1897 N°. 113.
Zaterdag 25 September.
84ste jaargang.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
FEUILLETON.
In een luchtballon.
De mitgave dezer (Courant geschiedt Maandag-, Woenidag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op ieestdagen.
Prjji per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan on« Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de beeren Nijgh Van Ditmar te Botterdam en verder
bg alle Boekverkooperi en Brievengaarder».
Insendlnf wan advertentiën t6ow 9 uren ep den dag der uitgave.
De prgs der gewone advertentiën iB van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bö directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt do prjjs
tlechtt tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbend?
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 et
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
(■0ESCHE
C01 ItVM.
Gemeenteraad van Goes.
Zitting van Donderdag 23 September 1897, 1
des avonds te 8 uren.
Voorzitter de heer J. Ph. Wesselink, burgemees
ter. Tegenwoordig alle leden.
Na lezing der notulen van de beide laatBt gehou
den vergaderingen deelt de voorzitter mede
dat tot plaatsvervangend directeur der instellingen
▼oor Middelbaar onderwjjs voor den cursus 1897/98
ig aangewezen de heer J. Kiel
dat voor rekening der gemeente in bet krankzin
nigen gesticht »Coude water" te Rosmalen is opge
nomen een krankzinnige, alhier woonplaats hebbende;
dat in plaats van M. C. J. Moens, eervol ontsla
gen, is benoemd tot agent van politie 2e klasse J.
A. Dootjes, jachtopziener te Sas van Gent;
dat hedenmorgen de aanbesteding van steenkolen
en turf heeft plaats gehad en de levering van liuhr-
kolen en turf gogund is aan K. Pik.
Als ingekomen stukken worden ter tafel gebracht
goedkeuring van het raadsbesluit tot het geven
eener gratificatie aan bet onderwijzend personeel
van school B
van het zelfde collage, goedgekeurd bet le sup
pletoir kohier vau den Hoofdeljjken omslag;
Idem besluit tot vaststelling der begrooting van
de schutterg voor 1898
gemeente en andere verslagen
proces-verbaal van opname van boeken en kas
bjj den gemeente-ontvanger op 20 September jl.
de begrooting van het Gasthuisbestuur voor 1898
Een verzoek van G. M. Klemkerk om voortaan
bet drnkwerk der gemeente aan te beBteden, wjjl hjj
dit voordeeliger voor de gemeente acht en bjj als
belastingbetalend borger bet billjjk oordeelt te mogen
mededingen naar eene levering, waarmede nu zoovele
jaren achtereen steeds dezelfde persoon begunstigd
wordt. (Gerenvoiëard aan Burg. en wetb., die er
verder bet advies der fiaanc. comm. op zullen
inwinnen).
Het verzoek van den heer R. Snel, om eervol
ontslag als leeraar in het Hoogduit6ch aau de H. B.
school, wegens vertrek naar elders, wordt aange
houden tot bet advies van den inspecteur zal zjjn
ingekomen.
In de plaats van den beer znr. J. G. de Witt
Hamer als lid van de commissie van toezicht op de
inrichtingen van M. O. te Goes, wordt benoemd de
beer J. J. Och t man. De beer C. C. Coomans was
tweede aanbevolene.
Daarna wordt aan den heer E. F. van Kalmthout,
wegens vertrek uit de gemeente, op de meest eer
volle wjjze ontslag verleend als lid van bet Bnrger-
ljjk Armbestuur. Uit de aanbeveling daarvoor, be
staande uit de beeren L. A. Knitel en M. A. Stieger,
wordt eerstgenoemde benoemd.
Wegens bet nemen van ontslag als lid van de
openbare gezondheidscommissie door den beer mr.
W. Dicke, wordt in diens plaats benoemd de eerst
aanbevolene, de beer mr. J. de Witt Hamer. Als
tweede aanbevolene kwam voor de heer mr. P. v. d.
Meer Mohr.
(Naar bet Franscb van Henri Lefebvui.)
Op een avond bevond ik mjj in een van die ge
zellige lamenkomsten, waar men praat en lacht
zonder in eenig opzicht aan de wellevendbeidsvor-
men te kort te doen, maar ook zonder door een
dier vormen in de vrjje uiting zjjner gedachten ge
stoord te worden. Het geBprek viel op antipathieën^
op dingen, waarvan iemand een natuurljjken en on-
overwinneljjken afkeer beeft. Men nam tot voor
beelden Hendrik III (koning van Frankrjjk, in 1589
door JacqueB Clement vermoord), die geen kat in
zjjn kamer kon verdragenErasmus, die als bet
ware de koorts kreeg door den reuk van visch;
Bacon, een Engelsch geleerde, die in zwjjm viel bjj
de nadering van een maan-eclipsBayle, een Fransch
geleerde, die een zenuwtoeval kreeg als bjj water
uit een kraan boorde loopenzelfs weeg men op
den olifant, die siddert, als bjj een varken hoort
knorren en op den leeuw, die schrikt als hjj een
baan hoort kraaien.
Eenige zenuwachtige jongedames, die zich nog
sterk gevoelden door de zwakheden van groote
mannen, bekenden echter ook haar eigen zwakheden
en deden dat zelfs met eenigen trots. Het is zoo
streelend zich te vergeljjken met groote geesten,
meer nog om hunne onvolkomenbeden, dan om hunne
Ingevolge art. 14 der wet van 25 Mei 1897 (St.bl.
no. 156) vervalt de verordening tot heffing van
opcenten op de Personeele belasting met 1 Jan.
1898. Dientengevolge hebben B. en W. een nieuwe
verordening ontwerpen, waarvan bat eenig artikel
luidt: >Met ingang van 1 Januari 1898 zullen ten
behoeve van de gemeente Goes op de hoofdsom dar
personeele belasting worden geheven opcenten tot
een bedrag van ten hoogste van 50."
De financiëele commissie kon zich met dat vooi stel
vereenigen en wordt alzoo beslotenevenzoo wordt
ook voorloopig goedgekeurd de verordening tot in
vordering der opcenten.
Daarna wordt op advies der finanoiëele commissie
de rekening der gemeente over 1896 goedgekeurd
en worden bjj voorraad de ontvangsten bepaald
op102655,95 V2
de uitgaven op96226,67
en het goed slot op 6429,28
Voorts wordt op voorstel van burgemeester en
wethoudeis en advies der financiëele commissie de
rekening van bet Burg. Armbestuur over 1896 goed
gekeurd en vastgesteld in ontvang op f 51092,3172
in ontvang op44349,45
en alzoo met een batig slot van 6742,8672
Ten einde de administratie over 1896 te kuDnen
vereffenen verzoekt het bestuur van bet Gasthnis,
machtiging tot af- en overschrijving op de begrooting
tot een bedrag van f 770,251/2.
Op voorstel van B. en W. en gunstig advies der
fiuanciëele commissie wordt de machtiging verleend.
De ontworpen kohieren van schoolgeld op de H. B.
Bcbool en school E voor 1898 worden goedgekeurd
respectievelijk tot een bedrag van f4810 en f1750.
Bjj dit pant vroeg de heer Buijse bet woord.
Hjj bracht bolde aan de wjjze, waarop de onder
wijzeressen aan school E hare taak vervullen. Het
komt hem echter voor, dat bet zwaartepunt van
bet onderwjjs bier meer neerkomt op bet verwerven
van goede vormen. De maatschappelijke kundigheden
toch, die de meisjes op deze school aanleeren, gaan
▼oor de meesten van baar in bet verder leven ver
loren, zoodat deze school eigenljjk meer eene luxe-
scbool is
Hier viel de Voorzitter den spreker in de rede met
de opmerking, dat dhr. Bnjjse buiten de orde ging,
door te spreken over de bestemming der school,
terwjjl bet kohier der schoolgelden aan de orde was.
De Voorzitter zeide hem toe, hem later bjj de be
handeling van de begrooting daartoe gaarne de ge
legenheid te zullen geven, maar dit niet te kunnen
toelaten bjj dit punt.
Dhr. De Jonge verlangde, dat de Voorzitter den
heer Bujjse zou laten uitspreken.
De Voorzitter antwoordde, dat dhr. Bnjjse zelf zou
moeten erkennen, dat hjj over heel wat anders sprak
dan over bet kohier der schoolgelden. Was een der
aangeslagenen op bet kohier niet op de juiste plaats,
dan kon daarover bjj dit punt bier gesproken worden
en daarover alleen.
Dhr. De Jonge voerde daartegen aan dat men de
bedoeling van dbr. Bnjjse niet beoordeelen kon, wan
neer men hem niet liet uitspreken.
De Voorzitter antwoordde daarop, dat het niet
mogeljjk zou zjjn eenige zaak tot een einde te bren-
deugden en gaven des verstandsde hoogte, waarop
zjj staan vernedert ons wel, maar hunne zwakheden
en gebreken verheffen ons.
...>En U, mjjnheer," zeide een der dames tot
een goedigen grgsaard, die zich tot hiertoe niet in
bet gesprek had gemengd, >veikeert U ook in eenig
geval, waarvan wjj spreken, zjjt U ook schatplichtig
aan de menscheljjke natuur
De oude, tot wien deze vragen werden gericht,
was een geestig man, een aangenaam prater, maar
die er zich soms liever afmaakte met een puntig,
soms scherp gezegde dan met een ernstig woord.
Daarom verwonderde bet ons van hem het volgende
antwoord te booren
»Ja, dames, ik kan geen luchtballon zien opstij
gen," en aangespoord door die verwondering, ver
volgde hjj»En daar heb ik wel reden voor, want
>Ha, een vertelsel", riepen zjj als uit óen mond
en Bchaarden zich om den grjjiaard, die zjjn verhaal
voortzette.
>Het is bijna zestig jaar geleden," zeide bjj,
»dat ik te Parjjs in de rechten studeeide. Ik be
studeerde evenwel meer de straten dan de wets
artikelen en ik zocht slechts uitspanningen van aller
lei aard. Eens werd mjjn aandacht gatrokken door
ten enorm aanplakbiljet, waarop deze woorden
stonden: Aanstaanden Zondag zal Monsieur Firley,
Engelsch luchtreiziger, opstjjgen op bet Champ de
Mars. Hun, die wanscben de reis mede te maken,
wordt verzocht zich te adresseeren Rueno.
Deze bekendmaking trof mjj. Een uitstapje in de
lacht was voor mjj iets geheel nieuws in dien tjjd,
gen, wanneer men zulke afwjjkingen van de orde
toeliet, doch hjj wilde het oordeel daarover aan de
vergadering onderwerpen.
De beer Buvjee refereerde zich aan hetgeen de
Voorzitter hem beloofd beeft en verklaarde bjj de
Begrooting op de zaak te zullen terugkomen.
De Voorzitter gaf hem in overweging een afzon
derlijke motie in te dienende zaak kon dan als
een bepaald punt behandeld worden.
De vergadering ging daarna over in eene met
gesloten deuren.
Na heropening der vergadering werd op voorstel
van B. en W. en advies der fin. commissie besloten:
lo. tot goedkeuring van de aanvragen om terug
gaaf en kwijtschelding van den H. O., met uitzon
dering van de aanvrage van mej. A. 0. Ramondt,
omdat de verordening de inwilliging van baar ver
zoek, gegrond op het nemen van ontslag uit hare
betrekking wegens huweljjk, niet toelaat
2o. tot goedkeuring van de aanvragen tot kwijt
schelding van het schoolgeld voor onderwijs aan de
H. B. S., met uitzondering van de aanvrage van
den beer J. Peman Kukebeeke te Krabbendjjke, om
dat nader zal moeten blijken over welke kwartalen
de leerling de school niet bezocht wegens ziekte
3o. tot goedkeuring van de aanvrage om kwijt
schelding van schoolgeld voor onderwjjs aan school E
van den heer H. Bierenbroodspot
4o. tot goedkeuring van de aanvragen tot af- en
overschrijving van belasting op de honden.
Ten slotte werd gelezen de circulaire van Ged.
Staten van 18 Sept. jl. bevattende nitnoodiging om
den raad te booren, omtrent de verbooging der jaar
wedden van den burgemeester en den secretaris in
verband met de rjjksaitkeering, toegekend ten bedrage
van een vierde van de som der jaarwedden.
Besloten werd goedkeurend te adviseeren op bet
voorstel van Gedep. Staten, om de f 600, welke het
Rjjk voor dit doel uitkeert, te bestemmen tot ver
hooging van de jaarwedden van beide titnlsrissen,
ieder met f 300 en deze das te bepalen op f 1500
voor elk hunner. Daarna werd de vergadering gesloten.
GOES, 24 September 1897.
In de gisteravond gehouden zitting van de
Eerste Kamer is het adres van antwoord op
de Troonrede goedgekeurd.
Het nieuwe lid voor Zeeland, de beer Van Asch
van Wijckmeende daarbjj reeds dadelijk van leer
te moeten trekken tegen den in de Troonrede ge
noemden leerplicht.
Het komt wel eens meer voor, dat nieuwe leden
van eenig openbaar lichaam, militant als sommigen
zjjn, geen oogenblik meenen te kunnen wachten om
zich te doen booren, zelfs al moet bun daarbjj de
vermaning treffen, dat zjj buiten de orde zijn. Dit
nu was niet bet geval met dhr. Van Aech van Wjjck.
Leerplicht komt op bet programma der regeering voor.
Toch scheen bjj van het noemen van dat woord
reeds zoo ontroerd, dat hjj al dadeljjk kwam aan
dragen met de groote woorden alsvaccinedwang,
schooldwang, heropening van den schoolstrijd enz.
De Minister Pierson beantwoordde hem ad rem met
de vraag of zjj, die thans bnn kinderen van de school
houden om ze te laten bedelen of arbeiden en dit
toen de opstjjging van een luchtballon veel zeld
zamer was dan tegenwoordig. Men kende toen die
groote bollen niet, die 10 20 personen met zich
in de lacht voeren. Ik was jong en ondernemend
mjjne overdenkingen duurden dus slechts kort
Een kwartier later vroeg ik mjjnheer Firley te
spreken in zjjn hotel. Men geleidde mjj in een ka
mer, waarin ik mjj terstond in tegenwoordigheid
bevond van een groot, droog en dof man, in zjjn
hemdsmouwen en bezig met verscheidene tindjes
touw aan elkaar te knoopen. Mjjnheer", vroeg ik
hem, >wilt ge mjj mede n«men op uw luchtreis?"
Zonder mjj den tjjd te laten nog meer te zeggen of
te vragen, nam hjj mjj bjj de schouders, deed me
op de hielen draaien, lichtte mg op en zette mjj
zonder eenige plichtplegingen op de schaal van een
zeer groote balans, die in een donkeren boek van
zjjn kamer aan den zolder hing. Ik stond verbaasd
en wist natuurljjk aan van kei jjk niet, wat hjj met
mjj van plan was. Hjj zette eenige gewichten op de
andere schaal en ik voelde mjj langzaam in de hoogte
stjjgen. Firley sprak toen tot mjj»Het is gelukkig,
dat gjj mager zjjt Vjjftien personen zjjn dezen
morgen al bjj mjj geweest. Zjj waren allen te zwaar
voor mjjn ballon, die maar klein is. Gjj, mjjnheer,
gjj bevalt mjj. Das tot Zondag." Daarop gaf hjj mjj
da hand en beduidde mjj dat ik vertrekken kon.
Als ik tien jaar ouder was geweest, bad ik er
waarschjjnljjk ernstig over nagedacht of ik zulk een
gevaarljjke luchtreis met een dergeljjken zonderling
zou ondernemen. Maar ik was nauweljjks meerder
jarig, stelde alle vrees ter zjjde en zocht de ver
is bet overgroote deel dit doen wegens gemoeds
bezwaren, hetzjj tegen de vaccineering, hetzjj tegen
het openbaar onderwjjs. Als ment ten plattelande
kinderen den gebeelen dag achter de koeien ziet
loopen, moet men dan denken aan gemoedsbezwaren
tegen de openb. school of de vaccine De Minister
kan bet niet gelooven. Men spreekt van gemoeds
bezwaren, maar men moet ook letten op het bezwaard
gemoed van dat overgroot deel des vo'ks, dat zulke
toestanden geduld moeten worden, dat kinderen
schandeljjk worden verwaarloosd. De Minister noemde
het ontbreken van leerplicht een smet op onze wet
geving. Het i6 eene waarheid, dat een groot deel van
het Nederlandfche volk het betreurt, dat zoovele kin
deren thans van onderwjjs verstoken zgn en op de
straat rondloopen on bet Ministerie zal zgnerzgds
doen al w*t mogelijk is om dien smaaddie op onze
wetgeving rust, weg te nemen. De Minister ver
klaarde namens de regeering, dat bet geenszins de
bedoeling is den schoolstrgd te heropenen of de
pacificatie te niet te doen.
Dat zgn goede woorden en als de anti-revolutio
nairen de quae8tie eens uit dat oogpunt wild-n be-
kjjken, dan zouden zjj moeten erkennen, dat leer
plicht slechfs een eisch van menschelijkbeid is en
dat, als men dit beseft, moet medegewerkt worden
om de bezwaren er tegen uit den weg te ruimeD,
in plaats van struikelblokken op te werpen.
Woensdagnamiddag werd door de brigaden
rjjksveldwacht te Cortgene, Goes, Heinkenszand, Oost
burg, Vlissingen eu Middelburg aan den Nieuw-
landschen djjk te Middelburg, onder leiding vau den
kapitein Opstelten, prjjsgeschoten.
Dertien prjjzen waren beschikbaar gesteld bene
vens een poedelprjjs. Zjj vielen ten deel aan de na
te noemen rijksveldwachtersJ. A. Duininck te
Aardenburg een zilveren horloge, P. Timmer te Ier-
seke een wekker, M. J. Verhoek te Goes een sui
kerpot (kristal) met zilveren voet, A. Vermast te
Rilland-Bath een kist sigaren, C. v. d. Maat te Elle-
woutsdgk een zilveren zoutstel, J. B. de Wispelaere
te Heinkenszand een spiegel, A. Pover te Heinkers-
zand een meerschuimen tabakspijp, J. Bakker te
Krabbendjjke een tabakspot, P. Butejjn te Wemel-
dinge een portemonnaie, J. Beeks te Borsele een
kistje sigaren, M. J. Lievenae te Domburg een si
garenkoker, F. Boone te Retrancbement een meer
schuimen sigarenpjjp, A. A. v. d. Broecke te Arne-
muiden een asebbakje van cuivre poli.
De prjjzen werden uitgereikt door den inspecteur
der rijksvoldwacht in het 5e district, den heer K.
J. W. van Geuns. {M. Ct)
De heer I. A. E m a u a e 1surnumerair bg
de postergen te Amsterdam, is als zoodanig ver
plaatst naar Zieriksee. (Vliss. Ct.)
Op de tentoonstelling van zaai
granen, gisteren gehouden te Zieriksee, zjjn o. a.
bekroondvoor Molds roode tarwe, met den 2en
prjjs, Van den Bosch Co.; voor Chidham tarwe,
dezelfden, ook met den 2en prjjsvoor rogge, met
den len prjjs, Labrjjn Pilaarmet don 3en prjju,
Van den Bosch Co.voor wintergerst, met den
3en prjjs, Labrjjn Pilaar, allen te Goes.
klaring van die zonderlinge handel wjjze in de ge
dachte Het is een Engelschman.
Den volgenden Zondag, te 2 uur precies, was ik
op de afgesproken plaats. Een kleine ballen, dien
ik in mijne onwetendheid nog groot genoeg vond,
zweefde boven eene groote massa menschen, die daar
reeds uren gewacht hadden op de dingen, die komen
zouden. Het weer was prachtig, de zonnestral n,
die den bol zoo luisterrjjk beschenen, deden dezen
op een vuurbol geljjken. Nadat alle voorbereidende
maatregelen waren genomen, stegen wjj in het bootje
en Firley gaf het bevelAlles los I" Een hoerah 1
uit duizend monden weergalmde door de lucht en
wjj stegen statig omhoog.
Nooit ben ik schooner van oenige plaats ter wereld
vertrokken. Welk een schouwspel 1 Welk een ver
rukking 1 Wat is de aarde schoon, gezien van uit
de hoogte. Wanneer wjj te land reizen vertoonen
de bosschen, de rivieren, de bergen, de dalen zich
achtereen rol gen s aan onze bewondering, naarmate
wjj verder reizen. Van het pont, waar ik mg toen
bevond, zag ik alles met éen enkelen oogopslag. Ik
zag Parjjs met zjjn witte huizen, zgn roode daken,
zgn torens, zgn koepels en zjjn stroom, die als een
breed lint, een beeldhouwwerk in twerëa scheidde;
ik zag de duizenden kleuren, gevormd door een zee
van zonnelicht, waarin die groote stad zich baadde.
Daar de ballon naar bet noorden dreef zag ik
Saint-Denis met zgn paleis en al de schoonheden
vau de ongekunstelde natuurhet groen der weiden,
het geel van den oogst, de oneindige klenrschakee-
ringen van de bladeren der wouden.