wille van het cff ct gevorderde intervallen,
en de onmisbare stemming vaa de organen dar beide
roepers in het oog worden gehouden.
De in ons vorig no. gemelde benoeming tot
directeur vaa het postkantoor te Goes van den heer
P. Keg Ozthans hoofdcommies der postergen,
gaat in met 1 Juni.
Hapelle. In de g^meenteraads-vergadering, V? jj-
dag jl. alhier gehouden, weri door den voorzitter
medeoeeling gedaan van de gunstige beschikking
door den Minister van Waterstaat, Handel en Nijver
heid op een door den raad tot Z. E. gericht verzoek,
om voor deze gemeente aansluiting te ver
krijgen aan het Rjjks-telegraafnet door
middel van de telefoon. Het tjjdstip van de
opariog van het telefoonkantoor is nog niet vast
gesteld.
De Sict no. 60 bevat do statuten der Ve--
eeniging tot stichting en instandhouding eener Chris
telijke school op Gereformeerden grondslag, te
Krabbendjjke.
Haar grondslag is: de onveranderlijke waarheden
door Gods Woord geopenbaard en in de Formu
lieren van Eenheid der Gereformeerde Kerken uit
gedrukt.
Haar doel is de stichting en instandhouding van
eene school ta Krabbmdjjke op den bovenvermel
den grondslag.
Wolfert*dijk. De ingelanden van het water
schap Oud-Wolphaartsdijk besloten Vrijdagnamiddag
jl. tot het begrinden van a. den weg in den
Zuiderlandpolder van de hofstede »Mon Plaisir" tot
voorbij die van den heer J. A. Koertb. die door
den Oosterlandpolder van Q listen burg tot den Veer-
weg en c. 100 M weg in laatstgenoemden polder
ais verlenging van den grindweg door Nazareth.
De goheele lengte bedraagt 3100 M. en het werk
is begroot op f 6200. Vooral de onder b genoemde
weg is in oen nat najaar niet te berjjden. De grind
weg zal daarom in een lang gevoelde behoefte
voorzien.
Rilland. Benoemd tot agent van politie te
Vlissingen dhr. J. Rejjnhout alhier.
Bg Kon. besluit. iB een pensioen van f 53
verleend aan S. J. de Fouw, wad. P. H. van
Lis, brievengaarder.
Eerlang zal gelegenheid gegeven worden ftot
h t afl 'ggen van hot veeartsen g kundig
examen, ter verkrgging van het diploma van
veearls. JDag en plaats van dat exam«n worden nader
bekend gemaakt. (Z e voorts de Staats-Ct. no. 59.)
De Tweede Kamer zal deze week, ver
moedelijk Donderdag of Vrjjdag, uiteengaan. Do vol
gende bjjeenroeping wordt tegen 3 Mei aanstaande
t gamost g'z'en, op welk tjjdstip do wetsontwerpen
tot af?chaffi3g der plaatsvervanging en de definitieve
vaststelling van hoofdstuk VI (Marine) voor open
bare behandeling zullen gereed zjjn. (D.)
Poor een 500-tal apothekers hier te lande
is aan den Minister van Binnenlandsche Zaken een
adres gezonden, houdende verzoek om aan de wet,
regelende de uitoefening der aitseDg-bereidkunst
BtreDg de hand te doen houden.
Zij wijzen er op, dat de wet hen verplicht ver
schillende eximens af te leggen eer zjj gerechtigd
zjjn hun beroep uit te oefenen.
De wet vei plicht hen vaD een geneesmiddel eene
genorgzame hoeveelheid voorhanden te houden, on
verschillig of dit op de p'aats hunner vestiging ooit
wordt voorgeschreven.
Bjj het afl-veren van geneesmiddelen worden ver
schillende voorzorgen gevorderd.
De apotheken, de werk-en b rgplaatser, de phar-
maceutisehe toestellen en de geneesmiddelen wordt n
op onbepaalde tjjden door oom missiën uit den Genees
kundigen Raad onderzocht.
Wat geschieden mo-'t bij afwezigheid of ontstente
nis van den apotheker is nauwkeurig voorgeschreven.
Elke overtreding d°r wet wordt met straf bedreigd.
Al die voorschrift n bewjjzen hoe noodig de wet
gever het oordeelde, het leveren van geneesmiddelen
met waarborgen te omringen.
Het is zeker Di<»t anders dan billjjk, dat, waar
zulke zware verplichtingen den apotheker zjjn opge-
legd, zjjne rechten nauwkeurig worden gehandhaafd,
en dat bjj tpgen de mededinging van onbevoegden
door de wet wordt bfschermd.
DageJjjks worden door onbevoegden, teg'in beta
ling, recepten, door geneeskundigen afgegeven, ge
reedgemaakt en afgeleverd.
O/eral in den lande worden door onbevoegden
wi kels in drogerjjen en chemical i opgericht,
wa irin zg zich onledig houden met d<m verkoop van
allerhande geneesmiddelen, zoowel enkelvoudige als
samengestelde.
Het adres is vergezeld van verschillende bjjlagen
tot staving van deze beweringen.
In de Sociale Stemmen doet Ch. een beroep op
de moergegoede Nederlanders, opdat den dag der
inhuldiging niemand belet worde aan het nati
onale feest deel te nem^n tengevolge van den honger.
Behalve »de armen", voor wie wel gezorgd zal wor
den door een extra-uitdeeling, zijn er nogzoovelen,
wier armoede niet bekend, maar daarom nie+ minder
njjpend is, of die als zwervelingen noch kerkeljjk,
ncch burgerlijk een domic lie van onderB*?nd hebben.
Op de vraag des schrijvers of zjjn denkbeeld uit
voerbaar is, antwoordt hg
>Mg dunkt, ja. Hiertoe behoeven wjj slechts nog
maals in den zak te tasten en dan, bij mogeljjk
gebrek aan ervaring op dit gebied, even ter schole
te gaan bjj onze, ook in dit opzicht zoo prgctischa
buren, de Engelschen.
Die verstaan de kunst van 't aanrechten van open
bare maaltjjden, waar plaats is voor een ieder, die
wil aanzitten."
Volgens het ütr. D. i: e'geen provincie, waar
het gebruik van sterkendrank zoozeer afneemt,
als in Friesland; een gewest, wsar vropger vrjj
wat •geborreld" wer% niet het minst onder de ar
beidersbevolking, met name in de venen.
Van bier drinken was geen sprake; van koffie of
chocolade gaosch niet, dat was kinderkost, en men
zon uitgelachen zjjn, als men destgdi zoo iets be
steld had.
Mon kende niets anders dan »borrels", niet zelden
bg den »dikkop" gekocht, als het feest in het dorp
was. De kermissen waren er tooneelen van dronken
schap, vfcbtpartgen, enz.
Hoe geheel anders is het nu. Onder de irbeiders
veel meer geheel-onthouders dan onder andfre cate
gorieën en duiz°nder, die nog wel een glas bier,
maar geen alcoholische dranken mper drinken. Vooral
is dit het geval onder de jongelieden, die hirrin den
onderen een prachtig voorbeeld geven.
Het ageoren tegen Koning Alcohol" door de leden
van den Blauwen Knoop en door de sociaal-demo
craten, heeft in de provincie prachtige resultaten
opgeleverd.
Zoo ziet men in sommige dorpen als ho fldrank:
limonade of kwastzoo beeft men boeren, die be
sloten hebben in den hooioogst geen borrel meer aan
kunne hooiers te scherkpnz<y> tr«ft. men vele ar-
