1898. N°. 15.
Donderdag 3 Februari.
85ste jaargang.
Inschrijven van Leerlingen
De lijst der kinderen
GRONDBELASTING
De ait gave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prgs per kwartaal, zoo binnen als bruten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommer» 5 cent; met kjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmak, te Rotterdam en verder
b| alle Boekv erkoopers en Brievengaarder!.
Db prjj» der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ctE.
Bj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prrfa
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjk*- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 2C c
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent pei regel.
Inventing ran advertentiën vóot 9 uren up den dag der uitgave.
GOESCBE
C0ER4NT.
Van Maandag 7 tot on mat Zaterdag 12 Februari a. s, zal
ter aecretaria gelegenheid gegeten worden tot het doen
voor de bewaarklasBe van school A en de bewaarschool voor
on- en minvermogenden
Goes, den 1 Februari 1898.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLU1JS.
boren zes en beneden twaalf jaren, die zich op 1 Januari van
het loopende jatr in da gemeente bevonden en niet voorkomen
op de staten der leerlingen van de openbare en bijzondere
echolea van lager onderwijs, of die huisonderwijs genisten, is
opgemaakt en zal ter secretarie voor een ieder ter lezing liggen
van 2 Februari tot 22 Februari op eiken werkdag van des
voormiddags 9 tot des namiddags 2 uren.
Goes, den 1 Februari 1898.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS
Ter secretarie van de gemeente zal gedurende dertig dagen
ter inzage van de belanghebbenden liggen eene opgave van de
uitkomsten der meting of schatting van perceelen voor de
in deze gemeente.
Dc verzoekschriften om herm^ting, herachatting of vernieti
ging dar gedane meting of schatting, a sinede de bezwaarschriften
kannen binnen dertig degen na luden op ongezegeld papier aan
heeren Gedeputeerde Staten dezer proviacie worden ingediend.
Goes, den 1 Februari 189S.
Da Burgemeester van Goes,
WESSELINK.
GOBS, 2 Februari 1898.
Dat gisteravond zulk een talrgk publiek zich
bevond in de schouwburgzaal der sociëteit V. O. V.
alhier, had ongetwjjfeld tot oorzaak, dat daar een
werkeljjk buitengewone" nl. de feestvoor-
t e 11 i n g werd gegeven, ter viering van het v jj f-
tigjarig jubileum vau Mevr. de Wed. J.
H. Aibregt-Engelman als tooneelspeelster.
Het eerst werd gegeven Oüe Sientjedramatische
voordracht in éóa bedrgf, door Jastns van Maurik
ea opgedragen aan Mevr. Albregt-Bogelmau, die
dit keurige, fjjngtvoelde schetsje cp de haar eigene,
dat ie uitstekende wgze ten geboore bracht en zich
by vernieuwing deed kennen als een actrice, die
wel de hulde verdient, haar dezer dagen op zoo
vele plaatsen in ons land toegebracht. Het pnbliek
was dan ook niet karig in het betuigen van sym
pathie en dank voor haar zeer gewaardeerd spel.
Omtrent het stukje zelf, dat eigenljjk eene mono
loog is, wagen wjj de opmerking dat het op de grens
is van telang te zjjn, terwjjl wij Amsterdam geluk
kig prjjzen als zjjn commissarissen van politie zoo-
reel tgd hebber, dat zg meer dan een half nar
kalm en bedaard kunnen luisteren naar de lotge
vallen eener oude vrouw, welke met de aanleiding
waarom zjj voor den commissaris werd gebracht
niets te maken hebben.
Na het einde van dit voorstukje werd de jubi-
laresse uit handen van de jongejuffrouw M. Reitsma
een door onzen stadgenoot G. Rejjerse geleverde mand
met prachtige bloemen aangeboden, waarbjj de heer
Z. D. van der Bilt La Motthe baar ongeveer als
rolft toesprak:
Mevrouw Aibregt-Engelman 1 het zg mjj vergund
m als bljjk van sympathie voor uw persoon en uit
belangstelling in uw gouden feest u deze bloemen
aan te bieden. Wanneer wjj een blik slaan in nw
rjjftigjarlg ambtsleven dan kunnen wjj bemerken, dat
n in dat lange tjjdperk veel lief en leed hebt onder
vonden. Wg verhangen ons, dat n ia ons geheeld
land zulke talrjjke bewjjzen van achting en vriend
schap zjjn betoond. Dit moge u stof geven tot zelf
voldoening. Ook wjj verheugen ons in nw jubileum
en hopen dat het n nog eenige jaren gegeven zg
werkzaam te zjjn ten genoege van het kanstlievend
publiek; en wanneer eenmaal de tgd daar is, dat u,
met het oog op uwe jaren, verplicht zult zjjn het
tooneel vaarwel te zeggen, dat dan hjj, die u een
woord van dank zal toebrengen voor hetgeen ge
voor het tooneel en voor het publiek geweest zjjt,
u dan ook de verzekering zal geven, dat waarachtige
verdiensten niet worden vergeteD, maar big ven voort
leven in de herinnering van het nageslacht."
Deze woorden werden door het publiek met harte
lijke toejuichingen begroet en door mevrouw Albregt
met een buiging en een viiendeljjken lach beant
woord.
Daarna werd opgevoerd Talent en geboortetooneel-
spel in drie bedrjjven door Ernest Legonvé, vertaald
door F. A. Greb.
Dit stuk, dat de kenmerken draagt niet te dateeren
ttit den jong8ten tgd, behandelt het dan ook niet nienwe
thema van den strjjd tnsschen adeltrots en burger-
fierheid, waarbjj natuarlgk het talent, het genie bg
den burger, h&t vooroordeel bij den aristocraat'
worden aangbtroffer, terwgl de liefde eener adellijke
doohter voor den burgerlijken ingenieur ook niet
ontbreekt. M«t da strekking van het stuk, nl. dat
als het verladen (de adel) zich vereenigt met het
hedau ('aot talent van don lager geborene) rene
samenwerking kan ontstaar, die heilzame vtucbfen
oplevert voor hot algemeen belang, zal ieder zek r
gaarne instemmen. Voor wat p:quante saus wap,
evenals in alle FranBche stukken, ook hier gfzor^d.
In hoover het den schrijver Legouvé gelukt is de
hoofdgedachte van zjjn stuk, in verband met de
karakters zijner personen, zooals die aanvankelijk
zich deden kennen, consequent door te voerer, zuibm
wg ditmaal onbesproken laten. Ook zullen wjj ons
niet verdiepen in de vraag wat eigenlyk Wilson en
Marie in hot stuk doen, maar wg willen de keuze
van het stuk slechts to*juicheD, omdat ook daarin
•ene rol voorkomt, voor de jubileerende actrice
als geschapen en die zg met groot talent heeft uit
gevoerd.
Het geheel werd met veel aandacht en belang
stelling gevolgd en genoot herhaalde toejuichingen,
die zoker in de voornaamste plaats te danken waren
aan bet uitstekende sptl van allen en inzonderheid
na Mevr. Albregt-Engelman, als vrouw George
van d©n heer De Blauw als de Burggraaf de Sillyin
dit stuk zeker wel een der dankbaarste rollen.
Wg meenen den dank van het kunstlievend pu
bliek alhier am het Frascati-gezelsehap niet te mogen
onthouden voor de gelegenheid, die het ook den
Goesenaren heeft aangeboden, te prcfiteeren van deze
fee8tvoor8'e!ling.
Wg vestigen gaarne de aandacht op de s o i r e,
dio a. s. Vrijdagavond in »de Prins van Oranje"
aihier door de vereeniging Excelsior zal worden ge
geven.
Vroegere opvoeringen door en de goede naam van
deze vereeniging waarborgen den bezoekers een hoogst
a&ngenamen avond, terwjjl de vereeniging om haar
beschavend streven aller belangstelling waardig is.
KrAbbendtJke. Tot surnumerair bjj do staats
spoorwegen aan het station alhier is bmoamd dhr.
H. C. Franc van Boxtel.
Tot niet-ambtelgk lid der commissie van
aanslag voor de belasting op het bedrijf en andere
inkomsten voor den dienstkring Kortgene is door den
kantonrechter te Goes benoemd, in de plaats van
P. H. van Lis (overleden), Jan van der Maas,
particulier te Wissekerke (vroeger plaatsvervangend
lid der commissie) en in diens plaats als plaatsver
vangend lid C. van H e ebouwkundige aldaar.
Op de voordracht tot benoeming van een lid
van het Dgksbestuur, ter vervanging van wglen
den heer P. H. van Lis te Kortgene, opgemaakt
door dt>n Djjkraad van den Oal. Anna Friso-
p o 1 d e r, zjjn geplaatstno. 1 Willem de LooffThz.,
no. 2 Adr. van der Maas Ez eu no. 8 Jan de Kam Sr.,
allen wonende te WisBenkerke.
Wissen kerke. Door het Bestuur der Water-
keering van den Cal. Anna Frisopolder werd tot
dageljjksch opzichter bjj da uitvoering der buiten
gewone werken aan dien polder benoemd de heer
A. C. S w e n n e Azn. alhifr.
Voor Goes om van te watertanden I De uitkee-
ring door het Rjjk aan de gemeente Haarlemmermeer
zal voortaan bedragen ongeveer f 32000. De vroegere
uitkeering van het i/« bedroeg ruim f 17000.
Hierdoor is die gemeente in de gelegenheid ge
weest de opcenten op de personeels belasting met
10 te verminderen en den hoofdeljjken omslag met
20 pet.
Het Handelsblad schrjjffc
Nu ook de Eerste Kamer het vjjfde hoofdstuk
der Staatsbagrooting voor 1898 heeft goedgekeurd,
waarin de gelden zjjn uitgetrokken om d© r g k s-
zorg voor den landbouw grootendeels aan
het departement van binnenlandsche zaken te eon-
oentreeren, heeft de benoeming van een hoofd der
nieuwe afdeeling plaats gehad.
Geljjk algemeen werd verwacht, is tot directeur-
generaal van de afdeelicg Landbouw benoemd de
heer mr. C. J. Slckesz, thans lid der Eerste Kamer
voor Zuid-Holland, voorzitter der Ned. Heidemaat
schappij en eere-voorzitter der Geldersch—-Overgsfi-
sche maatschappij van landbouw.
Zooals de minister van binnenlandsche zaken in
de toelichting zjjner b°grooting heeft medegedeeld,
lag het in zjjn plan tot directeur-generaal voor te
dragen niet een administratief ambtenaar, maar
iemand, die van landbouwzaken (theoretisch en prak
tisch) bjjzondere studie had gemaakt en het ver
trouwen van den landbouw geniet. >Zjjn positie zal
dan ook niet geljjk zjjn aan die van een afdeelings-
chef van binnenlandseLe zaken, maar ODgeveer geljjk
aan die van den directeur-generaal der posfe ijen.
Hg zal staan onder de onmiddaliyke bevelen van
d n verantwoordelijken Minister, maar de onmiddel
lijke chef zjjn van de onder hem geplaatste ambte
naren en meer in bet bgzonder wordt bg belast
met hst ontwerpen en voorbereiden van maatrego-
ler, in het belarg van den landbouw te nemen."
Naar wij vernemer, zal nog dezen zomer door
den nieuwbenoemden secretaris-generaal voor land
bouwzaken, den heer C. J. S i c k e s z bjj de
Tweede Kamer een voorstel ingediend worden tot
oprichting vaa een proef Zuivel-bosrdarjj, bg het
proefstation te Hoorn.
Hiervoor zou dan een suppletoire begrooting noo-
dig zijn. (Tel.)
De minister van koloniën brengt ter kennis
van belanghebbenden, dat in 1898 voor twee jonge
lingen gelegenheid bestaat om te worden aangeno
men, ten einde onder het genot van een subsidie
van f 4000 te worden opgeleid tot militair
apotheker bjj het leger in Nederlandsch Indië.
Zie verder de Staats courant (no. 26).
De Politiegids beklaagt er zich over, dat op
de zeer lange ljjsfc van militaire en burgerljjke
ambtenaren, beambten en werklieden, wier bslangen
bg de b^grootingsdebatten in de Tweede Kamer in de
hoede der Ministers werdm aanbevolen, de politie
beambten schitterden door hun afwezigheid.
Minimnm-looo en maximnm-werkduur, deze eischen
wil men wettig geregeld zien voor alle werklieden,
voor manner, die werkenmaar geen pleit Iaat
zich liooren schrjjtt het blad ten bate ook
dargenen, die zeker niet minder beroepszorg hebben
dan zjj.
Hooger loon, meerder rustalB fanfareklanken
worden zg dagelgks uitgestooten en klieken ze ons
tegen uit vergaderzalen en parsorganen, maar
niet voor hen, de politiebeambten, wier loon ook
een centen-rekening is en wier werk de weelde niet
kent van een vollen vrjjen Zondag. Lotsverbetering
voor vele, een menschwaardig bestaan voor alle
arbeiders, zoo hoort men schetteren en krjjten,
maar niet voor de mannen, wier lot het is dag en
nacht op de been te zgn, met te kleine rustpoozen
en wier bestaan niet is overeenkomstig hun arbeid
en bnn taak in de maatschappij. Inderdaad
een vergeten stand in 't evangelie, dat het evangelie
der toekomst heet.
Laat ons hopen dat die toekomst rechtvaardiger
is, dan die ha or willen inleiden met deze door niets
gebilljjkte uitsluiting. L*at ons hopen dat de vergeten
Btand eenmaal z'n eigen woordvoerders heeft in 't
parlement, mannen die, z n nooden en behoeften
kennend, zich daarvoor aangoid°n.
Dan zal wellicht ook voor zgn dienaren verkregen
worden, wat hun nu nog wordt onthouden.
DAi zal wallicht eenmaal ook de voortdurende en
afmattende werkzaamheid der politie beschouwd
worden als een arbeid, en de beambte als een werk
man, die op wettige bescherming aanspraak maakt!
Persoonljjke dienstplicht. Bjj de
Tweede Kamer is thans ingediend door de ministers
van Oorlog, van Marine en van Binnenlandsche Zaken
het wetsontwerp tot wgziging der militie wet, in
dien zin, dat de bevoegdheid tot het stellen van
plaatsvervangers en nummerverwisselaars uit de wet
verdwjjne.
Het ontwerp beeft ten doel het vaststellen en in
toepassing brengen van het beginsel van den per
soonleken dienstplicht en behelst geen andere wijzi
gingen dan die, welke op de persoonljjke vervulling
van dien dienst betrekking hebben of daarmede in
reehtstreeksch verband staar».
Uit de toelichting van de artikelen blijkt o. a.
het volgende
Volgens een voorgestelde bepaling worden de io-
telingen, die aan zekere bg Kon. besl. vast te stel
len eischen van bekwaamheid voldoen, met betrek
king tot hnnne inljjving bjj een bepaald korps en
hunne plaatsing in een bepaald garnizoen, op één
Ijju gesteld met de vrijwilligers bij de militie.
Bjj het ontwerp wordt ook voorgest°ld wetteljjke
sanctie te verleenen niet alleen, maar ook uit te
breiden de bepaling tengevolge waarvan het aan
jongelieden, die bg de loting voor het bljjvend ge
deelte een laag nummer hebben getrokken, niette
min mogeljjk is gemaakt na ufix>p van den eorBten
oefeningstgd huiswaarts te keeren.
Bedoelde nummerverwisseling, thans alleen toe
gestaan aan de manschappen, mits behoorende, wat
de infanterie betreft, tot hetzelfde bataljon, en, wat
de vestingartillerie betreft, tot dezelfde compagnie,
wordt uitgebreid in het ontwerp bg alle korpsen
tot het geheele korp3. Het beginsel van den per
soonlijken dienstplicht wordt door deze regeling niet
aangetast, gelijk de Reg. betoogt.
E«n DQper volledige voorziening is bij dit ontwerp
voorgesteld betreffende afbreking in de opleiding
van geestelijken door den krjjgEdienst. Volgpns deze
wjjziging wordt aan den geestelijke, den bedienaar
van den godsdienst en den zendeling-leeraar, als
mede aan den student in de godgeleerdheid en den
zendeling-kweekeling, die aan eene inrichting van
onderwijs tot geestelijke, tot bedienaar van den gods
dienst of tot zpndeliog-leeraar wordt opgeleid, en aan
den Roomsch-Katholieken ordebroeder, die tot eene
binnen het rijk gevestigde kloosterinrichtiog behoort,
op ziine aanvrage, telkens voor één jaar ontheffing
van den werkrijjken dienBt verleend.
By alg^metn'sn maatregel van bestuur worden de
bedoelde inrichtingen van onderwjjs aangewezen en
wordt tevens bepaald wie voor de toepassing der
bepaling voor geesteljjke, bedienaar van den gods
dienst, zendelingleeraar, student in de godgeleerd
heid, zendelitg-kweekeling of Room9ch-Katholieke
ordebroeder wordt gehouden.
Ten aanzien van ds kostwinners wordt voorgesteld
alleen dan ontheffing van den dienstplicht te ver
leenen, indien het gezin door het gemis van den
loteling armlastig zou worden.
Overgangsbepalingen zgn voorgesteld o. a. voor
het geval, waarbjj vrjjstelling van den dienst voor
derden werd verbonden aan den dienst van den
plaatsvervanger.
Voorgesteld wordt de wet in werking te doen
treden met 1 September 1898.
Door de Regeering is thans een nader wets
ontwerp ingediend tot regeliDg der personeele be
lasting naar den grondslag r jj w i e 1 e n.
Het belastbaar feit is het honden bier te lande
van rjjwielen, die op den openbaren weg bereden
worden. Pe sonen, die, zelf geen rgwiel bezittende,
nu en dan met een gehuurd rgwiel ontspanning
willen zoeken, behoeven dus geen belasting te be
talen en worden niet genoodzaakt vooraf formalitei
ten te vervullen, die aan tgd en plaats gebonden zgn.
De belasting wordt geheven naar het aantal rij
wielen, en het hoofd van het gezin wordt geacht
ook de belasting-objecten van da leden Van zgn
gezin te houden.
Wie langer dan een week over een rgwiel van
een ander beschikt, onvejscbillig of dit al dan niet
steeds hetzelfde is, wordt te dier zake gracht een
rgwiel te houden.
Geen belasting wordt geheven weg?ns het houden
van a. rijwielen voor den publieken dienst door
peis men, die daartoe verplicht zjjn en b. rij wieier,
uitsluitend of hoofdzakelijk gebezigd voor de uit
oefening van het bedrgf van ondernemer van een
besteldienst.
De regeering stelt het bedrag op 11/2 pel., geljjk
staande aan dat wat geheven wordt voor een rjjtuig.
Naar dezen maatstaf zal voor een rgwiel met een
verkoopwaarde van f 130 a f 140 een maximum ba-
lasting van f2 moeten betaald worden.
In de drie volgende klassen bedraagt de belasting
f 0,50, fl en f2.
Voor de rjjwielen van fabrikanten of verhuurders,
handelaren in rjjwielen en personen, d e van heü
geven of dom geven van onderricht hun bedrgf
maken, of die aan anderen ten gebruiks worden af
gestaan of voor onderricht dienen, en de rijwieleD,
die ten behoeve van winkelneringen worden gebe
zigd, wordt voorgesteld een vast belastingbedrag,
resp. van f 1.50 en f 1.
Voorgesteld wordt ten slotte voor zg. tandems de
belasting tot een vast bedrag van f 4 op te voeren.
Voor rgwielen, die in strjjd met de wet zgn op
gegeven, wordt bet bedrag der belasting verdubbeld.
Het do6l dezer bepaling is om van pogingen tot
ontdniking der belasting af te schrikken.
De inwerkingtreding van de wet wordt voorge
steld op 1 Juli 1898, maar met afwgking van art.
45 der wet op het Personeel zal de aangifte tot 15
Augustus kunnen plaatsvinden.
De volkspartg te Deventer koos met 90 van
de 95 uitgebrachte stemmen tot candidaat voor da
Tweede Kamer ds. J. van Loenen Martinet
te Amsterdam.
Staten-Generaal.
EERSTE KAMER.
In de zitting van gisteren zgn aangenomen dt
begrootingen van Suriname en van Curs^so en hoofd
stuk X. Bjj de behandeling dezer begrootingen spoorde
de heer Van Asch van Wgck krachtig aan tot
bevordering der immigratie van Javaansche gezin
nen naar Sariaam©, het oprichten van een landlo iw-
bank en de instelling van eene commissie trt 0 der-
