1897 N°. 118.
Donderdag 7 October.
84stc jaargang.
De November-Veemarkteu
BRAN l) W E E R
De aitgave dezer f Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommer» 5 cent; aaet bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de beeren Nijgh Van Ditmjr te Botterdam ax verder
hij alle Boekverkoopen o* Brievengaarder».
InaendlnK van advertentlSiivio* uren 09 den dag der uitgave.
Do prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prys
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjk#- en doodberichte» en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 2*1 c
Aanvrage?» om en vermelding van liefdegaven 5 cent pei regel.
GOESCHE
COURANT.
TE GOES
zullen dit jaar gehonden worden
op Dinsdagen den 9, 19, 93 en 30
van die maand.
Goes, den 2 October 1897.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
W13SSELIN K.
De Secret ma
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS
De lotelingeu 1 ingeschrevenen voor de
worden hiermede herinnerd, dat zy, redenen van vrijstelling
hebbende, deze ter Secretarie moeten opgeven voor of op Vrijdag
deu 15 October aanstaaude.
Zij, die zich leroepeu op ziekelijke gesteldheid of gebreken,
moeten dit staven door eeue verklaring van den geneesheer
der gemeente.
Goes, 2 October 1897.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS
GOES, 6 October 1897.
Van de vergadering der anti-revoluti-
onnairen, die niet gediend zijn van dr. Kuypers
leidinggeeft de Nederl. (van Lohman) het volgende
bericht
Da vraag of voor die anti-revolutionnairen, die zich
niet by de georganiseerde party onder dr. Kuyper
wenschen aan te sluiten, eigen organisatie gewentcht
is, was, na de houding welke de georganiseerde
party tjjdens de verkiezingen tegenover de vry-anti-
revolutionnairen heeft aangenomen, nauwelyks eene
vraag meer.
Opgeroepen ter vergadering waren »die anti-revo-
lntionnairen, die wel staan op den grondslag der
anti-revolutioonaire beginselen, neergelegd in het
program van 1878, maar zich niet wenBchen aan te
sluiten by de anti-revolutionnaire party, zooals die
thans optreedt onder leiding van dr. Koyper."
De vergadering, die viij talryk bezocht was, be
sloot met unanieme stemmen tot het vormen van
een eigan organisatie. Hoewel niet een der aanwe
zigen eenig bezwaar opperde tegen het program
van 1878 als zoodanig, was toch de overgroote
meerderheid van meening, dat het vormen van eigen
organisatie tengevolge moest hebben een nieuwe
formuleering van de sinds 1878 beleden beginselen,
omdat een program kan beschouwd worden als het
eigendom te zyn eener party. Het ontwerpen van
zulk een program, met het doel om dit later aan
de kiesvereenigingen voor ta leggen, is opgedragen
aan eone commissie.
Het Haagsche Dagbl. weet mee te deelen, dat de
vergadering werd bijgewoond 0. a. door de Kamei-
leden jhr. mr. A. F. da Savornin Lohman, mr. W.
K. F. P. graaf van Bylandf, mr. F. D. graaf Schim-
melpenninck en mr. O. J. H. graaf van Limburg
Stirum, benevens de heeren J. D. baron van Wasse-
saer van Rosande en prof. dr. S. D. van Veen.
In een broodpraatje in de Ned. Bakkerscourant
wordt erop gewezen dat geen enkel vak zóó on
vatbaar voor den vooruitgang is, als dat der brood
bereiding. Niettegenstaande geleerde en onge
leerde menschen erop uit waren, nieuwe methoden
te vinden, waardoor een voedzaam brood zou wor
den verkregen, is het over het algemeen by het
oude gebleven.
Waaraan ligt dat
Zou het bakkersbedryf waarlyk zoo conservatief,
en van iedere nieuwe zaak afkeerig zyn?
Neen, daarin is de oorzaak niet te zoeken, wel
echter ergens anders, en wel in den smaak van
bet publiek.
Het volk, het publiek in het algemeen houdt
zich tegenover de verschillende nieuwigheden op het
gebied der broodbereiding steeds afkeerig.
Zien wy een dertig jaren terug, dan ontmoeten
wy den beroemden scheikundige, J. van Liebig,
bezig, een rationeele methode van broodbereiding
te vinden.
.Hoogere voedingswaardegeen verlies van voe
dende bestanddeelen by da gisting, dat was het
doel, dat hy zocht te bereiken doob tevergeefs.
De volgende, die zioh met de verbetering der
broodbereiding bezig hield, was Graham, wiens naam
in het Grahambrood voor een klein gedeelte van
bet publiek voortleeft.
Verdere pogingen om een andere bereidingswijze
van het brood in te voeren werden in den laatsten
tyd beproefd door Steinmefcz en Gelinck.
De allerjongste poging is de methode-Avedyk.
Tot het toepassen van deze methode heeft zich
in Engeland reeds eene maatschappij, »N. A. P.
Bread Company limited", gevormd, met een kapitaal
van 8 millioen gulden.
Het nieuwe in deze methode, die een omwente
ling in de broodbereiding beteekent, bestaat hierin,
dat men daardoor in staat is, het geheele graan in
een zeer fijn deeg om te zetten.
Te dien einde wordt de beste tarwe of rogge
gewaseeben, vervolgens eenigen tyd in water geweekt
en ten slotte in eon gepatenteerde, op een grooten
koffiemolen gelijkende machine, door middel van een
vermalings-, wals- on bevochtigings-proces in een
enkelvoudige bowerking in een zoo fyn deeg omge
zet, dat er ge n spoor v&d de hout,deelen, zemelen
genaamd, voor het oog zichtbaar blyft.
Het brood, van dit deeg bereid, bevat alle eiwit-
houdende zelfstandigheden zoowel als de phosphaten,
in het tarwe- of roggegraan aanwezig, welke ver
schillende voedende bestanddeelen, door de natuur
in zoo overvloedige mate in den graankorrel samen
gevoegd, zóó bereid worden, dat ze door de spijsver
teringsorganen daaruit afgescheiden, opgenomen en
verteerd kunnen worden.
Zondagsrust en Zondagswet is het
onderwerp van een opstel in De Tijdspiegeldoor
mr. H. Ph. de Kanter. De bekende gebeurtenissen
in Haarlem, waar de burgemeester van de Begeering
de uitnoodiging kreeg zich verder te onthouden van
uitvoering der Zondagswet, bewezen nogmaals dat
de wet verouderd en totaal onbruikbaar is geworden.
De grondslag van de wet: de behoefte aan plicht
matige viering van den dag des Heeren", zooalB man
in de toelichting tot de wet van 1815 lee9t, bestaat
by do overgroote meerderheid des volks niet meer.
Maar daarmee is nog niet verdwenen de maatschap
pelijke behoefte aan Zondagsrust.
By dit gedeelte van zyn betoog legt de schryver
vooral den nadruk op de hygiënische argumenten.
Op grond van de uitspraken van wetenschappelijke
mannen wjjst by aan hoe de termyn van 7 dagen
niet toevallig zoo is gesteld door de oude volken.
De proeven in den jongsten tyd genomen hebben ba-
wezen dat het organisme van liet menschelyk lichaam
een rustdag eischt eens in de zeven dagen. Het is
een natuurwet.
Hoe daar nu verbetering in te brengen In ver
schillende indu8tri»Ön kunnen groote verbeteringen
aangebracht worden. Maar daarnaast zyn er vele
die ook Zondags moeten worden voortgezet. Wanneer
nu maar gezorgd wordt dat het Zmdagswerkenda
personeel niet hetzelfde is, dat reeds de geheele week
gewerkt bteft en ook de volgende week weer werken
moet, dan is op dit punt gedaan wat ixogeljjk was.
De conclusie van den schryver is: vooralsnog geen
dwingende wet, maar samenwerking van overheid en
particulieren om door daad en voorbeeld zooveel
mogeljjk Zondagsrust te maken tot een der zeden
en gewoonten van oas volk. En om dit doel te be
reiken af en toe, als het pas geeft, een dwingende
bepaling om het egeï^me te beletten de Zondags
exploitatie van anderen voort te zetten.
Door de Nederlandscbe regeering is de heer
W. M. G e i 11officier van gezondheid le klasse
by het Indische leger, thans met verlof hier te laode
en woonachtig te Nisse, benoemd tot afgevaardigde
voor Nederland en koloniën op het 11 Oct. a. 8. te
Berljjn te openen lepra-congres. De heer Geill
heeft bijzondere studie gemaakt vau de lepra (me-
laatschbeid).
KJlewoudediJk. Met ingang van 16 October
a. 8. is alhier tot brievengaarder aangesteld W. J.
van Waardenburg, thans postbode te Dinteloord.
Met ingang van 15 October a. b. is benoemd
tot kommies-ontvanger voor het ^grenskantoor Ie
cat. te Bath M. Hofstee, thans in dezelfde be
trekking 2e cat. te Kapellebrug.
Tegen 1 November a. b. is 0. a. verplaatst
de kommies by 's rijksbelastingen B. 't H a r t van
Axel naar Hansweerd.
De conducteur der artillerie J. H. L a u r e t
te Ellewoudsdyk, is in geljjke betrekking overge
plaatst naar Weesp.
Door een correspondent en vertegenwoordiger
van een Nederlandsch blad werd dezer dagen de
volgende circulaire verzonden
Reeds langen tyd dacht ik over een middel het
blad, waaraan ik werkzaam ben en door u gelezen
wordt meer bekend te maken.
Nu gelukte het my eenigen tyd geleden een sigaren
fabrikant te bewegen een nieuw merk (naam van
het blad) te fabriceeren.
Deze sigaar, van f 2,50 per kistje, die ik eenige
koeren rookte, ïb geurig, niet te groot noch te klein
en is beter dan menige sigaar, die dnurder betaald
wordt.
Om dsn fabrikant daartoe te bewegen waren eenige
kosten noodzakelijk als het maken van phototypen
van het dagblad, cliché's etc.
Zoudt u genegen zjjn eenige kistjes of een kistje
van deze Bigaren san mij te bpstellen, dan worden
mijne kosten gpdekt. Nogmaals geef ik u de ver
zekering dat de sigaar zeer goed is en haar geld
zeker waard.
Hoogachtend, enz."
Dit is inderdaad eon merkwaardig soort van
reclame voor de sigaren van den fabrikant
in quaeBtie. Of de uitgevers en redactie van het
alleszins degeljjke blad, waarvan de titel hier als
Bigaren-ótiquefc dienst moet doeD, met deze manier
van hunnen vertegenwoordiger" om reclame voor
het blad te maken ingenomen zullen zjjn, mag
wel eenigszins batwyfrid worden. Ook vreezen wy
dat de bestellingen op deze geurige, niet te groote
en niet te kleine sigaren", zooals de ingenieuse
vertegenwoordiger" van het blad ze noemt, de
kosten van dezen wel niet zullen goedmaken.
Geurige sigaren, niet te groot en niet te klein,
kan men overal koopen de bijzonderheid dat op de
bewuste kistjes de titel van een dagblad prjjkt, ljjkt
ons niet zoo verleidelijk dat men daarom zjjn ge
wonen leverancier in den steek zal laten.
In de gisteren te Amsterdam gehouden buiten
gewone vergadering van den hotelhouders-
bond w^rd besloten een adres te richten aan de
Koningin-Regentes, waarin de bekende bezwaren van
hotel- en koffiebnishouders tegen hun aanslag in de
per80neele belasting worden uiteengezet, en verzocht
wordt de wet in dier voege te wyxigen, dat de huur
waarde hunner perceelen of pereeels gedeelten, welke
voor de uitoefening van hot be dry f worden gebruikt,
slechts voor belastbaar is.
Schiedams eigenaardige industrie, die in de
laatste jaren klap op klap ontving, wordt, volgens
de Schied. Ct., opnieuw ernstig bedreigd.
De melasse uit onze suikerfabrieken, die tot nu
toe ongehinderd naar Frankrijk en België werd
verzonden, wordt thaDS in die ryken door een iD-
kotnend rscht feitelijk geweerden de suikerfabri-
kanten zyn nu, geen andere plaatsing voor dat
byproduct vindende, begonnen om uit hunne melasse
spiritus te stoken. De melasse-spiritus nu kan
gefabriceerd worden voor zulk een geringen pry8,
dat de graanspiritus gevaar loopt, er geheel door
verdrongen te worden.
Dat is een »sluiting van Schiedam", die den toe-
Btand voor ons volk niet beter zou maken. Goed-
kooper behoeft de sterkedrank waarlyk niet te worden.
De commissie uit de Tweede Kamer tot onder
zoek der geloofsbrieven des heeren Georts^ma heeft
zich Maandagavond tot één uur bezig gehouden met
de hertelling der uit het 6e hoofd kiesdistrict Am
sterdam voor de herstemming opgevraagde stem
brief j^s. De commissie werd bjj de nieuwe stemop
neming bijgestaan door den com mies-griffier eu mr.
Patjjn en een der commiezen ter griffie.
De commissie hefft besloten tot geheimhouding
van hare conclusie tot na ronddeeling van haar ver
slag, dat hedenavond verwacht wordt.
Het blijkt thans uit de openbaar gemaakte
nitspraak, dat Ged. Staten dor provincie Znid-Hol-
land het beroep van den heer W. Fontein, ar
chitect, wonende te Leiden, tegen de beslissing van
den Baad der gemeente Leiden, dd. 26 Augustus
1897, waarby is besloten tot zjjoa niet-toelat.ing als
lid van dat college, ongegrond verklaard hebben op
grond van de volgende overwegingen
dat, zooals door appellant in zyn adres wordt
erkend, door hem aan de scholen van de vereeniging
»de Praktisohe Ambachtsschool" te Leiden en van
het genootschap »Mathesis Scientiarum Genitrix",
onderricht wordt gegeven in het vak- en lyntee-
kenen
dat ingevolge het bepaalde by art. 13 lett. k der
wet op het M. O. tot de leervakken behoort het
hand- en rechtlynig teekenen
dat hy, die aan oone onderwijsinrichting als de
bovenbedoelde onderricht geeft, zjj het krachtens
eene akte van bekwaamheid overeenkomslig art. 70
of krachtens een diploma overeenkomstig art. 82
der wet op het M. O., in een leervak, genoemd in
art. IS dier wet, geacht moet worden te zyn onder
wijzer voor het middelbaar ondorwys
dat de gemeentewet geen onderscheid maakt tus-
echen het waarnemen dier betrekking alB hoofdambt
dan wel als bybediening.
In het patentrecht waren in het laatste
jaar der heffing 450,000 personen aangeslagen in
de bedrijfsbelasting (die er voor in de plaats kwam)
nu slechts 240,000.
Hieruit blykt hoevele kleine nyveren, die voor
heen patent hadden te betalen, thans van belasting
uit bedryfsinkomsten zijn vrijgesteld. Hun aantal
is nog belangryk grooter dan een eenvoudige af
trekking d-*r cijfers aangeeft. Immers onder degenen,
die bjjdragen in de bedrijfsbelasting, komen ook niet
weinigen voor, die door bet patent niet werden
getroffen. Men kan dus veilig zegg6n dat meer dsn
de helft der voormalige patentbetalenden nu zjjn
vrijgesteld.
In de Ned. Sport behandelt een hondenvriend
do belangrijke vraag of het bezigen van d9n hond
als trekdier veroordeeld moet worden.
De echjjver meent, dat onder de argumenten van
hen, die tegen den hond als trekdier zijn, veel over-
dry ving is; vooral is dit het geval met de veelvuldig
opgeworpen bewering, dat de anatomische bouw
van den hond zelf dezen als trekdier veroordeelt.
De 6Chr. geeft toe, dat de hond niet is gebouwd
als een paard of als een os; maar er is ook geen
Bprake om hem een onmogelyk te volbrengen taak
op te leggen. De ondervinding heeft echter onom-
stootbaar duidelyk bewezen, dat ean goed gotuigde,
voor een laag karretje met verstand gpspannen
hond een niet te versmaden hoeveelheid werk kan
leveren.
De hond heeft weliswaar zeer beweegbare gewrich
ten en plooibare voeten maar daarentegen heeft hij
een groote spierkracht en buitengewoon sterk rug-
gebeen. Men vraagt niet dat hy te 2ware lasten
zal torsen of overmatig werk zal verrichten neen,
doodeenvoudig de vrjjheid om hem te mogen gebrui
ken in evenredigheid tot zyne krachteD.
Zoo beschouwd, komt de quaestie van den hond
als trekdier in een geheel ander daglicht.
Tegen een noodeloos ruw behandelen van den trek
hond dient natuurljjk te worden gewaakt, evenals
tegen het bezigen van te kleine of te zwakke hon
den als trekdieren.
Men kan daarvoor, aldus besluit het artikel, wetten
en verordeningen maken, die het gebruik van honden
beneden zekere maat verbieden maar men late den
armen drommel vrjj om een flinken, goed verzorg
den hond te bezigen, die hem helpt zyn dagelyksch
brood te verdienen.
Het blykt thans reedB, dat voor de verschil
lende groepen de ruimte, door het Franscho ten
toonstellen gsbestuur aan Nederland toegekend,
onvoldoende zal zyn. Terwjjl de uitgestrektheid der
tentoonstelling voor 1900 één derde meer zal be
dragen dan die der tentoonstelling van 1889, zyn
de aangevraagde ruimten door de verschillende lan
den driemaal grooter dan in laatstgenoemd jaar.
Kerknieuws.
Ned. Hervormde kerk.
Bedankt voor het beroep naar Njjehaske door
ds. A. M. Knottnerus te Zaamslag.
Men schryft aan de Nederl.
6 Oct. (heden) zal het 25 jaar geleden zyn dat
ds. C. L. Laan zyn dienstwerk in de Ned. Herv.
Kerk te Leerbroek aanvaardde, om later deze stand
plaats te verwisselen met Metaren, Serooskerke en
Goes en vandaar tot de Rotterdamsche gemeente
over te komen, vanwaar hy van 1 April 1888 tot
1 Oct. 1896 arbeidde, toen hem wegens ziekte zyn
emeritaat werd verleend.
Men weet, hoe het dezen leeraar smartte om zyn
dienstwerk neder te leggen en de B )tterdamsche
gemeente te verlaten om zich metterwoon te Hil
versum te vestigen. Het is te hopsn, dat vele blijken
van vriendschap hem het leed zullen doen vergeten,
om plaats te maken voor een waren isestelyken dag i
Gereformeerde kerken.
Beroepen te Ooltgensplaat ds. A. L. Rugs te
Serooskerke (Walcheren).
R. Rath. Kerk.
De paters-missionarissen A. Klerk en A. Wil-
lems, van het miBBiehuis te Rozendaal, zyn eergis
teren naar de missie van Midden-Borneo vertrokken.
De streek, waarheen zjj zich begeven, is nog wild
en onbeschaafd. Allerlei gereedschappen hebben zij
medegenomen, daar zjj zelf een huis moeten bouwen.
Onderwijs.
De MiddGt. meldt:
De heeren K. H. de Boor te Goes en IC. ter
Laan te Sluis staan op de voordracht ter benormiog
van een hoofd der lagere school no. 3 te Delft.
(Ook wjj lazen dit bericht dezer dagen in Hol-
landsehe bladen, maar wy namen het Diet over om
dat hier geen onderwijzer De Boer bestaat.)
Ueinkenezand. De jaarwedde van den tegen-
woordiiien onderwijzer en van de onderwyzeres aan
de openb. school alhier is met ingang van 1 Janu
ari a. b. met f 50 verhoogd en alzoo gebracht voor
ieder op f 550.
