1897 N°. 99.
Dinsdag 24 Augustus.
84sle jaargang.
FËUILLETOH.
De prinses uit het Armenhuis.
l)o uitgave dczör (Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op foostdagon.
Pr#t per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nonmiers 5 cent; met bgblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmar te Botterdam o# verder
hij alle Boekverkoopers en Brievengaarder®.
De prijs der gewone advertentiön is var. 1-5 regels 50 cent, eiken regel iueer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvrage* om o* vermelding van liefdegaven 5 cent per regol.
Insen^llns van advertentiön v«i©* 9 uren 09 den dag der uitgave.
Anu ilea ontranger der directe belastingen is op lieden uit- 1
gereikt het kohier no. 3 voor de belasting op het
PERSONEEL
dezer gemeente, voor het dienstjaar 1897, zoodat ieder aange
slagene, na bekomen kennisgeving, verplicht is het door hem
verschuldigde binnen den bepaalden tijd te voldoen.
Goes, 23 Augustus 1897.
De Burgemeester van Goes,
J. J. RAMONDT, 1 b.
Wekelijksch algemeen overzicht
Met groote plechtigheid heelt presideut Faure van
Frankrijk de reis naar Rusland aanvaard, ver
gezeld van den minister van bnitenlandsche zaken,
Hanotaux, admiraal Besnard, de leden van het mi
litair en civiel Huis en den aide-de-camp gétéral
van den Czaar, die spiciaal is to gevoegd aan den
president gedureude de geheels reis. Dun dag voor
het vertrek kwam de ministerraad onder voorzitter
schap van den president bgeen om nog verschil
lende punten, op de reis naar Petersburg betrek
king hebbende, te behandelen. Deze reis, waarmede
Felix Faure een groet van de gansche Fransche
natie brengt aan geheel Rusland, trekt in hooge
mate de aandacht van do Europeesche pers.
In de eerste plaats komt onwillekeurig ter sprake
het zoogenaamd Fransch-Rnssisch verbond, waar
over indertjjd zooveel is geschreven. Dit geheime
verdrag met Rusland, als het bestaat, begint de
Franschen ernstig te verontrusten, want door al
deze vredelievende betoogingen wordt elk voor
uitzicht op het herwinnen van Elzas-Lofcharin-
gen verminderd en zou een formeels atstand ont
staan van eischen, waarover Rusland zich natnur-
Ijjk niets bekommert. De naam Eizas-Lotharingen
zal zeker niet door Faure genoemd worden en nog
minder door den Czaar, die den vrede wil. Daarbij
komt, dat keizer Wilhelm, die het hart der Russen
voor zich heeft weten te winnen, niet minder elke
oneenigheid verlangt te vermijden.
Hoe men ook over de diplomatieke beteekenis
van dit bezoek moge oordeelen, toch wordt aan den
heer Faure een warme ontvangst bereid, en niet
alleen aan hem, maar aan alle Fransohen, die zich tg-
dens dit bezoek in Petersburg ophouden. Gelukkig
is de heer Faure een bezadigd en verstandig man,
die weet dat op de staatkunde der gro te mogend
heden de betoogingen van het Russische volk in
het geheel geen invloed hebben, omdat de staat
kundige leiding in Rusland, nog minder dan in eenigen
anderen staat, in handen van het volk berust, doch
in de vaste en onwrikbare hand van den alleen-
heerscher, die weet wat hg wil en zgn wil zal uit
voeren.
Al zal Faure ongetwijfeld te Petersburg met allen
luister ontvangen worden, het valt toch niet te ont
kennen, dat aan de Newa de strooming gunstiger
wordt in de richting van Duitschland. Men moet
niet vergeten dat de keizer en de keizerin door karak
ter niet bjjzonder sympathiseeren met Frankrgk en
dat keizer Wilhelm tijdens zgn bezoek getoond heeft
de vriendschap van Rusland te waardeeren. De sa
menkomst der beide keizers was een wisseling van
politieke inzichten over den toestand van Europa
21
Naar het Duitsch van O. Elster.
(Slot.)
De hertog stond op en liep eenige malen op en
neer. Alle bezwaren, aan zgn plan verbonden, kwa
men hem voor den geest, doch hg liet zich daar
door niet afichrikken.
Welnu", riep hg vroolgk uit, »dan bljjf ik her
tog en gg, mgn Elsie, wordt hertogin. Een an
dere weg is er niet voor mg. Vele vorsten hebben
hem reeds ingeslagen, wanneer hnnne liefde in
botsing kwam met hun ambt. Kan ik u niet tot
mg opheffen, kan ik niet tot u afdalen, dan kunnen
wg toch voor God en de wereld elkaar toebehooren.
Ja, ik zie hier reeds in mgn verbeelding een klein
paradjjg verrgzen, hier in de nabgheid van het
armenhuis, in welks omgeving de parel wies, die
mgn leven tot sieraad zal zgn.
Daar lag het sprookjesrgk aan EUie's voeten
daar stond de sprookjes-priHs voor de betooverde
armhuis-prinses," beschenen door het zilverlicht
der maan 1 Zg behoefde slechts de hand uit te strek
keu en een kroon kon zg zich op het hoofd zetten
dan was haar droom verwezenlijkt, de ♦armhuis-
prinBeB" was verlost, het sprookjesrgk nam haar op 1
Elsie werd uit haar droomergen opgeschrikt door
de komst van majoor on adjudant Von Hannecken
en ook de hertog had hem bemerkt.
en Wilhelm maakte daarbg een allergnnstigsten
indruk. In de internationale politiek heeft een der
gelijke indruk zijn waarde en welk enthousiasme
ook moge losbreken ter eere van Faure, het zal de
goede gezindheid van Rusland voor Duitschland niet
verzwakken.
De festiviteiten aan de Europeesche boven schgnen
geen einde te nemen en volgen elkander bjjna zonder
tusschenpoozen op. Nu weer beeft Oscar van Zweden
aan de vreemde hoven bericht gezondeD, dat hij het
25jarig jubileum zjjnor troonsbestijging den 26 Sep
tember te Christiania zal vieren en dat het hem
aangenaam zal zgn de vreemde mogendheden bjj deze
gelegenheid vertegenwoordigd te zien. De gezanten
te Stokholm zullen zich met hunne echtgenooten en
de legatie-secretarissen en attachés geljjktjjdig met
de koninklyke familie te Christiania bevinden. De
plechtigheid zal nog verhoogd worden door het
huwelijk tusschen Prins Karei van Zweden en Prinses
Ingeborg van Denemarken, dat den 27 te Kopenhagen
zal voltrokken worden.
Sagasta, de leider der liberale partij in Spanje,
rekent er stellig op, dat hij binnen een niet al te
ver verwjjderd tgdstip aangezocht zal worden het
bewind te aanvaarden. Hg wjjst op eene verdeeldheid
onder de liberalen, die alleen door het prestige van
Canovas werd beteugeld, en daarom meent hg dat
de nieuwe minister-president Azcarraga, die thans
als zoodanig definitief is benoemd, het moeiljjk zal
kunnen bolwerken tot het bof te Madrid terugkeert.
In dit geval zou Sagasta bereid zgn zijne diensten te
verkenen en uitvoering te geven aan zgn programma.
Het voorstel van de Spaansche rpgeering tot hot
nemen van internationale maatregelen tegen de
anarchisten heeft tot heden bjj Italië, Oostenrijk,
Rusland en Duitschland een gunstig onthaal gevonden.
Frankrgk heeft nog niet geantwoord en zal waarschijn
lijk weigeren evenals Zwitserland en de Vereenigde
Staten.
Het gerucht heeft geloop9n, dat de Carlisten in
het Spaansche district Huelva een oproer voorbereid
den, doch het is niet bevestigd. Volgens Don Carlos,
den Spaacschen pretendent op de kroon, is de con
servatieve partg zoo goed als dood en zal zg weldra
geheel uit elkander vallen, nn Canovas er niet meer
is. Ongetwijfeld zullen na den dood van Canovas
de zaken een wending nemen en van dezen toestand
zullen de Carlistan trachten partg te trekkende
tjjd van afwachten ia voorbjj, zeide Don Cirlos, thans
deed het onverbiddellgke noodlot in stof vergaan,
wat zgn vaderlandsliefde hem tot heden heeft doen
sparen. We zullen van de Carlistan dus weldra moer
te hooren krggen.
De vredesonderhandelingen in het Oosten stuiten
nog Bteeds op moeiljjkheden. In de laatste bjjeen-
komst der ambassadeurs liep de beraadslaging over
het plan van geleidelgke ontruiming van Tnessalië,
het nog d<^or de Turken bezette deel van Grieken
land. Dat Tnrkjj9 Larissa, Volo en Trikala behoud',
zoolang tot, de oorlogsschatting zal zgn afbetaald,
wordt door de gemachtigden van Duitschland, Rus
land, Oostenrijk, Frankrgk en Italië goedgekeurd,
maar die van Engeland verzet zich er tegen. Toch
was de zeer aannemelijke voorwaarde gesteld, dat
telkens, als eeu term ga zou zjjn voldaan, een der
Vergjef mg, Uwe Hoogheid, men wacht u, het
feestmaal zal beginnen," sprak de majoor, terwgl
hij 66D vluchtigen blik op Elsie wierp.
De hertog stampte met den voet en zei
>Men kan toch wel wachten tot ik kom. Zeg
aau dm burgemeester, dat ik aan het feestmaal
geen deel kan nemen."
Mag ik u bidden, Hoogheid, de feestvreugde uwer
trouwe onderdanen om mjj niet te storen vroeg
Elsie, terwgl zg de hand op zjjn arm legde. ♦Ik
dank Uwe Hoogheid uit het diepste myner ziel,
maar mga droom is uitgedroomd. Laat ons hier
afscheid nemen. Denk aan uw land, aan uw volk 5
boven onze liefde, boven ons geluk staat de plicht
van den vorst, wiens geslacht honderden jaren over
dit land heerschte. Die plicht roept u en de plicht
staat hooger dan de liefde."
Zg keerde zich van den hertog af; hare tranen
beletten baar verder te spreken. Zij bad den strjjd
overwonnen, een strgd, zwaarder dan die van vele
helden op het bloedigste slagveld.
Elsie" vroeg de hertog, ris dat uw laatste woord
»Dat is mgn laatste woord, ik dank n, gg hebt
mg eindeloos gelukkig gemaakt; ik zal dit oogen-
blik van het hoogste gelnk rooit vergeten, de her
innering daaraan zal ik mgn leven laDg bewaren."
Elsie....!"
Deze kreet van den hertog klonk als het laatste
geluid van 6en doodelgk getroffen edelwild.
Elsie hield het niet langer uit; zg wierp zich aan
zgn borst, sloeg de armen om zgn bals en kuste hem.
Vaarwel, vaarwel," flaisterde zg onder heete
tranen, ♦mjjne liefde geleide u, waarheen gg ook
genoemde steden, te beginnen met Larissa, door de
Turken zal worden ontruimd. De Britsche regeering
beweert, dat Griokenland nooit de oorlogsschatting
zal kunnen voldom en voorziet dus, dat de Turk-
sche bezetting voortdurend zal bljjven, wat in strijd
wordt geacht met de internationale overeenkomst
van 1881. Engeland verzet zich in beginsel niet
tegen het instellen eener fioanciëale commissie van
toezicht, doch weigert aan Tnrkge het bezette ge
bied af te staan, dat geëischt wordt als waarborg
voor de richtige b9taling der schatting. Lord Sa-
lisbniy onderscheidt de financiële quaeBtie van de
grensquaestie. De eerste is. zegt hg, een particuliere
aangelegenheid tusschen Turkjje en Griekenland
d« laatste raakt de internationale overeenkomst van
1881. Eerst wanneer de Grieken de zekerheid heb
ben, dat zjj in Parys of in Berlgn zich de noodige
geldsommen kuünen verschaffan, zal Salisbury's ver
zet vervalleD, doch zoolang dit niet is geschied
wordt vermoed dat de Engelsche regeering zal blg-
ven weigeren om de gemaakte overeenkomst te
teekenen.
Tydens dit vruchteloos en langdurig onderhan
delen hebben voortdurend schermutselingen plaats
tusschen Muzelmannen en Christenen, en verkeeren
de Griek8che vluchtelingen in de meest treurige
De laatste berichten omtrent Cuba zgn voor de
Spanjaarden nog weinig hoopvol. Generaal Weyler
is van zjjn vacantie naar Havana teruggekeerd en
werd op zgn weg onophoudelgk beschoten. Te Havana
aangekomen, werd hg daar uiterst koel ontvangen.
Reeds den dag na zgn aankomst werd door hem
een verzoek om ontslag naar Madrid geseiod, doch
het antwoord luidde, dat hg op Cuba moet big ven,
zoolang het tegenwoordige ministerie nog aan het
bewind is. Toch zal het wel niet lang meer duren
of oen ander zal de taak van Weyler overnemen.
Gemakkelgk zal deze opvolger het zeker niet hebben.
Yan de 200000 man toeb, die Spanje achtereen
volgens naar het eiland gezonden heeft, zjjn velen
gesneuveld of gestorven. Op dit oogenblik liggen
niet minder dan 35000 man in de hospitalen. De
soldaten hebben bovendien in geen maanden soldg
ontvangen en zgn uitgeput van vermoeienis, ziekte
en slechte voeding. Zoo erg moet de toestand zgn,
dat het leger niet meer in staat is offensief op te
treden. Overal uit het binnenland zgn de troepen
terug getrokken en laten den opstandelingen vry spel.
Arm Spanje 1
GOES, 23 Augustus 1897.
Wjj lezen in de Zeeuw van jl. Zaterdag
♦In verschillende plaatsen onzer provincie ïb
't brood met 1 csnt of 2 cent per pond opge
slagen Wjj hebben echter tot nog toe in geen
dor liberale bladen een woord van medelijden
gelezen met den armen arbeider die van dien
duurderen broodprijs de dope is.
Zou dit ook daar van daan komen dat de ver
kiezingstijd voorbij is
Maar dan is ook al dat geroep over den armen
werkman en zgn dure brood comedie, en dat mede-
gaat. Vaarwel
Nu rukte zjj zich los, ylde haar huis in en liet
den hertog als betooverd staan.
Iutu8schen werd het feest in de stad voortgezet.
Een prachtig vuurwerk werd afgestoken en uit dui
zenden monden hoorde men den juichkreet
Heil onzen hertog, heil onzen geliefden vorst."
Langzaam verliet de hertog de plaats, waar hg de
laatste woorden van Elsie had aangehoord. Donker
en stil lag het huisje daar, dat zgn liefde, zgn geluk
bevatte, eu die nu misschien voor altyd waren ver
dwenen. Gevolgd door zgn adjudant, die op eerbie
digen afstand was blijven wachten, verliet hg den
kleinen tuin en begaf zich naar de stad, waar hg op
menige plaats in Btralende, vurige letters zgn ge-
kroonden naam zag pryken, De oude Hans Heiuricb
sloot de poort van den tuin en toen de hertog ver
genoeg verwgderd was om niets te kunnen hooren,
mompelde Hans half luid
♦All right het is uit."
m
Diepe stilte heerschte in bet oude vorstenslot en
ook diepe stilte in de stad. Iedereen gaf zich moeite
zgn dagelgksche bezigheden zoo stil mogelgk te
verrichten. De militairen trokken uit zonder trom
geroffel of muziek en de stadsklokken lieten slechts
een gedempton klank hooren. De vorstin, de moeder
van den hertog, de trouwe vriendin des volks, was
ernstig ziekde schaduwen des doods zweefden
over het slot, over de stad, over het gansche land.
In een eenzame, stille, donkere kamer rustte de
zieke; niemand was bg baar dan de oude trouwe
kamerdienares en haar eenige zoon, de hertog. Iu
lgden der liberale hear on slechts 'voorgewend ge
weest."
Welk een onzin 1 Het brood is opgeslagen als ge
volg van eene tydelgke stgging der meelpryzen, die
misBcbien spoedig wöar door eene daling en afslag
gevolgd wordt, eene omstandigheid, waaraan niemand,
liberaal of anti-revolutionair, iets doen kan. En ai
is dit nu voor dan armen arbeider" zeer onaan
genaam, wat zou nu in dezen een woord van meöe-
lgden anders beteekenen dan gdel vertoon
Maar de Zeeuw mocht over dit verschgnsel wel
zwjjgen en bet wet schaamte bedenken, dat zg mee
gedaan heeft om te trachten het brood door graan
rechten duurder te maken. Immers het bewys
van wat de liberalen tjjdene de verkiezingen be
weerden, dat duurder graan den broodprgs onmid-
dellgk verhoogt, wordt nu overtuigend geleverd. Nu
echter geschiedt dit door eene natuurlijke en meer
malen voorkomende oorzaak van tgdelyken aard.
Had men graanrechten gekregen, dan zou de stgging
van bljjvenden aard zgn geweest en, gelgk de
Midd. Ct. reeds opmerkte, de prg9verhooging van
thans zou nog heel wat meer bedrageD, indien eene
Stgging door graanrechten daar nog bg' kwam.
Inderdaad de Zeeuw heeft, door het oprakelen van
deze zaak, eene onhandigheid begaan. Zij toch toont
nu duidelijk aan, dat bet geroep van de liberalen
over den armeD werkman en zijn dure brood vol
strekt geen comedie is geweest. Zij is zoo vriendelyk
even de proef op de som te geven
De >arme arbeider" neme er nota van en over-
wege aan wien hg meer heeftaan de anti-revolu
tionairen, die zgn brood duurder willen maken en
hem dm wel willen beklagen, of, aan de liberalen,
die willen voorkomen dat zgn brood door belastingen
duurder wordt?
Naar men ons mededeelt herdenkt de heer
A. R. Holsheimer, commissaris van politie
alhier, op 1 September a. 8. den dag, waarop hg
vóór 25 jaren bg de politie in functie trad.
Ia de Ziterdag te Groningen gehouden algem.
vergadering van de Neder 1. Vereeniging
voor Gemeentebelangen doolde de voorz.
mede, dat de jury, bestaande uit de hoogleeraren
Krabbe, De Louter en Oppenheim, die zoo welwil
lend waren, na te gaaa, of en zoo ja welk der drie
ingekomen antwoorden op de prysvraag: een hand
boek voor administratief recht, voor
een prjjs in aanmerking moet komen, geadviseerd
heeft, het antwoord van den heer Elenbaas, burge
meester en secretaris van Krabbendgke, te bekronen,
als het voltooid wordt op de wjjze en in den geest
van het eerste gedeelte.
De voorzitter feliciteerde den heer Elenbaas met
het behaalde succes en de vergadering stemde door
applaus met den gelukwensch in.
Een predikant" schrijft in Het Vaderland wet
het opschrift huwelyksinzegening zon
der bewgsstuk" volgend ingezonden stuk
Als onbemiddelde menschen, wien het zwaar V8lt
nog meer onkosten te maken door het vragen van
een gezegeld bewgs, verlangen hun huwelgk kerkelgk
ingezegend te zien, doe ik het, nadat twee mjj be-
een voorkamer zaten de opperhofmeesteres en andere
hofdames. Wanneer de hertogin stierf, dan was het
met haar goed leven in het slot gedaan. De hertog
was ongehuwd, hg trok zich meer en meer in de
eenzaamheid terug; hg scheen de pracht van het
slot te haten on verlangde geen schitterenden hofr
stoet meer. Nu reeds gevoelden die dames zich hie-
overbodig, en hoe zou het zgn als hare goede meeste
res voor altgd de oogen had gesloten V
De zieke zelf dacht slechts aan haar zoon, haar
eenig kind, aan het volk en aan het eenzame meisje,
wier liefde zjj aan het welzyn des volks ten ofï->r
had gebracht.
Wa9 dat offer gerechtvaardigd 1
De hertogin richtte zich met moeite in haar ziek
bed op en vatte de band van baar zoonde hertog
boog zich over haar.
Verlangt gg iets, moeder?"
♦Is Elsie bier nog niet? Ik wenschtegaarne haar
nog eenmaal te zien. Zg was de laatste zonnestraal
mgns levens."
Het rgtuig kan ieder oogenblik komen, moeder
♦En als zg niet komt, als zg niet, kan vergeven
en vergeten
♦Zg zal komen, moeder I"
♦Mgn zoon, ik heb u beiden veel verdriet aange
daan, ik weet het, gg zgt niet gelukkig geworden,
en alleen een gelukkig vorBt kan zgu volk gelukkig
maken."
♦Spreek daar niet meer van, moed°r, dat ie voorbg."
♦Ja, spoedig zal alles voorby zgn. Laat mg nog
eens iets zeggen. Gjj hebt uwe liefJe ten offer ge
bracht, gg hebt wel uw vorstor plicht vervuld, maar
