te maken. Hetzelfde geldt van de beëedigde wegers.
Geen fairbankhouder behoeft voorzeker zjjn weger
te laten beëedigen, maar geen fabrikant behoeft» even
min gebruik te maken van een weegbrug, welker
weger niet beëedigd is.
Wat de afgevaardigden van landbouwers, die sui
kerbieten verbouwen met deze zaak te maken hebben
ii niet duideljjk, te meer daar ook zjj wel belang
zullen hebben bg nauwkeurige weging der bieten.
Het schgnt mg verkeerd >den landbouw" te balen
b(j dingen, waar hg als zoodanig niets mede te maken
heeft. Door dit te doen en vooral door dit vaak te
doen, kan het niet anders of de werkeljjke belangen
van den landbouw moeten op den daur worden
geschaad.
Waarde. Evenals tjjdens de werking van de
oude wet op het personeel, is door den Kaad
alhier besloten 50 opcenten te heffen.
üftti. In de verleden week gehoud >n raadsver
gadering werd de gemeente-rekening ovor 1896 vast
gesteld in ontvang op f5154,89, in uitgaaf op
f4414,49, dus met een goed slot van f740,40.
De begrooting voor 1898 bedraagt in ontvang en
uitgaaf f4634.
Bg de Vrgdag te Middelburg gehouden her
stemming voor een lid der Prov. Staten van Zeeland
is gekozen de heer D. A. Dronkers (a.-r.) met
1542 van de 3017 geldige stemmen. Op jhr. mr.
A. A. van Doorn (lib.) waren 1475 stemmen uit
gebracht.
GraanprijzenDinsdagavond heeft te Marseille,
naar aanleiding van de verhooging van den brood-
prjjs, ean bijeenkomst plaats gehad. Vjjfhonderd
menschen waren opgekomen en verscheidene leden
van de departementale en gemeenteraden voerden
het woord. Een der wethouders zei, dat, voor het
geval men niet de afschaffing kon verkrggen van
het invoerrecht op graan, meel, enz., er wel 500
Marseillanen zouden te vinden zjjn om op Pargs
aan te rukken, ditmaal niet om de Tuilleiitëa te
veroveren, maar om recht te erlaDgen. Aan den uit
gang werd men onderwjjl handgemeen.
Men besloot een groote vreedzame demonstratie
op t. uw te zetten en droeg de organisatie hiervan
aan «ean commissie op.
De Matin publiceert een brief van den gewezen
minister van landbouw Vig«r, 'die, in stede vau af
schaffing of verlaging van de graanrechten, een ver-
laging van de tarieven van vervoer aanprijst.
Van zgo kant heeft de gemeenteraad van Marseille
geseind aan dien van Pargs, zgo medewerking ver
zoekende voor een eonfjrentie van alle stadsbesturen,
die de inkomende rechten op graan willen afschaffen.
Minister Móline heeft naar het schijnt de Pargsche
afgevaardigden Rouanuet, Jacques, Ernest Roche en
Gousaot, die zich bg hem vervoegden tot een be
spreking over de graaocrisis, tameljjk nor?ch te woord
gestaau. Hg herhaalde zgn vroegere verklaringen en
wees er op, dat hg zich nooit heeft verplicht de
invoerrechten te verminderen ingeval de prjjs van
bet graan tot 27 francs was geklommen. Hg zeide
dan afgevaardigden ronduit, dat hun agitatie alleen
te Pargs en in eenige groote steden, als Marseille,
doel getroff n had. Het was toch blgkbaar, dat men
alleen politieke bedoelingen had. Daardoor zon eerder
het euvel vergroot dau verminderd worden. De ge
heels beweging zou er toe bjjdragen de speculanten
te doon volharden in de hausse. Men bewees den
arbeiders slechte diensten door in alles do politiek
te mengen.
De Frausche ministerraad heeft beslist, dat er,
althans voor Int oogenblik, geen grond bestaat tot
verandering der invoerrechten op
granen, maar besloten, in zgne eerstvolgende
zitting pp 1 September a. s. dit punt nogmaals te
overwegen.
De prgzen van het graan in Amerika rgzen weer
en is het oorzaak of gevolg de graanspecu-
laties worden op groote schaal voortgezet.
De Daily News weet met cijfers aan te toonen,
dat Europa meer Amerikaansch graan noodig zal
hebben dan ooit te voren, daar over geheel Europa,
•o vooral in Frankrgk, de oogst zeer klein en de
vraag zeer groot is. Rusland kan van het tekort
maar weinig leveren en Indiö eveneens. De Engel-
sche graanvoorraad vermindert sterk en Britsche
landbouwers kunnen hoogero prgzen vragen dau ooit
te voren. De Engelsche tarweoogst wordt verwacht
even goed te zullen zijn als het vorige jaar, nl. on
geveer 15 millioen HL. Verder blijkt echter, dat
tegenover een betrekkelgken overvloed van graan in
Amerika een schaarschte in Europa heerscht.
De Eclair zegt, dat het aan Fransche speculanten
te wjjten is, dat in Frankrgk de graanprgzen hooger
zgn dan in andere Europeesche landen.
Bg Kon. besluit van 16 dezer is bepaald, dat
het ondergeschikt personeel bg 'e rjjks werkinrich
tingen, na bekomen ontslag bij vjjf-en-vjjftigjarigen
ouderdom en minstens tien jaar dienst in betrek
kingen bg het gevangeniswezen, gerechtigd is tot
het genot van pensioen, zonder onderworpen
te zgn aan het daaraan voorafgegaan geneeskundig
onderzoek, zooals tot dasver het geval was.
Ook op koks, assistent-koks, smidstokers eu bood-
schaploopers in gevangenissen, ie dit besluit van
toepassing. Mot 1 September treedt bet besluit in
werking.
Tot chef-secretaris van het Leger des Heils
hier te lande is benoemd de kolonel Oosandey,
laatstelijk werkzaam in Zuid-Afrika, vroeger chef-
ifcretaris in Frankrgk en in Zwitserland.
De Amst. Ct. dringt met het oog op de in-
huldigingsfee8ten aan op bespoediging van den bouw
van het nieuwe Amsterdamscbe post- en tele
graafkantoor, dat wellicht 1 Sept. 1898 uit
wendig, maar niet tot gebruik, gereed kan zgn.
Men bedenke, zegt het blad, dat de toegang tot
de stad langs bet Damrak reeds verstopt is door de
loods voor den Beursbouw en die voor het tgdelgk
postkantoor, terwgl de tweede toegang, die langs
den gedempten N. Z. Voorburgwal, gehödl Vcrstopt
is door de loods van het tgdelgk telegraafkantoor.
Dat is zoowel tegenover de jonge Koningin en
Haar hooge gasten als tegenover vreemdelingen en
laadgecooten, die bg duizenden naar Amsterdam
zullen komen, geen houding voor do hoofdstad des
rjjks, die zich tegenover baar jonge Koningin in het
beste pak te steken heeft, zich op haar mooist moet
vertoonen aan wie Haar komen huldigen.
Verlegging van den toegang naar het station aan
de Weesperpooit stuit ook op bezwaren.
Bovendien zal van het post- en telegraafkantoor
door duizenden gebruik worden gemaakt in die da
gen, en het zou dus van weiaig gastvrijheid getui
gen, indien Amsterdam gedwongen werd zgn gasten
te moeten verwgzen naar twee schuren, waar een
nieuw paleis, dat gereed kon zgn, voor hen geslo
ten big ft.
Want wg verstaan het niet, dat, waar men op
1 September gereed kan zgn, het nieuwe post- en
telegraaf kantoor ook niet op 1 Augustus zou kannen
worden opgeleverd.
Dat kan misschien het rjjk eenige duizenden gul
dens meer kosten. Ter wille van de zuioigheid zal
men toch de hoofdstad geen Don Quichot-figuur
willen laten Blaan tegenover landgenoot en vreem
deling.
Volgens nader bericht uit O ld en zaal zgn
daar niet alleen bg Israëlieten, maar ook bg pro
testanten de glazen ingeworpen. Ook in de groote
Bocieteit werden de rniten ingeslagen. De woede
van een deel der bevolking was dan ook niet spe-
ciaal tegen de Israëlieten, maar tegen de liberale
partg gericht.
Naar aanleiding van een beklag bg den officier
van justitie te Almelo, zgn terstond de noodige
maatregelen genomen om herhaling van het voor
gevallene te voorkomen. Thans is alles weer zoo
goed als rustig.
Tegen den burgemeester, den heer N. H. Th. M.
Vos de Wael, hulp-officier van justitie, zal, volgens
De Echo, bg de bevoegde autoriteit een aanklacht
ingediend worden wegens het laksche optreden van
de politie. Ware er van den aanvang krachtdadig
tegen de joelende menigte opgetreden, dan had het
geen heeft plaats gehad kunnen worden voorkomen.
Uit Oldenzaal scbrgft men omtrent de ongere
geldheden aldaar o. a. het volgende aan de TeUgr.
Nu de orde en rust in onze stad weder hersteld
zgn, moge een terugblik geworpen worden op de
dagen, die achter ons liggen
De gebeurtenissen van Dinsdagavond zullen eene
zwarte bladzjjde vormen in de geschiedenis van
Oldenzaal.
In een district als Enschedé, waar het aantal
kiezers der zoogenaamde christelijke en oncbris-
telgke partgen niet veel uiteenloopt, laat het zich
denken, dat er bg een stembusstrgd hevig gestreden
wordt. Verliest de sterkste par tg, ten gevolge vau
bepaalde omstandigheden iets van hare kracht, dan
stjjgen do kansen van de andere partg aanmeikelgk.
Deze verkiezing wordt beBchouwd als de oorzaak
van een en ander; toch is dit slechts ten deele
waar.
Men zal zich herinneren, dat circa 5 jat on ge
leden alhier ernstige ongeregeldheden hebben plaats
gehad tusschen katholieken en Israëlieten. De toen
malige burgemeester, de heer mr. J. H. A. M.
Essink, nam korten tgd daarna zgn ontslag. Ia dia
dagen is de grond gelegd voor eene gespannen ver
houding tusschen beide partgen, welke zich bjj de
eerste de beste gelegenheid weder doet gevoelen, en
één van die gelegenheden is de afgeloopen verkiezing
geweest.
Ter gelegenheid van den verkiezingsstrijd zgn de
menschen in tal van vergaderingen wakker geschud.
In een hoofdartikel van een in Twente verschijnend
weekblad werd den volke verkondigdHet is hier
niet de vraag van hooger of lager, het is geen strjjd
om beter of slechter, maar het is de vraagGod
of geen God, gezag of verwerping van alle gezag,
h^t is de strjjd tusschen het goed en het kwaad.
Waar het volk dergelgke taal wordt opgedischt,
daar durven wg in gemoede vragen aan wien de
schuld? Is het volk eenmaal warm gemaakt, dan
staat het niet voor rede, het is alsdan niet veel
meer dan een werktuig.
De treurige gevolgen zgn ons dan ook met volle
maten toegemeten. Wg hebben een toestand bijge
woond, die in ons vrge Nederland niet moeBt kunnen
voorkomen. Al moge hier gedurende den eersten tgd
de volmaakste orde heerschen, de gevolgen van dien
avond zullen niet zgn uit te wisschen. Wg zullen
eene herhaling krijgen, zoodra zich daarvoor de ge
legenheid voor doet. Alleen een vroegtjjdig kracht
dadig optreden der politie zal dergelgke beweging
in hare geboorte weten te smoren.
Invalide onderwgzers. Een platte
landscorrespondent schrjjft aan de Telegr.
Vrijdagmorgen kreeg ik bezoek aan de school van
een schamel gekleed man met grgs haar en baard.
Mijnheer", begon hjj, »ik ben ruim 20 jaar on-
derwgzer geweest te X. en afgekeurd voor mjjn
stem. Ik heb eervol ontslag gekregen, waarvan ik
u hier de bewjjzen kan laten zien en ben gepension-
neerd met 5 galden per week. Ik ben getrouwd en
heb vgf kinderen en u begrgpt
Ik begreep.
Dat men nu aan alle invalide onderwgzers geen
pensioen kan toekennen van f 9250, zooals aan een
generaal, dat is te verklaren en de onderwgzers ver
langen dat ook niet, maar dat een invalide onder
wijzer in Nederland moet bedelen om aan den kost
te komen, dat is minstens schande.
Gedeputeerde Staten van Gelderland hebben
ambtshalve bezwaar gemaakt tegen de toela
ting van de beide gekozen raadsleden te
Scherpenzeel en wel op grond, dat het stembnreau
niet den dag, volgende op dien der stemming, over
eenkomstig art. 93 der kieswet zitting heeft gehou
den tot vaststelling van den uitslag, maar dadelijk
nadat de stembus was gesloten, dus een dag te vroeg.
De drie sooialisten in de nieuwe Kamer, de
beeren Troelstr a, Van Kol en Van der
Z w a a g, had het Centrum er liever niet gezien.
Maar, zoo zegt het, nu zjj eenmaal ten zetel heb
ben verworven, wachten wg met zekere belangstel
ling at, in welke richting zich hun werkzaamheid
zal bewegen.
>Zg zullen nu moeten toonen wat zjj kunnen.
Zjj zullen de algemeenheid moeten laten meten, om
in bgzonderheden te treden. Zg zullen moeten too
nen, dat zij nog iets anders verinogen, dan de maat
schappelijke instellingen voor vermolmd en bedorven
verklaren.
Op woorden behooren nu daden te volgen. En
daarom steekt er wellicht nog betrekkeljjk iets goeds
in dezen triomf van drie socialisten.
Het kan zgn beteekenia hebben ben aan 't werk
te zien na hun langdurige critiek op anderen."
De ter mg o, binnen welken reclames tegen
aanslagen in de personeele belasting kan
nen worden ingebracht, is bepaald op zes weken na
de afkondiging van het kohier. Onder de oude wet
was die termjjn drie maanden. Naat men verneemt,
zal evenwel de administratie het dit jaar zoo erg
nauw niet nemen, omd*t het het eerste jaar onder
de nieuwe wet is, eu zullen nog als geldig worden
beschouwd de reclames, die binnen drie maanden
na de afkondiging van bet kohier inkomen.
{N. R. Ct.)
De heer J. L. L e y d s komt in de Haagsche
Ct. op tegen hetgeen de heer Frans Netscher scbrgft
in de Hollandsche Revue betreffende een ook door
ons medegedeeld gesprek tusschen zgn broeder dr.
W. J. Lr yds en president Kruger, tot wien de eerste
zou gezegd hebben >Ik geloof in geen God."
De heer J. L Leyds constateert openljjk, dat zgn
broeder, wetend* welke richting men toegedaan is
in de Z.-A. Republiek, den heer president Kruger
gezegd heeft, >in godsdienstige overtuiging met hem
te verschillen, want dat hjj Leyds liberaal
was, hetgeen misschien een hinderpaal zou kunnen
zgn voor de aanvaarding der betrekking."
Kerknieuws.
Ned. Hervormde kerk.
Beroepen naar Mgnsheerenland de. P. J. Krom-
sigt te Soherpenissete Kortgene ds. N. de Jonge
te Engwierum.
Bedankt voor het beroep te Bruinisse door ds.
G. H. Callenbach te Dirkslandvoor dat te Schore
door dr. J. G. v. Ronkel, cand. te Leiden.
De heer G. Smit, cand. te Kruidingen, stelt
zich tbans beroepbaar. (St.j
Onderwijs.
Bg den dezer dagen door de leerlingen der
Ambachtsschool alhier gehouden wedstrgd zgn de
prgzen behaald door
Afd. Timmeren1ste kl. J. K. Crucq, 2de kl.
D. N. Visser en A. 0. de Jonge (premie), 3de kl.
J. Koeman.
Afd. Smeden: 1ste kl. R, J. do Biaejj, 2ie kl.
J. J. v. d. Broeke, 3ie kl. J. fl. Koning.
Benoemd tot onderwgzeres te Leksmond mej.
J. H. de Groot te Goes. v. d. D
Landbouw en Veeteelt
Bjj de in het begin dezer maand in de ver
schillende districten van Zeeland gehouden keurin
gen voor het Nederlandsch Paardenstamboek zgn
o. m. de volgende bekroningen toegekend
Eenjarige paardenNora van E. van Hoofcegem
te Kruiningen.
Merriën van 3 tot 8 jaarCato van E. van Hoo-
tegem te Kruiningen, Helena van F. Guljó te
Waarde, Juffer van J. J. van Gorsel te Rilland-
Batb, Madam van M. Berrevoet van Wolfertsdjjk.
In het Weekblad van gisteren behandelt de
heer Vorsterman van Oyen de vraag hoe men er toe
geraken kan, dat de landbouwer met den suiker-
fabrikant onderhandele over een accoord en niet ge
dwongen worde iets van hem af te smeeken als een
gunst.
Vooraf een paar berekeningen, om te kunnen be
slissen, of dat doel bereikbaar is.
Neem aan, dat een hectare land gemiddeld 40000
kilogram beten voortbrengt.
Dat een groote fabriek 60 millioen kilogram beten
verwerkt, dan heeft zg noodig, de opbrengst van
1500 hectaren.
In ons land bestaan 32 fabrieken, groote en kleine;
daarvoor heeft men das, gemiddeld 1200 hectaren
per fabriek rekenende, zoo ongeveer 40000 hec
taren noodig, om de noodige grondstof te leveren.
Wanneer dus 4000 hectaren aan den betonbouw
onttrokken worden, moeten drie fabrieken stil staan.
Rekent men, dat voor eene fabriek een kapitaal be-
noodigd is van 6 tot 10 ton, dan big ven, door drie
fabrieken stil te leggen, gemiddeld 25 ton zonder
interest. Een van de fabrieken, de Steenbergsche beet-
wortelsuikerfabriek, keerde over 't afgeloopen jaar
een dividend uit van 6 pGt. Dit berekend over 2 i/g
millioen geeft een bedrag van f 150000,— welke
som overschiet als zuivere winst, nadat alle kosten
van onderhoud der gebouwen, verbetering der ma
chines enz. zgn voldaan.
Worden dus drie fabrieken buiten werking gesteld,
dan kan men rekenen, dat de eigenaars daarvan
derven eene winst van minstens 150000 gulden,
een verlies, dat men zich niet moedwillig, niet zien-
deroogen op den hals haalt.
Kon er nu eene vereeniging komen, die te be
schikken had over 10 12 duizend hectaren, die
dus ongeveer een vierde of een derde deel der fa
brieken kon dwiügen behoorlgke prgzen te geven of
stil te liggen, dan kan men er zeker op rekenen,
dat het resultaat meer dan schitterend zoude zgn.
De fabrikanten zgn zeer slim; hunne directeuren
en agenten zgn ook slim.
Van die slimmigheid heeft hij, die niet vclab-.gen
blind was, het vorig jaar wonderJjjke uitwerking
kunnen zien.
Beschreven werd niets, want de fabrikantenbond
had eene zware boete geBteld op de ovei treding van
algemeen goedgekeurde en vastgestelde voorwaarden,
maar aan velen werd meer betaald daD de bond had
vastgesteld, stilzwijgend werd op bepaalde punten
toegegeven, en is dat van sommigen bekend geworden,
wie weet van hoevelen het ten einde toe verborgen
zal bljjven.
Om nu alle slimmigheden te voorkomen, die o. a.
daarin kunnen bestaan, dat aan enkelen in 't geheim
een hoogerea prgs voor hunne beeten beloofd en
betaald wordt, om hen zoodoende in vergaderingen
woordvoerders te maken voor 't belang der fabri
kanten, is het noodig, dat door de landbouwers
voorwaarden worden vastgesteld, waarvan in geen enkel
opzicht mag worden afgeweken en waarin worden
bepaald
a. de prgs per 1000 kilogram,
b. de voorwaarden van levering,
c. de conditiën van betaling.
Verder is het zaak op tgd gereed te zgn, om,
indien de fabrikanten zich aan billjjke voorwaarden
niet willlen verbinden, onmiddellijk een ander pro-
duct te kuDnen uitzaaien.
Naar inzien van dhr. Van Oyen is de tgd voor
de oprichting van een bond van Suikerbeeten-bou-
wers niet ODgunstig. Door de betere toekomst van
de haver-cultuur in het 4e en 5e district en bg
eenigszins bljjvende tarweprjjzen zal een aanzienlgke
hoeveelheid grond aan da beetencultuur worden ont
trokken.
Komt daarbjj nu nog een boud, die te beschikken
heeft over een 10000 hectaren, welke voor beten
bebouwing bestemd zgn, dan kan on get wjj te ld op
gezonde voorwaarden met de fabrikanten worden
gecontracteerd.
Onder gezonde voorwaarden verstaat de heer Van
Oyen die, waardoor zoowel de boer als de fabrikant
voor zgne moeite wordt betaald.
Maar om daartoe te geraken, zegt hg, moet de
eerlijkheid, waarover vaak zoo mooi geredeneerd en
die zoo zelden in prakt jjk wordt gebracht, wederom
op den voorgrond treden.
»Men hoort vaak klagen over den fabrikant en
zgne agenten.
Maar over menigen bietenloverancier valt even
zeer, vaak meer, te klagen.
Er wordt zoo dikwgls getracht bedrog te plegen.
Er wordt zoo menige wagen beten geleverd, die
niet behoorlgk schoongemaakt, niet voldoende ge-
gekruind zgn.
Er worden zoo dikwgls Poolsche beten vermengd
onder Kleine Wansleben om het gewicht op dief
achtige wgze te vermeerderen ten koste van het
suikergehalte.
En in die knoeierijen, waarvan de fabrikant de
dupe is, doet de agent inele, omdat hjj den land
bouwer niet gaarne als klant mist en in den hoop
beten, die de fabrikant ontvangt, zgn bedrog ver
borgen zal bljjven.
Zoo'n bediog moet uit een bond van beten-ver
bouwers geweerd worden.
Dat beginsel moet op den voorgrond staan."
Boekaankondiging.
Wg ontvingen ter aankondiging de navolgende,
alle bp J. F. van Druten te Sneek uitgegeven werken
a. mr. J. C. MeijerNederl. Staatswetter, 8e druk;
b. mr. dr. H. J. RomeijnArbeids-, fabrieks- en
handelswetten
c. De Gemeentewetzooals die thans is luidende, in
vragen en antwoorden.
Uit den aard der zaak valt van eene eenvoudige
uitgaaf van den tekst der wetten niet veel te zeggen.
Alleen vestigen wg er gaarne de aandacht op, dat
de beide eerstgenoemde uitgaven bjjgewerkt zgn tot
op heden, zoodat zg ook alle wijzigingen met name
die van de Gemeentewet, de kieswet enz. bevatten,
welke tot nu toe voorgekomen zgn. De handige en
zeer goedkoope uitgaaf van Meijer's Staatswetten is
bovendien sinds jaren bekend en een achtste drnk
pleit voor hare bruikbaarheid. Zijn deze Staatswet
ten voor eiken Staatsburger van belang, het onder b
genoemd werk van dhr. Rotneijn behoort in handen
te zgn van iedereen, die met arbeid, fabrieks- en
handelszaken in betrekking staat. Men vindt er in
alle wetten en besluiten, die daarmede in verband
staan. De prgs van 50 ets. voor laatstgenoemd boekje
van 140 pag. is werkeijjk gering en brengt het
onder ieders bereik.
Het onder c genoemde werk is meer een studie
boek voor allen, die, hetzjj als gemeenteambtenaren,
(of die het willen worden) hetzg als leden van den
Raad met het besturen der gemeent n te doen heb
ben. De oorspronkelijke uitgaaf van dit werk, voor
alle provinciëa ingericht, had plaats door M. A.
Jentink. Een nieuwe uitgaaf is nu verschenen, door
den beer H. J. G. Hartman bewerkt in verband
met de latere en de jongste veranderingen.
Wie de werken en geschriften van den heer Hart
man, den bekwamen hoofdredacteur van het Tijd
schrift ter beoefening van het Administratief Recht
kent, is bjj voorbaat overtuigd, dat deze nieuwe be
werking van de Gemeentewet aan groote bevattelijk
heid, groote degelijkheid paart. Alle vragen, die zich
bjj do toepassing der Gemeentewet, in verband met
het Burgerl. Wetb., de Grondwet, Kieswet, Pro vine.
Wet, de financiën enz., kunnen voordoen, worden
er in beantwoord. Een alphab. register vergamakke-
ljjkt de raadpleging er van. De prgs vair f 1,25 voor
dit boek van ±190 pag. is geen beletsel om het
zicb aan te schaffen.
Al deze genoemde werken, die ook typografisch
uitstekend uitgevoerd zgn, wonschen wg in veler
handen.
Rechtszaken.
Het gerechtshof te VGravenhage bevestigde
Zaterdag het vonnis der rechtbank te Middelburg,
waarbjj A. K. werd veroordeeld tot 5 jarsn gtvan-
