1897 N°. 74.
Zaterdag 26 Juni.
84ste jaargang.
MESTVAALT.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel
H00GERE BURGERSCHOOL
BURGER-AVONDSCHOOL
D* lifcgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prgs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmah te Botterdam en verder
bjj alle Boekverkooperi en Brievengaarderi.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjkf- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Inienilni van advertentlin rèmv I uren o* den da« der ultcave.
fiOESCHE
COURANT.
dat morgen wordt verzonden.
Burgemeester en Wethouders van Goes zullen op ZATERDAG
26 JUNI 1897 de» morgen» ten 10 ure ten Raadhuize in het
openbaar voor afbraak verkoopen
lo. de liAHKESCHOUH. zonder de bij-
gebouwde afdaken
2o. de nUSTFUTUBIlvm,
beide behcorende tot de tegsnwoordige mestvaalt der gemeente.
Het gebouw en de heining moeten afgebroken en weggevoerd
zijn op 1 September 1897
De betaling moet plaats hebben vóór met het afbreken wordt
begonnen tenzij voldoende borgen worden geateld in welk
geval de koopsom vóór of op 1 September 1897 moet worden
betaald.
Goes, 19 Juni 1897-
Burgemeester en Wethouders van (ioct,
J J RA MONDT, fd B
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
De INSCHRIJVING van leerlingen voor de
en voor de
te Goe», voor den cursus 1897/98 zal plaat» hebben indien
men vóór einde Juni zich bij den Directeur aanmeldt.
Het TOELATINGSEXAMEN voor de Hoogere Burgerichool
xal plaat» hebben op DONDERDAG 15, VRIJDAG 16 en
ZATERDAG 17 Juli a. sterwijl daartoe, des verlangd, ook
nug gelegenheid zal zijn op DONDERDAG 2, VRIJDAG 3
en ZATERDAG 4 September a.
Goes, 25 Juni 1897.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. J. RA MONDT, fd. B.
De Secreten»,
VAN REIGERSBERG VERSLUI JS.
GOES, 25 Juni.. 1897.
Moeieljjk kunnende aannemen, dat de Zeeuw
niet begrepen heeft wat wjj schreven omtrent
ambtenaarsinmenging in verkiszingszaken,
moeten wjj onderstellen, dat zjj met opzet daarvan
in haar jongste no. eene verkeerde lezing geeft.
Immers, niet wijmaar de nieuwe candidaat van
de Zeeuwmr. Walter, wil maatregelen genomen
zien tegen die inmenging.
Niet wijt maar de Zeeuw heeft de aandacht ge
vestigd op de predikanten, die de candidaten-
ljjsten hebben onderteekend, welke ljjsten, omdat zij
in afschrift moeten worden aangeplakt, met open-
Ijjke aanbevelingen geljjk staan.
Waar zoodanig het uitgangspunt vervalscht wordt,
is natuurljjk ook de daaraan door de Zeeuw vast
geknoopte beschouwing val6ch en kunnen wjj haar
met schouderophalen voorbjjgaan.
Gisteravond werd door katholieke kie
zers en meerderjarige belangstellenden in het »Slot
Ostende" een vergadering gehouden tot het
bespreken en stellen van vier candidaten voor leden
van den gemeenteraad alhier. Slechts 19 personen
woonden haar bjj. Nadat de voorzitter van het voor-
loopig comitéf dhr. J. F. van der Leeuwhet doel
dezer bijeenkomst had uiteengezet, besprak hjj achter
eenvolgens de aftredende leden en bracht hnn balde
ongeveer in geljjken geest alt dit geschiedde ia de
kies vergadering van jl. Maandag. Ook beval spreker
dhr. mr. W. Dieke aan op dezelfde gronden als hjj
dit deed in de zoo even genoemde vergadering.
Spreker achtte een advocaat voor den raad even
noodig als een bril voor den slecht ziende. Wie
mr. Dicke niet kiest, begrjjpt het belang der gemeente
niet ot wil dat nut begrjjpen.
Omtrent dhr. I»eijffra*fF gaf dhr. Van der Leeuw
de verzekering dat de mededeeling door dhr. A.
Schrijver f op de meeting van Maandag gedaan, als
zou dhr. L. de liberale beginselen zijn toegedaan in
strjjd is met de waarheid. In een persoonljjk onder
hond, dat spr. met dhr. L. heeft gehad, verklaarde
deze, dat hg noch met de liberalen, noch met de
anti-revolutionairen medegaat, maar Katholiek is van
het hoofd tot de voeten en steeds zal handelen naar
omstandigheden en naar eigen overtuiging, doch
nooit het stelsel van afbreken zal volgen. Op een des
betreffende vraag van spreker heeft dhr. L. geant
woord, dat hjj beslist is tegen de strenge toepassing
der Zondagswet, omdat hjj als vrjj man ook geen
invloed zou willen uitoefenen op de daden van
anderen.
Daar dhr. L. zich bereid had verklaard van zjjne
principes als raadslid te doen bljjken, verlangde een
der aanwezigen dat dhr. L zou verzocht wordea
met dat doel in deze vergadering te verschjjnen,
wat echter niet noodig werd geoordeeld na de ver
klaring van dhrn. A. Oovaerts (het andere lid van het
comité) en M. A. Stiegerdie het gesprokene door
dhr. Van der Leeuw volkomen bevestigden.
Bjj de bespreking van de candidatnur-Jtf. de Jonge Jz.
bracht dhr. Van der Leeuw hulde aan de woorden
vie don voorziter van hot liberale Verkvezings-coirit»
die het recht der katholieken op twee zetels in den
Baad erkende. Spreker vertrouwde dat ook de anti
revolutionairen met dat recht bg deze verkiezing
rekening zullen houden, want alleen in dit geval
zullen de katholieken de candidatuur-De Jonge
steunen.
Ook dhr. Govaerts roemde de houding van den
voorzitter en de leden van het liberale Verkiezings-
comité, daar zjj het recht en de rechtvaardigheid
van een ieder hebben betracht.
Na eenige discussie, waarin de bedoeling der
sprekers niet altjjd even duideljjk werd uitgedrukt,
werden bjj acclamatie dhrn. OchtmanDicke en
Leijgraaff' als candidaten van deze vergadering ge
proclameerd, waarna met algemeens stemmen een
voorstel van het voorloopig comité werd aangenomen
inhoudende, dat dhrn. Ochtman, Dickey Leijgraaff en
M. de Jonge Jz. tot candidaten dezer vergadering
werden verklaard, mile de antirevolutionairen geen
andere candidaten tegenover hen stellen.
Uit dit besluit zou af te leiden zijn, dat de anti
revolutionairen deze vier candidaten tot de hunne
zouden moeten makeD, doch uit den loop der dis
cussion bleek, dat de bedoeling daarvan alleen is
dat de antirevolutionairen speciaal tegenover den
heer Leijgraaff geen candidaat Btellen. Doen zjj dit
wel, of wat hetzelfde is, nemen zjj niet ook den
heer Lejjgraafï als hnn candidaat, dan zal ook door
deze vergadering den heer De Jonge niet als can
didaat worden overgenomen, in welk geval spoedig
een nieuwe vergadering zal belegd worden, waarin
naar bevind van zaken zal worden gehandeld.
Onder dankbetuiging voor de opkomst spoorde de
voorzitter de aanwezigen aan in grooten getale op
eene, zoo noodig, tweede vergadering te verschgnen,
wekte hen op hnn invloed aan te wenden bjj andere
kiezers en sloot de vergadering met de verklariDg:
wjj zjjn nog een kleine politieke partjj, maar wij
slapen niet!"
Het Handelsblad schrjjft
Wij zjjn verdraagzaam met hoofd en hart uit de
diepste overtuigingen daarom beslist a n t i -
c 1 e r i c a a
Is anti-clericaal niet een zeer eentonige, ouder-
wetsche leus vraagt deze of gene.
Zeker! even eentonig en ouderwetsch als onze
Btrjjd op d^ djjken tegen het water, dat bjj storm
uit het zuidwesten tegen onze kusten opspringt.
Wjj vreezen dat die strjjd, die kostbare strijd,
die eentonige strjjd, jnist zoo laDg onontbeerlijk zal
zjjn als de rivieren en de zee bestaan.
Men wordt in zjjn bewegingen beheerecht door
den vjjand, dien men tegenover zich in het veld
heeft.
Het is ontzagljjk eentonig voor een kapitein om
altgd een man op den uitkgk te plaatsenaltgd
den misthoorn te blazen, wanneer de dikke nevel
aankomtaltgd te reven zoodra de kwik daalt
maar als de kapitein aan deze eentonigheid een
einde ging maken, dan zwalpte de zee, die eenwig
dezelfde is, dra boven de toppen van zjjn masten.
Wjj noemen daarom het gedrag van dr. Kuyper,
den gereformeerden kustbewaker en dijkgraaf, die
zjjn gehoorzame ploeg Calvinisten en Geuzenzonen
gelast de djjken door te steken om den kerkeljjken
vloed binnen te laten, ontrouw aan de historische
oud-gereformeerde beginselen.
Onder begunstiging van liefeljjk zomerweder
had Dinsdagavond een talrjjke schare (een 500-tal)
zich vereenigd op de bjj uitstek schoone »boomen-
weide" te 's Heer Arendskerk®, tot bjjwoning van
den bidstond ter voorbereiding van het Zendings
tee s t van Woensdag.
D8. Keers beklom het eerst de tribune en bracht
allen een harteljjke welkomstgroet en spoorde aan
tot meer zendingsijver en zendingsvuur, naar aan
leiding van het woord van Mozes tot Israël♦Hei
ligt u tegen den dag van morgen."
Na deze inleiding werd het woord gegeven aan
ds. J. H. Donner Jr. van Nienwdorp, die in eene
boeiende rede de noodzakelijkheid van Jezus' komst
op het feest aantoonde. Hg deed dit aan de hand
van Joh. 11:56: >Wat dunkt u? dunkt u, dat Hij
niet komen zal tot het feest
Dr. Jonker van Dordrecht dankte spreker voor
het goede en 6choone woord gesproken en ging daarna
voor in 't gebed.
Na 't zingen van Psalm 6810 gingen de hoorders
huiswaarts. (De Ned.)
Woensdag waren volgens de Zeeuw ongeveer 2000
menschen op 't terrein.
Het weder was prachtig.
Het feest werd door dr. Jonker geopend. Hg her
dacht daarbjj 't verlies dat de Commissie leed door
't afsterven van den heer v. Dis, en wees op de
schaduwzjjdo van dit feest, dat geen der geref. pre-
o/ tuten, die daartoe aangezocht waren gewordeD,
zich bereid verklaard hadden op te treden.
Alle sprekers traden op volgens programma.
In de pauze voerde mej. Clara Steller, dochter
van wjjlen zendeling Steller, van de Sangir-eilanden,
van spreekplaats no. 1 tot een groote schare het
woord. Echter door het zachte spreken, viel het
moeiljjk hare rede te volgen.
Hosanna" luisterde op verdienstelijke wjjze dit
feest op.
Bg kon. besluit zjjn, met 1 Julile. voor den
tjjd van drie jaren benoemd tot plaatsvervanger van
den districtsveearts, wien Dordrecht als standplaats
is aangewezen de veeartsen J. A. de G r a a f f,
te ScherpenisseH. J. M. Berghuis, te Middel
burg, en M. van der Vliet, te Kruiningenen
is 2e. aan de plaatsvervangende distrietsveeartsen
H. J. M. Berghuis en M. van der Vliet,
de titel van gouvernementskeurmeester van vee
toegekend en zjjn zij als zoodanig belast met de
visitatie van vee, resp. te Vlissingen en te Hansweert
vóór de inlading in een schip naar het buitenland
bestemd.
De zangersbond van Zuid-Beve
land en Walcheren zal op den 2en Juli van
dit jaar voor het eerst baar jaarfeest vieren door
het houden van esn festival te Veere. De aangesloten
vereenigingen zullen gezamenlijk en afzonderlijk eeni
ge liederen zingen in de groote kerk. (N. R. Ct.)
Door de redactie van De Ned. Jager is het
initiatief genomen tot de verzending van een adres
aan Gedep Staten der verschillende provinciën, hou
dende verzoek de hazenjacht in het vervolg
niet voor 1 Oct. te openen.
Omtrent de Engelsche gistquaestie meldt
de Schied. Ct., dat het schjjnt, dat er in denjong-
sten tgd in Engeland vloeibare gist wordt inge
voerd, die 8 pet. alcohol bevatte. Onze droge gist
bevat ongeveer 1 pet. en het zou de moeite niet
loonen voor spiritusfabricage die gist te gebruikeD.
Bljjft onze gist zooals ze nu is, dan is het gevaar,
dat die industrie bedreigt, niet groot.
Landbouw en Veeteelt.
Aangezien onze correspondent te Wissekerke
door bijzondere omstandigheden verhinderd was een
eigen verslag te leveren, moeten wjj ons ditmaal
bepalen tot wat wjj in andere bladen, voornamelijk
in de M. Ct.y aantreffen nopens de algemeene ver
gadering van de Maatschappij tot bevordering van
Landbouw en Veeteelt in Zeeland, en de tentoonstel
ling dezer dagen te Wissekerke gehouden.
Nadat Dinsdagavond het hoofdbestuur in bet café
>De Kroonhad vergaderd, werd Woensdagochtend
in het met groen en bloemen versierde schoollokaal,
onder voorzitterschap van den beer mr. P. C. J.
Hennequin, de gewone algemeene vergadering ge
houden, die door een tameljjk groot aantal leden
werd bjjgewoond.
De voorzitter opende de samenkomst met eene
toespraak, waarin bjj buide bracht aan het gemeente
bestuur voor zjjn tegenwoordigheid en aan de af-
deeling voor hare vriendelijke ontvangst.
Verder deed de voorzitter meedeeling van het
geen het hoofdbestuur in het afgeloopen jaar ver
richtte en verslag omtrent den toestand der maat-
schappjj, waaruit bleek dat die gunstig is.
Ten slotte besprak hjj verschillende middelen ter
verbetering van den toestand der landbouwers
De rekening over 1896 werd goedgekeurd zjj be
droeg in ontvang f 6904,67 i/s» in uitgaaf f 5733,31, en
leverde alzoo een voordeelig saldo op van f 1171,361/2-
Daarna was aan de orde de verkiezing van drie
bestuursleden ter voorziening in de vacatures, ont
staan door de periodieke aftreding van de heeren
L. J. Roggeband te Groede, J. C. v. d. Have te
Oosterland en J. J. van Gorsel te Rilland.
De aftredende leden werden allen herkozen, en
wel met bjjna algemeene (23) stemmen.
Verder werd als commissaris, als lid van 't hoofd
bestuur, ter voorziening in de vacature, ontstaan
door het bedanken van den heer Hoogenboom te
Noordwelle, benoemd do heer 0. J. Hocke Hoogen
boom te Zonnemaire.
De heer Hoogenboom [verklaarde zich bereid de
benoeming te aanvaarden.
Hierna kwam ter tafel een voorstel tot foevoegirg
van de volgende zinsnede aan de eerste al. van art.
10 van bet hnishoudeljjk reglement. »De voorzitter
is verplicht op schriftelijke aanvrage van minstens
tien leden tot het houden eener algemeene verga
dering; en op schriftelijke aanvrage van minstens
drie bestuursleden t t het houden eener bestuurs
vergadering hieraan biunen 14 dagen gevolg te
geven."
Zonder discussie of hoofdeljjke stemming werd dit
voorstel aangenomen.
Als afdeeling waar in 1898 de algemeene ver
gadering zal gehouden worden werd Tolen aange
wezen.
Daarna werd door den heer G. J. van de Lindr,
voorzitter van de afdeeling Noord-Beveland, inge
leid eene bespreking van het pachtstelsel,
naar aanleiding van het gesprokene door den heer
G. A. Vorsterman van Oyen in de algemeene ver
gadering van 1896 te Hulst.
De beer Van de [Linde bleek het in hoofdzaak
eens te zjjn met den heer Van Oyen.
Volgens den heer Van de Linde waren lo. de
verpachtingen bij inschrijving de oorzaak van de schro
melijke overdrijving der pacht- en koopprjjzenzjj
Hebben in de jaren '70 en later nog het landbouw
bedrijf gegrondvest op een monsterachtigen leugen.
De boer, die niet rekent en zoo zjjn er helaas l
maar al te veel wordt daardoor gedreven tot de
grootste dwaasheden, en het meest te bejammeren
is bet, dat de zoo in 't leven geroepen pachtprijzen
zoodanig de markt bederven, fat ook de toestand
onhoudbaar wordt van den zoogenaamd gezeten boer
en van ieder 6rnstig en bekwaam man, die niet
zoo maar in den blinde een pacht belooftmaar die
eerst een berekening maakt, wat hg als pacht zal
kannen betalen.
Spreker zou wenschen, dat aan de verpachtingen
bjj inschrijving door de wet voorgoed een einde
wordt gemaakt, doch daar dit wel niet gebeurt n
zal, zit er niets anders op dan te hopen dat de
pachtlustigen, door schade of schande geleerd, weldra
wjjB mogen worden.
Een tweede kwaad was, volgens spreker, dat de
grondeigenaars over 't algemeen niet het minste verstand
van landbouw hebben en niet zelf hun zaken doent
maar die opdragen aan rentmeesters, die al evenmin
iets van landbouw afweten.
Hoe zal hier met vrucht overleg kunnen plaats
hebben omtrent de gemeenschappelijke belangen
vroeg «prekeren hoe zal het zoo terecht gewen6chte
wederzjjdseh vertrouwen tusschen landheer en pach
ter ontstaan, waar eerstgenoemde soms zjjn boer
nauweigks anders kent dan bij naam, ja waar het
er den schjjn van heeft, alsof de landheer als een
ongenaakbare zich verschuilt achter zjjn rentmeester
en deze op zjjn beurt achter zjjn patroon.
De inleiding gaf aanleiding tot een geanimeerd
debat. Men kwam tot de conclusie, dat het wenBche-
Ijjk is dat inzake de pacbtcontracten eene commissie
van advies optrede en hare wenken zooveel mogeljjk
gehoor vinden.
Na afloop der vergadering werd onder prachtig
weder de rjjtoer gehouden, die, ouder gewoonte, den
leden der maatschappij werd aangeboden.
Die toer liep van Wissekerke door het Bokkegat,
MagasjeB wegje, KI a ver weg, langs de hofstede van den
heer P, Tazelaar, naar Koljjnsplaat. Van daar door den
dorpsweg, Molenweg, Noordlangeweg, naar de hot
stede van den heer G. J. van de Linde, waar door
baron Schimmelpenninck van der Oye aan de deel
nemers van den rjjtoer ververschingen werden aan
geboden. Van daar langs den Prinsendjjk naar Kort-
gene. Dan over Geersdjjk voorbjj Maris, over Stroo-
dorp naar Kamperland en vervolgens terng naar
Wissekerke.
Des avonds werd door den heer Quadekker eene
leerrjjke voordracht gehouden over de paarden
fokkerij, die met groote belangstelling werd gevolgd.
Op de tentoonstelling, die gisteren op
eene weide van den heer P. Gillesae werd gehouden,
was veel bezienswaard.
Paarden waren er zeer veel, runderen voldoende
pluimgedierte was er weinig en landbouwwerktuigen
waren slechtö ingezonden door twee firma'sGebr.
Polak uit Vlissingen en Van den Broecke en Jul-
ting uit Middelburg.
Het bezoek was vooral in den namiddag druk
het fanfare-gezelschap Apollo van Wissekerke gaf zeer
verdienstelijk eene matinée musicale.
De keuringscommissie, bestaande nit de heeren
L. Boogaerd te Axel, G. Bom te Arnemuiden en
L. B. Sturm te Waterlandkerkje voor de paarden;
L. Louter te IJzendjjke, J. Polderdjjk te Nienw-en
St. Joosland en H. Hanson te Eikerzee voor het tw;
Adr. van Damme en P. de Voogd te Wissekerke en
M. Noordhoek te Geersdjjk voor de boterG. Taal
te Serooskerke (W.), C. M. Verhulst te Nieuw- en
St. JooBland en Franke te Grjjpskerke voor de land"
bouwwerktuigenkende de volgende bekroningen toe
Hengsten, minBtens 3 jaar oud, le prjjs f 50, J.
de Loof, Koljjosplaat. 2e pr. f 35, H. de Bruin, idem.
Merriën, nrnstens 4 jaar oud, le pr. 125, P. C. W
