1897 N". 153.
Dinsdag 28 December.
84sle jaargang.
Nieuwjaarswenschen
NATIONALE MILITIE
UITDEELIi\G
SCHOOLBEZOEK.
uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjj» per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderljjke nommeri 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de beeren Nijgh Van Ditmab. te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkooperi en Brievengaarders.
InseDdlne van advertontlinvior uren
Db prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelpks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent pei regel,
den der uitgave.
G0ESCHE
COURANT.
ia ons nommer van a. s. Zaterdag 1 Ja
nuari, dat dien dag des morgens in plaats
van des avonds te voren zal worden uit
gegeven, kunnen als gebruikelijk geplaatst
worden tegen 35 cent voor hoogstens 8
regels.
Deze, zoowel als andere advertentiën
voor dat nommer, moeten den 31 De
cember a. s. vóór 's middags 4 uur aan
het bureau bezorgd zijn.
DE ADMINISTRATIE.
Voor de tweede maal wordt bekend gemaakt dat zich in
da miaad Januari ran 1898 voor den dienat der
moeten latea inachrijven alle mannelijke ingezetenen, die geboTen
zyn in 1879 en zij, die na het intreden ran hun 19e, doch
▼oor het volbrengen ran hun 20e levemjaar ingezetenen worden
dat de inschrijving moet geschieden:
le. ran een ongehuwde in de gemeente waar de rader, of,
ia deze overleden, de moeder, of, zijn beiden overleden, de
voogd woont
Se. van een gehuwde en van een weduwnaar in de gemeente,
waar hij woont;
8e. van h*m, die geen rader, moeder of voogd heeft of
door deze is achtergelaten of wiens voogd buiten 'a Isnds ge
vestigd ia, ia de gemeente, waar hij woont
4e. van den buiten 's lands wonenden zoon van een Neder.
Under, die ter zake van 'a lands dienst in een vreemd land
woont, in de gemeente, waar zijn vader of voogd het laatst
in Nederlsnd gewoond heeft
dat de inschrijving alhier plaats heeft: op eiken werkdag
tuischen des roormiddsgs 9 en des namiddags 2 uren ter
Secretarie der gemeente
dat de aangifte moet geschieden door den belanghebbende
zelve en bij ongesteldheid, afwezigheid of ontstentenis, door
zijnen vader, of ia deze overleden, zijne moeder, of zijn beiden
overleden, zya voogd
dat niet worden ingeschreven
lo. de in een vreemd rijk achtergebleven zoon van een
ingezetene, die geen Nederlander is;
2o. de in een vreemd rijk verblijfhoudende ouderlooze zoon
van een vreemdeling, al is zijn voogd ingezetene
3o. de zoon van een Nederlander, die ter zake van 's lande
dienst in 'a rijka overzeesche bezittingen of koloniën
woont.
Goea, den 27 Docembor 1897.
Burgemeester ea Wethouders van Goes,
W ESSELIN K.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLU1JS.
De Nieuwjaara^commissie, daartoe in staat gestald door de
bydragen der ingezetenen, zal op ZATERDAG 1 Januari 1898
des middags te 1£2 uren in het Weeshuis eene
doen van eetwaren aan de armen dezer gemeente.
De moergegoeden worden uitgenoodigd op dien dag geene
giften of aalmoezen aan hunne huizen nit te reiken, en de
armen worden gewaarschuwd, dat tegen het bedelen door de
politie met de meeste gestrengheid zal worden gewaakt.
Goea, den 27 December 1897.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
W ESS ELI N K.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
De ouders of verzorgers van kinderen boven de zes of be
neden de twaalf jaren, die volgens de daarvan te maken staten
zich op 1 Januari in de gemeente bevinden, doch niet ter
school gaan, kannen vanwege de gemeente geene ondersteuning
(geneeskundige hulp uitgezonderd) ontvangen, tenzij zij aan-
toonen, dat hunne kinderen ten onrechte op den ter secretarie
ter lezing te leggen staat van niet- schoolgaanden zija gebracht,
of dat hun het niet schoolgaan dier kinderen aiet is te wijten.
Goes, den 27 December 1897.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Wekelijksch algemeen overzicht.
Het Kerstfeest ven dit jaar behoort weer tot het
verledenallerwege heeft men de prediking kannen
hoorenvrede op aard9, in de menschen een wel
behagen, maar allerwege is die vrede nog niet ge
komen, getnige de vele streken op onzen aardbodem,
waar men met gewapende vnist en gerichte kanonnen
tegenover elkander staat, waar de opkomst van den
tenen staat gezocht wordt in den ondergang van
den and ren. En zal de algemeens vrede ooit komen 1
Wjj betwijfelen het, want nauweljjks is een oorlog
geëindigd in den eenen hoek der wereld of in een
anderen wordt de vrede verstoord. De gebeurtenissen
der allerlaatste dagen bevestigen dit. Nauweljjks is
de vrede geteekend tnsBchen Turkjje en Griekenland
of Dnitschland maakt zich op om in China ge
pleegd onrecht te straffen en zijn handelsbelangen
te verdedigen en de strjjd, die daaruit ontstaan kan
en wellicht ontstaan zal, zal zich niet alleen bepalen
tot dfze beide landen, maar als het ware alle mogend
heden van Europa zullen er zich in mengen. Mm
spreekt zelfs reeds van een verdeeling van Chit a,
doch zoover is het rog niet gekomer, en vóór dit
plan een feit is, zullen zich daartegen luid klir kende
stemmen, ook die van het kanon, ongetwijfeld ver
zetten.
Dat deze quaestie als van ernstigen aard wordt be
schouwd, valt hieruit af te leiden dat de belang
hebbende partjjen zich tot den oorlog voorbereide.
Dnit8chland heeft reeds Kiaulshau en Rusland Port-
ArthHr bezet. De wederzjjdsche hulp, die deze beide
mogendheden elkaar bieden, wordt beschouwd als een
bezegeling van het Rnssisch-Dnitsche verbond. De
Dnit8che militaire instructeurs zullen na afloop van
hnn gagament door Russische worden vervangen
de legercorpsen in het Noorden van China zjjn reeds
van Russische voorzien.
De vraag is nu hoe Engeland, Frankrijk en ook
Japan over het optreden van Duitschland en Rusland
in China oordeel en. Engeland heeft ree dB beproefd
een kruiser in de haven van Port-Arthur te doen
binnenloopen en de geheele Engehche vloot toont
in den laatsten tgd groote activiteit in de Chinreeche
wateren. De Engelschen meenen evenveel reeht te
hebben als Rusland en Duitschland en uit deze
meening kan heel wat strjjd voortvloeien. Er loopt
zelfs een gerucht, dat Engeland en Je pan zich zouden
vereenigen t»gen Duitschland en als zeker wordt
gemeld, dat Japan, met het oog op wat in het
Oosten koD gei enren, het hangende verschil met
de Vereenigde Staten heeft opgelost. De Japanscbe
regeering heeft door haar gezant te Washington
aan den Amerikaanschen Staatssecretaris doen ver-
klareD, dat zjj haar protest tegen de inljjving van
Hawaï intrekt. Mieechien is de Japansche regeering
van oordeel, dat zjj elders binnenkort genoeg te
doen kan krjjgen om zich nu nog te begeven in
een 6trjjd tegen het macht ge Amerika.
In Frankrijk vormen de Panama-zaak, die we
der onderzocht wordt, en de zaak Dreyfus nog steeds
de belangrijkste onderwerpen van den dag. Omtrent
de eerste valt eenvoud g mede te deeler, dat alle
aangeklaagden bljjven volhouden van Arton g en
geld ontvangen te hebben. Het ontbreekt bij de
behandeling van dit proces niet aan heftige scènes.
In een der zittingen is tusschen een bankier en een
advocaat een woordenwisseling voorgevallen, die zoo
boog liep, dat de heeren elkander om de ooren
sloegen en als gevolg daarvan zouden duelleerer.
In de zaak van den zoo wreed veroordeelden
Dreyfus is nog geen nieuw licht ontstoken. De in
structie omtrent Esterha?y wordt nog voortgezet
en het eenige wat daaromtrent kan worden mede
gedeeld is, dat Esterha?y waarschjjoljjk naar den
krjjgsraad zal worden verwezen. Overigens ont
breekt het niet aan sensatieberichten. Zoo m*ldt
men dat de vrienden van Drtyfus een geheim ver
pletterend stuk bezitten, bestemd om te worden
openbaar gemaakt, indien men Esterhazy laat loo-
pen. Het moet zjja een quitantie, geschreven op
een stuk papier, dat het hoofd der Duitsche am
bassade draagt en waarop Esterhazy verklaart een
som van 5000 francs ontvangen te hebben. De vjj-
anden van Drrytus verklaren het stuk valsch.
De afgetreden bevelhebber van Cuba, generaal
Wfyler, tracht op alle wjjzen het de Spaansche
regeering moeiljjk te maken en j immer genoeg zjjn
de toestanden in Spatje van dien aard, dat er re
denen te over zjjn om op regeeringsdadon aanmerking
te maken. Vooral in het l«ger valt heel wat te ver
beteren. Zoo wjjst de gen* raai op een paar feiten, die
tot ontevredenheid onder de militairen hebben aan
leiding gegeven. Het eene feit is, dat jonge onervaren
zonen van hooggeplaatste officieren na korten tgd
in dienst te zjjn geweest tot de boogste rangen
worden bevorderd, terwjjl hg als tweede feit een
ljjst heeft gepubliceerd, waarop voorkomen de namen
van ongeveer 800 officieren, die op Cuba hebben
gediend en zoowel door bekwaamheid als anciënni
teit moesten bevorderd wordeü.
De Cubanen toonen nog niet de minste neiging
zich te onderwerpen. De leiders van den opstand
hebben besloten een ieder, die over vrede komt on
derhandelen, als verrader dood te schieten en zjj
hebben reeds getoond woord te honden. De Spaansche
kolonel Bniz, die zich als parlementair afgezant op
Cuba bevond, is daar gefnsileerd. Hg was jaren lang
bevriend met den aanvoerder der rebellen en ver
trouwende op diens vriendschap, trad hg met de
parlementairsvlag het kamp der opstandelingen bin
nen om over de aanneming der toegestane autonomie
te onderhandelen. Hg werd gevangen genomen, door
een krjjgsraad ter dood veroordeeld en onmiddellgk
teiecht gesteld. Zulke gebeurtenissen zjjn koren op
den molen van Weyler en versterken zjjn bewereD,
dat bet Cubaar sche volk geen autonomie moet ver
leend worden, doch hardhandig moet worden aan
gevat, zooals Wryler heeft gedaan. Ia een onderhoud
heeft hjj verklaard, dat hjj hoegenaamd geen hoep
heeft op het s'agon van de autonomie op de Antillen.
De opstand zal voortduren en binnen weinige maai
den zal Spanje Cubi verliezen. De Kamers, meende
hjj, moeten n et ontlonden worden opdat zjj van de
autonomie kunnen afzien. Inm'ddtls heeft Blanco
een nimwe rfgeering doen samensteller, die met
nieuwjaar haar laak zal aanvaaiden.
De verhouding tnsecben Oostenrijk en Hon
garije, die door de Oostenrjjkeche kamer niet is
geregeld, schijnt ook in Hongarjje op den tegenstand
der uiterste linkerzgde te zullen schipbreuk ljjden.
De Hongaareche regeering heeft bij de Kam?r te
Budapest een ontwerp ingediend tot het verlengen
van de thans bestaande overeenkomsten, uiterljjk
voor een jaar. Wordt dit ontwerp vóór I Januari niet
goedgekeurd, dan moeten ót de bestaande overeen
komsten vervallen óf de regeering moet een verorde
ning afkondigen om ze te handhaven. Beide oplos
singen stuiten de regeering tegen de borst, en zjj
tracht daarom een compromiB tot Btand te brengen,
waardoor de wetteljjke goedkeuring van haar ont
werp wordt verzekerd. Een groot deel der wetge
vende vergadering is in beginsel niet tegen het
regeringsontwerp, maar men wil van de gelegen
heid gebruik maken om B<uffij te doen vallen.
De regeering hoopt nog een vergeljjk tot stand te
kunnen brengen en vóór 1 Januari de wetten te
doen aannemen. Banffij beeft de aanneming op warme
wjjze verdedigd en vooral aangetoond, dat de ver
lenging der overeenkomst met Oostenrjjk in bet
belang zou zjjn van Hongaige.
Hoe de beslissing ook uitvalt, het is weer geble
ken, dat in Hongarjje een kleine parlementaire club
in staat is in den geregelden gang der werkzaam
heden van de wetgevende macht te verhinderen. De
regeering heeft ingezier, dat het noodig is maatre-
g»ljn te nemen om aan dien toestand een eind te
maken. In vei bind hiermede spreekt men van ont
binding der Kamer, zoodra de voorloopige overeen
komst zal zyn goedgekeurd, maar dit zal den toestand
niet beter maken, want Daar men vree6t zullen de
obstructionisten in grooter aantal terugkeeien.
De gezanten der mogendheden te Konstantinopel
zyn eindeljjk gereed gekomen met een schema voor
de oplossing d r Creteuzer quaestie. De voor
naamste bepalingen, daarop voorkomende, strekken
tot het verkrjjgen van een geregeld bestuur en het
aangaan van een gtldleening. Tevens zal worden
voorzien in het benoemen van een Christen-gouver
neur voor den tgd van vgt jaar, welke benoeming
zal moeten geschieden m9t goedkeuring van den
Sultan. Verder z*l er een nationale vergadering mor
den gevormd, die gekozen moet worden door het
volk en waarin de belangen der Mohamedanen en
Christenen vertegenwoordigd moeten zjjn. De gou-
veneur-generaal zal jaarljjks schatting moeten beta
len aan den Sultan. Omtrent de Turksche bezetting
van het eiland, een der voornaamste punten van
geschil, Bcbjjnt nog niets beslist te zyn. In staat
kundige kringen te Konstantinopel wordt verzekerd,
dat de candidal uur van Petrowitch als gouvernmr-
generaal van Creta door alle mogendheden, behalve
door de Porto, zou zjjn goedgekeurd. Met Creta en
zjjn toekomstigen bf8'uurder heeft men fchter reeds
zooveel teleurstellingen ondervonden, dat men ook
aan dit bericht geen onbepaald geloof mag slaan.
Een Londensch blad meldt zelfs, dat de mogendheden
van Petrowitch geheel hebben afgezien en nu weer
over een Batten berger denken.
GOES, 27 December 1897.
Hedenmiddag had alhier een wapenschouwing
plaats der dd. schutterjj, bij welke gelegenheid de
nieuw benoemde cfficieren C. E. van Koetsveld als
eerste en S. Drjjfhout als twafde luitenant werden
gfïüBtalleerd. Daarbjj was tevens tegenwoordig de
heer L. G. Krol van der Hoek, g p. kap O. I. L
terwjjl de compagnie werd gfcommandet rd door den
tweeden luitenant J. Th. Pilaar.
Nadat het Kon. besl. der benoeming was voor
gelezen richtte de commandant tot de benoemden
de volgende toespraak
Luitenant Van Koetsveld, ik wenrch u geluk
met uwe bevord. rijfjf van tweeden tot eersten lui
tenant en htop, dat u in uwen nieuwen rang met
evenveel ambitie en op dezelfde bevredigende wjjze
zult dienen, als u gedurende vier jaar als twepde
luitenant hebt gediend. Met den rang verzwaart de
plicht cd die plicht wordt in zooverre voor u ver
zwaard, dat u thans geroepen zjjt, als het noodig
is, op te treden als plaatsvervangend hoofd dezer
schutterjj. Ook die taak zal u wel niet te zwaar
vallen.
Ook u, luitenant Drjjthou*, feliciteer ik met de
onderscheiding door H. M. de Koningin-Regentes tot
deze betrekking te zijn benoemd. Deze onderschei
ding is voor u van des te me^r beteekenis, omdat
u ze hebt te danken aan den lust, de bekwaamheid
en de geschiktheid, die u steeds als sergeant hebt
getoond. Ik vertrouw, neen ik ben zeker, dat u
deze goede hoedanigheid ook zult aan den dag leg
gen als luitenant en daardoor een waardige plaats
zult innemen in het corps officieren der Goesehe
schutterjj.
Met deze woorden verklaar ik u beiden g«ïr>stal-
leerd en verzoek allen leden der schutterjj n in uwe
respectieve rangen te erkennen, te eerbiedigen en
te gehoorzamen.1'
Vervolgens werd voor de gt ïnstalleerden en den
geïnviteerde gedefileerd en bad de wapenschouwing
plaats, waarna nog een wandeling door een gedeelte
der stad werd gemaakt.
Prov. brad no. 160 bevat een circulaire van
Gedep. Staten van Zeeland, waarbij zjj ter kennis
brengen van de burg. en weth. in Zeeland, dat de
gemeenteraad van Driewegen heeft besloten,
dat aldaar voortaan op den tweeden Maandag der
maand April en op den vierden Maandag der maand
November eene veemarkt zal worden gehouden.
Wannper op den tweeden Maandag van April
een erkeide Christeljjke feestdag invalt, dan wordt da
markt gehouden op dm daaraan volgenden Maandag.
Bezwaren teg«n dat besluit moeten zyn inge
bracht vóór 10 Januari e. k.
In de week van 16 tot 28 dezer werden van
lerseke afge-leverd 1.600 000 consumabele oesters
tegen de volgende prijzen: 40 50 kg. f 8 14
55-60 kg. f 18 a 25; 70-80 kg. f 30 85
80 kg. en zwaarder f 85 a 50.
KrabbPndijke. De vorige week werd alhier
eene vergadering gehouden voor de oprichting van
eene christeljjke school. Ongeveer 70 per
sonen traden toe ais leden van de tot dit doel op
gerichte vereeniging, op welker vastgestelde statuten
de koninkljjke goedkeuring zal worden gevraagd.
De heer J. J. M. Schmitt, klerk-telegrefist
aan het staatsspoor alhier, wordt 30 dezer over
geplaatst als zoodanig naar Bckstel.
Den 31 Dec. vertrekken de miliciens
der infanterie, niet behoorende tot het blij
vend gedeelte, met groot verlof naar bun haardste
den. Zjj, die in den omtrek van kun garnizoen
wonen, keeren reeds den 80n Dec. huiswaarts.
Do jongelieden, die eene verbintenis aan
gaan bjj het reservekader voor de cavalerie,
moeten voortaan op den len April na den datum
van het aangaan der verbintenis of cp den len Ap il
van een der twee daarop volgende jaren voor zes
achtereenvolgende maanden tot eerste oefening onder
de wapenen komen.
Prof. C. Winkler beeft te Groningen het on
derwerp overlading behandeld.
De nervositeit in onze generatie is in de laatste
25 jaren zeer belangrjjk toegenomen. Dat bljjkt o. a.
uit de statistieken van de hoeveelheden zenuw-kal-
meerende en zenuw-opwekkende middelen, welke
uit het medisch oogpunt voor hospitalen worden
voorgeschreven. Het bljjkt ook uit bet feit, dat bet
aantal zelfmoordenaars aanzienljjk is toegenomen.
Spnker noemde enkele oorzaken van het verfcbjjnse),
dat zjjes inziens vaststaat, al ligt er ook iels waars
in de bewering van hen, die meenen, dat de toe
name van nervositeit slechts schgnbaar is, wjj] men
beter heeft leeren verstaan wat nervositeit is.
Daar is de tegenwoordige wjjze van oorlogvoeren,
en bovenal de verdei fel jjke invloed, dien de lyg ëae
en de geneeskunde op de komende geslachten uit
oefenen. De beschaving heeft in zich zelve elemen
ten, die Btre<en naar verzwakking van het geslacht.
Door debygiëoe en de verbeterde geneeskunde toch,
bljjven de zwakken n langer in leven en vinden zjj
gelegenheid, zich voort te placteD. Een andere oor
zaak moet gezocht worden in het zich uitbreidende
intellectuelisme. Onze zenuwen worden veel sterker
overladen dan vroeger.
Spreker gaf een korfe verk'aring van ons zenuw
stelsel en stond vervolgens uitvoerig stil bjj het
waarnemingsvermogen, het geheugen en het asso
ciatievermogen: hoe men daarvan de scherpte en
vermoeienis bppalen kar, vooral in betrekking tot
jonge schoolkinderen. Een van dr. Ebbing-
haus in Breslau wpfs uit, dat een schoolt yd van
vjjf uur voor joDge kinderen te lang is ra vi'r uren
les bleek hun associatievermogen aarzieoljjk verzwakt.
Aan het slot van zjjn rede drong prof. Wiokl^r
er op aan, dat ook hier te lande een dergeljjk onder
zoek worde ingesteld.
