Onderwiis. Na afloop der jl Vijjdsg alhier gehouden algetoeene vergadering van de leden der Zuid-Be- velandsche onderwjjzeis vereeniging, werd de ge legenheid, dat zooveel onderwijzers bij elkander waren, te baat genomen door het Hoofdbestuur van den Bond van Nederlandsche opderwij- z e r s oin gevolg te geven aan het reeds laDg be staande voornemen wat meer propaganda te maken voor de beginselen van den Bond, en het had vooral bet oog gevestigd op Zeeland. In over leg met het Bestuur der Afdeeling Het oosten van Z.-Beveland" was daarom dit tfjdstip gekozen om een spreker van wege don Bond te doen op treden. Als zoodanig trad op dhr. M. van den Brandy lid van het Hoofdbestuur te Arnhem. Een dertigtal onderwijzers, benevens eenige hoofden van scholen en onderwijzers met boofd-acte w< ouden de voor dracht bij. De voorzitter dier Afd., dhr. A. J. Weber die den spreker inleidde, wees er op dat het doel en streven van den Bond niet genoeg gekend zgn, ja miskend wordt n en hjj achtte het daarom noodig dat daaromtrent juistere begrippen ontstaan. Dhr. Van den Brand ving zjjne improvisatie aan met te wijzen op de kracht van zich vereenigen, zooals fabrikanten, arbeiders en ook onderwijzers reeds meermalen met vrucht hebben toegepast. Daarna beBprak bjj eenige hoofdpunten van het programma van den B. v. N. O. en wel in de eerste plaats de verbetering van de fiaanciëele positie van den onderwijzer. Hjj gaf als zjjne overtuiging te kennen, dat zonder behoorljjk salaris geen goed onder wijs mogelijk is, daar de onderwjjzer alsdan genood zaakt is te trachten buiten het onderwjjs nog iets te verdienen en daardoor in de school met zjjn gedachten leeft buiten de school. Bovendien de wet gebiedt hem zich enkel bezig te houden met het geven van on derwjjs. Waar een salaris van f 500 voor een jong, ongehuwd onderwjjzer al te gering is om in zgn noodzakelijkste behoeften te voorzien, daar is zulk een salaris totaal ontoereikend, zoodra de onderwjjzer gehuwd is. Wil bjj zich dus geen broodzorgen op den hals halen dan is hjj gedwongen celibatair te big ven. Daar de financiële quaestie ook hier de hoofdzaak is stelde hg deze op den voorgrond als punt van bespreking. Daarna ging hg na welken invloed de adressen van den Bond, gericht aan de Regeering, Provin ciale Staten en gemeentebesturen hadden uitgewerkt, en tot zgn genoegen kon hjj constateereo, dat, zoo wel door verhooging van salarissen als door het verkrjjgen van betere voorwaarden tot bevordering, reeds goede resultaten zgn verkregen te Rotterdam, Groningen, Den Haag, Arnhem en op meer andere plaatsen. Ook had de Bond gnnstigen invloed uit geoefend op de tgdige nitbetaling der traktementen, vooral in Limburg, en op de pensioenregeling. In de tweede plaats springt de Bond in de bres voor do zelfstandigheid van den onderwjjzer. Hg legde er ten sterkste den nadruk op, dat aan de hoofden van scholen alle macht is gegeven en i aarentegen deze geheel wordt onthouden aan de onderwjjzers; getuige art. 21 der wet, waarin voorgeschreven is, dat de regeling der schooltijden en vacantiën, de vaststelling van het leerplan, en van de te gebruiken boeken en de verdeoling der school in klassen geschieden door het hoofd der school. Van onderwijzers is daar geen sprake. Ook bjj bevordering en het verkrijgen van getuigschriften is de onderwjjzer te veel afhankeljjk van ziju pa troon. Bij voorkomende verschillen of verongelijking kunnen of durven de onderwijzers zich niet beklagen bij het schooltoezicht of bjj het dag. bestuur, alweer uit vrees voor de hoofden. Deze wanverhouding uoemde spreker als de hoofdbron, waaruit de Bond ontstaan is die macht willen sommige onderwgzers gebroken zien en zjj verlangen een woord mee te spieken in alle zaken do school aangaande. Met dit doel wees spr. op de noodzakelijkheid van school* vergaderingenwaarin het hoofd en zgn onderwgzers omtrent school zaken in onderling overleg treden, en die niet uitgaan moeten van het hoofd der school, maar verplicht gesteld worden door rjjks- of ge meen teb, stuur, zooals zjj in het conservatieve DuitEch- land reeds lang bestaan. Tot den verderen werk kring van den Bond behoort het optreden voor de rechten van ontslagen of met ontslag bedreigde onderwijzers en ook van hoofden van scholen. Met vrucht was de Bond o. a. opgetreden in de quaesties te Amsterdam, St. Maarten en Duiven. Nog tracht de Bond te bewerken dat ook onderwgzers zullen optreden als leeraren aan kweek- en normaalscholen en als examinatoren. Ook in dit opzicht wil de Bond geheole gelijkstelling van onderwijzers mot hoofden. De practi8che opleiding van den onderwjjzer te ver beteren is mede een doel van den Bond. Op grond van dit streven in het belang der onderwgzers en van do reeds verkregen resultaten, spoorde spr. zjjn hoorders aan lid van den Bond te worden, liever dan van het Ned. Onder wgVre-Genootschap, ofschoon hij de aansluiting daaraan niet afkeurde. Door den B. r. N. O. tcch wordt voortdurend en met kracht gejjverd voor de belangen der onderwijzers, waar zich daarvoor da gelegenheid slechts voordoet en in eiken vorm, zoolang tot door het verdwgnen van al hun grieven de Bond geen recht van bestaan meer heeft en het Luctor et Emergo" in vervulling is gekomen. Van de gelegenheid tot debat werd vrjj ruim gebruik gemaakt. Een der aanwezige hoofden ver klaarde zich voorstander van het streven yan den Bond en drong er op aan, dat het instellen van Bchoolvergaderiogen niet bjj wenschen zou bljjven, maar dat zjj zelfs van overheidswege zouden wordtn vei plicht gesteld. Een onderwjjzer met hoofd-acte wees op de on billijkheid, dat hoofden van scholen van bet lid- maatschep van den Bond zgn uitgesloten. Waar onder- wjjzers-leden van den Bond ook lid van het N. O. G. kunnen tijn, wenschte hg omgekeerd dat ook hoof den lid van den Bond kunnen worden, te meer nog daar de Bond zich ook het lot van hoofden aan trekt, getuige de quaestie te Duiven. Nog merkte deze bestrijder op dat de hoofden misschien de idetëa van den Bond zouden gaan deelen, indien zij ook als lid konden toetreden. Dhr. v. d. Brand antwoordde den eersten spreker door te zeggen, dat men elke gelegenheid tot het invoeren van schoolvergaderingen moest aannemen al ontbrak ook elke sanctie, daar de Bond in dezen geen eigenbelang, maar dat van het onderwijs op het oog heeft. Op verplichte schoolvergaderingen en wetteljjke regeling daarvan zal de Bond echter big ven aandringen. Het bezwaar, door den tweeden spreker aange voerd, trachtte dhr. v. d. Brand uit den weg te ruimen met de wedervraagWie onzer wil lid worden van een diamant-slgpers-vereeniging Wel niemand, omdat bjj daarmede niets te mak#n heeft. Zoo ook de hoofden tegenover den Bord. De Bond wil gelijkstelling en zco lang die niet is ver kregen door verandering van art 21 der wet staan de onderwgzers feitelijk tegenover de hoofden. Ook verlangt de Bond geen vooistanders buiten de leden, en de onderwgzers moeten vrij zgn hunne gevoe ens te uiten, zonder daarbjj beperkt to worden door vrees voor de hoofden. Ten slotte sprak dhr. Van den Brand de beken tenis uit dat de autoriteiten dezm Bond niet gezind zgn, doch in dit opzicht deelt hjj het aanvankoljjk lot van het N. O. G., dat bjj zgn opriebtiLg even min veel symphathie onderbond, doch nu een mach tig lichaam is geworden. Hierna dankte dhr. Weber don eprekor en hoopte, onder de opmerking dat niemand kan belet worden voor zjjn vak op te treden, dat de woorden van dhr. v. d. Brand niet vergeefscb zullen zgn. Van de gelegenheid tot toetreding als lid van den Bond werd door eenige onderwgzsrs gebruik gemaakt. Kerknieuws. Ned. Ihrvotmde lei h. IViose. Ds. Pont alhier heeft een beioep ontvan gen naar Zuidzande. Holijneplaat. Bjj de verkiezing van ren lid in het kiescollege alhier op Zaterdag 11. verkreeg de heer C. Versluis 50 van de 63 geldige stemmen, zoodat deze gekozen is. Bedankt voor het beropp te Oost- en West- Souburg door ds. H. W. C. L. Schulte te Oothen. In de Zaterdag gehouden zitting van de Alg. synode der Ned. Heiv. kerk kwam ter sprake het bericht, in de dagbladen vermeld, dat dr. J. Th. de Visser te Amsterdam besloten had, mot toestemming van den kerkeraad zjjner gemeente, zgn predikants ambt te big ven bekleeden tegel jjk met het lidmaat schap van de Tweede Kamer der Staten Gen., en dat aanleiding gaf tot een uitvoerige beraadslaging, welke bssloteu werd met de aanneming met 11 stemmen tegen 8, van de navolgende motie, voorgesleld door dr. Bronsveld en den president: De algemeene syaode der Ned. Herv. kerk of schoon waardeereiide, dat predikanten de eer waardig gekeurd worden, te worden gekozen tot volksverte genwoordigers, en het evenzeer waardeerende, dat predikanten ook in de Tweedo Kamer zullen opkomon voor de hoogste belangen van ons volk, spreekt als haar gevoelen uit, dat zij ofschoon in deze de uitspraak van elke geweten errbiedigend en zich aansluitend aan haar gevoelen van Lö91 en 1892 (zie Handelingen 1891 blad. 214, vgg. en Handelin gen 1892 bladz. 131 en vgg.), de geljjktjjdige waarneming van het herders- en leeraarsambt met die van het lidmaatschap der Tweede Kamer in ieder Krabfcendyite. Vrijdag 11. werd in de verga dering van ingelanden van den Maire-polder besloten tot het aangaan van eene geldleening ter voorziening in de kosten van de overname van den onderhoudsplicht en het aanleggen van een grind weg over een gedeelte van den Koedjjk, benevens het verbroeden van de kruin van den Abeelendijk en de onderhoudsplicht daarvan overgenomen. Een en ander behoort thans in beheer bij den Oostpolder. Ten slotte werd ook besloten om een gedeelte van den Maire-djjk te begrinden. De aanbesteding van het aardwerk zal eerstdaags plaats hebben. In de jongstgebonden vergadering van den gemeenteraad van Zaamslag was inge komen een scbrjjven van Gedep. Staten van Zeeland, behelzende een uitnoodiging van den Minister van Binnenlandsobe Zaken tot intrekking van het raads besluit van 80 April, omtrent het gebruik der raad zaal, van welk besluit de burgemeester vornietiging had gevraagd. De Raad besloot, op voorstel van den heer Van de Zee, aan de Staten te antwoorden, dat de Raad zjjn besluit niet kan intrekken, omdat de door de Staten aangegeven gronden grootendeels berusten op onware mededeelingea van den burgemeester, aan Gedep. Staten verstrekt. Dit voorstel werd zonder discussie aangenomen met 6 tegen 1 stemmen. Alleen de wethouder Riemens stemde tegen. Thans is door al de antirevolutionaire kies- vereenigingeo in het district Middelburg, met alge meene stemmen, als candidaat voor de a. s. verkie zing voor een lid der Provinciale Staten geBteld de heer D. J. Dr on kers, te Middelburg, die de candidatuur heeft aangenomen. Zeeland is tbans weder een polder rijker ge worden. Donderdag is namelgk de dgk afgesloten, waardoor 580 hectaren der Saeftinger-schor- r u zgn drooggelegd en met welke oppervlakte de gemeenten Clinge en Grauw aan a. s. bouwlanden ï'tjn grooter geworden. Stoommachines, piardersporcn en een duizendtal arbeiders zullen nog gedurende een twee- of drietal ma inden werkzaam zjjn, om het geheele werk naar de bestekshoeveelheden en afmetingen geheel te vol tooien. Bjj Kon. besluit is als bljjk van goedkeuring •n tevredenheid de bronzen eerepenning voor mensch- lievend hulpbetoon en een loffeljjk getuigschrift toe gekend aan C. D. O r n e, timmerman te Elkersee, wegens de met levensgevaar volbrachte redding van tan schipper, die op 28 Mei 1897 van zijn vaartuig, ongoveer 150 meters uit den wal voor Scbarendijke golegen, over boord gevallen was. A 1b een sterk staaltje van den druk, waar onder de koffiehuishouders en böteliers komen door de nieuwe personeele belasting, deelt het Hbl. mede dat de heer E. Mejjer van bet Hotel Palais Royal te Amsterdam, die ten vorige jare werd aangeslagen tot een bedrag van f745,13, voor 1897 is aangeslagen tot een bedrag van f 2982,01 i/a 1 Dus meer dan verviervoudigd 1 Na bunne nog niet officiëel bekend gemaakte benoeming worden de leden van bet nieuwe Kabinet aanstaanden Dinsdag door de Regentes b'ëadigd en zullen zjj Woensdag van hunne ambts voorgangers de portefeuilles overnemen. Door aanneming van bet Ministers ambt houden de heeren De Beaufort, Goeman Borgesius, Piarson, Lely en Cremer op leden der Kam«r te zijn zoowel van de tegenwoordige Kamer tot September, all van de nieuwe Kame1", die den darden Dinsdag in September bijeenkomt, 7oodat ver kiezingen moeten plaats bobben voor Amsterdam (De B«anfort), Zutphen (Borgesius), Delft en En schedé (Pierson), Lochem (Lely) en Amsterdam (Cremer). Door het hoofdbestuur dar posterijen en tele grafie i« medegedeeld, dat de meening van sommigen, als zonden de oud-model postbladen met zegeUfdruk van 5 cent buiten omloop zijn gesteld, onjuist is. Alleen werd de uitgifte op de kantoren 1 Juli 11. geBtaakt. Naar aanleiding van wat men aan de Arnh. Ct. opmerkte over maatregelen, te nemen tegen het benadeelen van de schatkist dooraangeslagenen in de personeele belaBting, schvgft een deskundige aan dat blad »De aanslag wordt in elke gemeente vastgesteld door den inspecteur der directe belastingen en het college van zetters. de woorden Vaarwel, Elsie, mjjn voornemen is het Kerstfeest thuis bjj mjjne ouders te vieren en ik had gedacht, dat gjj daaraan zoudt willen deelnemen doch dat is voorbjj, vaarwel." ♦Zgt ge boos op mg, Paul Ik heb u toch geen onrecht aangedaan ♦Zeker niet, Elsie, nog niet, maar wie weet ik wenscb, dat gg nw doel bereiken moogt onze wegen scheiden zich hier Hjj drukte haar nogmaals de hand en ging heen. Elsie wilde hem terugroepen, maar, alsof zjj zich bedacht, zjj stampte met den voet op den grond, keerde zich van hem af en sprak in zich zelf♦Laat Lem gaai, hjj verstaat mjj^niet meer." Het tabelachtige gelu* der ♦armhuis-prinses" baarde ondir alle standen der kleine residentie heel wat opzien. Hoe die naam ontstaan en bekend ge worden was, wist eigenlgk niemand te zeggen. Aan het bot noemde men baar ook de ♦voorlezeres" der hertogin, een naam, baar gegeven door de opper hofmeesters, die haar onder alle hofbeambten nog het minst verdragen kon. Op een muziekavond flaia- terde zjj baron von Hanneckeo, do Jende op Elsie, De vasts felling kan geschieden bjj gebreke of met atwjjkiiig van de aai'gifte (art. 49 l). Tot de vaststelling worden de ncodige opnemin gen gedaan (art. 50). De opnemingen strekken alleen tot voorlichting en het zetterscollege met den inspecteur behoudt het recht, om den aanslag geheel naar eigen inzicht vast te stellen (zie 22 der Administratieve Voor schriften). Vermoedt men practjjken, als waarvan er een door u geschetst werd, dan wjjken inspecteur en zet- terscollege af van de verstrekte cjjfers en de frau deur mist zgn doel. Dit had natuurlgk ook kunnen geschieden in 't door u gegeven geval." De onderwerping van Atjeh! In zgn jongsten brief uit Atjeh schrjjft ♦Mars" in het Nieuws van den Dag o. a. Nu het volk in Nederland bet met ons eens is, ons streven steunt, nu hierdoor bet doorslaande bewjjs gegeven is, dat aan geen teruggaan gedacht wordt, noch aan het prjjsgeven van hetgeen we ten koste van zooveel inspanning, van zooveel offers ver kregen, nu kunnen we te krachtiger voorwaarts strevenvoorwaarts met vernietiging van iederen tegenstand, tot we bereikt hebben bet groote doel: De onderwerping van Atjeh Zeker, Aljoh beeft ons schatten en nogmaals schatten gekost, en zal dit ia de naaste toekomst bljjven doen, maar daartegenover staat, dat bet ook veel belooft. De vruchtbare vallei van Groot-Aijeb, bijna voor iedere teelt geschikt, het mineraalrijke gebergte, gelegen in de nabgheid van tram- en transportwogen en van de zee, kan sommen opbren gen, die ons versteld zullen doen staan. Nu reeds wordt het bestunr overstelpt met aanvragen om erfpacht, met die voor mjjnbouwkundige onderzoe kingen. Van het verleenen van concessies kan na tuurlgk nog geen sprake wezen, voordat we vol komen rust en veiligheid van personen en goederen zullen verkregen hebben, maar de verzoekers schijnen te denken, die 't eerst komt, 't eerst maalt, en 't is een teeken, dat men vertrouwen in den toe stand stelt. Uitslag der overgangs-examens aan de meisjes school (school E) te Goes. Bevorderd zgn Tot de 2de klasse 1. M. Kakebeeke en B. van Vjj ven. 3. L. de Groot. 4. K. Donner. 5. R. Goemans. 6. Th. van Dellen. 7. A. Franken. 8. M. van Heel. 9. B. Donner. 10. L. Baardolf. 11. J. Jaronimus. 12. M. de Jonge Mulock Houwer. 13. L. van Beek. Zeven leerlingen werden niet bevorderd. Tot de 3de klasse: 1 J. van Nieuwenhuize. 2. N. Muelman. 3. K. de Koning. 4. N. Isebree Moens. 5. C. Sprenger. 6. S. Sturm. 7. J. Roskes. Drie leerlingen werden niet bevorderd. Tot de 4de klasse: 1. M. Muelman. 2. G. Breetvelt. 3. L. Prins. 4. M. Boone en J. Laban. Voor waardel jjkM. Isebree Moens. Drie leerlingen werden Diet bevorderd. Tot de 5de klasse 1. C. Franken. 2. A. Breetvelt. 3. C. Sprongor. 4. A. van de L;nde. 5. B. Gormans. 6. D. Arentz. 7. B. de Koning. 8. J. de Jonge. Het diploma werd uitgereikt aan K. Timmerman, M. Prins, N. Prins, A. Boone en G. de Jonge Mulock Houwer. Heden werd in de R.-Katholieke school het gewone jaarfeest gevierd, waaibjj o. a. tegenwoordig waren de ZeerEorw. heeren Deken en Kapelaan, het school- en kerkbestuur. De openingsrede werd in de Fransche taal uitgesproken door Henriëtte Hufkens Voorts werd een tooneel-stukj met zang en bege- leiding gegeven, de Martelares of de Heilige Ui'sida, waarin vooral het koor der Maagden en der En ge len indruk maakte. De slotrede werd in 't Hollandsch uitgesproken door Antoinette Koens. De kroon" voor vorderingen, vlijt en gedrag viel ten deel aan Catharina Capello en Petronella Pennings. Voorts werden naar gelang ran verdienste verschillende boekwerken uitgereikt. Des middags werden de kin deren ruim onthaald. Op de voordracht voor onderwjjzeres aan school A te Vlis8ingeo komt als no. 1 voor mej. C. Lrgaajj te Ierseke. De heer B. Klooster te Ellewoudsdjjk is be noemd tot onderwjjzer te Liss". Tot onderwijzeres aan de openbare school te Stavenisse is benoemd mej. H. Van Dellen te Goes. Bjj het akte-eximen voor hoofdonderwijzeres is te Amsterdam geslaagd mej. W. A. Bolland aldaar. toe♦Bemerkt gjj wel, welk een hoogmoed in dit meisje steekt Ritmeester von Hanneck9n had wel geljjk toen bjj in deze wilde loot van zjjn stam Amerikaansch bloed meende te ontdekken. Voor de hertogin buigt zjj zich, maar voor niemand anders; zelfs voor mg niet. Laatst gaf ik haar eenige voor schriften omtrent houding en kleeding en zjj keek mg aan, Excellentie, met een lach, die bepaald im pertinent mocht genoemd worden." Zgn Excellentie lachte op zgn b°urfe en voegde haar toe: ♦Als men zulk een bescherming geniet als onze ♦armhuis-prinses", mag men wel een beetje impertinent zgn." Dit zeggende keek hjj den hertog aan, die zich met Elsie onderhield, nadat zg op betooverende wjjze een lied had gezoDgen. De gravin werd vuurrood van boosheid over zich zelf, dat zjj hare gedachten omtrent Elsie zoo on voorzichtig had geopenbaard. Elsie zelf deerden die spot, die njjd en die afgunst nietzjj lachte er om, want haar geluk, hare inwendige tevredenheid was te groot, dan dat zg op de uitingen harer tegen standers acht sloeg of er waarde aan hechtte. Met innige vereering en kinderljjk vertrouwen gaf zjj zich geheel over aan de ljjdende vorstin, die haar wederkeerig met moederljjke liefde en teederheid behandelde. Geen dag ging er voorbjj, dat zjj voor de hertogin niet iets las, speelde of zong, ja zelfs tot laat in den nacht bleef Elsie bjj haar om haar door een lied op te vrooljjken, als pjjn haar de nachtrust benam. Alle hofbeambten werden dau weggezonden, alleen een kamerdienaar bleef in een zijkamer, zoolang Elsie bjj de zieke vorstin was. Wordt het u niet te eenzaam, te stil bjj mij, bjj een oude, zieke vrouw, mjjn lief kind vroeg dan de hertogin wel oens, terwjjl zg zacht de blonde lokken van Elsie streelde. ♦Gjj zijt jong, schoon en rgk begaafd, uw hart verlangt zeker naar den glans der wereld en ik houd mjjn arm, klein zangvogeltje in de sombere ziekenkamer gevangen." Dan knielde zg voor de vorstin neer, kuste hare zwakke, magere bleeke handen en woorden van dank, liefde en vertrouwen vloeiden over hare lippen. Neen, het was haar niet te eenzaam zij gevoelde zich niet alleen, want altjjd en overal gevoelde zg een donkeren blik belangstellend op haar rnsten, altjjd en overal zag zg een hooge mannelijke gestalte, altjjd en overal, zoowel in den stillen nacht als bjj het gewoel der feesten, vernam zjj de stem van den hertog: »Tot weerziens tot spoedig weerzien." Behalve de hertogin bezat Elsie geene vriendin, en behalve generaal Von Hannecken geen vriend doch met dezen kon zjj niet spreken over de ge voelens, die zjj omtrent den hertog koesterde zjj durfde het ook niet, want liefde vcor den hertog zou dwaasheid, waanzin, ja zonde zgn. En toch bezat zjj de kracht niet die liefde uit haar hart te bannen, hoe vaak zjj het ook beproefde. Wanneer hjj, in zgn mannelgke schoonheid, in zgn betooverende goedheid en in zgn innemende voorkomenheid voor haar stond; wanneer zgn donker oog zoo smachtend op haar rustte, dan gevoelde zjj, dat geen macht ter wereld haar die dwaze, waanzinnige, zondige liefde voor hem verdrjjven kon, dan gevoelde zjj, dat zg hem voor tgd en eeuwigheid toebehoorde, dan gevoolde zjj, dat hg ook haar lief had, ai was hg ook verre boven haar stand verheven. Zg las het in zgn oog, zjj vernam het nit zjjn woorden, zg bemerkte het uit den warmen handdrukElsie had een zwaren strgd te strgden met zich zelf. Niemand kon ver- mooden, wat in haar hart omging, niemand kon zg dat mededeelen, wilde zjj niet het geluk verliezen in zjjne nabgheid te kunnen blgven. (Wordt vervolgd

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1897 | | pagina 2