1897 N°. 123.
Dinsdag 19 October.
84ste jaargang.
LOTING
NATIONALE MILITIE
De uitgave dezer (Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjj» per kwartaal, zoo binnen als buiten GoeB, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmar te Botterdam en verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prjji der gewone advertentiën ie van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjkj- en doodberichten en de daarop betrekking hebbend3
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent pei regel.
Ensealing van advertenttSofiay 9 uren ep den dmg der uitgave.
U0ESCHE
OÖUIAYI.
OPENBARE VERGADERING!
van den
BAAD der Gemeente tiOES,
op DONDERDAG den 21 OCTOBER 1897,
des namiddags te 2 uren.
Goes, den 16 October 1897.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Punten van behandeling
1. Notulen der voiige vergadering.
2. Mededeelingen.
3. Ingekomen stukken.
4. Verzoek om eervol ontslag als leeraar aan de
H. B. S. van R. Snel en c. q. voorziening in
de vacature.
5. Adres G. M. Klemkerk.
6. Voorstel van burgemeester en wethouders om
trent vermindering van pacht S. Boone.
7. Rpkening Gasthuis over 1896.
8. Begrooting GasthuiR voor 1898.
9. B<grooting Burg. Armbestuur voor 1898.
10. Reclames Hoofdeljjken Omslag.
11. Teruggave betaalden Hoofdeljjken Omslag.
12. Af- en overschrijving begrooting 1897.
13. Begrooting der gemeente voor 1898.
Voor tweede u.ul wordt bekend gemaakt dat de
VOOR DE
VOOR DEZE GEMEENTE
door den heer Commimris der Koningin is bepaald op DON
DERDAG den 4 November 1397, des voormiddag* te ntgen ur^u,
te Goes, an dat die zal plaats hobben in de ZAAL BOVEN
DE KOOPMANSBEURS.
Da militieplicbtigeu worden opgeroepen ten gestelden dage,
are en plaatse daarly tegenwoordig te zijn, en redeaen ven
vrijstelling hebbende wegens broedurdienst of eeuige wettige
soon, op Msandag 1 November a. s, des voormiddags tusschen
9 en uren, ter Secretarie der gemeente daarvan opgaat te
doen, teueiude intijds de bewezen ea getuigschriften tot vrij
stelling te kunnen aanvragen en opmaken.
Goes, deu 16 October 1897.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS
Wekelijksch algemeen overzicht.
Het iB een gewoonte van de minister-presidenten
in Frankrijk om kort voor de bjjeen komst der
Kamers een redevoering te houden, waarin zjj hun
programma uiteen zetten en verdedigen tegen de
oppositie, die hun wacht. Ook de heer Méline heeft
deze gewoonte gevolgd en de redevoering, die hjj
in zijQ kiesdistrict Remiremont heeft uitgesproken,
iB des te belang) jjker, omdat zjj is gehouden aan
den vooravond der algemeens verkiezingen. De in
houd dier redevoering mag ongetwjjfeid ais toepasse
lijk beschouwd worden ook op andere landen dan
Frankrjjk. De heer Méline viel heftig uit tegen de
radicale partjj, wier eenig program, naar hg zeide,
steeds geweest was de gematigde ministeries omver
te werpen om zelf aan de regeering ie komen. Op
grond hiervan noemde hij als de voornaamste taak
bij de aanstaande verkiezingen de vorming van een
werkeljjke regeeringsmeerderbeid in het parlement.
De regeeringen kunnen niet regeeren als zjj onop
houdelijk haar bestaan verdedigen moeten tegen de
oppositie, die loert op alle gelegenheden om haar
ten val te brengen. De Kamers kunnen geen wetten
maken, omdat de partgen, stoutmoedig geworden
door de zwakheid der meerderheid, onophoudelijk
itrjjden om de oppermacht. Zoo overstroomt de
staatkunde alles en maakt zij ernstigen arbeid vol
slagen onmogeljjk.
Verder besprak de premier nog de buitenland-
sche staatkunde. Hg bracht hulde aan den heer
Hanotanx en aan bet Europeesch concert, dat thans
een levende, handelende werkelijkheid is geworden.
De samenwerking van geheel Europa is een gewich
tige gebeurtenis voor de geschiedenis en opent ren
hoopvol verschiet. De heer Méline gebruikte de
bekende woorden van Czaar Nicolaos IInation
amie et alliéedie door de vergadering stormachtig
werden toegejuicht. Zij nam een motie aan, waarin
zjj het tegenwoordig ministerie een laDg leven toe-
wenschte en zich gelukkig piees, dat de kiezen
vau Rerimont aan de republiek een staatsman heb
ben gegeven, waarop zjj terecht trotseh is. De heer
Méline was diep getroffen door deze hulde aan zjjn
persoon.
De werkstakingen in Hngeliod nemen een be
denkelijk karakter aan. Thans hebben ook de Lcn-
deniche ketelmakers besloten het werk neer te
leggen, omdat de patroons den werkdag van negen
oren weer willen invoeren en zjj den achturigen
ei8chen. De stakers zullen een niet onbelangrjjken
steun ontvangen van de werktuigkundige arbeiders
en van de machinisten der locomotieven. Reeds is
een som van 186,000 tuiden ter hunner beschik
king gesteld, terwjjl alle werklieden-syndicaten te
Londen wekeljjks per hoofd 12 i/g cent bjjdragon voor
uitkeering aan de stakers. Hiertegenover slaat dat
ook de patroons steun] g« kregen hebben. De scheeps
bouwers hebben zich aan hunne zjjde geschaard
door een lock-cut (staking door de werkgevers) aan
te kondigen. Door enkele firma's is de staking reeds
uitgesproken, waardoor een groot aantal werklieden
getroffen zjjü.
Vele fabrikanten zjjn reeds weer tot den negen-
urigen werkdag teruggekeerd. De ervaring heeft
bewezen zoo schrijven de eigenaars van een fa
briek te Londen dat het werk, volgens dit systeem
verricht, meer kost dan anders, in weerwil dat onze
nieuwe fabrieken en moderne machineriën meer oeco-
nomisch werken dan vroeger. Ook hebben we meer
last dan to voren van de inmenging der verschil
lende ambachtsvereenigingen in de regeling en ver
deeling van od8 werk. De overtuiging, dat ons eigen
bestaan afhing van de vrijheid in het drijven en
het onbeperkte beheer onzer fabrieken heeft ons
zonder aarzeling er toe gebracht ors lot te verbin
den aan dat van den patroonsbond.
Omtrent de voorgenomen staking der spoorweg
beambten valt mede te deelöD, dat zjj in een ver
gadering te Birmingham aan hunne directies een
ultimatum hebben gesteld. Hun eisch is, behoudens
voor enkele beambten, den achturigen werkdag en
afzonderlijke betaling voor overwerk en Zondags
dienst. Aan de spooiwegbesturon is een termjjn ge
steld voor hun antwoord, waarna de beambten weer
bjj elkaar zullen komen om over dit antwoord te
beraadslagen.
De patroons der katoen-spinnergen hebben te
Manchester vergaderd en de voorgestelde verlagiug
van bet loon met 5 pet. goedgekeurd. Aan de ar
beiders zal nu kennis worden gegeven, dat do ver
laging wordt ingevoerd en deze zullen nu eveneers
vergaderen om hunne houding tegenover hunne pa
troons te bepalen. Het patroons verbond van de ka
toenwevers wil aan deze loonsbeweging geen deel
nemen.
Tusschen Zweden en Moorwegen bestaat
sedert geruimen tjjd een oneenigheid, die met den
dag in heftigheid toeneemt. De Noren eischen geljjk
stelling met de Zweden zjj willen niet dat de be
langen der Noren in het buitenland worden behan
deld door Zweedsche consols en verlangen eigen
consulaten en een eigen Noorsche vlag, zonder het
Unie-teeken. De Noorsche vertegenwoordiging heeft
reeds een paar malen daarop betrekking hebbende
besluiten genomen, die door den Koning evenwel
niet zjjn goedgekeurd, zoodat zjj buiten werking
bleven. Het Shorthing (de Kamer) heeft den KoniDg
daarover hare ontevredenheid te kennen gegeven
door het schrappen van aanzienljjke sommen op de
civiele lijst; het jaargeld van den kroonprins werd
zelfs geheel ingehouden. De jongste verkiezingen
zjjn zeer in het voordeel der radicalen afgeloopen,
deze rekenen er zelfs op dat xjj in do Kamer over
twee-derde der itemmen zullen kunoen beschikken
en daardoor in staat zullen zjjn veranderingen aan
te brengen in de grondwet. Als zeker mag worden
aangeDonaen, dat de besluiten, die reeds tweemaal
door de Kamer zjjn goedgekeurd, doch door den
Koning vernietigd, thans voor de derde maal een
meerderheid znllen verkrpgen, zoodat zjj dan toch,
niettegenstaande het verzet des Konings, kracht van
wet hebben.
Het is dus te wachten, dat ook deze landen een
tjjd van 8trjjd en moeite te gemoet gaan. De Zweden
bereiden zich reeds voor op de gevolgen dezer
zonderlinge verhouding en versterken voorloopig het
eiland Gothland.
De pogingen tot het slniten van een definitieven
vrede tusscben Turkije en Griekenland worden
jjverig voortgezet. De Enropeesche diplomaten schjj-
nen in het algemeen nog al ingenomen te zjjn met
d»n uitslag der onderhandelingen, die te Konstan-
tinopei door de gezanten der mogendheden met
Tewfik-Pacha worden gevoerd. Door hun volhouden
is reeds verkregen dat de Porte heel wat van bare
eischen heeft laten vallen. Het zal prins Maurocor-
dato en den heer Stefano, die naar Koaetantinopel
zjjn vertrokken om den vrede te sluiten, niet moei-
lgk vallen overeen te ko ien met de ministers van
den Sultan, maar tot hiertoe is het definitieve
tractaat nog niet gesloten. De militaire attachés zjjn
naar Thessalië vertrokken en hopen het eens te
worden over de afbakening der grens, doch ton op
zichte der capitulation, die de gezanten tot hiertoe
buiten bespreking gelaten hebben, is nog geen
eenstemmigheid verkregen. Do gezanten hebben de
Grieksche regeering, die den terugkeer verlangde
van Griekscho inwoners naar Turkije, geantwoord,
dat de Turksche regeering weigert op grond, dat
de wederinstelling der consulaten volgens de vredes
voorwaarden niet verplicht is. Ook dit pnnt moet
dus nog geregeld worden.
Met de oplossing der Cretenzer-quaestie zal
eveneens een aanvang worden gemaakt en wel door
de Porte zelf. De Sultan, die bjj den aanvang van
den oorlog reeds in beginsel de autonomie van Greta
had aanvaard, stelt thans de benoeming voor van een
Christen-gouverneur door de mogendheden, doch hg
wil dat de Christenen en Mohammedanen door Turk
sche troepen zullen worden ontwapend en dat de
gezamenlgke troepen zullen staan onder bevel van een
ÈuropeeBch generaal in Turkschen dienst. Dezen voor
slag zullen de mogendheden echter waarsehjjnljjk niet
aannemeD, omdat daardoor de Kretenzers tot nieuwen
opstand zonden geprikkeld worden, en da vrede, die
vooral voor Creta zoo zeer gewenscht is, nog langer
op zich zon doen wachten. Nog nooit te voren heeft
men zulk een ellende op Creta gezien. Zalfs uit
vroeger rjjke provinciën hoort men dagelgks do wan
hoopskreten op3tjjg6n der hongerende bevolking. De
oogst kon niet binnen gebracht worden en de winter
dreigt met nieuwe ellenden. De zelf karig betaalde
Turksche troepen worden bij de uitdeeling der maal-
tjjden omringd door honderden hongerige vrouwen
en kinderen. Wat uit de magazijnen gestolen kon
worden is reeds lang opgeteerd en eiken dag ver
meerdert de nood, waardoor de Turken zoowel als
de Grieken zeer verbitterd zijn tegen de mogendheden
wegens het uitstellen van de oplossing der Cretenzer
quaestie.
Omtrent Spanje is te melden, dat het antwoord
op de nota van generaal Woodford, den gezant der
Vereenigde Staten, door da Spaansche regeering is
vastgesteld. Zjj zegt daarin, dat zjj zonder den juisten
datum van het einde van den veldtocht op Cuba te
kunnen vaststellen, dit einde met ver moer verwjj-
derd acht on dat zij vóór Januari a. s. administra
tieve en economische onafhankelijkheid aan hetei'and
zal schenken. Zjj voegt er bjj dat het werk d*r
pacificatie veel sneller zou zjjn gegaan zonder de
hulp, die Amerika aau de opstandelingen heeft
verleend.
GOES, 18 October 1897.
Bjj de behandeling in de He Kamer van het
rappoi t der commissie in zake de verkiezing te
Sneek is, vooral van de zgde van dr. Kujjper, groote
nadruk gelegd op het democratisch belang om het
geheim van de stemming te verzekeren" en gewezen
op de noodzakelijkheid om op dien grond elk biljet,
waarop iets anders cf iets meer is gedaan dan een der
witte vakjes zwart gemaakt, ongeldig te verklaren.
Vooropstellende, dat, waar eenmaal de wet alle
bjj voegingen of invulling op een andere dan de
voorgeschreven wjjze verbiedt, ook naar onze meening
de van dit voorschrift afwijkende biljetten ter zgde
gelegd moeten worden, zien wij toch niet in, dat
hierbjj het geheim van de stemming zoozeer be
trokken is.
Wat kan do kiezer met zeker kenmerk of bjjvoe-
ging beoogen Hoogstens, dat de ledon Tan het
stembureau kunnen zien op wien hjj gestemd heeft,
en dan dient hjj die leden nog daarvan eerst op de
hoogte te stellen. Maar welke aanleiding kan de
kiezer daartoe hebben, vooral nu hjj vooraf weet,
dat zjjn biljet er ongeldig door wordt en bjj dus
eigenlijk niet stemt
Het komt ons voor, dat men in dezen veel verder
gaat dan de bedoeling der wet, nu men zelfs gaat
spreken van kleine krassen, met een nagel of pun
tig voorwerp" aangebracht, van kleine ljjnen of
vlakken, die door het uitschieten van het potlood
kunnen ontstaan zjjn. Ieder, die weet hoe onhandig
vele kiezers bjj do invulling van het biljet te werk
gaan en hoe velen bnnner zelfs niet weten wat zjj
eigenljjk met het biljet doen mosten, zal volkomen
begrjjpen, dat die kleinn onnauwkeurigheden zonder
eenige bedoeling of beteekenis zjji, en waar moet
het been ais een Kamer van 100 o/er dergeljjke
kleinigheden gaat beslissen en de een, zjj het te
goeder trouw, wel eens wit zal noemen wat de
ander zwart acht
Ons dunkt, de Kamer heeft sich met de Soeeksche
aangelegenheid op een verkeerd terrein begeven, nu
zjj de quaestie nog verder haeft uitgestrekt dan tot
wat werkeljjk quaestions was.
Maar vooral is de Saeeksche verkiezing een bewjjs
van de hoogst ondoelmatige wjjze van
de nieuwe stemming, die in soortgeljjke gevallen tot
d«n meeat afk^urenswaardigen partjjzuchtigen uitleg
der stemming aanleiding kan geveü, en volkomen
eens zijn wjj het met de Midd. Ctdie in haar
jongste no. zegt:
»Het is nu te meer te bejammsren dat men bet
huidige stelsel vau Btemmen beeft aangenomen en
niet het vroegoro behouden, dat elk kiezer den naam
op het biljet moet schrjjvenmaar dan op het stem
bureau zelf, in het hokje, waarin men thans den
begeerden candidaat moet zwart maken."
En voegen wjj erbjj voor verreweg de meeste
kiezers ook voor de min Ier ontwikkelden, zal het
veel gemakkeljjker zjjn een naam op het biljet te
schrjjven dan de schijnbaar eenvoudige, doch inder
daad veel ingewikkelder h indeling, die de kiezer thans
te verrichteu heeft. Het is waar, dat dan uitgesloten
zijn wie niet schrjjven kunnen docb het kunnen
schrjjven van een naam, hoe gebrekkig ook, is toch
waarljjk geen to groote eisch voor de »geschiktheid"
dor kiezers, die de wet vordert.
Bijjkens achterstaande advertentie zijn op het
»Slot Ostende" alhier ter bezichtiging gesteld wen
dertiental stalen van hout - en marmerschil
dering, vervaardigd door dhr. J. W. de N e v e
van Wissekerke, die eerlang te Middelburg een
cursus zal openen in bout- en marmerschilderen.
Deze stalen geven het bewijs dat de natuur zoo
getrouw door de kunst kan worden nagebootst, dat
zjj als bet ware niet van elkaar te onderscheiden
zjjn. Een bezoek aan deze expositie kunnen wjj
belanghebbenden ten zeerste aanbevelen.
In eene Zaterdagavond in »de Prins van
Oranje" gehouden vergadering, welke werd bijge
woond door 23 personen, is voor de feestvipring in
1898 eene buurtcommissie voor de Nieuw-
8 t r a a t gekozen, bestaande uit de hh. J. Molhoek,
voorzitter, D. Th. v. d. Vjjver, secretaris, J. B.
Hujjssp, penningmeester, A. Lindhout en J. Adriaanse,
commissarissen, terwjjl als afgevaardigden voor de
algameene vergadering van de hoofdcommissie zjjn
gekozen de hh. Molhoek en Van de Vjjver.
Met ingang van 1 November zjjn verplaatst
van Hansweerd naar Harlingen de veiific. K. A.
Schuil; van Hansweerd naar Maassluis de komm.-
verific. 8e cat. J. F. T i e m e jj e rvan Bergen-op-
Zoom naar Hansweerd de komm.-verific. 3e cat.
J. Z n i d e m a.
De officier van administratie le kl. D. G.
Krol van der Hoek, bestemd voor den dienst
in Oost-Indië, zal in het begin der volgende maand
derwaarts vertrekken.
Men schrijft in Holi. bladen
Ged. Staten van Zeeland zjjn voornemens aan de
Prov. Staten een voorstel te doen een derde
snelvarende boot aan te schaffen ten be
hoeve van den provincialen stoombootdienst op de
Wester-Schelde. Wanneer men rekening houdt met
de omstandigheid, dat de provincie Zeeland, uitge
zonderd de eilanden Walcheren en Zuid-Beveland,
nog betrekkeljjk geïsoleerd ligt, zal dit voorstel bjj
de Statenleden wel een gunstig onthaal vinden.
Het gebeurde toch meermalen, d-t tengevolge van
de slechte correspondentie met de booten vau den
provincialen stoombootdienst een vooraf bepaalde
reis der bewoners van Zeeuwsch-Vlaanderen g heel
moest worden veranderd en vertraagd werd omdat
te VliB8ingen de aansluiting naar Holland, w rd ge
mist. En waar nu Ged. Staten trachten door het
geregeld Jin de vaart houden van snelvarende boo
ten het isoleeren zooveel mogelijk op te heffeD, mag
hun pogen in dezen niet anders dan met vreugde
worden begroet.
Menigeen zal er door gebaat zjjn en menige ge
gronde klacht zal achterwege kunnen bljjven,
De (in ons vorig no. medegedeelde) opbrengst
der R jj k s m i d d e 1 e n is, volgens dan jongsten
maandstaat, over September weder f 562,000 bjj
het vorig jaar ten achter gebleven. Wel is uit de
successierechten 11/4 ton, uit de posterjjen f 37,000,
uit de loodsgelden f 16,000, uit de rjjkstelegraphie
f 12,000 en uit de invoerrechten f 17,000 meer in
gekomen, maar de directe belastingen gaven f 356,000
en de accijnzen f 890,000 minder. Wat de laatste
betreft was het de suiker, die 4tys ton ten achter
bleef en bjj de directe belastingen gaf het perso
neel 4 ton minder.
Over de eerste 9 maanden des jaars is aldus een
achterstand van 37 ton bij 1896 en van 6 millioen
bjj de raming voor bet geheele jaar. Een bedrag
van t 2,167,000 komt daarvan in October terecht,
omdat in die maand door de snikerfabrikanten en
raffinadeurs die Bom moet worden aangezuiverd,
waarbij in November nog f 186,000 komt. De ove
rige 81/g millioen komen ook allengs in de praktjjk,
daar zij hoofdzakelijk bestaan uit nog te betalen
termjjnen van de personeels belasting, welke iu ruime
bedragen in de laatste maanden des jaars bjj da
ontvangers worden gebracht.
Onlangs werd door een inzender in oen der
katholieke bladen de wensch geuit, dut militairen
voortaan afzonderlijk zullen moeten reizen. Nu was
