1897 N°. 98.
Zaterdag 21 Augustus.
84ste jaargang.
Hoofdelijken Omslag
Heelelucht-oven.
De prinses uit het Armenhuis.
GOESCHE
De uitgave dezer (Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommer» 5 centmet bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bjj de hoeren Nijsh Van Ditmau te Botterdam en Terder
bjj alle Boekverkooperi en Brievengaarder».
COURANT.
De prjjs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Inn
verteintlëii róor 9 uren op den dag der uitgave.
aaneensluiten, want zonder poging tot lotsverbetering
heeft men ook geen recht te klagen Doet men die
poging alleendan kan men weinig of niets, naast
elkaar kan men meer, maar met elkaar kan men
veel. Ofschoon verschil van stand en verdiensten
soms het zich vereenigen bemoeiljjkt, is dit toch
geene reden om niet toe te tredeD, daar de contri
butie van f3 allicht kan gevonden worden. Na er
op gewezen te hebben, dat verbetering van positie
dringend noodig is, en dat de pogingen om zich
zeiven te helpen de grootste voldoening geven, schil
derde hjj het rampspoedig leven van een kantoor
bediende met vrouw en kinders met f 800 salaris Aan
zulk een toestand wil de bond een einde maken en spr.
deed daarbjj uitkomen hoe bg ziekte of 07erljjden een
pensioen- en weduwenfonds en een onderstandskes
onschatbare diensten bewjjzen. Daarom tracht hg
op ordelijke wjjzo voor alle belangen van zgne leden
op te komen. Teneinde zoo spoedig mogeljjk tot
lotsverbetering te geraken, wekte spreker zgne
hoorders op reeds nu de noodige stappen te doen
om het doel van den bond te bereiken. Dit doel is:
1. Langs wetteljjken weg alles in het werk stellen,
dat strekken kan tot verhooging van de welvaart en de
verbetering van den maatschappeljjken toestand van
handels- en kantoorbedienden.
2. Te streven naar een pensioenfonds op 60jarigen
leeftjjd, naar een ondersteuningsfonds bg invaliditeit
of ziekte en naar een fonds ter verzorging van de
weduwen en weezeu der leden.
3. Het bezorgen van betrekkingen door het op
richten van een nationaal bureau tot plaatsing, en
het uitreiken van diploma's voor de praktjjk, als
waarborg van geschiktheid.
4. Het inroepen van de tusschenkomst van staat
en gemeente, waar dat noodig of wenseheljjk wordt
geacht.
Tot het vormen eener afleeling woidt vereischt
dat 12 personen als lid toetreden. Deze kiezen dan
een eigen bestuur en regelen zelf de contributie,
die echter minstens f 1 moet bedragen, daar dit
bedrag in de bondskas moet worden gestort.
Om zgne hoorderB met cjjfers te bewgzen hoe
nuttig eene vereeniging als de hier bedoelde werken
kan, noemde spr. die te Hamburg, die reeds in 1858
werd opgericht. Zjj heeft thans aan 61000 leden
eene batrekking bezorgd, telt 52317 leden, waar
onder 231 donateurs, en 26 Kamers van Koophandel,
de ontvangsten bedroegen 284.700 Mark, de uitgaven
193.100 Markde pensioenskas heeft 6492 leden
met een vermogen van 3 1/2 miliioen Markin 1896
genoten 45 weduwen, 1 wees en 17 invalieden eene
toelage tot een bedrag van 40.000 Markhet zieken
en begratenisfonds telt 6651 leden met een inkomst
van 214.000 Mark en een uitgave van 189.000 Mark
aan leden, die tjjdeljjk buiten betrekking waren werd
4300 Mark uitgekeerd.
Na nogmaals gewezen te hebben op de leuze
onderlinge hulp. voor en door elkander en op de
beteeken is van Vunion jait la force en Je maintien-
drai, gaf spreker gelegenheid tot het verkrjjgen van
nadere inlichtingen, waarvan echter niemand gebruik
maakte. Aan het verzoek om als lid van den Bond
toe te treden voldeden staande de vergadering 15
aanwezigen, zoodat alhier eene Afdeeliog is opge
richt. Op verzoek van dhr. De Graaff verlieten do
niet toegetredenen de vergadering en werd onmid
dellijk overgegaan tot het kiezen van een bestuur;
hg gaf in overweging om, evenals elders, daartoe
5 leden te benoemen, doch op voorstel van een der
aanwezigen word dit getal terug gebracht tot 3.
Benoemd werden dbrn. T. R. Lunenburg met 14,
J. WiDgender met 10 en J. Korstanje met 9 van
de 15 stemmen. Onder dankbetuiging werd daarna
de bgeenkomst gesloten.
Naar de N. R. Ct. verneemt zjja bij het examen
voor surnumerair der belastingen, le gedeelte, dat
in Den Haag is afgenomen in Juli en begin Augustus,
0. a. geslaagd de volgende adspiranten H. J. Vooren,
H. van Ebbenhorst Tengbergen, W. F. Sturm en
B. Moolenburgh.
Bg de Maatschappg tot exploitatie van staats
spoorwegen zijn 0. a. benoemd tot klerk-telegrafist
3e kl. de surnumerairs Oh. R h e e te Vlake en
A. Ch. H. Brorens te Kruiningen.
Ierseke. In de gisteravond gehouden raads
vergadering werd besloten tot den aankoop
van ongeveer 166 M2. grond van het Burgerljjk
Armbestuur, benoodigd voor do vergrooting van
school 2. De koopprjjs bedraagt 80 cent per Ma.
De verordening op de heffing van opcenten op de
personeels belasting, die door de wet op de regeling
der fiaanciöele verhouding tusschen Rjjk en gemeente
vervallen is, word door een nieuwe vervangen en
de opcenten weder op 50 bepaald.
Uit de Woensdagavond te Ierseke door den
heer Kuipers gehouden voordracht over Ame
rika stippen wjj nog het volgende aan
In Dacota zjjn verscheidene Nederlanders welge
stelde landbouweis geworden op uitstekende lan
derijen, die zij gratis van het gouvernement ge
kregen hebben. Nog beter achtte spr. het naar den
staat Arkansas te trekken, omdat de daar, eveneens
van gouvernement8wege kosteloos verstrekte gronden
aan een spoorweg gelegen zgn en omdat de daar
aanwezige boomen terstond te gelde gemaakt kun
nen worden. Wie eenig geld heeft zal nog beter in
Texas slagen, waar sprekor tusschen Beaumont en
de in aanbouw zjjnde havenstad Port-Artbur een
streek voor Nederlanders gereserveerd heeft, uitste
kend geschikt voor graan-, katoen- en rjjstbouw en
de teelt van fijue vruchten. Dat land is voor f75
do H.A. te koop. Slaaft spreker er in genoeg Ne
derlanders tot een nederzetting aldaar te bewegen,
dan heelt een maatschappij zich tot 1 Dsc. verbon
den tusschen beide genoemde steden nog een spoor
wegstation te bouwen. De reis naar Port-Arthur
kost f 80. Het klimaat in Texas is voor Hollanders
veel beter geschikt, dan dat in Dacota.
Bg Kon. besluit zgn benoemd tot djjkgraaf
van den polder Jacoba, A. V e r h u 1 s ttot plaats
vervangend dgkgraaf voor den Philippinapolder, L. C.
G 0 r n e 1 i s.
Zooals bekend is, is [er een prgsvraag uitge
schreven, voor een ontwerp van een gedenk
penning, welke H. M. de Koningin wenscht
te doen slaan bij gelegenheid Harer plechtige in
huldiging te Amsterdam. Thans is het verslag der
jury in de Staats Ct. opgenomen en bljjkt het, dat
voor een prgs, en derhalve ook vooi eene uitnoo-
diging tot het vervaardigen van een definitief ont
werp in aanmerking komen, de ontwerpen van de
hh.J. Hendr. Baars, te AmsterdamC. J. Begeer,
te Utrecht en Bart van Hove, te Amsterdam (alleen
voor zoover de voorzjjde betreft)J. Kuyper te 'b-
Gravenhage (alleen voer zoover de keerzjjde betreft).
Men meldt uit Haarlem
Bg het bestuur van de Ambachtsschool is iDga-
komen een verzoek om aan die school een cursus
te openen ter opleiding van letterzetters.
Het verzoek geeft als redenen daartoe op, dat zoo'n
cursus nergens bestaat, dat voor den aanstaanden
letterzetter teekenonderwijs zeer noodig is, wil bjj
een goed smoutzetter worden, en duB de inrichting
van den cursus zeer gewenscht zal zjjn.
Hoe de trekking der Nederl. Staatsloterij
geschiedt wordt volgenderwjjze in de Telegraaf be
schreven
In een hoek van het hoekrjjke Binnenhof, vlak
tegenover den hoofdingang van het Ministerie van
Binnenlandsche Zaken, is in den muur een gat,
groot genoeg om den naam van deuropening te
verdienen. Door die opening bereikt men een steile
trap leidende naar een portaal, waarin een deur,
een heusche, prjjkende met het opschriftStaats
loterij".
't Is bg negenen des morgens. In een ruim, laag
vertrek is op den achtergrond een verhevenheid,
zooals in d6 uitspanningslokalen dient voor orkest
of tooneel. Iu het midden een groen bekleede tafel
in den vorm van een T, de dwarsbalk iets korter.
Aobt stoelen er omheen.
Aan eiken kant van de tafel een bankje met een
bakje, zooals onze Kaatje's en Keetje's gebruiken
om aardappelschillen op te vangen, maar niet zoo
netjes groen of rood geschilderd. Links tegen den
muur eeu groote cilinder met glazen voorwand.
Van binnen is de cilinder zoo ingericht, dat bg
draaiing de nummers, opgerold en van ringetjes
voorzien, een dnchtige schudding en door elkander
smjjting ondergaan. Nu liggen ze rustig iu een hoop
op den bodem. Die hoop is zoo, dat hg er uitziet
als een peperhuis, beneden spits toeloopende. Rechts
tegen den muur een kleinere cilinder, evenzoo in
gericht met de prjjzen.
Negen uur. De directeur komt binnen. Hg is de
twaallde persoon op het podium. De cilinders rechts
en links worden een paar maal omgedraaid. De
directeur neemt plaats aan het hoofd van de tafel.
Naast hem rechts eeu ambtenaar, links twee. Bij
den cilinder rechts een beambte met het gezicht
naar het publiek, de hand in een kopsren opening,
waar de nummers in vallen, één voor ééD, nadat bet
mechaniek daartoe is geopend. Naast bem d cheval
op het bankje een beambte met het bakje voor hem.
Dan een dito tegen de tafel, beide ook met het
gezicht naar het publiek. Links hetzelfde. Midden
voor de rechte streep van de T een beambte, met
2gn rug naar het publiek, en op de tafel een vrjj
lange jjzeren punt op voetstukje om de papiertjes
op te rjjgen.
Waar is de weesjongen Alwéér een legende ver
nietigd. Met mg zullen er duizenden in den lande
liet cerate suppletoir kohier rau deu
voor 1897, zooals het door den gemeenteraad in zijne vergadering
van E» Augustus 1897 wrd vastgesteld, is door Gedeputeerde
Staten van Zeeland bij hun besluit van 14 Augustus 1897 no. 39 1
goedgekeurd, eu op heden aan den ontvanger ter invordering
uitgereikt, welk kohier, iu afschrift, gedurende vijf maanden
ter secretarie voor een ieder ter lezing zal liggen kunnende
binnen drie maanden na de dagteekeuing der aanslagbiljetten
bezwaren tegen d=n aanslag, op ongezegeld papier, bij den
gemeenteraad worden ingebracht.
Goes, den 19 Augustus 1897.
Burgemeester on Wethouders van Goes,
J. J. RA MONDT, 1. b
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLÜIJS.
Bij het gemeentebestuur is door C VAN ZWEEDEN Mz.
ingediend een verzoek om de hem den 7 April 1838 verleende
vergunning voor het oprichten vaa een bakkersoven in het
perceel wjjk C 31, gelegen iu de Lange Kerkstraat, te ver
anderen in eene voor een
Verziek en teekeuing liggeu ter visie op de Secretarie,
gedurende eiken werkdag van des voormiddags 9 tot des
namiddags 2 uren, terwijl Donderdag 2 September u s. des
voormiddags te 10 uur ten Raadhuize gelegenheid zal worden
gegeven tot het indienen en bespreken van beznaren.
Goes, den 19 Augustus 1897-
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. J. RAMONDT, 1. b.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLÜIJS.
GOES, 20 Augustus 1897.
Een twintigtal handels- en kantoorbedienden,
benevens vertegenwoordigers der pers, bevonden zich
gisteravond in >de Prins van Oranje" alhier ter bij
woning eener vergadering, die was bijeenge
roepen door dhr. W. C. de Graaff, secretaris van
den Nationalen Bond van Handels - en
Kantoorbedienden ia Nederland. Na de
tegenwoordigan te hebben welkom geheeten, betuigde
hg zgne tevredenheid, dat zoovelen door hunne op
komst delen bljjkan bezield te zgn met den lust
voer het vereenigingsleven, daar deze vergadering
was balegd mat het doel alhier eene afdealing van
genoamdan Bond in het leven te roepon. Spreker
wees op de voordeelen van samenwerking, spoorde
aan tot verheffing van stand en verbetering van
positie, schetste de wordingsgeschiedenis van deu
Bond en hoe deze reeds mat gunstige resultaten was
werkzaam geweest door het zenden van een adres
aan den Min. van W., H. en N. en aan de Tweede
Kamer, toen de arbeidswet aan de orde was. Aan
den invload van dit adres is het te danken dat ook
bandels- en kantoorbedienden daarin zgn opgenomen,
zoodat reeds langs dien weg hunne belangen zgn
behartigd.
Het vereenigingsleven, zeide spreker, is onder ge
noemde bedienden te weinig ontwikkeld, waarom bij
door het houden van voordrachten op verschillende
plaatsen dit leven trachtte op te wekken, en tot
toetreden tot dm Bond aanspoorde.
Het salaris is meestal niet geövenredigd aan de
werkzaamheden en om daarin verbetering te brengen
moet men, evenals de gewone werkman deed, zich
20 FEUILLETON.
Naar het Duitsch van O. Elstee.
Eindeljjk stond de hertog van zgne zitplaats op
en wenkte den burgemeester, die hem eenigszios
bevreesd naderde. De vorst Btrekte met een harte-
ljjken groet de hand tot hem uit, terwjjl een vrien
delijke lach om zgn mond zweefde.
>Ik dank u, mjjn heer de burgemeester, voor het
genot, dat gjj en het comité mg bereid hebt, doch
ik wen8chte nog een lied van juffrouw Von Han-
necken te hooren."
»Uwe Hoogheid heeft slechts te bevelen."
«Wilt gjj uit mjjn naam verzoeken het zeker
haar bekende Winterlied" te zingen? De juffrouw
zal mg daar019de ten zeerste verplichten."
«Juffronw Von Hannecken, gjj moest nog een
lied toegeven 1"
»Ik gevoel mjj zoo vermoeid, mjjnheer de bur
gemeester
>Maar Zgne Hoogheid heeft het verzochthet
winterlied ik weet niet van wien het is Zgne
Hooghei i meende dat gjj het wel kent
«Ja, ik ken dat lied, en ik zal het zingen."
»Ha voortreffeljjk 1 Juffrouw, gjj redt door uwe
bereidwilligheid de eer van den dag. Mag ik u
den mantel afnemen
Eliie gaf haar mantel over. Ja, zg wilde dat lied
nog eenmaal zingen, waarvan de aangrjjpende me
lodie haar het eerst tot den vorst gebracht had
zg wilde door de tonen van het lied nog eenmaal
uitspreken, wat haar hart voor bem gevoeldezg
wilde nog eenmaal van gedachten wisselen met hem,
zonder dat de menschen, de wereld om haar heen
het zagen, zonder dat zjj met spottenden lach op
haar, de «armhuis-prinses", blikten, die het gewaagd
had hare oogen op te slaan naar een vorst dezer
aarde.
«Wilt gjj werkeljjk zingen, Elsie vroeg Clara
bezorgd, »gjj zjjt zoo opgewonden!
»Ja, ik zing kom, gjj moest mg begeleiden."
Elsie trad op het podium terug. Met stormachti-
gen bijval ontving men haar, doch zg boog niet;
als door een droom bevangen trad zjj diebt naar
het voetlicht, de oogen gevestigd op den hertog,
die hoog opgericht naast zgn stoel stond en de
leuning met krampachtige hand omvat hield. Hunne
oogen ontmoetten elkander en een straal van gelnk
en zaligheid verhelderde beider aangezicht. Een gloed
kwam op Elsie's wangen en ook het bleeke gelaat
van den vorst kreeg nu een hoogroode kleur.
Clara von Hennersdorff Bloeg de eerste maten
van het accompagnement aan en Elsie zong met
zachte, heldere, aangrjjpende Btem
«Ontvlucht de enge stad, wanneer de velden groeien,"
hetzelfde lied, dat den hertog zoo verrukte, toen hg
het aan het hot voor de eerste maal hoorde.
Ademloos luisterde de menigte; ademloos luisterde
de vorBt, de donker vlammende oogen in verterend
I vuur op de zangeres gericht. Nog nooit had Elsie
dat voelden alle hoorders, dat voelde Clara, dat
j voelde Elsie zelf zoo aaugrjjpend, zoo gevoelvol
gezongen als nn. Na dit eerste en eenige couplet
wilde Clara de begeleiding eindigen, doch Elsie gaf
I haar een wenkzg had er zelf een tweede vers bij
gemaakt, dat zjj menigmaal voor zich zelf had ge-
I zongen, doch niemand bad het nog gehoord; heden
j wilde zjj het voor hem zingen; niet voor de wereld,
I niet voor de menschen voor hem alleen en hg
zou het begrgpen
I In de hoogste spanning zag de hertog op Elsie,
toen zg zong:
Ontvlucht met mij de stad, het druk gewoel der
(menschen
Zeg mg een liefeljjk woord, bevredig wjjne wenschen
Blik mjj in 't starre oog, opdat mjjn tranen vloeien
Reik mg de trouwe hand, die mjj aan u moog' boeien
Zing mjj uw lied'ren voor, die zorg en lend ver
dringen
Dat mjjne ziel ontwaak uit hare sluimeringen.
O, lach mg lief'ljjk aan, die u reeds lang beminde,
Leg mg de hand op 't hoofd, opdat ik vrede vinde.
De hertog was onder het aanhooren van het lied
1 weder gaan zitten en hield het aangezicht in de
handen verborgen, de tranen waren hem in de oogen
gekomen en hg trachtte tevergeefs een snik te on
derdrukken. Doodsche stilte heersohto in de zaal,
niemand waagde het door laide toejuiching het plech
tige oogenblik te verstoren, dat iedereen had aan
gegrepen.
En Elsie stond daar, eveneens met betraande oogen,
en blikte op de ineengedoken gestalte van den boven
alles geliefden man. Zjj strekte de handen smeekend
naar hem uit en van hare smachtende lippen zweef
den de laatste tonen van het lied, als de laatste
zucht van een stervende. Hare krachten waren uit
geput, haar hart dreigde te breken zij wan
kelde en viel bewusteloos neer.
Clara von Hennersdorff, de burgemeester en nog
eenige andere personen snelden te hulp en richtten
haar op. De menigte liet zich niet moer terughou
den en verdrong zich op het tooneel, en onder al
dat gewoel stond daar de vorst als een beeld en
keek op die macbtelooze gestalte, als zag bjj een
droombeeld uit de sprookjeswereld, een verschjjning
uit het boven aardsche.
Men bracht Elsie uit de zaal. De burgemeester
was de vertwgfeling nabjj over de droevige wgze,
waarop dit schoone concert was geëindigd. Hij droogde
het angstzweet van zgn gelaat, zwaaide zonder te
weten wat hg deed met zgn zakdoek in de lncht
en de orkest-directeur zag deze beweging aan als
een teeken om voort te gaanhjj hief den dirigeerstok
op en door de zaal klonken de eerste tonen van
Weber's «Uitnoodiging ten daDS."
De hertog ontwaakte uit zgn droom. Met een
verwarden lach keek hg om zich h^on, wenkte den
vrgheer von Hannecken en beval hem naar den
toestand van juffrouw Elsie te gaan vernemen. Drze
was door Clara en Paul Arena thuis gebracht en
weldra door de ruBt der gewone omgeving geheel
hersteld. Lachend stelde zjj haar geleiders en ook