1897 N°. 124,
Donderdag 21 October.
84sle jaargang.
De uitgave dezer (Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomei bjj de heeren Nijqh Van Ditmar te Botterdam on verder
bg alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
Iiuiendlng van advertentlënyio* 9 uren op den
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjka- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent pei regel.
der uitgave.
(iOESCHE
C01 RMT.
jDwarskijkers.
De verkiezing te Sneek heelt aanlei
ding gegeven tot velerlei aanmerkingen op de
voorschriften, betreffende de invulling der stemkaar-
ten en het verschil van beoordeeling door de ver
schillende stembureanx.
De Zeeuw eisebt kalmweg bet volgende
>ln alle gemeenten behoorende tot *t district
moeten te 5 uur, bg de opening oen of meer
kiezers tegenwoordig zjjn en achter den voor
zitter slaande toezien of hg bij 't afroepen der
namen of 't geldig en ongeldig verklaren geen
abuizen begaat.
Eerst dan heeft men zekerheid en komt ook
't wetsartikel tot zgn recht waarin staat dat de
kiezer tegen de beslissing van 't stembureau kan
proteBteeren.
Hoe toch zal bg protesteeren wanneer hg do
kaarten niet zag.
Daarom a in elk bureau een paar dwarskgkers
geplaatst."
De Standaard is zoo verstandig van te begrgpen,
dat wetswijziging noodig is om kiezers van ver
schillende richting als controleurs aan te wjjzen.
En de al ot niet wenscheljjkheid daarvan daar
latende achten ook wjj wat de Zeeuw eischt thans
onwettig.
Uit art. 69 der kieswet bljjkt duideljjk, dat de
kiesverrichting on wat daartoe behoort geschiedt
ybuit&n de ruimte voor het publiek bestemdHet pu
bliek is dus eene bepaalde ruimte aangewezen en
wjj zouden meenen, dat eon stembureau volkomen
reebt beeft, ja verplicht is niemand toe te laten
om achter den voorzitter te gaan Btaan. Bg de
veelheid van politieke richtingen zou dit zeer hin-
derljjk kannen zgn, terwgl er bovendien bg ieder
dubieus biljet eene ongeoorloofde uitbreiding aan
de beteekenis der laatste alinea van art. 88 zon
gegeven worden, dat zegt: »de oudste der leden
van het stembureau ziet het biljet na", en aan de
voorlaatste alinea van art. 89, dat de beslissing
over de geldigheid van de biljetten alleen aan het
stembureau opdraagt.
En waar nu de Zeeuw zegt: »hoe zal een kiezer
protesteeren wmaneer bg de kaarten niet zag", daar
verwjjzen wg het blad naar de laatBte alinea van
art. 89, waarin uitdrukkelijk staat, dat de voor
zitter de redenen van fcwjjfel (omtrent eenig biljet)
en de beslissing onmiddellijk bekend maakt. Dit ge
schiedt natuarljjk ua gehouden overleg met de andere
leden van het stembureau en de kiezers worden
dus voldoende op de hoogte gesteld van wat op
het biljet onregelmatigs of strjjdig met de wet voor
komt. En art. 91 der wet kent den kiezers de be
voegdheid toa tegen de beslissing bezwaren in te
brengen, waarvan in het proces-verbaal melding
moet worden gemaakt.
Het komt ons dan ook voor, dat zelfs bjj de
tegenwoordige wet genoegzame waarborgen gegeven
zgn om het aanstellen van vdwarskjjkers" overbodig
te maken, althans wanneer men christelijk
genoeg is om aan te nemen, dat de leden van het
stembureau, mannen die door het vertrouwen der
bargerjj ook tot de taak van stemopnemers bjj ver
kiezingen geroepen zgn, niet voorbedachteljjk en uit
partjjzucht anders zullen handelen dan de wet hnn
voorschrjjft. Want en dit achten wg van de
opmerkingen in dezen het bedenkeljjkst het aan
stellen van >dwarskjjkers" is een klap in het aan
gezicht van de leden van het stembureau.
GOES, 20 October 1897.
In de najaarsvergadering der Prof.
Staten van Zeeland wordt een reglement aangeboden
betreffende den veeartsenjjkundigen dienst in de
provincie Zeeland, ter vervanging van het thans
bestaande. Hoofdstak II Yan laatstgenoemde, bevat
tende voorschriften omtrent den invoer van vee in
de provincie, wordt ingetrokken, terwgl in verband
hiermede enkele andere artikelen gewgzigd zgn.
Ged. Staten hebben verder van deze gelegenheid
gebruik gemaakt, om ook elders eenige gewenschte
veranderingen aan te brengen.
Bjj de voorgestelde regeling ver rallen de veeartsen
der 3e kl. en worden zjj tot de 2e kl. bevorderd.
Door deze wjjziging worden hunne jaarwedden met
i 100 vermeerderd; dat komt Ged. Staten gewenscht
voor, omdat de dienstkringen dezer ambtenaren in
het algemeen tot de minder lucratieve behooren
meermalen is het bezwaarlijk gebleken bjj vacatures
de plaatsen te ver rullen.
Het komt Ged. Staten billjjk voor, aan de thans
in dienst zjjnde veeartsen vergoeding te verleenen
wegens het gemis der tot nu toe ontvangen keur-
loonen, voor zoover het gemiddelde daarvan meer
bedraagt dan de hun tnans toegekende tractements-
verhooging. Tot uitgangspunt is genomen het jaar
1881, omdat in dat jaar een belangrijke reglements
wijziging in werking is gutreden. Voor zoover de
berekening bg enkele veeartsen niet over 16 jaar
kon loopen, is een korter termjjn tot grondslag
genomen.
Volgens den aangenomen maatstaf zullen als per
soonlijke toelage ontvangen: de veeartsen E. L. van
MervenLée f220, B. J. Vermande f SO, G. A. Blin-
denbach f415, M. Lncieer f 10, J. Z. Biscb f185,
M. van der Vliet f180 en J. A. de Graaff f70.
De voorgestelde regeling zal jaarlgks eene uitgave
eischen voor jaarwedden f 5200, persoonlijke toe
lagen, stel f300, reiB- en verbljjfkosten, stel f500
«amen f 6000terwgl in de eerste jaren hierbg te
rekenen zgn de bovenvermelde persoonlijke toelagen
tot een maximum van f 1100.
Wjj namen inzage van de proefbladen van het
Album van Goesdat dezer dagen door de firma F.
Kleeuweos <fc Zoon alhier wordt uitgegeven. Het
album bovat de navolgende gezichtenStadhuis en
Ned. Herv. Kerk, Groote Markt (Noordzgde), Tarf-
kade, Groote Kade, Joannes Antonides van der
Goevkade, Vlasmarkt, Lange Kerkstraat, Orgel in
de Ned. Herv. Kerk, Raadszaal, Sociëteit V. O. V.,
Garzapoortbrug, Ravelijn »de Grenadier", Noord
zijde Vest, WeBtwal, OoBtwal en Oostsingel, Villa
>Ma Retraite".
De keuze dezer gezichten is zeer te roemen even
als de keurige uitvoering van het Albnm. Menig
oud-Goesenaar zal er eene aangename herinnering
in aantrfffen, maar tevens verbaasd staan over de
schoonheid van sommige gedeelten der gemeente,
welke hem vroeger zoo riet opgevallen was, en die
te meer aan het licht komt als men, zooals hier ge
schied is, het juiste punt weet te vatten om die
schoonheid het best te doen uitkomen. Het Album
is vollediger en goedkooper dan vroegere verzame
lingen en de uitgevers mogen zich bereids in eene
groote belangstelling verheugen. Voor een geschenk
aan afwezige betrekkingen, zoowel als voor de tegen
woordige Goesenaars om het zelf in bezit te hebben,
is hot Album dan ook uitermate geschikt.
Dinsdagavond vergaderden de bewoners der
fs-Heer Hendrikskinderenstraat al
hier ter bespreking van de feestviering bg gele
genheid van het a. 8. kroningsfeest. Na een inlei
dend woord van den heer J. M. Kakebeeke werd
overgegaan tot het benoemen van een bestuur,
waarin gekozen werden dhrn. J. Th. Pilaar voor
zitter L. de Beste secretaris, D. D. van den Bout
penningm., F. Sturm en M. Hillebrand commis
sarissen. Dhr. J. M. Kakebeeke werd bg acclamatie
tot eer^-voorzitter gekozen. De beide eerstgenoemde
bestuursleden werden aangewezen als afgevaardig
den naar de feestcommissie, terwgl omtrent feest
viering, versiering etc. beBÜst zal worden waDnear
vanwege het hoofdbestuur een nader plan zal zjju
vastgesteld. Besloten werd om door wekeljjkscha
en maandeljjk8che bjjdragen te trachten de noodige
gelden te verkrjjgen.
Nadat de voorzitter de bewoners voor de ge
trouwe opkomst bedankt had, werd de bjjeenkomst
besloten met het staande zingen der volksliederen.
Ook de bewoners van den Opril der Groote
Markt, Magdalena-, Keizer-en Koningsstraat hebben
een bnurtcommissie opgericht, bestaande uit de HH.
J. de Jonge Jz., voorzitter, A. A. van Dellen, secre
taris, F. Q C. den Hollander, penningmeester, en
J. B. van Kalmthout en P. Kole Oz., commissarissen.
De beide eersten zgn afgevaardigden naar de Hoofd
commissie en de kosten zullen door wekeljjksche
contributiëa gevonden worden.
Uit Gravenpolder zendt men ons het volgende
ter plaatsing:
De raad dezer gemeente beeft onlangs met alge-
meene stemmen op één na het besluit genomen om
de opcenten op de hoofdsom der personeele belasting
met 10 te verhoogen. Dit is geschied met bet
oog op de financiëele regeling tusschen het rjjk en
de gemeente. Daar het verschil, dat de gemeente
voortaan minder zou genieten zonder verhooging
door opcenten, slechts f 50 zou bedragen, stelde een
raadslid vóór, indien dat tot Bteun der financiën
noodig was, om den hoofd, omslag te verhoogen,
daar die heffing toch nog 1/4 beneden het bepaalde
maximum bleef en naar zjjne meening de hoofd,
omslag de ingezetenen gelijkmatiger treft dan de 10
verhooging op de hoofdsom der personeele belasting.
Een gefortuneerde toch in eene kleine woning wordt
door de heffiog van de 10 niet getroffen en wel
door de verhooging van den hoofd, omslag.
De fiaanciëele regeling tusschen het rjjk en de
gemeente kan dus hier niet als maatstaf gelden en
was bljjkbaar een stok om mede te slaan.
De oad-Gommisgaris der Koningin
vna Zeeland, de heer Do Branw, zond hedan aan
de burgemeesters in Zeeland als contra-souvenir
zijn welgelijkend portret in kabinetsformaat en van
zjjne handteekening voorzien.
Aan de wed. van B. Klooster, in leven
brievengaarder, is een pensioen verleend van f 128
's jaars.
Uit Bergen-op-Zoom meldt men aan de N. R. Ct
De snikercampagne is nn veertien dagen geleden
begonnen, zeiden onder zulke gunstige weersgesteld
heid. Met het rooien der beetwortelen vordert men
flink, er is nu reeds gebrek aan scheepsruimte om
die geregeld te vervoeren. De verzending van pulp
is drukin vergeljjking met vorige jaren is dat
voedsel duur, de prjjs is daarvau thans f 1,50 per
1000 K.G. aan de fabriek.
Geljjk bekend is, is de verleden week overleden
Staatsraad mr. Des Amorie van der Hoeven
indertjjd van de Protestantsche tot de Room&che
kerk overgegaan. Omtrent dien overgang zeide de
beer Schaepman bg de begrafenis
»Tout passe, tout casse, tout lasse, Dien Beul
reste. Ook voor Des Amorie van der Hoeven is dat
woord geworden tot de werkelijkheid van het leven.
Toen het woord gekomen is, heeft hg niet geaarzeld.
Wat voorbjj was, heeft hg verlaten wat gebroken
was, heeft hg verbrgzeldwat hem vermoeid had,
wat hem belastte en belaadde, heeft hg afgeworpen,
en hij heeft zich gewend tot God. Hg heeft zgn
God gezien en zich gegeven, zich gegeven aan de
Moederkerk, aan de kerk van Christus, door welke
de denker en het kind verkrjjgen de zekere weten
schap der dingen, die noodig zgn ter zaligheid."
De toespraak, door den Commissaris der Ko
ningin in Gelderland, Zaterdag tot H.H. M.M. de
Koninginnen bg Haar aanzitten aan het feestmaal
in het provinciehuis te Arnhem gehouden, beant-
woorddo H. M. de Koningin-Regentes 0. a.
als volgt
>Ik zeg U van harte dank, Mjjnheer de Commis
saris, voor de hulde door U gebracht aan de nage
dachtenis van den overleden Koning. Wg zgn daar
voor zeer gevoelig, maar niet minder dank Ik U
voor de woorden in het bgzonder tot de Koningin
en tot Mg gericht.
Nog enkele maanden en Ik zal de taak neder-
leggen, Mij opgedragen door hot vertrouwen van
het Nederlandsche Volk. Ik acht mjj gelukkig te
kunnen verklaren, dat die taak Mg werd verlicht
door de groote li«fde, waarmede dat trouwe Volk
de Koningin en Mij steeds tegemoet kwam.
Daa-om en daa'door zal ik op het verleden met
dankbaarheid eu voldoening kunnen terugzien, met
dankbaarheid vooral, omdat in het heden de toe
komst ligt, en ik die vol vertronwen mag tegemoet
gaan in de vaste overtuiging, dat de band tusschen
Nederland en Oranje, tusschen het Nederlandsche
volk en mjjn beminde dochter hecht en onverbreke-
ljjk is.
God behoede Ons geliefd Vaderland en Onze
Koningin en schenke Zjjne rgkste zegeningen over
dit schoone ons zoo dierbare gewest."
Naar men aan de N. R. Ct. mededeelt, zou
de heer De Ram, lid der Tweede Kamer, niet
naar Suriname, maar naar Borneo op reis gaan. De
B.-o.-Zoomsche Ct. houdt echter het tegendeel vol.
De heer Pyttersen, lid van de Tweede
Kamer, heeft aan de Kamer kennis gegeven, dat bjj,
met het oog op de plannen der regeering tot con
centratie der landbouwbelangen, de behandeling zjjner
motie van orde, betrekkeljjk het toezicht op
de boter op dit tjjdstip ontjjdig acht en die
motie daarom intrekt. Zij zal nu van de ljjst van
werkzaamheden worden afgevoerd.
De Arnh. Ct. schrjjft
>Van verscheidene zjjden is beproefd, om ons
volkslied eenigermate om te zetten, zoodat het
toepaBseljjk werd op het geval, dat eene Koningin
regeert. Loffeljjk zgn die pogingen, maar een lied
dat nu eenmaal in het volk is vastgeworteld, kan
niet zoo gemakkeljjk worden veranderd.
De eenvoudigste manier om het toep&sseljjk te
maken zonder veranderingen in den tekst, hoorden
wjj bjj het bezoek onzer Koninginnen op 11. Zater
dag. Een straatzanger eindigde het meest misschien
zou men kunnen zeggen het eenig algemeen bekende
couplet met achter het woord vorst doodeenvoudig
in te laten volgen, om maat of melodie bekommerde
hjj zich niet: als bjj het woord vorst" had gezongen,
zeide hg erachter >in".
C'est simple comme bonjour."
Aan de Amst. Crt. wordt gemeld, dat aan het
Departement van Justitie hard gewerkt wordt aan
een algeheele herziening van het W e t b 0 e k
van strafvordering.
Door het Departement van Arbeid in Washington
is onlangs een statistiek opgemaakt omtrent
de 1 0 0 n e n die aan werklieden worden uit
betaald. Daarbjj bljjkt, dat de arbeiders in de Ver-
eenigde Staten het meest van allen verdienen op de
geheele wereld. Gemiddeld verdient een werkman
in Noord-Amerika f 860 per jaar. In Groot-Brittanje
is dat gemiddeld maar f 500, in Frankrjjk f 430, in
België f 410, in Duitschland f 385, in Zwitserland
en Oostenrijk-Hongarjje f 370, in Spanje en Rusland
nog geen f 300.
Het meest wordt dus verdiend ia Amerika en
Engoland, de landen, waar de machines oppermachtig
heerschen. Wat, vraagt de Amst. Ct.y zeggen de
arbeiders daarvan, die zich zoo verzetten tegen ds
machines? Tevens bljjkt uit deze cjjfers, dat boe
meer de rjjkdommen des lands worden ontgonnen,
hoe hoeger de loonen worden.
Wel geschikt om de gevoeligheid der Spanjaarden
te kwetsen, ofschoon men in alle landen hetzellde
verschjjnael zou waarnemen.
Uit Den Haag wordt aan de Telegraaf ge
schreven
In alle boekwinkels heb ik gevraagd naar het
portret van Wiebe Cnossen, den IJlster, die
met stoere Iriezigheid gedacht heeft>als ik niet
mcó mag stemmen, smiet ik jullie de heele boel in
de war," tenzjj een ander 't voor hem heeft ge
dacht, wat op hetzelfde neérkomt. En in de jongste
Wereldkroniek staat Wiebe's beeltenis ook niet. Vier
Sarah's zgn er in, vier van Sarah, die we allemaal
kennen en niet één van Wiebe. 't Ergste is, dat de
boekverkoopers, bjj wie ik zgn portret te koop vroeg,
veinsden den naam niet te kennen. Ik hoop ten
minste, dat ze 't veinsden om er maar af te zgn,
want welke kiezer weet niet, wie Wiebe ia, Wiebe
Cnossen, die den heer van Gilse belaagt en oorzaak
is geweest van het besteadigen van den arbeid eener
geloofsbrieven-commissie, die door het Wiebe-geval
aan den arbsid gekomen, verworden is tot een
scbrabjes-krabjes-vlekj es-commissie.
Zij heet druk aan het werk te zgn, deze com
missie in een der sectie-Kamers van het gebouw
der Tweede Kamer, met de Btembiljetten-anatomie.
Men zegt dat zjj wordt bggestaan door een chemi
cus, die te onderzoeken heeft of de scbrapjes, vlek
jes, van de kiezers, de stemopnemers of de Kamer
leden, die in de biljetten doende zgn geweest, af
komstig zgn. De chemicus schjjnt daartoe een middel
te hebben gevonden. Eetvlekjes b.v. houdt hg stellig
voor niet door kiezers veroorzaakt, 't Kan een waar
dig rapport worden. Blijft de conclusie zooals die
nu is, nl. invalidate, omdat Wiebe niet mee heeft
gestemd, dan acht ik een nieuwe verkiezing onnoo-
dig. Dan vrage men aan Wiebe plechtig»op wien
zoudt gjj hebben geBtemd, indien gjj gestemd had
dat"; dan stemt hij, in het geheim natuarljjk, met
een bïlleUvierge en wat hg dan zegt, dat gebeurt.
AIb 't dan zoo mocht geschieden, of op een andere
manier ik ben ook voor een nieuwe verkiezing
te vinden dat de heer Heemskerk de uitverkorene
wordt van Sneek en deszelfs Ommelanden, dan is
't jammer dat Sophocles dood is, want dan dient te
worden geschreven een vjjfbedrjjvige tragedie, waarin
't wee, wee, wee klinkt van den na jaren strjj-
dens om toegang tot een regeeringscollege eindeljjk
gekozen candidaat, die er worrlt uitgezet voor dat
bij er recht in is, en bg de Kameropening reeds
verscheen in den goudbastikten rok, degen op zjjde,
steek in de hand. Voor zulke gevallen dienen tra
gedies. Dennery zon er een melodrama uithalen met
Wiebe als »verraaier".
Kerknieuws.
Ned. Hervormde Tcerle.
Tot kerkvoogd alhier is herkozen de heer J.
Adam.
Bedankt voor het beroep naar 's-Heerenhoek
door dhr. J. Bnenk, cand. te Ede.
Wolfertsdijk. Maandag jl. werden de heeren
J. M. Parhan met 25 en P. J. van Damme met 21
stemmen als notabelen herkozen. In een v&catnre
werd gekozen de heer J. Meulenberg met 13 stemmen.
Beroepen te Biggekerke ds. B. M. Mantz te
Baambruggete Renesse en Noord wel ds. J.
Brink te Dongjumte Ossendrecht bij Bergen-
op-Zoom ds. A. J. Meerburg Snarenberg te Heumen
bjj Nijmegen.
Bedankt voor het beroep te Koljjnsplaat door
ds. J. Visser Kz. te Woudenberg.
Onderwijs.
Bjj het examen in de vrjje- en ordeoefeningen
ia te Rotterdam geslaagd de beer J. Huisson te
Koljjoeplaat.
