1897 N°. 109.
Donderdag 16 September.
84ste jaargang.
GOESCHE
De uitgave dezer (Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afeonderljjke nommers 5 centmot bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiün voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Va.n Ditmab te Botterdam en verder
bij alle Boekverkoopen en Brievengaardere.
Innendlng van
C01IR1NT.
Do prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
BS directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelpk»- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c!
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent por regel.
Advertent!£fn r6-mr 9 uren 09 den der uitsavei
De heer A. F. LASONDER, genees- en heelkundige dezer
gemeente, zal Donderdag den 16 September a. s
des namiddags te twee uren in het Gasthuis zitting houden
tot het gratis
Vaccinecren en Hervaeciueeren.
l)e zoogenaamde trouwboekjes moeten worden medegebracht
Goes, 14 8e[tember 1897
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELTNK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS
Het register van de ingeschrevenen voor den dienst der
BRANDWEER
zal ter visie liggen e»durendo DE LAATSTE HELFT VAN
SEPTEMBER, terwijl de L O T I N G zal plaats hebben op
Donderdag den 7 October daaraanvolgende des mid
dags te 12 uren
Goes, den 15 September 1897.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS
De Aanbesteding van Steenkolen en Turf,
beuoodigd voor de gemeente, van 1 October 1897 tot 80
September 1898 zal op Donderdag 'i3 September 1897, des
voormiddatrs 10 uur, tea Raadhuize alhier, plaats hebben.
De conditiëa zullen ter Secretarie ter lezing liggen van heden
af tot den dag der besteding, van des voormiddags 9 tot des
namiddags 2 uren, volgens welke afzonderlijk moet worden
ingeschreven voor de levering van New-Castle- en Ruhrkolen,
beiden per 100 kiloen voor de korte en voor de lange turf
per 1000 stuks.
Goes, den 15 September 1897.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK..
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
De Uitloting
van twee obligatiëu der geldleening 1896, elk ad Duizend
gulden en aflosbaar op 1 Januari 1898 zal plaatshebben
in het openbaar ten Raadhnize op Donderdag 23 September
1897, des voormiddags 10 uur
Goes, deu 15 September 1897
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Gemeentelasten.
1.
Goes behoort tot de gemeenten, die bjj de nieuwe
regeling der fioanciëele verhouding tusschen het
Rjjk en de gemeenten geen cent profiteeren. Im
mers het 1/4 in de traktementen van burgemeester
en secretaris, dat het Bgk voortaan bjjdraagt (voor
Goes f 600) kunnen wjj niet als een profijt aan
merken, wjjl de traktementen nu slechts f 1200
voor ieder dier functionarissen bedragen en dus
Gedeputeerde Staten wel zullen bepaleü, dat met
deze f600 de jaarwedden moeten verhoogd worden.
Gelukkig is er eene bepaling in de wet opgeno
men, waarbij is uitgemaakt, dat bg de nieuwe re
geling de gemeenten als bijdrage van het Rijk
althans niet minder zullen ontvangen dan zjj nit
het vroegere 4/s van de personeele belasting geno
ten. 't Zag er anders met onze gemeente-financiën
al zeer treurig uit. Immers anders zon, terwjjl
het 4/s van het personeel nu f 17907 bedraagt,
de bijdrage volgens de nieuwe regeling slechts
f 10794 zgn. Dit verschil zal nu door het Bgk
bijgepast worden, maar daar bljjft het dan ook
bij, en aangezien bet mindere aan opcenten op
de personeele belasting slechts gedurende het nu
loopend jaar 1897 door het Bgk vergoed wordt,
moet de gemeente, om zich te vrjjwaren voor di
rect verlies in dit opzicht, reeds voor 1898 tot
eene verhooging dier opcenten hare toevlucht nemen,
want door de nieuwe wet op de personeele belas
ting is voor Goes de hoofdsom gedaald van
f 20206 op f 17159. Ergo zou ook het bedrag der
opcenten dalen, indien het aantal hetzelfde bleef.
Napleiten over deze in het vorig jaar vastge
stelde wetten baat niet. Wg hebben den toestand
te aanvaarden zooals hij nu is of eerlang worden
zal en de gevolgen onder de oogen te zien. Alle
illusie, dat de nieuwe regeling der financ. verhou
ding voor onze gemeente eenige verbetering zou
kunnen meebrengen, is verdwenen.
toch, die verbetering zou zoo hoogst noodig
zgn geweest, vooral in het tjjdperk, waarin wg gaan
verkeeren. Al neemt het aantal inwoneis van Goes
toe, het is een feit, dat die vermeerdering alleen
door de vestiging van mindergegoeden ontstaat,
welke vestiging door den omvangrjjken aanbouw
van zeer goede arbeiders-woningen niet weinig in
de hand wordt gewerkt. Het aantal hoog aangesla-
genen in den Hoofd. Omslag daarentegen is in de
laatste jaren verminderd en op enkelen der tegen-
wcordigen valt, met het oog op hun leeftjjd, niet
lang meer to rekenen.
Ook dit zou echtsr nog wel te overkomen zgn,
ware het niet, dat esrlang de progressie nit den
Hoofdei. Omslag moest verdwjjnen en als wij in
1898 niet stonden voor verhooging van het gemeente
budget voor eenige takken van dienst, waarvan
vroeger geen ol slechts gedeeltelijk sprake was.
Als zoodanig noemen wij
de aannemingssom voor de gemeente-reiniging ad
f1232;
bet baggeren bjj bet Sas ad f 1000
de verhooging der onderwijskosten wegens lango
ren diensttgd van onderwijzers en de bezoldiging
voor de avondschool 1800
hooger subsidie voor het Gasthuis (in 1898) f 800.
Nog dient hierbjj opgemerkt te worden dat het
kohier van het schoolgeld op school E dit jaar wel
een minder bedrag zal aanwjjzan dan het vorige, omdat
de beffing van dat schoolgeld verband houdt met
den aanslag der ouders iu den Hoofd. Omslag, en
er dit jaar minder kinderen van hoog- en meer
kinderen van laag-aangeslagenen zjjn dan in 1896/97.
Ook dit verschijnsel wjjst op wat wjj hierboven
zeiden, sl. dat de bevolking niet toeneemt met gegoe
den, hoewel het ook een verschjjnsel van tjjdeljjken of
toevalligen aard kan zgn. Ook is de hooge subsidie
voor het Gasthuis voor 1898 aan eene bjjzondere
omstandigheid te wjjten, maar dat zg op den dunr
hooger dan thans zal big ven, is niet geheel onwaar-
schjjnljjk. Voorts kan het baggerwerk in de buiten
haven, dat, naar het oordeel van bevoegden, Voortaan
eene geregelde jaarljjksche uitgave zal vorderen, tegen
vallen. Duizend gulden* is voor dergelgke werken
zeker geen te hooge raming, en Baamgenomen kan
men wel zeggen, dat het gemeentebudget voortaan
f 4000 meer zal vorderen dan vroeger.
Hoe daarin te voorzien
De Hoofdei. Omslag mag tot f 30000 worden op
geroerd, (er wordt nu f 27000 geheven) en bleef de
progressie behouden, dan zou ongetwijfeld de ver
hooging van deze belasting de meest rationeele weg
zjjn om tot dokking van bet dreigende tekort aller
eerst in te slaan. Maar ook deze verordening moet
gewjjzigd worden en daarmede ook de heffing van
schoolgeld op de H. B. S. en school E. En na door
het verdwjjnen van de progressie het kerngezonde
systeem, dat ieder naar zijne draagkracht in den
algemeenen dienst betaalt, zal moeten verlaten wor
den, zouden wg het onbillijk achten in een verhoog
den Hoofd. Omslag heil te zoeken. Zoo groote voor
standers als wg er van zgn om bg een progressieven
H. O. de andere heffingen, als schoolgeld, begrafe
nisrechten sasgeldenliggeldenopcenten enz.
laag te houden, zoo sterke tegenstanders zgn wg
er van om een hoogen Hoofd. Omslag te heffen,
wanneer de druk daarvan, onevenredig tot de draag
kracht, voornamelijk door de nuTftfclklasse der be
lastingschuldigen zou gevoeld worden en zouden wg
aan eenige uitbreiding van bestaande heffiogen van
anderen aard of aan oene belasting op nu nog niet
getroffen voorwerpen de voorkeur geven.
Een blik in de ter visie liggende begrooting voor
1898 doet zien, dat in de quaestie der opcenten op
het personeel voorzien wordt door het aantal hooger
te stellen. Werden tot dusverre 30 opcenten gehe
ven, en zgn er 36 noodig om de opbrengst aan
1897 gelijk te doen big ven, er wordt voorgesteld
45 te heffen, zoodat hierdoor plm. f 1000,meer
verkregen wordt, terwjjl de Hoofd, omslag onver
anderd is gelaten. Vermoedeljjk zal het hierbij wel
niet kunnen bljjv n, omdat na het indienen der be
grooting nog eenige wjjziging van sommige posten
noodzakelijk zal blijken, die bjj de opmaking niet kon
worden voorzien. Overigens is bljjkbaar de begrooting
kloppend gemaakt door besnoeiing op de uitgaven
voor straten, wegen enz. en het is zeker verklaarbaar,
dat, nu wg aan den vooravond staan van de her
ziening van alle belastingverordeningen, geene in
grijpende verhoogingen op eenig bepaald pnnt (anders
dan op de opcenten) reeds nu zgn voorgesteld. Maar
eene zoo zuinige begrooting leidt natuurljjk tot een
gering batig slot, waarvan de invloed op eene vol
gende begrooting dnbbel gevoeld moet worden, terwjjl
ook uitstel van onderhoudswerken later slechts wrange
vruchten zou dragen. Er moet dus naar nieuwe
middelen worden omgezien.
Hierover in een volgend artikel.
GOES, 15 September 1897.
In de vergadering van de leden der Vereeni-
ging >de Ambachtsschool", gisteravond in
de restauratiezaal der sociëteit V. O. V. alhier ge
houden en bggewoond door slechts 12 leden, werd
de begrooting voor het jaar 1898 vastgesteld. Zg sloot
in ontvang en nitgaaf op eene som van f 4785,08 1/2
met een post voor onvoorzien van f 72,08 i/a-
Enkele posten der uitgaven moesten iets hooger
geraamd worden clan vorige jaren wegens het grooter
aantal leerlingen in de 3e klasse. Ook de ontvangsten
wegens geleverd werk konden iets hooger worden
begroot, doch daartegenover stond het treurige f»it,
dat de inkomsten aan contribution van leden
en donateurs een belangrijk lager cijfer aan
wezen. De voorzitter, de heer J. J. Ochtman, be
treurde ten zeerste, dat, terwjjl sommige leden uit
de gemeente waren vertrokken, zooveel anderen
hebben bedankt zonder opgaaf van redenen, en hoopte
dat de oorzaak daarvan niet zal zgn mindere belang
stelling van de GDesche ingezetenen in de school.
Hjj spoorde de aanwezige leden aan te trachten
meer sympathie voor haar op te wokken, ieder ia
zgn eigen omgeving, ten einde daardoor bare in
komsten te zLn vermeerderen. Het was volstrekt
niet nit zucht tot luxe, zeide spreker, dat hjj dit
beroep deed.
Naar aanleiding dezer woorden werden verschil
lende middelen besproken, die leiden knnnen tot het
doelmeerdere ontvangsten. Ean der leden gaf in
overweging een vereeniging van oud-leerliDgen in
het leven te roepen, ten einde de leden daarvan in
contact te houden met het bestuur der school, en
ten haren bate giften in te zamelen. De voorzitter
antwoordde hierop dat er geen gemis aan contact
is. Meermalen tcch ontving hg brieven of bezoeken
van oud-leerlingen, die hunne dankbaarheid betuigden
voor het genoten onderwijs, dat hun een goede
positie in de maatschappij heeft bezorgd. De meeste
oud-leerlingen echter verlaten de gemeente en geraken
over hat geheele land verspreid, zoodat een poging
tot oprichting van znlk een vereeniging niet de weg
zou zgn tot versterking der financiën. Bovendien,
ofschoon de fioanciëele toestand niet rooskleurig mag
genoemd worden, is hjj ook niet zoo verontrustend dat
men tot zulk een middel zgn toevlucht moet nemen.
Het meest moet prjjs gesteld worden op de gunstige
opinie van het publiek omtrent de inrichting, en
ZGker zou die toenemen, indien men zich de moeite
gaf de school wat meer van nabjj te leeren kennen
door een bezoek aan haar te brengen of inlich
tingen in te winnen bg het bestuur en de leden.
Menig misverstand zou daardoor uit den weg
kunnen worden geruimd. Velen toch meenen, dat
de subsidiëa, die de inrichting van verschillende
zjjden ontvangt, voldoende zjjn om in hare be
hoeften te voorzien en bedankten daarom als lid
of donateur, maar zjj weten niet, dat juist een der
voorwaarden voor het verleenen van subsidie is,
dat het publiek blijken geeft de school op prjjs te
stellen en haar te willen behouden, en dat blijkens
de begrooting men er zonder een flink ledental niet
komt, ook al zgn de subsidiëa niet onbelangrijk.
De penningmeester, dhr. Z. D. v. d. Bilt la Motthe,
deelde mede het voornemen te hebben opgevat een
ljjst aan te bieden aan hen, die nog geen lid zgn
en in de termen vallen dit te kannen wezen, met
verzoek als zoodanig toe te treden of de vereeniging
te steunen als begunstiger. Alle aanwezigen ver-
eenigden zich met dit denkbeeld en verwachtten
van dit middel meer succes dan van de oprichting
eener vereeniging van oud-leden. Op eene vraag of
de school ook wordt gesteand door bjjdragen van
buiten de gemeente, werd ontkennend geantwoord.
Wel bezoeken ook lcorlingen van buiten de school,
maar deze geniet ook snbsidie van de provincie
en daarom worden aan personen of besturen bui
ten deze gemeente geen bjjdragen gevraagd. Toch
was men van meening, dat er voldoende redenen
bestaan om ook gegoeden van het platteland te
veizoeken van hunne belangstelling in de Ambachts
school te doen bljjken, wgl men bezv>aarljjk kan
zeggen, dat de provinciale subsidie geheel voorziet
in bet belang, dat het platteland bjj de school heeft.
Immers ook Goes behoort tot de provincie en toch
geeft het eene subsidie van f750,en zgn de plm.
100 leden der vereeniging uitsluitend Goesenaren.
Op grond daarvan werd besloten ook naar de om
geving te plattenlande circulaires te zenden om stean
te vragen voor deze inrichting, die zoovele jonge
lieden van buiten onder hare leerlingen telt.
Mogen al daze middelen hun doel bereiken, nl.
op onbekrompen wjjze in de behoeften der school
te kunnen voorzien, ten einde eene inrichting in
stand te houden, die zoo nuttig werkt en zoozeer
den steun van allen vei dient.
Nog werd door een der aanwezigen de vraag ge
daan of het niet mogelijk zon zgn door de onder
wijzers op de Ambachtsschool leB te laten geven in
timmeren aan hen, die dit vak niet wenscben aan
te leeren als ambacht, maar meer voor huishoudelijk
gebruik.
Nadat hiertegen verschillende bezwaren waren
aangevoerd, deed de voorzitter echter de toezegging
dit denkbeeld aan het bestuur te znllen kenbaar
maken en het in overweging te nemen.
Daarna werd de vergadering onder dankzegging
geBloten.
Onder voorzitterschap van b:iron Collot d'sE-
cury zal Vrjjdag 17 dezer te Goes een vergadering
worden gehouden van de vereeniging van landbou
wers, die suikerbieten verbouwen.
De besprekingen zullen vooral bandelen over de
wjjze van levering der bieten in hot. najaar on over
de voorwaarden van de contracten over 1898. Te
vens zal eene beslissing worden genomen over toe
treding der Vereeniging tot het Nederl. landbouw-
comité ea over hare houding tegenover het nieuwe
syndicaat der Nederl. suiker fabrikanten.
(aV. R. C.)
In de laatste dagen spreken verschillende nieuws
bladen over den toestand en de vooruitzichten van de
Zeeuwsche oestercultuur en den handel
van oesters in de aangebroken campagne. Uit 'n
streng deskundig oogpunt beschouwd is onder die
besprekingen nog veel voorbarige. Waar is 't, dat
de groei van da oesters tot op heden zich gunstiger
voordoet dan in 1896, zoomede dat het wordende
vischgehalte ook meer vertrouwen inboezemt dan in
Sept. '96. Onder de zware soorten echter is weer
eene enorme sterfte en het is te vreezen dat, het
verloop van andere jaren geraadpleegd, daarvan het
einde nog niet te zien is, zoodat er met, deze soorten
waarljjk niet behoeft gemorst te worden want als
Engeland maar eenigermate bij ons ter markt komen
wil, dan kan men gerust de natuurlijke vraag daar
naar wel afwachten.
Of het gedaan zal worden Als mpji kent de banden
waarin het artikel zitde fioanciëele noodende
dwaze zucht van opdringen tegen de Datuur der
behoefte in; het meer dan ergensJalousie de métier;
het te hooi en te gras consigneeren, van inferieure
oestersoorten, tegen geld of geen geld enz. enz., dan
vreezen wjj
Het zal weer niet gedaan worden.
Als men al die treurige gegevens, daareven ge
noemd, jaar op jaar al erger ziet worden, don wekt
het ook al meer en meer verbazing, dat eenig b:nnen-
of buitenlandsch zich krachtig te vormen lichaam
daar geen eind aan maakt, lettende hoeveel precaire
zakeD, en verre van hier, ondernomen en gesteund
worden.
Brengt het artikel toch in eene krachtige band
en wat er nu aan verloren wordt, en dat is veri, wordt
er dan aan verdiend. Men komt er toe te vragen
»wil dan nu niemand eens zien en hooren wat er
hier, met vrucht, te verbeteren is
Op den oester terugkomende: ja, het staat er beter
bjj, dan wg in de laatste jaren in Sept., op voorbaat,
wel te zien kregen. Er is ook werkeljjk minder
inferieur goed als 't vorig jaar om mee te knoeien;
rest dus maar de kracht en de wjjsheid om h6t zelve
niet uit alle macht te verknoeien. En, wat ook 'n
verdei felijke concurrent is er worden zooveel oesters
en langs zoovee) wegen ter markt gebracht, trots
zorgen van wachten en politie en da&r kan
niemand tegen concurreeren. Telegr
Men schrjjft uit lerseke aan de N. R. Ct.
De vraag naar leverbare oesters begint
reeds eenige beteekenis te krjjgen. Het schjjnt dat
dit zich telken jire vervroegt. De temperatuur der
laatste dagen werkt de afoame zeker niet togen. De
prjjs door de Vereeniging tot bevordering van den
oesterhandel aanbevolen, wordt ongeveer aangehou
den le soort omstreeks f 50, 2e soort f 25.
Winsicnkerlie. In de najaarsvergadering van
do afdeeling Noordbeveland der Mij. t. b. L. en
V. in Zeeland werden tot leden van do Commis
sie voor den winter-landbon wou r sus
te Kortgene, die met 13 leerlingen zal aanvangen,
benoemd de hecren G. J. van de Linde, P. Taze-
laar, W. du Claux en G. P. N. Moerland.
Blijkens het programma voor de opening
van de vergadering der Staten-Gene-
raal, te 's-Gravenhage, op Dinsdag den 21sten
September a. s., zal H. M. de Kocirgin-Regentos
de vergadering openen en daarbij vergezeld zjjn van
H. M. de Koningin. 'Op den tocht naar de vergader
zaal zullen HH. MM. zjjn gezeten in een staatsie
koets met acht paarden bespannen, gaande een koet
sier naast elk paard, en vier lakeien naast eik portier.
De chef van het militaire huis van H. M. de
Koningin, te paard, rjjdt Daast de staatsiekoets, een
weinig achter het portier ter rechterzjjdede gou
verneur der residentie, te paard, een weinig achter
het portier ter linkerzjjde.
Achter de staatsiekoets de officieren van het mili
taire huis van H. M. de Koningin, te paard, rgdende
twee aan twee, naar ouderdom van rang, de oudsten
vóór.
Bjj kon. besluit is tot voorzitter van de Eerste
Kamer, gedurende de zitting, die zal aanvangen op
den derden Dinsdag in September 1897, beDoemd
mr. A. van Naamen van EernneB, lid vu
die Kamer.
