In de Opmerker komt, wel wat llttti de vol
gende opmerking voor van F. naar aanleiding van
het verbranden van het Tentoonstellingsgebouw op
Som beek
>En ii het niet kenmerkend dat, niettegenstaande
alle bladen in het begin van Mei htm afkeuring te
kennen gaven over de zorgeloosheid, waarmede men
te Parjjs zooveel menschen samenbracht in een houten
gebouw, dat ale een spanen doos in elkaar was gezet,
te Arnhem de Tentoonstelling werd geopend met
vuurwerk op het terrein, geen 150 meter van die
ipanen doos verwjjderd? Wanneer men tegenwoor
dig in de bouwverordeningen allerlei bepalingen
opneemt tegen gevaar voor brand en met angst
valligheid de oprichting van elk houten schuurtje
tegengaat, ware het dan ook niet allercoodigst ge
weest, voorwaarden te stellen voor water verzorging
bjj een tjjdeljjk houten gebouw, waarin door de
electriBcbe leidingen het gevaar voor brand nog werd
verhoogd en had men bjj weigering om daaraan te
voldoen het in gebruik stellen van het gebouw niet
moeten beletten
Waar op de Dordtsche expositie om de 4 meter
een brandkraan werd geplaatst en brandwachts dag
en nacht dienst deden, was hier van dat alles geen
spoor te bemerken. Door de te hooge ligging van
het terrein was de waterleidingsdrnk onvoldoende,
maar men had 6 a 7 houten reservoirs kunnen stel
len, op goedkoope wjjze gedicht, met een inhoud van
8 A 10 M3 en deze met looden buizen kunnen ver
binden met het gebouw. Ook kan men hout en doek
▼oor dergeljjke tgdelgke gebouwen bestrjjken met
sti ffan, die de vlam tegenhouden en een snel voort
woekeren beletten."
O. i., zegt het Vaderlandligt de groote fout bjj
he*; bouwkundig toezicht, dat gevaarlijke gebouwen
fo Iaat en permitteert, dat men ze op onverantwoor
delijke wgze met doek decoreert.
Onder eenige bekende sportspecialiteiten be
staat bet plan een commissie te vormen, ten einde
gelden bjjeen te vprzamelen onder alle Hollandscbe
sportliefhebbers, ah roeiers, voetballer?,
paardensportelui, jagers, wielrjjders, zwemmers, hard
loop rB, cricketers, lawntennisspelers, kaatsers, ke-
gelaars, etc., kortom om eene nationale hulde
van de Hollandscbe sport aan H. M. de Kon in-
g i n aan te bieden ter gelegenheid der Kronings
feesten.
Bjj het departement van koloniëu is ontvan
gen het volgende van 21 dezer gedagteekende tele
gram van den Gouverneur-Generaal van Nederlandsch-
Ind betreffende gebeurtenissen in Groot-Atjeh
»T .vpp patrouilles uit Loknga stuitten op benden
op d*n Gle Betoes en M&ta Ajor.
»Van de eerste patrouille sneuvelden een officier
en drie fuselieis.
Tweede patrouille overnachtte op het terrein
van deze nog alleen bekend dat een officier gesneu
veld is."
»Toekoe Oemar nog bjj bet dal van Lamtib."
Aan de N. R. Ct. wordt geseind
In opn gevecht van patrouilles van Kroeng Raba
tegen partijgangers van Toekos Oemar werden ge
dood de luitenants Van Grenningon en Wagener en
7 minderen, gewond 10 minderen. De verliezen van
den vjjand zjjn onbekend.
Een ministerie voor Staatsge-
n e e 8 k n n d e. In het Nederlandsch Militair Genees
kundig Archief is wel-r nen artikel opgenomen van
dr. Gentis, waariu de instelling van een ministerie
voor Staat Ageren kunde bppleit wordt.
Schr. wjjst er op, boe in het Weekblad v. h. Ned.
Tijdschrift v. Geneeskunde van 14 Aug. wordt mede
gedeeld, dat in twaalf der grootste gemeenten van
ons land, te zamen 1,400,000 inwoners tellende, in
Januari jl. 237 personen aan keel- en longtering,
bloedspuwing en suikerteling overleden zjjn. Hieruit
berekent hg, dat men kan aannemen, dat in g^h^el
het land ongeveer 7300 personen per jaar of 20 per
dag door teriug ten grave worden gesleept.
Daar, volgens schrfpring gppn erfeljjke ziekte,
maar eeo door besmetting overgebrachte is, en het
du9 mogeljjk kon zjjn dooi doeltn ff <nde maatregelen
het getal slachtoffers, evenals dat door typhus ge
maakt, tot een minimum te beperken, stelt bjj de
vraag of het nu niet de plicht van den Staat is zich
m er ingrjjpend te bemoeien met de zorg voor de
gezondheid der bevolking.
En daarvoor zou bjj in het levin willen roepen
een ministerie voor Staatsgeceeskunde met een des
kundige aan het hoofd.
De kosten kunnen hem niet afschrikken. Alleen
het geld, dat uitgegeven wordt om de overleden
teringlijders te begraven, zou, meent hjj, reeds op
wegen tegen de jaarljjksche kosten.
Aan bet ministerie van Buitenlandsche Zaken zou
schr. dezen dienst niet gaarne toegevoegd zien, omdat
het personeel van de medische' politie zóó zou moeten
worden uitgebreid, dat die aidaeling een verkapt
ministerie van geneeskunde zou worden.
Laat ons in het belang der bevolking en des lands
oen medicus, een man met de noodige energie en
bekwaamheid, plaatsen aan het hoofd van een mini-
bterip, met de opdracht te zorgen voor de openbare
gezondheid, en voor alles wat de geneeskunde en
hare aanverwante vakken betreft, en laat ons onder
dankbetuiging voor hunne bgzondore welwillendheid,
rechtsgeleerden en leeken verzoeken zich in den
vervolge te abstineeren van bemoeiingen met zakeD,
eon vak betreffende, waarvan zjj g«en notie hebben
en dat zoo uitgebreid is dat ook bjj specië^le oplei
ding en studie het voor één man bijna onmogeljjk
is bet te omvatten.
Dan zullen wjj handelen in bet belang der bevol
king, hoog en laag, groot en klein, en de 193e eeuw
b'sluiten met een verstandigen maatregel, die werke
lijk in het welbegrepen belang is van allen en waar
door het kleine Nederland opnieuw aan Europa
t.4 toouen dat, moge het op gebied van uiterljjk
kracitsvertoon niet staan op denzelfden rang als de
grootere volken, het in gezond verstand en practischen
geest nog voor geen van allen onderdoet.
Rechtszaken.
De Haagsche rechtbank veroordeelde gisteren
den gewezen tjjdeljjken ambtenaar bjj de postergen
te Den Haag, die met zjjn collega, een adsistent,
gebruikte postzegels ontvreemdde, tot 6 maanden;
den adsistent bij verstek tot 9 maanden.
Kerknieuws.
Ned. Hervormde lcerlc
Te Wilhelminadorp is beroepen de heer J. H.
Ledeboer, candidaat te Loenen a. d. Vecht.
Gereformeerde kerken.
Aangenomen het beroep naar Scherpenzeel
door ds. O. Los te Oud-Vosmeer.
Aan den heer A. S. J. Dekker te Goes is
opgedragen de levering van een kerk(pjjp)orgel voor
de Gereformeerde kerk te Nieuwdorp (predikant de
beer J. H. Donner Jr.).
Onderwijs.
De minister vau binnenl. zaken brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat het ixamen ter
verkrijging van akten van bekwaamheid voor huis-
en schoolonderwijs in de vrije en orde-oefeningen
der gymnastiek zal aanvangen op 17 Oc\ e. k.
Zjj, die zich aan dit examen wensehen te onder
werpen, gelieven zich vóór 5 Oct. a. s. aan te melden
bjj den voorzittor der commissie, voor welke zjj ver
langen te verschjjnen, mot overlegging van
a. geboorte-akte
b. getuigschrift van zadeljjk gedrag.
De adspiranten, die aanspraak hebben op vrijstel
ling van het examen-geld, gelieven daarvan te doen
bljjken door bjj hunne aangifte over te leggen de
akte van bekwaamheid, verkregen vóór 1 Januari
1890 of de daarmede gelijkgestelde akte van be
kwaamheid of toelating.
De voorzitters der commissiën zjjn o. a.
te Nijmegen, jhr. mr. J. B. A. J. M. Verhejjen,
inspecteur van het lager onderwijs in de eerste in
spectie, te Loon op Zand
te Rotterdam, G. Blokhuis, schoolopziener in het
district Dordrecht, te Gorinchem. St.-Ct
Landbouw en Veeteelt
Wjj ontvingen het programma der Rjjks-Land-
bouw-Winterschool te Goes voor den aanstaanden
cursus.
Onderricht wordt gegeven in kmnis van den grond,
grondbewerking, grondverbetering, plantenteelt, be
drijfsleer, scheikunde, bemestingleer, veevoeding,
plantkunde, dierkunde, zuivelbereiding, Nederland-
sche taal, wiskunde, veeteelt (extérieur en raskennis),
gezondheidsleer, natuurkunde.
De lessen worden gegevenop Maandag, Dinsdag,
Donderdag en Vrjjdag des morgens van 9 tot 12
uur en des namiddags van 1 tot 3 uur; op Woens
dag van 912 uur; op Zaterdag wordt geen les
gegeven.
De cursus duurt twee winterhalfjaren. Deze van
gen aan in de maand Oct. en eindigen in de maand
Maart of de maand April.
De bjjdrage voor het volgen van alle lessen is
bepaald op f 20 voor den geheelen cursus, te betalen
met f 10 bjj den aanvang van ieder winterhalfjaar.
Voor kost en inwoning moet door de leerlingen
zelf worden gezorgd. De directeur licht hen daarbjj
voor.
Gaarne vestigen wjj bjj vernieuwing de aandacht
op deze voor aanstaande landbouwers zoo hoogst
nuttige inrichting. Directeur der school is de heer
I. G. J. Kakebeeke.
Boekaankondiging.
Bjj den uitgever H. Gerlings te Amsterdam
verscheenDe Tuberculose bij het Vee en hare be
trekking tot die van den mensch, door D. v. d.
Sluis, veearts, hoofdkeurmeester, onderdirecteur aan
de veemarkt en het abattoir te Amsterdam.
Een exemplaar daarvan werd ons toegezonden ten
einde het met een enkel woord te willen inleiden
bjj do lezers van onze courant.
Wij stelden het in handen van den heer J. Z
Riseh, provinciaal veearts alhier, die aan onze yxit-
noodiging het boek te bespreken welwillend voldeed
en daarvan het volgende zegt
Zeer gaarne voldoe ik aan dat verzoek.
Waar toch, zooals de schrjjver in zijn woord
vooraf, in herinnering brengt, de zeer groote uit
breiding dezer ziekte onzen veestapel in ernstige
mate bedreigt met achteruitgang en vermindering
in waarde, daar moet elke poging worden toege
juicht om het publiek meer op de hoogte te bren
gen der tuberculose en om hot meer en meer te
doordringen van de gevaren, die èn den veestapel
ói door middel van dien, ook den algemeenen ge
zondheidstoestand bedreigen. Ook de nadeelen, welke
onzen veehandel met het buitenland door de ziekte
worden of nog kunnen worden toegebracht, doen
dit onderwerp in hooge mate aanspraak maken op
onze belangstelling.
In een vjjffcal hoofdstukken Algemeen overzicht,
Tnberculo8e der runderen, Maatregelen ter bestrjj-
ding der tuberculose onder het vee, De tuberculose
der varkens en andere dieven en Eindbeschouwingen
geeft ons de schrijver een aantal wetenswaardige
bijzonderheden en nuttige wonken, deels gepat uit
eigen ervaring, deels uit mededeelingen van anderen
bjjeen verzameld. Vooral interessant is uit den aard
der zaak het tweede hoofdstuk, waarin meer speciaal
de verschijnselen bjj het levende en doode dier, de
uitbreiding der ziekte, de wjjze van verspreiding
der smetstof, de nadeelen, oeconomische en hygië
nische enz. worden behandeld. Tevens wordt in dit
hoofdstuk de nadruk gelegd op de gevaren, voort
vloeiende uit de ziekte, voor de gezondheid vau
den menscb, gelegen in het gebruik van rund-
vleesch en melk. Ze8r lezenswaardig zjjn de voor
beelden van besmetting van mensch op dier en
omgekeerd, in het begin van het werk med< gedeeld,
voorbeelden, die het, duideljjk maken hoe uiterst
gemakkeljjk de ziekte wordt overgebracht van het
eene individu op het andere en dus ovn aansporing
zjjn tot het betrachten der meest mogeljjke voorzorgen
bjj het bestaan der ziekte bij mensch of dier.
Balangrjjk zjjn ook de beschouwingen over de al
of niet goedkeuring voor de consumptie van vleescb,
afkomstig van tuberculeuze dieren. Op bldz. 82 en
volgende geeft ods de schrjjver mededeeling van de
conclusiën te dien opzichte genomen op het Inter
nationaal Veeartsenjjkundig Congres, gehouden te
Bern in September 1895.
Waar echter do schrijver in zjjn woord vooraf
mededeelt dat het zjjne bedoeling is geweest met
dit werk eene verhandeling te leveren niet alb en
voor deskundigen, doch speciaal voor niot-deskun-
digen, veehouders en andere belanghebbenden, dus
meer in 't algemeen een populaire verhandeling,
daar meenen wjj dat dit doel niet geheel door hem
is bereikt. Immers reeds de groote omvang (199
pagina's) verzet zich daartegen, terwijl ook o. i.
bladsjjden als pag. 8, 9 en volgende, welke eene
kleine cursus in microscopie ten beste gaven, evenals
hoofdstuk III dat eene statistische opnoeming dor
maatregelen in de verschillende staten van Europa
bevat (pag. 102—pag. 158) door de meeste vee
houders voor notificatie zullen worden aangenomen.
In 'fc algemeen echter verdient, zooals reeds boven
gezegd, de arbeid van den schrijver waardeering en
deelen wjj volkomen zjjn wenscb, dat deze arbeid moge
medewerken tot de bestrjjding der tuberculose en
tot het vestigen van de volle aandacht der regeering
op deze hoogst belangrjjke ziekte.
De uitgave is goed verzorgd, de druk net en
duidelijk, allecm lijkt ons de dunne omslag van het
tamelijk dikke boek minder doelmatig toe.
Gemengde Berichten.
Wlseenkorke. Aan den Anna Frisopolder,
onder deze gemeente, is jl. Dinsdag aangespoeld het
in verren staat van ontbinding zjjnde ljjk van een
manspersoon, bljjkbaar varensgezel. Het lijk werd in
de slikken begraven wjjl vervoer onmogeljjk bleek te
zgn.
Waarde. Maandag sloeg een span paarden van
den landbouwer M. op hol. De knecht werd van den
wagen geslingerd en kwam zoo onzacht met een
boom in aanraking, dat hg twee ribben brak.
Zondag ontstond er een begin van brand in
de R. K. kerk te Valkenburg (L.). Op het koor had
een gordjjn door een kaars vlam gevat, en het vuur
breidde zich weldra uit. Alle aanwezigen, vooral
vrouwen en kinderen, snelden naar de uitgangen,
waar een kleine paniek ontstond. Door het kalm op
treden van den kapellaan werd de ord® spoedig her
steld. De brand was weldra gebluscht en zonder dat
er veel schade was aangericht, kon de dienst hervat
worden.
De heer G. A. Boomgaard, oud-gezagvoerder
der koopvaardjj, eD sedert 4 Augustus 1825 effectief
lid der Maatschappjj tot nut d®r Zeevaart, herdacht
gisteren zijn 109den geboortedag.
Maandag werden op den overweg aan het sta
tion te Arnhem een onbekenden man beide beenen
tot aan de knie afgereden door een locomotief. De
man was gewaarschuwd, er niet over te loopen,
daar dit voor h9t publiek verbcden is.
Het beste middel tegen ongedierte bjj honden
is geheele insmering met slaolie en na 24 uur met
zeep schoonwasschenalle ongedierte stikt in olio.
Zaterdagavond geraakte een lampenist te
Gennep, terwjjl hjj bezig was zgn werk te verrichten
aan trein X Bokste)—Wezel, tusschen de buffers.
Hg werd onmiddellgk gedood.
Er moeten valsche gnldenR in omloop zijn, die
alleen maar wat licht en zonder randschrift zjjn,
maar overigens wonderwel op een eenig&zins gree-
zeligen, veelgebruikten echten gulden geljjken.
{R. N.)
Maandag werd te Ter Neuzen binnengebracht
L. d. S. geboren te Ede, onder de gemeente Grauw,
gearresteerd door den brigadier der marechaussee te
Hulst, als verdacht van zich Vijjdagnamiddag te
hebben schuldig gemaakt aan inbraak en diefstal
van een gouden ketting met diamanten kruis, twee
gouden oorbellen, twee dito ringen enz., in eon
woning in den Vogelechorpolder, onder Ter Neuzen,
terwjjl de bewoners afwez'g waren. Al het ont
vreemde werd in zgn bezit gevonden, doch bjj ont
kent de dief te zgn.
Een hoogst treurig ongeluk. Maandagavond liep
te Scbeveningen een driejarig jongetje, dat uit de
woning van zjjne moeder, een weduwe van den de
zer dagen overleden hoofdagent van politie Vennik,
was ontsnapt, tusschen de rails van de electriscbe
tram op het Govers-Deyuootplein. Vóór de machi
nist van een uit de remise komende tram kon stop
pen, was het ventje onder den wagen geraakt. De
grootmoeder, die ten huize van haar dochter ver
toefde, bemerkte dat het kind weg was, snelde het
achterna, trachtte het te grjjpen, doch geraakte
eveneens onder de tram. Grootmoeder en kind wer
den gedood.
Naar aanleiding van den torenbrand te Rhe-
nen is opgemerkt dat geen der Amsterdamsche to
rens een bliksemafleider bezit. Het Nieuws merkt
daarbjj opDe drie voornaamste (Wester-, Onde-
en Zuider-kerktoren) zgn van bijzondere blusch-
middelen voorzien. Langs elk dier torens zgn ijzeren
buizen aangebracht, welker benedeneinden kunnen
worden aangeschroefd aan een stoomspuit. Door
die spuit wordt het water zoo boog mogeljjk (70
M. ongeveer) opgevoerd in ten reservoir, waaruit
bet, met eenige zich altjjd daar ter plaatse bevin
dende handspuiten, in den (eventneelen) brand kan
worden geleid.
Beneden het reservoir zyn op verschillende hoog
ten in de buis schroefgaten aangebracht, waarin,
indien de brand lager in den toren mocht zgn,
Bhngen kunnen worden bevestigd.
Het schjjnt, dat men op die wgze de torei s zoo
goed mogeljjk bescbermd acht tegen de gevolgen
van een (spoedig ontdekten) brand. Bliksemafleiders
moeten naar veler meening, gezwegen nog van de
samengestelde constructie, zoo zorgvuldig worden
gecontroleerd, dat het inderdaad wel bezwaren scb jjnt
te hebben zo aan te brengen. Men acht geen blik
semafleider beter dan een, die niet in slle opzichten
aan de strengste eischen voldoet, aangezien zulk een,
door zgn onvolkomenheid, juist gevaar voor inslaan
veroorzaken kan.
In de grensplaats Bocholt 18 de arbeider Vo
gel, die daar een aantal jaren rustig gewoond had,
gevangen genomen, omdat bjj in 1870, dus 27 jaar
geleden toen hg bij de infanterie te Mtloster diende,
wis eedeserteerd. Het heeft natunrljjk verwondering
gewekt, dat men hem nu eerst zgn misdrjjf laat
boeten.
Omtrent den brand op »Sonsbeek" doet nader
het gerucht de ronde, dat het tusschen de twee
verbrande perceelen gelegen Doolhof zou gespaard
zjjn, omdat de vlammen er den weg niet in wisten
te vinden.
Tusschen Meppel en Hoogeveen is Zondag
avond iemand uit Hoogeveen bjj een vechtpartjj
gedood.
De verslagene heeft Zaterdag jl, telkens twist ge
zocht met twee andere scheepsjagers en plaatsge-
nooten van eerstgenoemde. Het gevolg was de nood
lottige afloop. Hjj werd doodgeslagen met een zwaar
stuk hout. De dader is in arrest en was voor een
paar maanden gehuwd.
Uit Arnhem meldt men aan het Vad. dat volgens
het algemeen gerucht, de verdachte van brandstich
ting op de tentoonstelling heeft bekend.
Eerg'steren viel te Amsterdam bpd knaapje al
spelende in de Egelantiersgracht. Een man, die dit
bad gezien, jjlde toe, sprong zonder bedenken in
het water en redde zgn eigen kind.
De socialistische bakkergen te Binssel, die zeer
rjjk zgn, hadden, toen de granen in de hoogte gin
gen, haar pakhuizen vol granen. In plaats van het
brood toen niet direct te verhoogen, want die gra
nen waren voor geringen prjjs ingekocht, sloeg het
bfeBtuur terstond het brood op. De arme menschen
weiden het eerst door >de vrienden van het volk"
genoodzaakt duur brood te eten.
Uit Zwitserland komt het bjjna ongelocflgk
bericht, dat in het dorp Battel van het kanton
Schwyz een vrjj groot buis van twee verdiepingen,
dat tegen een vrjj steilen berg gebouwd wap, met
het tuintje, dat er omheen lag, ongeveer 15 Meter
is afgegleden en toen op een vlak gedeelte bijna
rechtop is bljjven staan, zonder in te storten. Alleen
een stuk zjjmuur is verdwenen. Ook een stuk van
den weg, die naar het huis leidde, is ongedeerd mee
omlaag gekomen en twee zware hoornen hebben
mede de reis naar beneden gemaakt zonder te vallen.
Het is gebleken, dat dit huis en tuin op een aard
laag van 1 a 11/4 Meter dikte stonden waaronder
gele en blanwe mergelsteen (lettjluh) zich bevond.
Door het afsjjpelende water is de b!anwe mergel-
laag allengs ksgeweekt en eindt ljjk wat er boven
stond afgegleden.
De vraag is nu"wien behcort het huis thans
Aan den vroegeren eigenaar of aan dien van den
grond, waarop het nu staat?
JoFquin Arroyo, de mar, die president Diaz
van Mexico aangevallen had, is door het gepeupel,
dat eerst de deur van de gevangenis inboomdo, ge
lyncht. Nadat de wacht overrompeld was, werd de
gevangene, die een dwangbuis aan had, wreedaar
dig vermoord. Een twintigtal personen zgn gear
resteerd.
Twee jongelui Binjiihrige," die de groote
manoeuvres meegemaakt hadden, moesten een paar
dagen geleden te Giessen een zaak van eer uit
vechten. De eene knaap had, naar het sehjjnt, den
ander, met wien hg in ééi tent sliep, bjj ongeluk
geschopt, en nn, men weet, boe verpletterend
de gevolgen van zoo iets kannen worden voor
iemand's eer. Het slot is geweesteen tweegevecht
op het pistool, onder scherpe bepalingen. Beiden
werden zwaar gewond. De Einjührige Jakobi is
gisteren gestorven, de andere, Schmitz genaamd,
verkeert in levensgevaar.
Een blinde brievenbesteller zal zeker wel tot
de zeldzaamheden behooren. En toch is er een te
vinden in het dorp Halnaker, in de nabjjheid Good
wood (Engeland). Niettegenstaande den grooten be-
8telkring, die hem mjjlen ver van hui6 voert, verricht
hg iederen dag zgn dageljjksche ronde.
De bestelling wordt in bjjzondere volgorde in zgn
tasch geplaatst, en de wakkere bode zorgt voor
zorgvuldige en juiste bezorging. (Posth
Men herinnert zich, dat de kapitein der Noorsche
visschersbaik Alken den 20en Juni een postduif
schoot, die bericht bracht van André?. Dooidat de
Alken het schip misliep, dat deze belangrgke tjjding
zoa afhalen, bleef de inhoud van het briefje, waar
van de duif de draagster was, tot nog toe onbekend.
Thans wordt evenwel uit Hammersfest aan het Stock-
bolmsche Aftonbladet geseind, dat de inhoud der
dépêche aldus luidt
13 Juli. 12 uur 's middags, breedte 82* 2' oon-
terlengte 15* 5'
Goede reis naar het Oosten. Alles wel. Dit is mjjn
derde postduif. Andrós.
Deze dépêche is dus verzonden twee dagen na de
opBtjjging, 200 K. M. ten noorden van Spitsbergen.
Het telegram meldt verder, dat er geen brief
van Aodree is ontvaDgen. De afspraak was, dat
Andree behalve een kort gestelde dépéche ook nog
een uitvoerig stenografisch bericht aan het Afton
bladet zou zenden.
Laatste en telegraphische berichten.
'«-CSravenhage. Da Indische begrooting voor
1898 sluit met een tekort van 11 millioen, te voor
zien door geldleening. Aangevraagd worden 14 ton
voor de invoering der opiumregie op Java, Madura
