1898. N°. 26.
Dinsdag 1 Maart.
85ste jaargang-
Oa uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommera 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit bisd
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmak te Botterdam em eerder
bg alle Boekverkooper» en Brievengaarder».
ïnnsndlag wan advertentiSa vioï uren daa d«f der nlfsave.
Db prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bg directe opgaaf va» driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgka- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent pei regel.
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN
GOES maken bekend dat zij voornemens zijn liet
volgende voorstel aan den Raad dezer gemeente
te doenw
Burgemeester en Wethouders, overwegende dat
de jaarmarkt of kermis telken jare valt op den
verjaardag van li. M. de Koningin
overwegende dat zulks dit jaar dubbel te be
treuren valt nu de Kroningsplechtigheid eveneens
in dien tijd zal vallen
overwegende dat het dus wenachelijk mag geacht
worden de jaarmarkt op een anderen tijd te houden
overwegende dat na gedaan onderzoek is geble
ken dat daarvoor geen andere tijd beschikbaar is
dan van den eersten Dinsdag in October tot den
volgenden Dinsdag, vallende dan, dit jaar, die jaar
markt van 411 Oct.;
overwegende dat het echter met het oog op
andere belangen wenachelijk is e e n e p r o e f te
nemen alvorens definitief tot wijziging te besluiten;
stellen mitsdien aan den Raad voor te besluiten:
dat voor het jaar 1898 de jaarmarkt of kermis
zal gehouden worden van af den eerstelt Dins
dag ia October tot den daarop
volgende» Dinsdag.
Goes, 28 Februari 1898.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Wekelijksch algemeen overzicht.
Het proc?8 tegen Zola is voorloopig geëindigd,
maar daarmede is de crisiB in Frankrijk niet
voorbjj. Juridisch is de moedig© schrjjver van den
brief aan president Faure veroordeeld en van dien
kant is dus de discussie gesloten, maar uit een po
litiek oogpunt is het debat nog slechts begonnen.
Dit is het algemeen gevoelen.
Zola en Perreux zjja toch in cassatie gegaan,
wat, naar 't heet, evenwel niet belet de oproeping
van de veroordeelden om hun straf te ondergaan
dei vierden dag na de uitspraak van het Hof van
Assises. Dit appel zal wel uit berekening geschied
zjjD, want in de eerste plaats zal de zaak nu op
nieuw behandeld worden tg den 8 of na do verkiezin
gen, die in April moeten plaats hebben. De regee
ring, hetzij deze, hetzjj eene andere, zal dan minder
belang hebben bij de uitspraak dan op dit oogeablik,
nu zg vreest haar invloed in het land te verliezen
en hoopt te zegevieren bjj de verkiezingen.
in de tweede plaats komt Zola alsdan voor een
andere jury in een andere, kleinere plaats van Frank-
rjjk, waar de pressie door de regeering, door de
generaa's, door het publiek uitgeoefend, minder sterk
zal zjjn en een minder parfcjjdige uitspraak kan wor
den verkregen.
Het arrest van het hof van cassatie moet ge
wezen worden binnen zes weken na het vonnis
en zal vermoedeljjk niet vroeger worden gegeven
het valt dus in de eerBte dagen van April. Er zullen
dus nog wel eenige weken verloopen eer Zola de
deuren der gevangenis Siinte-Pélagie voor zich ziet
ontsluiten. De toepassing der Btraf .8 daar niet hard.
Politieke gevangenen hebben er een goede kamer,
die zg zelf kunnen meubiieeren. Zg «ten wat zg willen,
mogen op gezette tjjden gasten ontvangen en den
arbeid verrichten, dien zjj verkiezen. Dit wetende,
heeft Zola zelf gezegd op den dag dat zijl proces
begon: De gevangenis zal mg in zekere mate mjjn
vrgheid teruggeven. Ik zal er mgn arbeid kunnen
hervatten in de rust en de- eenzaamheid, die ik in
den laatsten tjjd maar al te zeer heb gemist."
In de Kamer waren jl. Donderdag de interpella
ties over de zaak Dreyfus-Zola aan de orde. Vele
afgevaardigden waren afwezig en de discussiëa wa
ren matblijkbaar had de Kamer reeds te voren
haar gedragsljjn bepaald en zjj behaalde dan ook
een volkomen euoces. Er waren zeven interpellaties
ingediend. Roche legde den minister van oorlog ten
liste ia betrekking te hebben gestaan met de fami-
1 ën Dreyfus en Hadammard en viel den krjjgsraad
aan, wien hg verweet soldaten te vermoorden. Hg
werd tot de orde geroepen.
Dï minister, die deze beschuldiging reeds een
maal heeft tegengesproken, deed dit ook thans op
de meest stellige wjjze, en protesteerde tegen de
insinuaties, waarvan hg het voorwerp is.
Vivani brandmerkte het verbond van de autori
teiten van het leger met die der kerk en verweet
de Boisdeffre zijn sabel in de weegschaal der justitie
te hebben gelegd.
Méline antwoorddeDe justitie van het volk en
•der democratie heeft zich uitgesproken na de mili-
aire rechtspraak. Het lanl zal het vonnis aan
vaarden. Generaal Bil ot had geen enkel bevel te
geven aan de generaals, die als geiuigen waren op
geroepen voor de rechtbank des lands. Da minister
president gat toe dat de generaals te ver waren gegaan,
maar hg voegde er ter hu mar verontschuldiging
bg, dat zjj tot het uiterste geprikkeld waren en
dat men rekening m06t houden met den geest, die
in een soldaat heerscht, als bg wordt aangevallen
en gelasterd.
Méline verweet den socialisten, dat zij een cam
pagne tegen het leger voeren en verklaarde, dat
het leger staat buiten de politiek en dat er thans
ffftt-n zaak-Dreyfus, geen zaak-E3terha?y, gaen zaak-
Zola meer is. Hjj maakte vervolgens uit wat voor
gevallen is de gevolgtrekking, dat een wet op de
p-ra noodig is, in het belang van het land om de
positie in het buitenland te herwinnen, in het be
lang van het lager en van de republiek. Als de
bestaande wetten onvoldoende zjjn, vervolgde hjj,
zullen wjj u vooistelbn ze aan te vullen. Wjj zul
len aan de Kamer om medewerking vragen, want
als er sprake is van het vaderland zjjn er gean par
tijen meer.
Op voorstil van den afgevaardigde Gonjon werd
beslot' n dat. de rede van den minister-president zou
worden aangeplakt.
Nadat alle inter psllaties waren gedaan en beaut-
woord stelde Perri r een motie voor, strekkende om
de door de regeering afgelegde verklaringen goed
te keuren. Méline vereenigde zich daarmede en na
dat nog aan de motie was toegevoegd de zinsnede
>de Kamer brengt hulde aan het nationale leger en
aan de by mteit zjjner chefs" werd zg aangenomen
met 416 legen 41 stemmen.
Daarna hervatte de Kamer hare gewone werk
zaamheden.
Bjj al de seosatie, die bet proces-Zola binnen de
grenzen van Frankrjjk verwekt, heeft dit land zich
nog te moeien in zaken daarbuiten Zjjn betrekkin
gen met Engeland worden in Eugelsche regeerings-
kringen voor zeer ernstig gphouden en wel om de
gebeurtenissen in West-Afrika. Van daar wordt
gemeld, dat twee Fransche txpedities tegen Sokoto
zfin opgerukt. De Sultan van dezen staat heeft den
Fransehen bevolen veertig mjjlen van de hoofdstad
te big ven en haar niet dichter te naderen. De agent
der Eogelsche Niger-Company heeft da strjjdmacht
dar Compary van ammunitie en levensmiddelen voor
zien om den Saltan bg te staan als deze de ont
ruiming van Eogelsch gebied door de Franschen
ei8eht. Er schgnt in den laatsten t.gd daar zoo veel
gebeurd te zjji, dat het rechtsgevoel der Eogelscfaen
diep gekwetst isvoortdurend trekken Fransche go-
wapende b ud'n met vjjandeljjke bedoelingen rond
en ofschoon Engeland bereid is rekeniDg te houden
met de belang m van Frankrjjk, kan bet toch niet
toestaan dat Frankrjjk grondgebied in beslag neemt
aan den Niger en zich verder van Engelsche kolo
niën zou meester maken. Een Eogelsch blad zegt
o. a.De regeering moet begrjjpan dat de natie een
krachtig optreden tegen Frankrjjk verwacht en dat
een oorlog met al zjjn nadeelen te verkiezen is boven
de schande, die er ligt in eene behandeling, zooals
de Fransche reg3ering ons aandoet in het gebied
van den Niger.
Frankrjjk echter vat de zaak heel kalm op.
Omtrent de oorzaak van het ongeluk, het Ame-
rikaansche schip Maine overkomen, heerscht nog
geen zekerheid. Er bljjven allerlei onderstellingen
over loopen. Volgens de eene hebben duikers een
koperen cylinder gevonden, waarin de lading der
kanonnen wordt overgebracht en die bg ongeluk
ontploft schgnt te zjjn. Ook zegt men dat generaal
Weyler tijdens zjjn bestuur op Caba onder do haven
van Havana tal van mjjnen heeft laten aanleggen,
doch bg zjjn vertrek de teekeningen medegenomen,
zoodat zjjn opvolger, maarschalk Blanco, niet weet
waar deze zich bevinden. Opzet ware dus toch
buitengesloten. Sedert de aankomBt der laatste mail
vau Havanna is echter eene merkbare verande
ring gekomen in de inzichten van het departement
van marine. De theorie van een toevallige oorzaak
heeft men nu laten varen, daar alle tot du toe ge
vonden bewgzsn opzet aanduiden. Zekerheid omtrent
een aanslag van den kant van Spanje wordt echter
nog niet ondersteld.
Volgens de New-York Her. zou president Mc.
Kmley van Spanj o een schadevergoeding van twintig
millioen dollar eischen, te voldoen binnen 30 dagen.
Weigert de Spaansche regeering, dan zullen, voordat
tot een oorlogsverklaring wordt overgegaan, de voor
naamste Spaansche douane-kantoren op Oaba in
bezit worden genomen. Eerst op een vgandige daad
van Spanje's zgde zou de oorlog worden verklaard.
Niettemin maakt de Republiek zich voor een even-
tueebn oorlog gereed.
Er zou weder een nieuwe candidaat voor het
gouvernru schap van Creta gevonden zjjn en wel
in ecu Turksch onderdaan van Fransche afkomst,
Morel-B'jj. Zju candidatuur wordt door Frankrijk
gesteund, doch Rusland en Engeland bljjven zich
beg veren voor Prins George. Thsns zou de Duitsche
Kei er, op verzoek van deo Sultar, de bemiddeling
der Cretenzr-r-qaaeotie op zieh hebben genomen en
zich ook hebben verfelaaid voor Prins George.
Daarentegen wordt uit Bprljjn gemeld, dat Engeland j
en Italië belast zullen worden met de invoering
van de autonomie op Creta en dat eon voorloopige
gouverneur zal worden aangesteld. De Nowosti wjjst
op de groot.e voordeden der candidatuur van PriDS
Gaorge en betoogt dat zjjn benoeming de beste op
lossing is. Rusland heeft die candidatuur niet opge
geven, maar wacht alleen de resultaten der diplo
matieke onderhandelingen af en zal intuEBchen een
auderen candidaat niet steunen.
Met al dit dralen is de Cretonzer quaestie verder
daa ooit van baie oplossing varwjjderd en een vol
komen anarchie bljjit. op het eiland h^erechen. On
willekeurig dringt zich de vraag op of fcet niet
boter ware geweest voor de eer van Europa en het
welzjjn der Oretenzers als de mo endheden Eich met
de quaestie in het geheel niet hadden ing'laten en
de Oretenzers ztlf voor hunne zaken hadden laten
zorgen. Een ergere toestand dan de tegenwoordige
zou er waarschjjnljjk niet uit voortgekomen zjjn.
GOES, 28 Februari 1898.
Wjj vestigen in het bjjzonder de aandacht
onzer lezers op de in dit nr. voorkomende kennis
geving van Burg. en Wetb. betrekkelijk het voorstel,
dat door hen aan den Raa i zal worden gedaan om
te besluiten d t jaar, bg wjjze van proef, de kermis
te houden in 't begin van October, in plaats van
einde Aug. begin Septzooals tot dusverre bet
geval was.
Dat Burg en Weth dit vooistel voorat ter open
bare kennis brenger, z,-l wel geschieden met de be
doeling, dat de burgerjj, zoo zjj bezwaren tegen de
verplaatsing der kermis heeft, in de gelegenheid zjj,
door aanbieding van eea r» quest of op andere wijze
tjjdig van hare meeuing te doen bljjken. Wellicht
neemt deze of gene het initiatief om eene meeting
van belanghebbenden te beleggen. Voor niet te om
vangrijk» ingezonden stukken over deze aangelegen-
beid st'llen wij da kolommen van oos blad gaarne
beschikbaar, terwjjl event uëel ook eene oproeping
voor eene meeting mits onderteekend door
ons kosteloos zal worden opgenomen.
Men schrjjft ons
Volgens dj overlevering geeft Februari altjjd
vier mooie dagen, maar dit is djzan keer du niet
bewaarheid: slechts op twee dagen, Woensdag 9 fn
Zaterdag 12, was het mooi weer. Overigens regende
het, soms vergezeld van sneeuwbuien, op niet min
der dan 23 dagen. Eea groot contrast met Januari
wel haddrn we toen nog al eens mistige dagen met
een weinig motregen, maar slechts i dag, op Zon
dag 30, regende het, en nog al flink.
Als een zeldzaamheid kau worden opgemerkt, dat
er in Januari veel werk op het land is verricht;
zelfs hadden sommigen geen enkelen dag verlet om
dat, het voortdurend droog was. Men bezon dan
ook op het land reeds toebereidselen te maken voor
het poten, en in sommige tuinen pootte men reeds
aardappelen en werden reeds de eerste groentezaden
aan de aarde toevertrouwd. Ouden van dagen lachten
om der joogeren dwaasheid, zeggende: >we kunnen
nog z ooveel nat krjjgen", en 't is wel uitgekomen.
Als Maart nu maar niet te veel zjjn staart roert, is
het misschien nuttig, dit Februari niet te malsch
was, waut de groei in Januari was sterk en als dit
zoo voortgegaan was, dan zou door nog te verwach
ten nachtvorsten onnoemelgk veel schade kunnen
aangericht worden.
Als men de velden met wintervruchten beziet,
staat aUes zoo mooi, alsof het in begin van April
ware. De bjjzonder droge voorwinter is oorzaak dat
de slakken niet tierden, en een vorstvrgen winter in
aanmerking genomen, geen noemenswaardige schade
aan de vruchten hebben teweeggebracht.
Men is thans druk aan het contracteeren van
suikerbieten tegen f 10 per 1000 kilo, wegen en
inladen voor rekeniDg van den fabrikant. Sommige
verbouwers, die het eerst accoord troffon, hebben het
inladen nog voor hunne rekening, maar dat scheelt
slechts pl. m 15 cent per 1000 kilo. Op suikerge
halte wordt ook nogal gecontracteerd, vooral door
heD, dh op kleigronden telen, want van die bieten
is het meeste suikergehalte te wachten. Er i9 voor
sommigen om op suikergehalte te contracteeren echter
nogal bezwaar, daar de afrekening, eerst na de cam
pagne, in Juni, te wachten is.
Van de vgf openbare uitvoeringen, die alhier
gedurende de vorige week werden gegeven, had de
laatste j'. Vrjjdagavond plaats in de Schouwburg
zaal der Sociëteit V. O. V., nl. de tweede s o i r e
der gymnastiek-vereeniging ♦Volhar
ding" in dit seizoen. Ook deze bad een v jj talijjk
publirk tot zich getrokkeD, dat zich ruimschoots
kon ovoi tuigen van de ambitie en het succee, waar
mede de leden dier vereeniging zich toeleggen op
de b'oefening der gymnastiek cn hoe zij als dilet-
tant-tooneelspelfirs iels goeds weten te geven. Het
gymnastisch gedeelte werd, behoudens een enkele
uitzondering, onberispelijk uitgevoerd en leverde het
bewgs, dat Volharding" de gymnastiek elrjjdig be
oefent. Muntten de Staafoefemugen uit door gelijk
heid van beweging en nette standen en zag men bg
h6t springen met het Zwevend rek de vaardigheid,
de oefeningen aan de Brng deden de kracht der
leden uitkomen. In het bjjzonder voldeden de school
oefeningen aan dit werktuig; door twee gymnasten
tegeljjk gemaakt, gingen zij zoo flink, juist en geljjk
als werden de uitvoerders door een machine in be-
wej?icg gebracht. Als altjjd maakten ook do Staaf-
groepen, die wjj in verschillenden vorm te zien kre
gen, een goed tffict. Op dit gebied weet ♦Volhar
ding" steeds iets nieuws te geven, zooals nu de
draaiende groepen. Daar een paar der staafgroepen
voor het oog van het publiek werden opgesteld, kon
dit zich overtuigen hoe door onderlinge samenwer
king een schoon geheel kan worden verkregen, al
draagt ieder daaraan slechts een klein gedeelte bjj.
Een afzocderljjke vei melding verdienen wel de
aardige groepen aan de Brug door de appirant-leden;
het nette optreden en de flinke houdingen en be
wegingen dezer gymnasten in den dop deden reeds
zien, dat deze later goeds leden der vereenigiDg
kunnen worden.
Naast het gymnastisch gedeelte bevatte het pro
gramma ook twee tooneels'ukjes♦Let op de
komma's" en ♦Groote lui". Ook deze droegen het
hunne bjj tot het welslagen der uitvoering, daar
inhoud en spel het publiek bljjkbaar zeer voldeden.
De soirée werd bggewoond door een achttal leden
der gymnastiek-vereeDiging ♦Willen is kunnen" van
Wemeldinge.
Den vorigen avond had, als volksopvoering, eene
druk bezochte algemeene repetitie plaats, die eene
goede uitvoering deed vermoeden.
Men schrgft aan de M. Ct. uit Gosb
Alhier heeft zich een comité gevormd tot het
oprichten van een afdeeling van Patrimo
nium, dat den heer K. Kater van Amsterdam had
verzocht eens te komen uiteenzetten wat ♦Patrimo
nium" is en doet.
De heer Kater voldeed aan dit verzoek pn sprak
Vrijdagavond voor ruim honderd hoorders.
Van de gelegenheid om m^t den spreker in debat
te treden maakte de heer J. Plazier gebruik, die
erop wees dat vroeger te Goes een afdeeling van
Patrimonium" bestond en eerst bloeide, doch later
totaal wegkwjjnde. Spreker meende dat genoemde
vereeniging te veel zich beweegt op het terrein van
bgzaken en der politiek.
Deze spreker wees op het bestaan te Goes van
een afdeeling van den ♦Ned. Chr. Werkmansbond",
dia een honderdtal leden telt en vooruitgaat Hjj
achtte stichting van een afdeeling ♦Patrimonium''
overbodig en zoodanige afdeeling zelfs niet geheel
betrouwbaar, omdat er in het comité personen zit
ting hebben, die te afbrekensgezind zjjn.
Naar aanleiding van deze mededeeiiog werd van
beide zjjden een scherp debat gevoerd, waaruit bleek
dat er niet weinig jalousie de métier in het spel was.
Toen de heer A. S. J. Dekker de betrouwbaar
heid en soliditeit van het comité verdedigde, zeide
de heer Plazier, dat het juist de heer Dekker is, die
e»n afbreek-systoem volgt, wat reeds meermalen ge
bleken is, en dat hjj in geen christeljjke vereeniging
thuis behoort.
Tjjden8 de discussie verlieten velen de zaal en bfi
het slotwoord waren, behalve het comité, slechts 17
personen aanwezig."
Kruinlngon. Door de commissie voor de i n -
huldigingsfeesten waren de ingezeten dezer
gemeente (met uitzondering van Hanweert, waar den
8 Sept. zal worden feestgevierd) tegen 11. Woens
dagavond opgeroepen tot bg woning eener vergade
ring, waarop die commissie het door haar opgemaakte
programma voor de feestviering aan de goedkeuring
der bargerjj zou onderwerpen.
De belangstelling was zoo mogeljjk nog grooter
dan de vorige maal, de bovenzaal van dhr. Platteen w
kon allen n&uweljjks bevatten.
Op het tooneel, voor het publiek verborpea, stond
het fanfaren gezelschap E. M. M. geschaard en toen
de algemeens voorzitter, de heer C. Prins, de ver
gadering zou opemn en met forschen slag zjjn presi-
dialen hamer op de tafel liet neerkomen, klonk on
verwacht, terwjjl de voorhang omhoog ging, bet
oude Wilhelmus door de zaal. Geestdriftig werd dit
door alle aanwezigen staande meegezongen.
Na een kort openingswoord va» de vo rztler
