1897 N°. 111.
Dinsdag 21 September.
84sle jaargang.
GOËSCHË
COURANT.
De uitgave dezer (Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjz per kwartaal, zoo binnen als buiten Goöb, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Va.n Ditmar te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkooporc en Brievengaarder».
Inseodlni va
D© prjj» der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjg
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjkx- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent pei regel,
ertentlin tóow 9 uren op den dop der uitgave.
Wekelijksch algemeen overzicht.
De minder aangename verkonding tnsschen Kii-
geland en Duitflcliland is nog steeds een onder
werp, dat van verschillende zijden wordt beschouwd.
Dat vooral de uitbreiding van Dnitschïands handel
velen Eogelscben een doorn in het oog is trad meer
malen duideljjk aan het licht. De Duitscher laat
geen middel onbeproe d om overal handelsrelaties
aan te knoopeu. Geen land is voor hem te klein of
te ver om zich daar als handelaar te vestigen en
nu de Duitscho industiie zich ook een baan gebro
ken heeft in bjjna alle werelddeelen en de Ergel-
scbe naar de kroon sterkt, is voor Buitschlaud
de tijd gekomen om ook op zee te toonen de groote
kracht, die in het Duiteche volk schuilt, en bljjkt
de behofte om hunne handelsvloot te beschermen
door de ooilogsmarine. Dh Duitscbe keizer is daar
van innig overtuigd. Soldaat in hart en nieren is
bjj niet minder zeeman en herhaaldelijk het ft bjj
getoond dat uitbreiding der vloot zjjn innigste wensch
is. Mogen deze beide landen op handelsgebied elkaar
niet zeer genegen zjjn, er bestaat geen gegronde reden
om aan te nemen, dat zjj elkaar op politiek gebied
vjjandig zjjn gestemd. Keizer Wilhelm heeft dezer
dagen op nieuw duideljjk het bestaan en den invloed
van hat Drievoudig verbond erkend en daar nu
Oostenrijk en Italië, Duiischlands bondgenooten, met
Engeland bevriend zjjn, zegt de Standard, kan men
niet aannemen, dat ook Engbland niet op vriend-
sehappelijken voet met Duitschland zou verkeeren.
Een ander Engelsch blad meent echter dat do ver
houding wel iels te wenschen overlaat, waarom
reeds middelen schgnen aangewend te worden om
beide Staten nader tot elkander te brengen, waarbjj
de Koning van Italië, die onlangs de gast was van
Keizer Wilhelm ea weldra de Prins van Wales als
gast zal ontvangen, als bemiddelaar optreedt. Men
verzekert zelfs, dat do tnsschen Engeland en Duitscb-
lf.nd verkregen overeenstemming inzake de bepalingen
van het Grieksch-Tnrksch vredesverdrag feiteljjk te
danken is aan den invloed van Koning Humbert.
Na den dood van Canovas en na het succes der
CubaanEche opstandelingen wordt in de laatste dagen
meer dan gewone aandacht geschonkeD aan Spanje#
dat in een zeer hachelijke positie verkeert. Wel is
na den dood van Canovas het conservatieve Kabinet
bljjven bestaan en zjjn alle geruchten omtrent het
optreden eenor liberale regeering onder Saga&ta
tegengesproken, doch een leider, die met stevige
hand het schip van staat weet te basturen, is er
niet, en dat doet zich maar al te zeer in het Spaan-
sche koninkrijk gevoelen. De tfg-?nwo^idig« r°ge©ring
is uiterst zwak en kan niet anders beschouwd
worden dan als een Kabinet, dat als redmiddel wordt
gebruikt om het hoofd te bieden aan de moeilijk
heden, waarin de Cubaausche rpstand bet land heeft
gebracht. Door den dood van Canovas is alle ver
band der conservatieve partjj gebroken. De minister
president, generaal Azearragua, is een man van
ontwjjfelbar^ oprechtheid en van uitstekende admi
nistratieve bekwaamheden in militaire zaken, maar
hg kan nooit het prestige krijgen, dat in Spanje
voor een partijleider noodig is. Er zjjn ook in de
conservatieve partjj elementen, die het niet met
elkander eens zijn, om niet te spreken van de open
lijke oppositie van een der leiders daarvan, waar
door deze partjj machteloos wordt om in de tegen
woordige omstandigheden het bewind te voeren. De
oplossing zou dus bljjkbaar liggen in hot onmiddel
lijk overnemen van de regeering door de liberale
partjj, maar ongelukkig is hare organisatie weinig
beter dan die harer tegenstanders en Sagasts, ofschoon
bereid elke persoonlijke opoffering te doen in het
belang van Koniogin en Vaderland, schijnt niet zeer
belust op het overnemen der groote verantwoorde
lijkheid in den tegenwoordigen tjjd.
Waar nu de birnenlandsche toestand zoo veel te
wanschen overlaat door de onderlinge verdeeldheid
der partijen, het w elen der Carlisten, het optreden
der anarchisten, de ontevr edenheid der republikeinen
en de koloniën er naar streven zich van het moeder
land los te maken, daar is het voor alle dingen
wanscheljjk, dat de goede verstandhouding tusechen
Spaijeen do Voreenigde Staten een niet al te gevoe
lden schok ontvangt, waardoor de diplomatieke be-
ir klingen zouden kunnen worden afgebroken. Vo-
ge iS eenige dagbladartikelen schijnt de vrees niet
ongegrond voor een botsing tusschen Spanje en de
Amerikaansche Unie. Wel heeft de nieuwe Ameri-
fcaajnscbe gezant bjj de overhandiging van zjjn gelooft-
brieven aan de Spaansche regeering al ie goede wen-
achen voor het heil der Koningin en haar land uitge
sproken, maar tueschen Spanje en de Vereenigde Sta
ten ligt Cuba, waarheen bioedsr Jonathan begeerige
■blikken richt. Dit New-York verneemt men, dat een
oorlog met Spanje niet onwaarschjjnljjk geacht wordt
en men gelooft, dat een ernstige crisis op handen is. Er
jnoet reeds een bijeenkomst gehouden zjjn van Ame-
ribaanEche officieren, die een plan de campagr e heb
ben ODtwcrpen voor het geval een oorlog met Spanje
mocht uitbreken.
Er echjjnt nu werkelijk kans te bestaan dat de
oorlog tnsschen Turkije en Griekenland uit
is. De vredesonderhandelingen hebben nu tefc resul
taat gehad, dat het voorloopig vredesverdrag geteo-
kend is.
De tekst van artikel twee der vredeBpreliminairen
heeft den volgenden inhoudGriekenland betaalt
aan Turkjje een oorlogsschatting van vier millioen
Turksche ponden. De noodige regelingen om te
komen tot een spoedige betaling dezer schadever
goeding zullen met goedkeuring der mogendheden
zóó getroffen worden, dat daarvan niet de erkende
rechten van de oude schuldeischers en de obligatie
houders van Griekenland worden benadeeld. Te dien
einde wordt te Athene een internationale commissie
gevormd uit vertegenwoordigers der mogendheden
die by het sluiten van den vrede haar tusschenkomst
hebben verleendelke mogendheid zal één vertegen
woordiger kunnen kiezen.
Volgens bericht uit Athene mag men ook als
zeker aannemen dat de mogendheden de leening
garandeeren, die vereischt wordt voor het betalen
der oorlogsschatting. De commissie, belast met het
toezieht op de inkomsten, die voor de leeDing zjjn
afgestaan, zal onmiddellijk samengesteld worden onder
controle van de vertegenwoordigers der mogendheden
te Athene. De Kamer is tegen deze week bjjeen
geroepen ter behandeling van de wet betreffende
de inkomsten, die tot onderpand strekken voor den
dienst der schuld.
De jongste berichten uit Brltsch-Indlë luiden
iets gunstiger. Enkele door de Afridis belegerde
posten en forten zjjn weder ontzet. Bjj de inneming
van een dier posten zjjn van een Engelsch rege-
ment 23 man gesneuveld, doch de vjjacd wtrd op
de vlucht gejaagd. Een Engelscho colonne heeft de
zoogenaamde Dadam-dorpen bjj de grens van het
oproerige gebied overvallen. De bewoners boden
tegenstand, doch de Engelschen keerden terug met
een menigte gevangenen, vee en wapens. De op
standelingen moeten in de laatste dagen enorme
verliezen hebben geleden en simmigen zouden reeds
geneigd zijn zich aan het Engelsche gezag te on
derwerpen.
De Tarksche minister van buitenlandsche zaken
heeft aan den Engelschen gezant formeel verzekerd
dat noch de Sultan zelf, noch de Porte de hand
in dezen opstand aan de Indische grenzen hebben.
Onbescheidenheid of inconsequentie
Toen wjj uil do bladen vernamen, dat hier jl.
Vrjjdag eene vergadering van »de Vereeniging van
landbouwers, die suikerbieten verbouwen" zou plaats
hebben, konden wjj natuurlijk onderstellen, dat een
verslag van die vergadering voor onze vele lezers
onder de landbouwers van belang zou geacht worden.
Wjj hadden hier echter te doen met eene niet-open-
bare vergadering, zoodat het toelaten van onzen
verslaggever afhing van het oordeel van het bestuur
der VereenigiDg.
Op hot bepaalde unr bevonden zich de Goesche
verslaggevers van da N. Rott. Ctvan de Midd. Ct.
en van de Goesche Ct. in het lokaal. Bjj mond9 van
laatstgenoemde werd aan den Voorzitter der Ver
eeniging, baron Gollot d'Escui j, in tegenwoordigheid
van den secretaris den heer Hocke Hoogeboom en van
de andere genoemde verslaggevers, die zich refereer
den aan het verzoek van den onze, gevraagd of de
pers toegang had.
De Voorzitter antwoordde daarop, dat bij zich
daar tegen moest verklaren, omdat er in deze ver
gaderingen zaken zouden kunnen worden besproken,
die bjj tegenover de fabrikanten niet wenschte ge
publiceerd te zien. De secretaris verklaarde er zich
niet tegen. Daarna werd door den Voorzitter ge
roepen dhr. Wolfert, en ook diens oordeel gevraagd.
Ook dit bestuurslid vond beter, dat de verslag
gevers de vergadering niet zouden bjjwonen. Er
werd hun echter de toezegging gedaan dat zjj, na
afloop der vergadering, 2 uur, terug komende,
alsdan van het bestuur datgene zouden kunnen ver
nemen, dat voor publiciteit vatbaar was. Daarop
hebben, geljjk het betaamde, de verslaggevers der
Goesche en der Midd. Ct. zich on middel Ijjk verwij
derd, natuurljjk meenende dat hun collega van de
N. Rott. Ct. evenzeer vertrok.
Toen volgens afspraak onze verslaggever en die
der Midd. Ct. te 2 uren zich wederom in het ver
gaderlokaal r er voegden, werd hun door den secre
taris op de meest welwillende wjjze opgegeven
welke besluiten er genomen waren, die dan ook in
beide bladen gepubliceerd zjjn zooals zij verstrekt
waren. Maar tot hunne verbazing kwamen zjj te
vens tot de ontdekking, dat de verslaggever der N.
Rott. Ct. (geen lid der vereeniging) niet alleen de
gansche vergadering had bjj gewoond maar, staande
deze, telkens bg gedeelten teiegrapbisch aan zjjn
blad mededeeling had gedaan van al het besprokene
(tengevolge waarvan des avonds een uitvoerig ver
slag in de NR. Ct. verscheen).
Op eene opmerking daarover door de twee ver
slaggevers, die zich aan de afspraak hadden ge
houden, antwoordde de Voorzitter, dat er waar-
scbjjnljjk een misverstand moest hebben plaatsgehad
dat da afspraak was geweeet dat de verslaggevers
konden bljjveD, maar dat hun telkens zou gezegd
wordeD, wat zjj wè! en wat zjj niet mochten pu-
bliceeren.
Zonderling toch, dat wanneer dit werkeljjk ge
zegd is, de twee verslaggevers daaruit zoo geheel
iets anders hebben verstaaD 1
Wjj meenen althans aanleiding te hebben tot de
vraag: heeft de ver.-laggever van de N. Rott. Ct. zich
aan onbescheidenheid schuldig gemaakt door, al of
niet met toestemming van het bestuur ter vergade
ring bljjvende, keen uitvoerig verslag van de gehouden
besprekingen te leveren ondanks de afspraak
of
is dat bestuur itconsfquent geweest door, nadat
de verslaggevers der Midd en der Goesche Ct. zich
hadden verwijderd, toe te staan dat de reporter
van de N. R. Ct. bleef om een gedetailleerd vo slag
te leveren
Wjj doen die vraag teneinde ons voor onze lbzers
te verantwooiden en oordeelen niet \óor wjj een
antwoord op deze vraag hebben.
Alleen constateeren wjj bg voorbaat, dat tenge
volge van deze zonderlinge handeling van bet be
stuur der vereeniging, vooral de Zeeuwsche land
bouwers onkundig zjjn gebleven van de besprekingen
over eene zaak, die voor velen hunner oene levens-
quaestie i9 geworden.
Natuurlijk staat bet een bestuur eener Vereeni
ging vrjj, al of niet verslaggevers toe te laten, maar
bg de welwillendheid, door de Zeeuwsche pers steeds
betoond om hare organen voor de Buikerbietenzaak
beschikbaar te stellen, had zjj mogen verwachten,
althans op geljjke ljjn met een blad, dat buiten
de provincie wordt uitgegeven, behandeld te worden.
GOES, 20 September 1897.
De Gemeentestem scbrjjft
»Een lid van de 2e Kamer, dezer dagen voor zjjne
kiezers optredende, gaf het voornemen te kennen om,
telkens als er belangrjjlce ontwerpen in de Kamer
komen, voor zgne committenten op te treden en met
hen van gedachten te wisselen.
Is dit wel geheel orereen te brengen met art. 86
grondwet Wjj betwjjfelen het. Dat art. gebiedt den
leden der Kamer en eene gfljjke bppaling vindt
men in art. 45 gem.wet te stemmen zonder last
of ruggespraak met hen die benoemen. Het woord
ruggespraak" beteekent volgens den hoogl. Buys
(aant. op art. 82 van de vorige grondw. I, 449),
dat de leden, »eenmaal gekozen, zich terugwenden
>tot de achter hen staande kiezers om met deze te
«overleggen boe zjj behooren te bandelen." Het «van
gedachten wisselen" is wel minder sterk dan «over
leggen", omdat het den afgevaardigde minder bindt,
maar daargelaten nog dat dit onderscheid in zulk
eene bijeen komst wel niet altgd in bet oog z&l worden
gehouden is het toch te verwachten, althans te
vr8ezen, dat, wanneer uit zulk eene gedachten wisseling
aan het Kamerlid bljjkt, dat de kiezers over een onder
werp in quaestie zjjne opvatting niet dealen, dit van
invloed zal zjjn op zgne stem. De grondwet wil dat
de leden niet dan «volgens eed en geweten" stem
men. Deze uitdrukking is wel niet uit art. 82 der
vorige, in art. 86 der tegenwoordige grondwet over
genomen, maar alleen omdat men ze onncodig achtte."
Zaterdag werd de zitting der Staten-
Generaal gesloten dcor Minister Goeman
Borgesius. Hij noemde het een belangrjjk zittings
jaar dat achter ons ligt.
Vele maatregelen van wetgeving kwamen tot stand:
nieuwe kiesrechtregeling, Kamers van Arbeid, han-
delstractaten, aanleg van stoomtramwrgon, financieele
verhouding tusschen het Rjjk en de Gemeenten, wjj-
ziging der regeling voor de plaatselijko belastingen,
invoering der nieuwe wet op het peisoneel, nieuwe
r* geling van den Bn keraecjjos, nieuwe vooischriften rp
de heffing van overgangsrechten, regeling ter voor
ziening in de belastbare opbrengst van gebouwde
eigendommen, en tal van andere voorzieningon. Na
mens H. M. de RegenteB werd dank betuigd voor
d^n jjver en de toewjjding der Kamerleden in 's Lands
belang.
De Minister heeft zich, naar het Vadopmerkt,
bjj die fluiting niet behoeven te beklagen over ge-
mis aan belangstelling. Van beide takken der Volks
vertegenwoordiging waren meer leden dan gewoonljjk
bg dergelgke plechtigheid in de zaal verschenen om
den bewindsman zich van de Koninljjke opdracht te
zien kwjjten. O. a. was ook aanwezig de heer Van
Kerkwijk, wiens gezondheidstoestand dus weder in
orde achjjnt.
De Troonzaal was reeds in orde gebracht voor de
ontvangst van Hare Majesteiten op a. s. Dinsdag.
Op bet podium onder den troonhemel zjjn twee
gekroonde, met fluweel bekleede fauteuils geplaatst,
waarvan een in den rug prjjkt met de W. onder
een Kroon.
Bjj de Staatsspoorwegen is eervol ontslag ver
leend, op verzoek, aan den opzichter 2e klasse A. M. N.
BoosUn alhier, ingaande 1 October.
Waarde. In de Zaterdag gebonden zitting van
d'n gemeenteraad werd de begrooting voor den
dienst 1898 in ontvarg en uitgaaf vastgesteld op
f7341,98i/2.
Den havenmeester werd met ingaDg van 1 Oc
tober op zjjn verzoek eervol ontslag verleend. Be
sloten werd een tjjdeljjk havenmeester te benoemen
van 1 October tot en met 31 December a. s.
Wemeldinge. Naar ons uit goede bron wordt
medegedeeld, heeft de Raad alhier eene som van
honderd gulden op de begrootiüg van het volgend
jaar gebracht, tot het houden van een school
feest, bjj gelegenheid der kroning van H. M. Ko
ningin Wilhelmina.
De rijksmiddelen vallen dit jaar tot hier
toe niet mede. Gedurende de bjjna verloopen 8
maanden komt 64 ton te kort op de raming. Dat dit
bedrag in 4 maanden zal ingehaald worden, is be
zwaarlijk aan te nemen. Het succ ssie-rceht leverde
over 8 maanden f 140,000 minder op. De suiker-
accjjns bleef ook bjjna 12 ton op de raming ten
achter. Het personeel waB nog moer ten achteren,
bjjna 3 millioen. Enkele middelen brachten ie's meer
op, b.v. de grondbelasting f 62,000, de vermogrn b°-
lasting f 45,000. De accjjnzen, behalve die op hffc
geslacht, zjjn alle achterljjk, die op de inkomende
rechten bracht f 146,000 meer in de schatkist. Enkele
belastingen vertconen goede cjjfers, o. a. die van
pesterjjen en telegrafiede loodsgelden, die z'ch in
voortdui enden bloei schgnen te verheugen, overtroffen
nu mat f 74,000, f 23,000 en f 87,000 de raming.
De minister van financiën beett afwjjzend be
schikt op het verzoek van den gemeent-raad van
St.-Arnaland om over te gaan tot bedijking
van de schorren, gelegen voor den Johanra
Maria-polder enz., of om die Echorren ten dien einde
aan een of meer ingezetenen te vrrkoopen, omdat,
volg°ns een vanwege den Staat ingesteld onderzoek,
die Echorren nog niet rjjp zjjn voor bedjjkinp.
Aan J. A. Anemaat, machinist eerste
klaese te Vlissingen, is door den directeur-generaal
-der Mg. tot Expl. van S.S. eene eervolle vermelding
toegekend wegens betoonde activiteit en oplettendheid.
Gedeputeerde Staten van Znid-Holland hebben
bevestigd het besluit van den gemeenteraad van
Leidon tot niet-toelating van den heer Fon
tein als raadslid, op grond van zjjne betrekking
bg het middelbaar ondeiwjjs.
Er is reeds weder een open plaats in de
nieuwe Tweede Kamer, nog vóór zjj is bgeenge-
komen
De heer J. Z jj p K z., die sedert 1890 zitting bad
in de Kamer en op 15 Juni in het district Enk-
hnizen werd herkozen, is plotseling overleden.
Alle nog aanhangige wetsontwerpen
zjjn door de betreffende ministers ingetrokken.
Door de Koningin zjjn voor de Landbouw
tentoonstelling te 's-Hage nog 3 prjjzen uitgeloofd:
één voor de beste collectie veeéén voor de beste
collectie paarden en één voor het beste cfficiers-
dienstpaard.
In het Tijdschrift voor Geneeskunde neemt prof.
Fokker een loopje met de voorbarige openbaarma
king van proeven, in Dnitschland genomen met de
Serum-therapie. 13 patiënten waren met
roodvonk-serum behandeld, en bg 3 meenden de
onderzoekers een gunitig gevolg te kunnen waar-
nemenEen gelijke uitwerking geloofde men te zien
bjj 2 3 van de 9 mazelengevallen.
«Waar gaan we heen ro°pt prof. Fokker uit.
«Schrijvers zjjn adsistenten aan de kliniek van Leg
den, de eerste kliniek van de geheele wereld
Door het hoofdbestuur der vereeniging «Ver
gunning" te Amsterdam is een adres gezonden aan
den minister van financiën, waarin wordt te kennen
gegeven, dat de koffiehuishonders, tap
pers enz. tengevolge van de wet op de personeele
belasting zoo hoog zjjn aangeslagen, dat
zjj, znllen niet velen hunner ten laatste bjjna hun
