81180 cl. BoiwM
UIT DE OUDE DOOS.
Ad-verteritien.
Wi(
A. M. VERTREGT.
tt A L - Z IJ t> E 40 cis
(Economische
Spijsuitdeeling.
Aanbesteding
Openbare Verkooping
op
Vrijdag 26 November 1897,
het Woonhuis,
de Schuur en Erf
het Woonhuis en Erf
2 Woonhuizen en Erven
Zaterdag 27 November 1897,
openbaar verkoopen
ESSGHE- en
ÜLMEBOOim
IRTTJISr.
DE GROVE PUIN,
Verkade's
Beschuit
Te Rozendaal beeft een kind een pot kokend
wft*ev, die van de kachel viel, over hot lichaam ge
kregen, De arme kleine kreeg daarbij zulke hevige
brandwonden, dat zjj aan de gevolgen is overleden.
Te Amsterdam viel Zondag een kind vóór de
in draf zijnde paarden van de train en hoewel spoe
dig geremd werd, ging toch de wagen over de
kleine heen. Men dacht niet anders, of het kind
zou zijn verpletterd. Doch ziet, toen 't werd opge
nomen bleken noch do paarden, noch do wagen het
kind eenig letsel te hebben bezorgd.
De arke RoachDe pakketboot Massa Ghusetts
die dezer dagen uit New-York naar Londen vertrok,
had ongeveer 700 gedresseerde dieren aan boord, te
zamen vormend de menagerie-B irnum en den be
roemden Amerikaanschen circus Baily.
Behalve de 500 circuspaarden, die een onderkomen
vonden in het voorruim, bestond de levende lading
uit 20 zebra's, 30 dromedarissen, 30 olifanten, 14
groote apen. In speciale kooien, ten getale van 31,
waren verder opgesloten 9 leeuwen, 17 beren, 34
getemde jakhalzen, 5 hyena's, 23 luipaarden, 20
panters en 11 jaguars, zoodat êr aan muziek gedu
rende de reis geen gebrek zal zijn geweest.
Om d°zo dieren van het noodige te voorzi.n had
men voor den 10-daagschen overtocht ingeladen
20,000 kilo stroo, 10,000 kilo zemelen, 120,000 kilo
hooi, 150,000 liter haver, 3000 kilo rundvleesch,
1001) kilo viscb, 1000 k'lo brood en 18,000 kilo
groenten.
Bij den brand te Londen hebben zevent'en
straten meer of minder door het vuur geleden. Het
zal op zijn minst een week duren voordat alles be
hoorlijk afgekoeld is en een begin kan worden ge
maakt met de ruiming. Zoolang moeten de straten
aan het verkeer onttrokken big ven. Zg liggen vol
puin, ijzeren staven, kromgeb.gen en verdraaid, ver
koelde balken, afgewisseld met meertjes, waarin half
verbrande goederen drijven. Een warnet van ver
nielde e]eetri9che geleidingen, telephoon- en telegraaf
draden, verhoogt nog den naargeestigen indruk van
het geheel.
Bij dezen brand is gebleken, dat oude eikenhouten
posten beter bestand zgn tegen het vuur dan de
Dieuwerwetsche ijzeren stglen, die onder den invloed
van het vuur spoedig week worden, ten gevolge
waarvan de gebouwen zeer spoedig instorten.
Het graf van Milton in de Cripplegate-k9ik moet
toch nog licht beschadigd zjjn door dsn brand.
Er zjjn door deze ramp vier duizend menschen
broodeloos geworden. Zjj zijn niet alleen huiten be
trekking, maar velen hunner hebben ook nog een
naaimachine of kleederen verloren. Er zal een in
schrijving ten bate der slachtoffers geopend worden.
Een der gevolgen van den brand, waarbij de grootste
magazgnen van vederen zgn vernield, zal zijn dat de
prgs der vederen sterk stijgt. Vrijdagavond waren
zg reeds twintig tot dertig percent in de hoogte
gegaan.
Slechte tijdingen uit Australië. Een telegram
uit Melbourne meldtEen verschrikkelijke zandstorm
heeft Vrijdagnacht het Noord-Westelijk deel der
kolonie geteisterd. Verscheiden steden in het district
Wimmera zgn verwoest; verscheidene kerken en
groote gebouwen liggen in puin. In één stad is
een schade aangebracht van vijftig duizend pond
sterling.
Het aantal omgekomen personen is groot.
Een ander telpgrara Een brand, zoo groot als
er nog nooit een in Australië geweest is, is Zondag
ochtend in een dar voornaamste straten in het midden
der stad uitgebroken. Een sterke wind verspreidde
de vlammen, die een groot blok winkels, voor het
meerendeel van geweven goederen, vernielden. De
schade wordt op een millioen pond sterling geschat.
laatste en telegrafische berichte
Hat contingent voor tïe nationale militie der
lichting van 1898 is voor da navolgende gemeenten
officiësl bepaald als volgt:
(Joes 18, Baarland 2, Borsele 2, Cats 1, Colijns-
plaat 5, Cortgena 2, Driewegen 1, h.llewoutsdjjk 2,
's-öravenpolder 2, 's-Heer Arensk rke 7, 's-Heeren-
hoek 3, Heiokenssand 3, Hoadekenskerke 2, Kapelle
6, Kattendijke 2, Kloetinge 1, Krabbendijke 5, Krni-
ningen 7, Nisse en 's-Heer Abtskerke 2, Ondelande 1,
Ovezand 2, Rilland-Bath 4, Schors 2, Waarde 2,
Wemeldinge 5, Wissekerke 7, Wolfevtsdijk 4, Ier-
seke 8.
Aan de Rijks-universiteit te Leiden promo
veerde heden tot doctor in de geneeskunde de heer
J. L. Goemans, geboren te Goes, op een proaf
schrift getiteld .de kapsel van Bowman bij chronische
nier ontsteking en."
TWEEDE KAMER. In de zitting van heden ver
klaarde de Minister van Koloniën aan dhr. van Kol
dat spoedig eene beslissing omtrent eene drinkwa
terleiding te Soerab3ya zou genomen worden en aan
dir. van Kerkwijk dat spoedig een voorstel tot
spoorwegaanleg van Kalisat naar Banjoewangi zou
volgen. Tegenover dhr. Bahlmann achtte de minister
staking der werken-Solovallei ongewenscht. Na ver
zekering van den minister dat hij ten opzichte der
koffieveiling^ zou overwegen wat landsbelang eischt,
is, de Indische begrooting aanjenoineii, zoomede
hst ontwerp tot invoering der opiumregia op Java,
Madura en Lombok.
Baljuw en sellout.
Baide heeren wiren de plaatsvervangers van den
graaf. Er waren plaatsen, waar een baljuw en een
schout naast elkander bestonden, zooals oudtijds te
0309daar was dan de baljuw eenigszins hooger
in rang en kon, als hij afw.ezig was, door den schout
worden vervangen. Op andere plaatsen was alleen
©en baljuw of alleen een schout, die dan het werk
▼oor twae dedja. Ia lateren tjjd werden de twee
betrekkingen vereenigd, wat ook te Goes geschiedde.
Om vrgheid van p-n'sonpn, veiligheid van eigen
dom en rust in de stad te handhavea, waren oen
geregeld, stedelijk bosiuur, oen wetgevende en een
rechterlijke macht noodig. Ia de oudste tijden be
rustte dit allfs in hoogste instantie bjj den graaf;
maar al mo^r en meer bedongen de steden het voor-
I rpcht, dat zij d6el zouden hebben in het bestuur
en de wetgeving der stad, al was het dan ook niet
ia de rechterlijke macht. Het gevolg was, dat de
graaf uit de poorters of burgers een college van
schepenen koos, later door burgemeesters bjjgestaan
pn voorgezw'en. Daar nu baljuw en schout de plaats
van den graaf innamen, werden op vele plaatsen
ook door hen de schepenen gekozen. Doch reeds in
het jaar 1413 bepaalde de graaf, dat de baljuw van
Goes in de benoeming der schepenen niets zou te
zeggen hebben. Van de twee burgemeesters en de
schepenen traden ieder jaar da helft af. De ver
kiezing van nieuwe geschiedde op de volgende wjjze.
Het voltallige collega koos eerst een commissie van
vier der voornaamste burgers, waartoe gewoonlgk
de twee stads-rentmeesters en nog twee andere
personen genomen werden. Deze commissip, die de
ondermannen genoemd werd, maak'e met den af-
tradenden burgemeester een voordracht van twintig
personen op, waaruit de aanblijvende regeerders
hunne wederhelft kozen. Hieruit bljjkt o. a., dat
do stads-reutmeesters (waarover later meer) vrij
veel invloed op de regenring uitoefenden. Én nu
werd door een lateren graaf voorgeschreven, dat
deze rentmeestprs wel zouden gekozen worden door
de meerderheid van burgemeesters en schepenen,
maar dat dit zou gebeuren onder voorzitterschap
van den baljuw. Al had deze dus geen rechtstreek-
scho macht bjj de verkiezing van nieuwe rege
ringsleden, hg kon, vooral als hij wat haar op de
tanden had, veel doen met betrekking tot de k«uze
der rentmeestersdoor dezen had hij invloed op
de keuze der 20 bovangenoemden en alzoo middellijk
ook op de benoeming van schepenen. Vaak heeft
men den baljuw dien invloed willen ontnemen
dit is echter niet vóór het jaar 1704 gelukt.
Het bestuur der stad betrof in het begin alleen
huishoudelijke zaakj >8 het maken echter van stede
lijke keuren, wat we tegenwoordig plaatselijke ver
ordeningen noemen, was opgedragen aan baljuw of
schout en schepenen. Baljuw ot schout kon dus een
voorstel van schepanon atwjjzen, maar ook het om
gekeerde was het geval. Was een voorstel door bei
den aangenomen, dan werd nog de goedkeuring van
dan graaf geëischt.
De rechterlijke macht berustte te Goes geheel bjj
den baljuw. Wel vormde hij met de schepenen de
rechtbank, toon vierschaar genoemd, maar als offi
cier van den graaf had hg de hoogste machthg
was openbaar eischer en rechter. Tot goed begrip
der zaak zal ik een volgende maal in bijzonderheden
meedeelen, wat bij een oude rechtszitting zoo al
voorviel. Niemand, behalve de graaf, had het recht,
aanmerking te maken op de rechtspraak van den
baljuw, zelfs niet het hof van Holland, het hoogste
rechterljjke lichaam, behalve op bevel van den graaf.
De regeering der stad had in rechterlijke zaken niet
de minste macht op den baljuw. Het kwam wel
eens voor, dat hg weigerde poortdinkd. i. rechts
zitting te houden en dat hij de roede neerleiten
toeken dat hg d9 zitting ophief, zonder dat hjj aan
de schepenen eenige reden daarvoor opgaf of be
hoefde op te geven. Wilde hij gedurende een tijd
geen rechtsdag houden, zoodat de stad rechteloos
stond, dan kon niemand hem tot het tegendeel dwin
gen. Dit gebeurde wel eens, als zgn aandeel in de
boeten en verbeurdverklaringen nie* genoeg opbracht
en de stedelijke regoering niet dadelijk bereid was,
om de kosten dor rechtspleging voor haar rekening
te nemen, zooals na den grooten brand, toen velen
de stad hadden verlaten en van de weinige veroor
deelden ook weinig te halen viel.
In later tijd werd bepaald, dat men in zulk een
geval ook recht zou kunnen krijgen van schepenen
alleen maar dat duurde soms wat lang, ook omdat
deze heeren een stadgenoot ongaarne veroordeelden,
als bet misdrijf niet al te erg was. Daardoor kon
het gebeuren, dat de overtredingen zich ophoopten
en voor een groot deel ongestraft bleven. Uit zulk
een tjjd stamt het bekende rijmpje
Die wil stelen en niet wil hangen,
Ga naar Ter Goes en laat zich vangen.
Want de heeren van Ter Goes
Zjjn zoo zoet als appelmoes.
De baljuw had onder zich twee 's heeren dienaars
politie-agenten, die door de stad werden aangesteld
en betaald, tenminste in lateren tijd; vroeger moest
de baljuw zjjn dienaars salarieeren. Konden dezen
het politiewerk niet af, dan werdeD zij bjjgestaan
door do dienaars van de extra-ordinaire compaqnie
of de Roode roede. Wat was dat Een verzameling
van menschen, die tot taak hadden de stad en het
eiland zuiver te houden van »omleurders, bedelaars,
landloopers en diergelijk geboefte." Men noemde
ze de Roode roede, omdat allen voorzien waren
van een langen, roodgeverfden stok. In de stad werd
de Roode roede gevormd uit »grafdelvers, wakers,
zoutmeterB, spuitbewaarders, enz."
De taak van den schout van Goes was uitsluitend
het innen van boeten. Bij afwezigheid van den baljuw
nam hg echter diens betrekking erbij waar. In lateren
tjjd werd het ambt van schout hier in dat van den
baljuw opgelost.
Daar de baljuw feiteljjk de hoogatgeplaatste der
Btad was, te hooger en te machtiger, naarmate men
meer in het verleden teruggaat, werd zjjn betrek
king ook door de aanzienlgksfcen begeerd en vervuld.
We ontmoeten onder de baljuws heeren van Borsele,
van Schenge, van Baarsdorp, van Cats, van der
Maalstede, van Reimerswale.
Er was een tjjd, dat het baljuwschap verpacht
werd; de opbrengst kwam in de grafelijke beurs.
Gewoonljjk betaalde hij, die met het ambt werd
bekleed, daarvoor f 200 'sjaars; maar na den be
doelden brand was het baantje veel minder waard.
De toen levende functionaris verzocht daarom kwijt
schelding van pacht; dit werd hem echter niet
gegeven, waar wel een vermindering tot op twee
derden.
Gedureid" den tijd. dat ons land een republiek
was, bestond deze jiailgljsche pacht niet meer; doch
de benoemde betaalde ineens 100 pond Vlaamseh
aan de provincie, binnen vier jaren nog 100 pond
en bovendien 100 pond aan de stad.
BAVO.
Burgerlijke Stand van Sees
van 22-24 Nov. 1897.
Geboren: 22, Catharina Jacob i, d. v. Daniël
Lockefeir en Izabella Klara TierieMaria Catha
rina Elisabeth, d. v. Engel Norbertus Burgs en
Kaatje Brue).
Overleden 23, Maatje Nieuwenhujjzo, 64 j.,
weduwe van Johannes Rernrjnse.
Verknopingen en Verpachtingen.
Datum. Plaats. Voorwerpen. Inforraatiën.
25 Nov. Driewegen, beestiaal, planken, Hollmann.
25 Eversdijk, booraen, Prins.
26 Kattendijke, booraen, Prine.
26 Iersekendam, land en huizen, Mulock Houwer.
26 Borsele, houtwaren, varkens, De Vos.
27 Ovezand, boomen. De Ronde Bresser.
29 Iersekendam, arbeiders- en timmermans
gereedschap, huisraad enz., Mulock Houwer.
30 Goe9, Doornen, De Ronde Bresser.
1 Dec., Oudelande, booraen, Van der Kloes.
1 EUewoudsdijk, beestiaal, hooi enz., Hollmann.
1 Krabbendijke, huisraad en woonhuis, Mulock Houwer.
2 Baarland, huisraad en varkens, Van der Kloes.
3 Heinkenszand, boomen, Hollmann.
4 Goes, huis en erf, Mr. Liebert.
4 Kloetinge, b'omen, Mulock Houwer.
6 Waarde, verp. wei-en bouwland. Prins.
Watergetijan voor 'arseka.
DAGEN.
HOOGWATER.
LAAGWATEK.
v'tx rm.
Nam.
Voorn.
Nam.
25 November.
3.20
3 42
8.44
9.7
26
4.10
4.31
9 32
9.58
27
4.58
5.21
10.26
10.52
28
5.53
6.12
11.21
11.50
29
6.45
7.4
0.18
30
7.35
7.57
0.59
1.21
1 December.
8.30
8.56
2.3
2.24
per Hectoliter
f
a
f
m
7,25
a
7,60
5,25
a
6,50
4,90
a
5,20
4,40
a
H
4,60
- 2,80
a
9
3,25
6,50
a
7,—
6.'
a
7,'—
5,60
a
m
6,10
0,75
a
0,95
- 4,80
a
5,20
Marktberichten.
GOES, 23 November 1897.
By llauwe stemming ruimde de aanvoer langzaam tot
noteerde prijzen op.
TARWE
Nieuwe TARWE
Nieuwe ROGGE
WJNTERGERST
ZOMERGERST
HAVER
KOOK-ERWTEN
MESTING-ERWTEN
BRUINE BOONEN
PAARDENBOONEN
BOTER per K.G.
EIEREN per 100 stuks
V eemarkt. Gisteren waren 261 stuks hoornvee en 5
schapen aangevoerd. Da handel was niet zoo druk als de
vorige week en de prijzen waren lager.
KRUININGEN, 17 November 1897.
Tarwe f 7,70 a 7,Rogge f 5,40 a 5,— por H.L.,
Wintergerst f 8.75 a 8,Zomergerst fa per 100
Kilo's, Haver f 3 25 a 2,50, Erwten 1' 6,80 a 6,Paardenboonen
f 6,a 5,per H.L.
ROTTERDAM, 23 November 1897.
Op de veemarkt waren heden aangevoerd52 paarden,
veulens, 1005 magere en 590 vette runderen, 401 vette
kalveren, 57 nuchtere kalveren, schapen of lammeren,
varkens, 287 biggen.
Prijzen waren als volgtkoeien le qual. 30 c. 2e qual. 26
c., 8e qual. 20 c., ossen le qual. 29 c., 2e qual. 25 c., 3e qual
21 c., stieren le qual. 26 c., 2e qual. 18 c., 3e qual. c.,
kalveren le qual. 40 c 2e qual. 34 c., 3e qual. 29 c., schapen
le qual. c., 2e qual. c. Alles per */3 kilo.
Melkkoeien f 130 a 180, kalfkoeien f 160 a 230, stieren
f 70 a 140, gmkalveren t 33 a 40,pinken f a vaarzen
f 65 a 120, alles mager vee; biggen f 10 a 17, paarden f 30 a
£100.
Fokkalveren f 12 a 20. Nuchtere kalveren f7 a 10.
Door mist was ook heden de aanvoer ongeregeld. Handel
in le qaal. runderen vlugoverigens stationair.
Gisteren nog aangevoerd 3 runderen en 4 schapen.
De prijzen der boter waren heden als volgtle qual. f 54,
2e qnal. f 50, 8e qual. f 46, per V, kilo 60 a 70
Zeeuwsche eieren f 6,50 a 6,80 de 100 stuks
Bevallen van een Meisje
Mevrouw CALLENBACH
Va.n Giieel Gildemeester.
Doorn, 23 November 1897.
Eenige en algemeene kennisgeving
ie iets te vorderen hebben van of ver-
schuldigd zgn Q3n de nalatenschap
van wglen M°j. de wei. G. II. Vertrekt,
gelieven daarvan opgaat of betaliag te
doen vóór 10 Dec. bij
tot f 14,65 per Meter zooals zwarte
witte en gekleurde Hennetoeru Zijde
van 35 ets. tot f 14,65 per Meter, effen,
geBtreepf, geruit, gemoesd, Damast enz.
(ongeveer 240 verschillende qualiteiten
en 2000 diverse kleuren, dPBsins enz.)
Franco en vrij van invoerrechten in huis.
Monsters ommegaand. Briefporfco naar
Zwitserland 12 l/g cent.
Zijdefab rieken G. HENNEBERG,
(Kon. en Keizerl. Hoflever. Zurich).
Die iets te voidereu hebben van- oi ver
schil Idigd zgn aan de nalatenschap
van mej. do wed". .1. £,%1VDRE Pz.
geb. Poï«p overleden te Ierseke, den 8
November ji., gelieven daarvan opgaaf cl
betaling te doen ton kantore van den
Notaris MULOCK HOUWER te Goes,
vóór ÏO December a.
der in den winter 1897/98' benoodigde
Gort, Rijst, Amerikaansch
Spek 14/16 per kist en versche
Selderij.
Inschrijvingen met monsters der Gort
en Rijst te bezorgen op Vrijdag 36
UTovember des middags vóór 3 uren
aan de Spijskokerij.
's namiddags te 1 uur, te Iersekendam
in het koffiehuis van J. Wisse, voor de
erven Job8, de Witte, ten overstaan
van den Notaris MULOCK HOUWER,
van
in de gemeente Iersekeaan den Postweg
en den Tweede weg;
te Iersekendam, aan de Damstraat en
Schippersstraat, groot 2 Aren.
Verhuurd aan Simonse en Van der Kuil
voor f 2 per week
aldaar, aan de Damstraat, groot 70 c.A.,
in gebruik bjj N. Simonse
aldaar, aan den Achterweg, verhuurd aan
De Witte en Van Breemen voor f 1,80
per week
een derde deel in drie woonhuizen
te Iersekeaan de Vierstraat en Mossel
straat.
De Notaris DE RONDE BRESSER
zal op
des voormiddags 11 uren in de gemeente
Ovezand, aan den 's-Heerenhoekschen dijk,
ten verzoeke van den heer J. M. Hakc-
beefee in het
epiie groote partij
liggende op de Stortplaats der grmoent
Goes, is TR KOOP voor f 0,50 per
M3. Te bevragen bjj den Gemeente-
Opzichter COUVÉE.
Des zomers ontvangen wij
vele orders en aanvragen uit
plaatsen waar dan stedelin-
gen buiten zgn. Dat bewijst
hoe door de gelgkmatige uit-
i stekende qualiteit, de practi-
I sche verpakkingen lagen prgs
in bussen voor vele huis
gezinnen onmisbaar gewor
den is.
Io Kruideniers- enCime-
stibleswinkels verkrijgbaar.
Groote Ronde 25 st. 25 Ct.
Kleine Ronde 25 15
Ling9beschuitjes50 25
VERKADE&Comp., Zaandam.
