1897 N". 130.
Donderdag 4 November.
84ste jaargang.
De ttitgava dezer füonrant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Pr|jB per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke aommeri 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomea b|j de heeren Nijgh Van Bitmap. te Botterdam es: 7«rdor
bg alle Boekverkoopers sa Brievengaarder-j..
De prjjs der gewone advertectiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bij diraete opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
tl echts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- oa doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 30 c
Aanvrage» oco oa vermelding van liefdegaven 5 cent pei regel.
van adveri«tnMrior uren den «laf der uitgave.
GOES, 3 November 1897.
In verscheidene bladen komt de waarschuwing
voor, dat, wil men b&t aanstaande jaar kiezer z|jn,
de personeel»» belasting over 1897 vóór 1 Januari
a. 8. geheel moet zjjn voldaan. Eea ander blad stelt
den fafcalrn teimijn op 31 Januari a. s.
Wjj willen tiemacd aanraden te waebtan met
de betaling zjjner verschuldigde bslasting. Integen
deel; en Jaarom wijzen wjj er op, dat de laatste
termjjn var de person, belasting reeds den 30 No
vember vervalt. Maar het is, dunkt ons, eene vergis-
Bing als msn zegt, dat bet kiesrecht verloren
gaat alB men die belasting niet op 81 Dec. of op
31 Januari a. 9. heeft voldaan.
Art. 1 der kieswet zegt, dat het verschuldigde
ter zake van aanslagen in de Rjjks directe belastin
gen vóór of op den 1 Maart moet voldaan zijn.
Wèl moeten (art. 10) de ontvangers vóór 15 Fe
bruari aan den burgemeester eene opgave zenden
van de aangeslagenrn in de belastingen en daarbjj
aanteekonen wie bun verschuldigde op 1 Februari
niet hebben voldaan en dit geschiedt ook van de
aangeelagenen in de person, belasting, maar er staat
bfl >van betalingenin de maand Februari gedaan
kunnen de belanghebbenden vóór den 3en Maart aan
den burgemeester doen blijken
Zelfs al zjjn dus de ljjsten der ontvangers tus-
scben 2 en 15 Februari b|j den burgemeester in
gediend, kan m6n op vertoon van het aanslagbiljet,
waaruit blgkt, dat de gansche belastingschuld vóór
of op 1 Maart ie voldaan, nog plaatsing op de kie
zerslijst bjj den burgemeester vorderen.
Men doet natuurlijk echter beter het niet zoover
te laten komen en op tfjd te betalen.
Men schrjjft ons
In de verordening betrekkelijk de straten, markten
e iz. enz. enz. in de gemeente Goes komt voor, dat
bet vevbodeo is op de pleinen van de Groote Markt,
de Beestenmarkt en het Kerkhof en in het algemeen
op de zij- en klinkerpaden der straten met lij- of
voertu'gen (kinderwagens uitgezonderd) te rjjden
enz., derhalve met alle voertuigen met uitzondering
van kinderwagens.
Bjj arrest van don IIoogeB Raad is uitgemaakt dat
een r jj w i e 1 (ook wel genaamd velocipède) geen
rjj- of voertuig i3 en derhalve niet daaronder valt.
De bewoners van do Beestenmarkt ver
gaderden op Maandag 1 Nov. 11. in het koffiehuis
»^e Vrwndscbj-p" van de wed. Schippers.
D n 14 aanwprigen werd door den oudsten be
woner, dhr. A. de Beste, hot welkom toegeroepen,
waarna d^ze u t^enzstfce het dool on de strekking
der v^rgadaring. Tot voorzitter van het bestuur der
buurtcommirsie werd bg acclamatie gekozen dhr.
A. de Beste, die de benoeming aannaai. Tot secrs-
tr ris en penni gaines ter worden gekozen de heeron
J. W. v. d. Weert W.Jz. en T. R Lunenburg.
Staande do vergadering werd op de inschrjjvingsljjst
geteekend voor ongeveer f 110.
De voorzitt-ir en de secretaris worden afgevaardigd
naar de vergadering van het hoofdcomité.
De Minister van Binnen]. Zaken heeft thans,
als vroeger voor Zuid-Baveland, ook voor Noord-
Be vel and enz. buiten werking gesteld de navol
gende maatregelen met betrekking tot het m o n d-
en klauwzeer:
lo. mei king van vee;
2o. afsluiting van hoeven ecz. en verve ar uit en
naar afgesloten kringen';
3o. ontsmetting;
4o. vervoer van vee naar besmette plaatsen
5o. afzondering. (St.-Ct.)
Gisterennacht is te Middelburg overleden de
heer J. A. Tak, chef der kassiers-firma J. A. Tak
Oo. De overledene waB tot voor korten tjjd lid
van dön gemeenteraad en der Kamer van Koophan
del en Fabrieken, welke betrekkingen hij uithoofde
van zjjn minder gunstigen gezondheidstoestand had
moeten neerleggen.
Waarom niet in de landstaalIn zjjn Pluk
sel" schrjjft de Spectator het volgende
De armoede van de moedertaal is
Zaterdag, 16 Oct., alweer gebleken in een
zeer officieels bijeenkomst, aan den maaltjjd, dien de
provincie Gelderland de Koninginnen aanbood. De
spjjskaart was opgesteld in de taal van een naburig
land en zjj werd misschien niet door de aanzit-
tenden begrepen, zelfs door den samensteller niet.
Mr. J^n van Rjjswjjck, dia ons op het Dordsche
Letterkundig C mgres zoo hekelde over onze Fransch-
dolheid, zcu alweer stof gevonden hebban om ons,
die zoo deftig en dwaas van »l'honneur du plat"
spreken, in 't zonnetje te zetten. Trouwens, dit
Franech hoort bij dat van de Arnhemsche spijskaart,
die de gasten laat smullen van »chaudfroid de bé-
cassines" natuurlijk ten schotel, die half warm
en halt koud opgwdlscht wordt. Maar zegt het
Fransche keukenboek »Cbsufroix était uu cui
sinier, d'oü le nom". Waa-om zjjn die Gridersche
lui nu tegecov^r hun Koninginnen niat. kordaat met
bun eigen taal voor den dag gekomen."
De Arnh. Cl. vovgt hier bjj
Da Spectator noemt dit Geldersch-Fransch. Hij
ecbjjnt dus in do meening te verkeeren, dat het
menu door lui in Gelderland is ontworpen, misschien
wel door hen, die den maaltjjd aanboden. De kok
echter was een Amsterdammer de heer Zomerdjjk
Bu88ink, dus in h«t ergste geval zou hot Amster-
damsch Fransch zjjn, dat op het menu voorkwam.
Als dit het eenige is wat op het menu ie aan
te merken en dat maenen wjj op goede gronden
te mogen beweren dan komt het diner er nog
al goed af.
De Spectator gaat echter nog een stap verder en
vraagt, waarom de »Geldersche lui" tegenover de
Koningin niet kordaat met hun eigen taal voor den
dag zijn gekomen
Wjj zouden kunnen antwoorden, omdat het nu
eenmaal go woon te is de spjjsljjst in het Fransch
op te stellen en er niet de geringste aanleiding
bestond om bij gelegenheid van het diner te Arn
hem van die gewoonte af te wijken. Als men daar
mede ten Hove aanvangt, zal h9t voorbeeld wel
navolging vinden.
In het Venloo ch Weekblad wordt een i n -
komend rechtop do tabak aanbevolen. De
pcbrjjver zegt ergens gelezen te hebban, dat het
verbruik wordt geschat op 8 kilo 'sjaars per in
woner, welke berekoning hg zelf overdreven aoht
volgens de statistiek zjjn' er in de laatste drie jaar
ingevoerd 204 millioön kilo's en uitgevoerd 138
millioec, dus in het land gebleven 71 millioeu. Eon
matig invoerrecht van slechts 50 cents per kilo
zou meer inbrengen dau de vermogensbelasting. Hij
merkt op dat de tabak in alle landen hoog belast
is en dat het eene geheel vrij willige belasting is,
daar niemand gehouden is tabak te rookeuter
wijl dit noch voedzaam, noch voor de gezondheid
aanbevelingswaardig is.
Hoe die belasting zou motten worden geheven,
zegt hg niet en hg gaat ook niet na welken in
vloed zoodanige belasting zou hebben op den handel,
vooral ook met het buitenland en op de productie
in onze koloniën.
Eer men tot zulk eene belasting besluit, zou dit
een ea ander toch wel eens aandachtig behooren
nagegaau to worden, zegt de Arnh. Ct. terecht.
Sibru schrjjft over vallende sterren in
de Arnh. Ct
Ofschoon in het jaar 1897 geen maximum van
vallende sterren te verwachten is, zal 't toch dei-
moeite waard zjjn naar deze meteoren uit te zi»n,
daar we een tjjdpork van maximum naderen. In
de nachten omstreeks 14 November zijn wellicht
Leoniden to verwachtenhun Btraalpunt ligt nabjj
de ster y (gamma) van hst sterrenbeeld L3öuw.
Deze meteoren onderscheiden zich meestal door groote
snelheid en helderen glansze zijn vooral na mid
dernacht te verwachten. Het laatste maximum dezer
vallende sterren viel in den n»cht van 13 op 14
November 1866, toen er vele duizenden worden ge
zien. Het eerstvolgende maximum zal waarschijnlijk
ia het midden van November 1899 of 1900 vallen.
In de nachten van 22 November tot ongeveer
27 November zie men naar de Andromedideu uit.
Hun straalpunt ligt nabjj de ster y van hot sterren
beeld Andromeda. Zjj zjjn meestal minder lichtend
dan de Laooiden, bewegen zich minder snel langs
het uitspansel, en zijn veelal reeds vóór middernacht
waar te nemen. Ook van hen is een maximum eerst
over een paar jaren te verwachten. Ze staan waar-
schjjnljjk in verband met de (verdwenen kometen
van Biela.
De waarneming der LeoniJen zal door maanlicht
bsmoeieljjkt worden, die der Andromedidon niet.
In de Avondpost maakt de heer Louis M. Ju-
dels de volgende opmerking
Zooals iedereen weet, worden de daurste en na
tuurlijk de mooiste postzegels van Neder
land en andere landen voor de postpakketten ge
bruikt. Deze moeten op de daarbjjzjjnde kaarten
geplakt worden, doch in handen van geadresseerden
komen zij nooit terecht.
Waarom niet en waar dan
Laat ons een Hollandech zegel van f 2,50 volgen.
Gjj koopt een zegel van een rjjksdaalder. Dit plakt
gjj op de kaart. Deze gaat bjj het pakket. Dit wordt
bezorgd, do kaart afgeteekend en deze komt met
zjjn postzegel terecht op het rjjkspostkantoor. Het
zegeltje wordt er netjes afgehaald, en ziet, bij de
eerste publieke verkooping in Nederland van Neder-
landscha rjjkspostzegels, uitgaande van het Nedsr-
landsche Rjjk, brengt zoo'n zegeltje toch nog een
80 90 cent op, altjjd bjj 50 of 100 te geljjk. Wie
heeft het recht zogels in te houden, die feitelijk
hunne waarde hebben verloren en reeds hun dienst
hebben volbracht Toch znker niet het Rjjk zelf,
dat 2e oorspronkelijk verkoopt, maar tcch z» ker wel
do geadresseode?
De heer C. Pjjnacker Hordjjk schrjjft in Het
Vad. dat het bericht omtrent beslissiogen, die door
de Staatscommissie, welke sedert Juli 1895 zich
bezig houdt mot een onderzoek betreffende d© pen
sioneering van werklieden mot geldelijks
hulp van den Staat, niet afkomstig zjjn van iemand,
die vertrouwen verdient, daar de beraadslagingen
en beslissingen der commissie, volgens het voor le
den en secretaris bindend reglement van orde, oor.
vertrouweljjk karakter hebben.
Noblesse Oblige.
Niets is opvoedkundig meer waar dan dat elk
scheldwoord den geseholdene verder van de volmaakt
heid brengt en dat elko loftuiting, mits ten volle
verdiend, den geprezene aanzet tot jjver om moer
lof zich waardig to maken, niet zoo zeer uit begeerte
naar lof als wel uit da rechtmatige overweging,
dat verdieuste verplichtingen oplegt.
Het was in eea dar werkinrichtingen, waarin die
ongelukkigen worden opgenomen, die door een samen
loop van omstandigheden zjjn gedaald tot de bene
denste sport van do maatschappelijk» ladder of, wat.
misschien nog juister is uitgedrukt, in het g9hcel
niot ra*er op die ladder staan en nu liggen in
het 8ljjk.
Dat zjj daar gekomen zjjn te wijten aan de maat
schappij, aan de hardheid der mser bevoorrechten,
aan hot pharizeïsme der zoogenaamd deugdzamen,
in h3t algemeen aan oorzaken buiten den met den
voet vertredene zelf, is in den regel ziokeljjke pbi-
lantropie de maatschappij is niet zoo huichelachtig,
de rijken zjjn niet zoo hard en het mensebdom is
niet zoo onliefderijk, als man het wel eens wil doen
voorkomen. Wie ljjdt, lijdt door zjjn eigen fouten
en wie zich, zooals men hot noemt, verstooten ziet,
heeft daartoe in de eerste plaats zelf aanleiding
gegeven Ziedaar ean regel, waarop uitzonderingen
voorkomen, maar lang niet zooveel als wel eens
verteld wordt.
Zcker was hij geen uitzondering op den regel,
dien wij u voorstellen als opgenomen in de bedoelde
werkinrichting.
Hjj was, volgens zijn eigen verklaring en overeen
komstig de Wiarhoid, iemand, die alle goede kansen
in het leven gebad had en van geen enkele gebruik
had gemaakt.
Als zoon van oen burgerfamilie had hjj de ge
legenheid verzuimd om 66n ambscht te leeren als
Indisch militair had hij li9t gebracht tot de gouden
Strepen en was ze kwgt geraakt wegens insubordi
natie. Het is waar, menigeen zou gezegd hebben,
dat die insubordinatie in zijn geval niet onverklaai-
baar, zelfs eenigszins prijselijk wasimmers hg had
een vrouw in bescherming genomen tegen minder
nette behandeling en hetzjj uit minnenijd, hetzij
om een andere reden iemand afgeranseld, die volgens
ouze begrippen van eer en plicht wrl eea tuchtiging
verdiende, maar die volgens de regelen der krijgs
tucht geen klappen mocht kiijgen van een sergeant.
Zoo was hjj, na in de govangenis te hebben na
gedacht, ten minste te hebben kannen nadenken,
zonder strepen, zonder pensioen en zonder middel
van bestaan in Nederland aan wal gezet.
Een ambacht kende hjj niet, voor een betrekking
kon hg niet in aanmerking komeD, wat bleef hem
over dan wat hjj noemde den handel in »Brusselscho
kant
De lezer, die de taal der tippelaars", dat zjjn
zwervers" niet verstaat, zal misschien ook niet
weten, dat Brusselsche kant beteekenfc postpapier.
Zeker, wisselde dien handel soms af met dien
in »Noorsehe dalen", d. w. z. lucifers, en het
was zeker niet in zjjn voordeel, dat hjj zelden alleen
tippelde", maar meestal in gezelschap van een of
meer »ga8yes" vrouwspersonen want hjj was
zeer galant en deelde gaarne.
Zoo geschiedde het, dat hg naar Sibor gozooden
werd, zooals de zwerversnaam is voor Veenhuizen.
Veel goede kansen had bg na zijn terugkeer in
het vaderland nog niet gehadmaar toen er een
kwam, was het een bovenste besteeen erfenis van
ongeveer dertigduizend gulden.
Wat hier verteld wordt, is waar, en wie nu on
geveer twaalf jaar geleden op zekeren mo)g»n door
da Doelenstraat te Amsterdam wandelde, kan g°zien
hebben hoe onze man zjjn intrek genomen had in
het Höfel des P»y»-Bas en daar niet alleen dien
eenen morgen, maar bjjua dug aan dag des morgens
in gezelschap van nog een heer en twee dames in
een open landauer stapte, alvorens weg te rjjden
den koetsier van sigaren voorzag on dat zoolang
volhield tot de erfenis opgeteerd was, de vrienden
en vriendinnen verdwenen en... hij met zgn laatste
centen zich weer voorzag van het noodige materaal
om opnieuw zjjn marskraampje te vullen en te gaan
tippelen" van stad tot stad, van dorp tot dorp,
tlapende bjj de politie of in een hooischelf, etende,
als men hem wat gaf en drinkende, als hjj wat geld
ontvangen bad.
Naakt en uitgeput, ziek naar ziel en lichaam, was
bij opgenomen in die werkinrichting cnhjj
gedroeg zich daar voorbeeldig.
Hot is een vaste waarheid, dat een gewezen mili
tair altjjd iets voor heeft op anderen uit een oog
punt van vatbaarheid om zich te gewennen aan
tuchtmits hjj, die de tucht handhaven mo9t, zich
weot te doen gelden.
Al was het alisen daarom, dan moest elk vor-
stmdig mecBch, van welke politieke richtiDg of van
welke godsdienstige meening hjj ook zij, een voor
stander wezen van algomeenen dienstplicht. Deze
man, die eenmaal de sergeantsstrepen op den mouw
had gehad, zou zich goschaamd hebben te laat op
het appèl te verschüneD, onbescheiden te antwoorder,
zond«r »twee woorden" te spreken en niet onmid
dellijk te gehoorzamen. Hg was onder de opgenome-
nen een van de beste, al had hjj dan ook misschien
de zwartste geschiedenisdoor goede leiding kon
msn all«s van hem gedaan krjjgen en zoo werd hjj
aangesteld om toezicht te honden op anderen, in
zekere mate die anderen te bevelen en hjj ge
voelde zich bjjna weder s rgeant.
Aan die werkinrichting was verbonden de verkoop
van het gefabriceerde ©n dageljjks trok onze man
met een wagengeduwd door twee wan oad9r zgn
bevel de stad in om hand-1 te drgv9ü aan de huizen
der ingezetenen. Hjj verkecht goed alleen kwamen
er wel eens aanmerkingen van mevrouwen over te
gvoo'e gemeenzaamheid met de dienstmeisjes (de
vrouwen waren de zwakke zjjde van den gewezen
sergeant 1) maar nimmer gedroeg hjj zich onbetame
lijk, nimmer onbescheideu of onbeleefd en niemand
bracht ooit eenige klacht in over te laat bezorgen
van het bestelde of vergeten van een boodschap of
wat ook.
Eens op een middag ik had het gero^gen juist
een bezoek te brengen aan den chef der inrichting
kwam onze man thuis ou het militair saluut
makende voor den directeur, overhandigde hjj dez^n
de ljj8t van het verkochte en oen zakje met geld,
den chef verzoekende het even t.e widen natellon.
Niet noodig, Kramer wjj willen 's mans
naam niet langer verzwijgen niet noodig, hoeveel
is er
Acht gulden veertig, mijnheer, tel n maar na.
Het is goed, Kramer, de dag is niet slecht.
Kramer bleef staan, in afwachting van het tellen
maar de chef zei: Ga maar heen, Kramer, h9t is
goed. En toen de man nog niet ging: >Ik vertrouw
het wel, Kramer, ge zjjt een eerljjk man."
Ik genoot bjj dat tafereel, maar toeu ik zag, boo
ean traan opwelde in het oog van den armen ver
worpeling, hoe hjj zich, plotseling vuurrood wor
dende, omkeerde, zonder zelfs te groeten, wat hij
anders nooit vergeten zou, toen kon ik niet nalaten
mijn vriend, den directeur, de hand te drukken,
zonder meer, want er zjja van die oogeublikken in
hot leven, dat d^r manschen keel in een zoodanigen
toestand verkeert, dat het maar beter is niet te
praton, tenzjj men voor zwakker op de zenuwen wil
aangezien worden dan van een man met een flinken
baard verwacht wordt.
Zondt ge het geloovon, lezer, van dat oogenblik
af is die man veranderd, workeljjk veranderd. Niet
dat hjj eerlijk is geworden, dat beho fde niet, hg
was hetde directeur der inrichting kende hem,
zjjn karakter, zgn geschiedenis, zjja fouten en
zijn deugden.
Neer, hg heeft het geloof in zich zelf terug ge
kregen, hjj höeft begrepen, dat het genot van ver
trouwen verplichtingen oplegthjj heeft gevoeld,
dat sommige dingen niet passen voor iemand, wiens
eerljjkheid, om zoo te zeggeü, openljjk erkend is
hij heeft gevoeld wat in den riddertjjd hjj gevoelde,
die door den vorst met den slag des zwaards was
begiftigd en hjj weet de sporon te hebben verdiend
en wenscht nu het hoofd omhoog en de gouden
sporen onbezoedeld te dragen. In een woordhet
is tot hem doorgedrongen, dat noblesse oblige.
Dat heeft dat ééae woord van welverdienden lof,
van werkeljjk gemeende hoogachting gedaan. Ib het
niet jammer, eeuwig jammer, dat het niet twintig
jaar vroeger gesproken werd; is het niet voor n,
voor mg, voor ons allen een aansporing om onze
woorden te wikken en te wegen en onzen lof vooral
niet te onthouden, daar waar er zoo weinig op ge
rekend wordt en waar bjj zooveel goed kan doen?
Er is te veel vleierg iu de wereld, te weinig goed
geplaatste aanmoediging 1
