1897 N°. 126.
Dinsdag 26 October.
84sle jaargang.
De uitgave dezer (Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prgi per kwartaal, zoo binnon als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommeri 5 cent; met bgblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Ad vertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmae te Botterdam qb verder
hg alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prjjs der gewone advertenliën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf vin driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, hu walg k*- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvragen om en vermolding van liefdegaven 5 cent per regel.
{neendtsAS van 9 uren op den dag der uitgave.
G0ESCHE
COURANT.
OPENBARE VERGADERING
va.n den
BAAD der tie meen te GOES,
op WOENSDAG den 27 OCTOBER 1897,
des namiddags te 3 i/8 uren.
Goes, den 23 October 1897.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Punt van behandeling
Benoeming leoiaar Hoogere Burgerschool.
Wekelijksch algemeen overzicht.
Er wordan pogingen aangewend om de werk
stakingen in KJiigeland, die nog steeds voort
duren, te beëindigen. In sommige Engelsche bla
den wordt het vooruitzicht op onderhandelingen
met de stakers geopend. De werklieden hebben
zich nooit tot de patroons gewend om eone samen
komst te houdenhadden zg dit gedaan dan zou
den deze niet geweigerd hebben.
Van dan Board o( Trade, een soort ministerie van
koophandel, is na een aansporing uitgegaan om te
trachten tot een schikking te komen. Zjj heelt ge
lijkluidende nota's gezonden aan de secretariaten
van de vereenigingen der patroons en der werk
lieden, die bp het machine-vak betrokken zgn, en
daarin gewezen op de treurige gevolgen, die voor
htt land voortspruiten uit het voortduren van het
geschil. Vervolgens wordt ter goedkeuring onder
worpen een in ruime trekken aangegeven grond
slag, waarop een conferentie zal kunnen plaats hebben.
Een der bepalingen is, dat niet zal worden aange
drongen op de onmiddeliyke inwilliging van den
eisch tot invoering van den achtungen werkdag,
zoolang de bespreking duurt. De bedoeling hiervan
is waarschijnïyk dat de arbeid zal worden hervat,
zoodra besloten is een bjjeenkomst van werkgevers
en werknemers te houden.
Intusschen mag men van deze en andere pogingen
tot beëindiging van den strijd niet veel verwachten.
Het volgende telegram uit Londen spreekt daarom
trent duidelgk genoeg De leden van de patroons-
vereeniging te Glasgow verklaien, dat er geen voor
uitzicht bestaat op het aannemen van het voorstel
van den Board of Trade omtrent hot honden eener
conferentie. Die tusschenkomst wordt niet noodig
geacht.
Met de eenheid van het Duitsche rgk gaat het
tegenwoordig niet naar wensch. In plaats van de
handen ineen te slaan en voort te bouwen op wat
men een kwart eeuw geleden verkregen heeft, ont
staat een geest van verdeeldheid. Vooral is dit waar
te nemen ten opzichte van 's Keizers vlootplannen
en de hervorming van de militaire rechtspleging.
Nog altgd wacht mon op de vervulling der beloite
van den rgkskanselier omtrent die rechtspleging.
De oorzaak hiervan schgnt te zgn dat de Keizer
Von Hohenlohe niet in staat wil stellen een zoo
danige hervorming bg den rgksdag in te dienen, al
voldeed die slechts aan de voorstanders van gema
tigde hervorming naar de eischen des tijcis. Hierdoor
zou het aanblgven vau den kanselier onmogelgk
worden en indien hg aftreedt, zal het de vraag zgn
of de Keizer iemand vinden zal, die de verantwoorde
lijkheid op zich durft nemen niet te voldoen aan
een zeer ernstig veilangen des volks en der vertegen
woordiging.
Door de benoeming van Von Bulow tot Duitsch
Btaats-secretaris van buitenlandsche zaken is eindeljjk
een eind gemaakt aan het voorloopig bestuur, dat
vier maanden heeft geduurd na de ziekte van Von
Maschall.
Begeren heeft in zake de rechtspleging een vaste
positie ingenomen, waarvan het niet zal afwgken.
Het wil zgn eigen militair hoog gerechtshof niet
opofferen, maar zal de openbare procedure behouden.
Hierin staat de Begersche regeering tegenover de
begeerte van Keizer Wilhelm en wanneer men weet,
dat de verhouding van Begeren tegenover Pruisen
niet altgd even hartelgk is, begrgpt men dat niet
licht zal worden toegegeven, te meer daar ook Von
Bismarck party trekt voor de Zuidelgke Staten tegen
over de Noordelgke.
Of de OostenrAJksehe premier graaf Badeni
zal aanblgven is no^ onzeker. Dinsdag had hg te Pest
een onderhond met Keizer Frans Jozef eu het is
nog niet bekend of hg bij deze gelegenheid zgn
ontslag al dan niet heeft ingediend. De verwachting
dat hg zal aanblgven begint weer een weinig veld
te winnen. In eene vergadering, die weer even
rumoerig was als vóór hot duel van Badeni, heeft
de Kamer van afgevaardigden een voorstel behandeld
om Badeni in staat van beschuldiging te stellen
wegens het uitvaardigen van het regeeringsbesluit
omtrent de taalverordening en omdat hg onwettig
geheime verordeningen aan de politie zond, ten einde
de vergaderingen der oppositie te belemmeren. Bij
hcotdelgke stemming werd niet 161 tegen 141
stemmen het voorstel van den afgevaardigde Herold
aangenomen om ovpr te gaan tot de orde van den
dag. De verwachting dat Badeni zal aanblgven
wordt versterkt door het plotselinge verstommen
dor geruchten omtrent een ministriëele crisis. Ver
schillende partgen beginnen sterk te verlangen naar
het einde van de lastige en onaangename positie,
waarin do vertegenwoordiging verkeert.
Teo gevolge van de bestaande onaenigheid staat
de staatsmachine als het ware s'il en om aan de
treurige verwarring een eincU» te maker, meent men
dat het vraagstuk der talen fl.nk en kloek in het
parlement moet besproken worden, opdat door wetre-
lgke regeling dit voorname struikelblok uit den weg
worde geruimd.
Ook Servië he^ft zgn kabinetscrisis gehad, die
naar het heet, op de volgende wgze is ontstaan. Koning
Alexander, terugkomende van een reisje, bevond dat
het verschil in meening tusschen het ministerie en
hem grooter is geworden gedurende zgn afwezigheid
en dat het radicaal getinte ministerie grondwets
herziening eiseht, terwgl do Koning liever een finan
ciële en economische reorganisatie zag ingevoerd,
mot groo4e zuinigheid om de middelen te vinden ter
nakoming der internationale verplichtingen.
De ex-koning Milan, die tege]gk,met den Koning van
een reis was teruggekomen, was ontevreden over het
ministerie, omdat het den Koning zgn reis naar
CettiDje had aangeraden en hem aanspoorde tot, een
huwelgk met de dochter van den Vorst van Mon
tenegro, een huwelgk dat Oostenrgk niet gaarne zag
en voornamelgk by Oostenrgk zoekt Milan zgn steun
voor Servië. Het ministerie is daarom heengegaan.
De gezant te Konstantinopol, dr. Wladan George-
witch, is reeds geslaagd in het formeeren van een
nieuw kabinet.
Maarschalk Blafcco, de nieuwe gouverneur van
Cuba is naar zgn post vertrokken. Hg verklaarde
vóór zgn vertrtk ren onbeperkt vertrouwen te bel
len in het nieuwe regime voor Ouba en in de nieuwe
militaire en politieke handelingen, die daarmei# ge
paard zullen gaan. Volgens hem is de autonomie,
die aan de Cubanen toegestaan zal worden, dezelfde
die do liberale partj wilde geven, toen zy Dog in
de oppositie was onder Gigasta. In dit epzicht hec-ft
de regeering den gouverneur de vrye hand gelaten.
Ten einde ra3er tyd to kunnen wgden aan de
politieke aangelegenheden van de kolonie, heeft maar
schalk Blanco generaals meegenomen, die als onder
bevelhebbers belast zullen worden met de militaire
actiën.
Voorzichtiger dan zgn voorgangers Campos en
We yler, wilde Blanco geen tgdstip aangeven, waar
op hij denkt op het eiland de rust en orde heisteld
te zullen hebben hg acht het al te gewaagd zich
in dit opzicht te laten binden. Een der generaals
meende, dat de troepen binnen zeven maanden zege
vierend zullen terugkeeren. Nog vóór het eind van
deze maand zullen 5000 man naar Cuba worden
gezonden en in den loop van November gaan er nog
15000 heen. Door deze versterking zal het leger
daar alsdan een sterkte hebben van 140000 man.
Generaal Weyler schgnt een eigenaardig begrip
te hebben van den soldatenplichtgehoorzamen.
Toen het nieuw opgetreden ministerie-Sagasta hem
terug riep, heeft hg geantwoord, dat hg zgne be
trekking niet wilde neerleggen voor hg een schrit-
telgke verklaring had, dat de orde in de vier weste-
lgke provinciën hersteld was. Deze werd hem ge
weigerd, waarom hg zgn voorloopigen opvolger ver
hinderde den eed af te leggen. Zgn officiëele op
volger zal hem nu bg zgn optreden de macht uit
handen moeten nemen.
Jl. Dinsdag had in het gebouw der Porte te
Konstantinapel de eerste bgeenkomst plaats van de
gevolmachtigden voor het vredesverdrag tusschen
Turkije en Griekenland. Er werd besloten elke
week drie zittingen te houden. De Grieksche afge
vaardigden erkennen dat de Turksche onderhande
laars hen m6t buitengewone beleefdheid behandelen.
Men vreest echter dat de Turken met al hun be
leefdheid wel iets in hun schild voeren en het er op
aan znllen leggen de onderhandelingen zoo lang
mogelgk te rekken. Ook de Grieksche gedelegeerden
gelooven niet, dat de besprekingen vlot van stapel
zullen loopen. Zg voorspellen zelfs dat de discussies
van znlk een langen dnur znllen zgn, dat dit jaar
niet aan de onderteekening van bet vredes-verdrag
valt te denken. De grootste moeiigkheden zullen
worden opgeleverd door de artikelen over de capi
tulaties en ovei den afstand van Thessalië.
Inmiddels vat de nieuw® Grieksche minister van
oorlog zgn taak met ernst op. Hg heeft o. a. een
commissie van hooggeplaatste officieren benoemd, die
een onderzoek znllen instellen naar de gebeurtenis
sen in den oorlog om de bekwame elementen te
scheiden van de onbekwame, en schuldigen aan eenig
misdrgf te straffen. Vorder is generaal Smolentz voor
nemens de wet op den algemeenen dienstplicht te
vei scherpen en zo te onttrekken aan den invloed
der partgen en aan de politiek en hij zal een einde
maken aan alle vrijstellingen, die door geld of in
vloed worden verkregen. Daardoor zal veel ontevre
denheid woiden verméden.
GOES, 25 October 1897.
Naar aanleiding van de vraag omtrent den
smid-wethouder te W. en on8 daarbjj ge
voegd onderschrift in ons nr. van 19 dezer, ont
vingen wjj van twee zyden inlichtingen omtrent
het verrichte smidswerk. Naar luid dier inlichtingen
is er niets geleverd, alleen is aan een kachel,
in gebruik bg het werkvolk van den aannemer in
quaestie, en aan een9 heistelling iets gerepareerd of
vermaakt.
Natuurlijk geven wij ons niet uit voor uitleggers
der wet; maar nu het ons gevraagd wordt, willen
wg ons gevoelen in dezen wel mededeelen, hierop
neerkomende, dat wg het genoemde werk niet zou
den durven rangschikken onder middellgke of on-
middellgke deelneming aan levering of aanneming.
Toch zgn wg het eens met de meening van een
der inzenders, dat de smid-wethouder op een zuiver
der standpunt blgft, wanneer hg zich vaa uergelgk
werk, ook al doet hg het eenvoudig ten pleiziere
van den aannemer, onthoudt. De lgn, waarop bg
dergelgk werk het begin van levering moet getrok
ken worden, is niet altgd juist aan te geven en een
bekend spreekwoord zegt»by twgfel onthoud u'\
Benoemd tot ontvanger der belastingen, invoer
rechten en acccjnzen to Hansweerd P. J. Bakker,
ontvanger te Weert.
Wolfertsdijk* De gemeenteraad benoemde Vrij
dagnamiddag tot lid van bet Bargorlgk Armbestuur
met 5 stemmen den heer A. Potop den heer S.
Kailewaard waren 2 stemmen uitgebracht. Deze be
noeming was noodig door hat niet aannemen door
den heer P. Nagelkerke van zjjne benoeming.
Verder besloot de gemeenteraad een aangeboden
lgkwagen a f 475 aan te schaffen en tevens om h»t
zoogenaamde vsoephuis" voor bergplaats van genoemd
rytuig in te richten.
I&ats. In de gemeenteraadszitting van Vrydag 11.
werd de begrooting voor 1898 in ontvang en
uitgaaf op f 4942,371/2 vastgesteld, met een post
voor onvoorziene uitgaven van f 145,32. Tevens
werd besloten om de 40 0 p c e n t e n op het per
soneel te big ven heffen.
De M. v. O. beeft bepaald, dat de 101 e -
li n gen der lichting 1898, die vóór hunne inlg-
ving bg de militie met guoBtig gevolg een examen
afleggen, waarvan het programma door don Minister
wordt vastgesteld, voor zoover zg daartoe geschikt
bevonden zgn en dit met de belangen van den dienst
is overeen te brongen, zullen worden ingelyfd bg
bet korps en geplaatst in het garnizoen hunner keuze,
en kunnen evoneens voor zoover dit met de be
langen van den dienst strookt, bg elkander gehuis
vest en desverkiazend^, zoo daartoe gelegecb dd be
staat, met elkander afzonderlijk spgzen.
Men verzekert aan de Ttlegr., dat de bezwaren,
ondervonden bg het vullen der patronen voor het
nieuwe geweer, thans overwonnen zgn. On
gevulde of onvoldoend gevulde patronen kunnen niet
meer voorkomen.
Het bericht in sommige dagbladen, dat bg
B. M. de Koningin het voornemen zoude be
staan om in den loop van 1899 de provinciën te
bezoeken, is naar men verneemt van allen
grond ontbloot. Een dergelgk voornemen bestaat
beslist niet.
In een opstel in een Eogelsch tijdschrift over
tering by vee, die op den mensch wordt over
gebracht, verklaart de heer James Long, dat wel
licht meer menschen jaarlgks sterven door het ge
bruik van melk, waarin zich deze suaolkiemm be
vinden, dan er zouden omkomen in een moordda-
digen oorlog. Zoo wreekt het >stei»miloos vee" zich
op den slachter. De heer Loog acht drie maatrege
len wensehelgk. lo. Stelselmatig toezicht en afmaken
van alle zieke dieren. 2o. Inenting met tuberculose
en onteigening tegen schadeloosstelling, indien het
dier niet herstelt. 3o. Het kosteloos verstrekken van
inlichtingen door regeerings-ambt9naren en het aan
moedigen tot afzondering van schgnbaar gezonde
dieren, welke niettemin aan tuberculose lyden.
De schrgver erkent de groote bezwaren, die de
booren vooral tegen het eerste artikfl zullen hebben.
Dat hg het niettemin aanbeveelt, bewyst, hoe groot
hg het gevaar acht.
Eene belangryke mededeeling werd door dr.
Berlioz, leeraar iu de bacteriologie aan de Ecole de
Médecine te Grenoble en directeur van het Bureau
d'Hygièae aldaar, geduan omtrent de hooge waarde
van het gebruik van gesteriliseerde melk
door kleine kinderen.
Sedert 1894 werd gedurende de maanden Juli,
Augustus en September aan kinderen melk ver
strekt, die gesteriliseerd was door ze gedurende een
balf uur in fl-sschen van 200 tot 250 kubiek cen
timeter inhoud tot een temperatuur van 110° te
verhitten.
De reeultaten waren gunstig, zooals de volgende
tabel, die wg aan La Nature ontnemeD, leert.
Ia 1894 stierven aan diarrbre op 1000 kinderen
beneden het jaar 66.8, in 1895 stierven 86 en in
1896 bedroeg dat getal 54 per duizend kinderen
beneden het jaar.
Op de 1000, mat gesteriliseerde melk gevoed,
stierven aan diarrhee in 1894 52.6, in 1895 42,2,
in 1896 16.1. Het gemiddeld is dus voor de met
niet gesteriliseerde melk gevoede joDge kinderen
beneden het jaar 68.93 en voor de met gesterili
seerde melk gevoede 27.96.
Deze cgfers geven te denken. Wenscbeljjk is het,
dat dergelgke proeven op groote schaal worden
voortgezet. Misschien gelukt 't dan de kolossale
sterfte van zuigelingen te beperken.
Ook te Londen is nu het gerucht opgedoken
dat dr. L e y d s naar Amsterdam wordt 's-Gra-
venhage bedoeld Red. N. R. Ctgaat als gezant
van de Zuid-Afrikaatsche Republiek. De Daily Mail
weet er zelfs bg te voegen dat dr. Leyds eene jaar
wedde zal krjjgen van 17,000 (204,000 gulden
Naar aanleiding van het op 20 Sept. jl. u i t-
r uk ken van twee patrouilles, van Kroeng Raba,
die bg Glé-Betoes en Mata-Ajer, in gevecht kwamen
met vyaodelyke benden, en waarbg van de eerste
patrouille, die den vgand verdreef, 0. a. sneuvelde
de gedetacheerde le luitenant J. van Greuniogen,
terwgl de tweede patrouille, van uit Kroeng Raba
verstrekt, overnachtte na den vgand verdreven te
hebben, in het terrein, schrgft da Java-bode
»De 26jarige luitenant J. van Greuniogen is weder
een der van bet Nederlandsche leger gedetacheerde offi
cieren, die de vgand tot slachtoffers schgnt nit te
pikken. De le luitenant C. F. A. Wegener (een
der gesneuvelden van de tweede patrou'dle) was al
jaren achtereen in Atjsh, eerst te Segli, later bg de
marechaussee, bg welk korps hg door zgn manmoedig
gedrag z ca de Militaire Willemsorde verwierf. Deze
werd hem eerBt den lOen Sept. uitgereikt.
>Deze keurbende staat thaos onder de bevelen
van den kapitein G. J. A. Webb, die er als luitenant
al bg ingedeeld is geweest en voor geen klein ge
ruchtje vervaard iö."
Men is, volgens het blad, weder den put gaan
dempen nadat het kalf verdronken ie.
»Had men na de verdigviüg van Toekoe Oemar
uit Lhong die plaats bezet gebonden in stede van
zich te nestelen in Lepong, dat door den Glé Loeda
pas veel bezwaarlijker te approviandeeren is dan
Lhong, dan ware aan Oemar de pas afgesneden naar
het tusschen beide plaatsen gelegen dal van Lam
Tih. Dit is een ware muizenval: een zeer smal pad
tusschen wigvormig naar elkaar toeloopende, steile
rotsen, vanwaar iedere troep met ploDgeerend vuur
weerloos vermoord kan worden. Kleinere afdeelingen
zullen er Bteeds aan klewangaanvallen blootstaan
cavalerie en grootere afdeelingen bieden den vgand
een te groote schgfen over de toppen heen is de
▼lugge, georienteeide en licht bewapende Atjeher
ons altgd de baas. Nu Oemar de positie bezet eu
versterkt heeft, zitten majoor Wichers met 1
bataljon te Lhong en majoor Christan met 1 batal
jon te Loküga, van waaruit zg vermoedelgk niets
zullen kunnen ondernemen."
Het Bat. Nbld. vreest, dat na al het voorgevallene
Toekoe Oemar moeilgker dan ooit zal te bereiken zgn.
»De oude kwaal, toch, heeft ons weer te pakken
gehad. Men was nl. gewaarschuwdhad berichten
van voorgenomen vgandelgkheden ontvangen zoo
althans de van verschillende zgden ontvangen mede-
deeliDgen niet liegen doch stoorde zich daaraan
niet en zond patrouilles op groote afstanden langs
wegen, die er als voor geschapen zgn, om den troep
in oen hinderlaag te doen vallen. Nu zal men ver
moedelgk weer zeer krachtig optreden docb, zooals
ik zei, het is te vreezen, dat Toekoe Oemar en zgn
benden dat optreden niet znllen afwachten.
>Hg kent ons door en door en zal van de oude
onuitroeibare fout, die door onze heelo geschiedenis
loopt, wel nu en dan op zgn manier profiteeren.
Volgens door de Deli-Ct. uit Atjeh ontvangen
telegrafische berichten zgn den 24sn September drie
compagnitëa van het 12e bataljon over zee naar
Lhong Vortrokkan, »eene nieuwe poging om Toekoe
Oemar den pas af te snjjden die, als bg dit verneemt,
zal trachten naar zgn verblgfplaats aldaar terug te
keeren."
