1897 N°. 71.
Zaterdag 19 Juni.
84slc jaargang.
mr. J. G. van Deinse.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjj» per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afeonderljjke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
jwcgenomen bjj de heeren Nijqh Van Ditma» te Botterdam en vorder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
Iniendlngr van advertentlën vief 1
De prjjs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bü directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjB
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, hnweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c;
Aaivragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
op den ds| der uitcave.
G0ESCHE
COURANT.
Zeeland.
Hoewel het eenvoudig niet te ontkennen is, dat
de 15e Juni voor de liberalen ongunstig is geweeBt,
zoo meenen wjj omtrent de v rhouding der partjjen
ir ons 'and nog niet in beschouwingen te moeten
treden, aangezien op 25 Juni voor niet minder dan
50 zete's beistemi moet worden.
Alleei ten opz'chte van onze provincie kunnen
wjj het nu reeds constateeren, dat de antirevolutio
naire party niet is vooruitgegaan. Dat Lokman in
Goes zou herkozen worden leed bjj niemand twjjfel;
bjj zit daar even vast, als Van Kerkwijk in Zieriksee
maar vooral de glansryke herkiezing van Hennetjuin
in ÜOBtburg ia een bewye, dat da antirevol. invloed
in Zeeland niet is toegenomen.
Ook in Middelburg is geen overwinning behaald.
Zelfs is de positie daar van mr. Lucasse eenigszins
precair en geheel in handen van de door de anti
revolutionairen zoo zeer jresinade leden van
den Chriet. hist kiezersbond en van de Karnebeekianen
die te zamen meer dan over 1000 st, beschikten,
terwyl het verschil tusschen de heeren Lucasse en
Fokker slechts een goede 400 st. bedraagt. Wordt
dus mr. Lucasse herkozen, dan zal het zijn by de
gratie van hen, voor wie men vóór de eerste stem-
mirg geen hatelijkheden genoeg had. Nog gisteren
werd gretig door De Zeeuw een hateljjk bericht over
genomen uit De Graafschapper ten opzichte van
dr. J. Tb. de Visser, omtrent wien onder den fraaien
titel van Van de kerk naar de kroeg"\ in laatstge
noemd blad geschreven werd, dat hg op een Zondag,
>na 's morgens in de kerk opgetreden te zyn om bet
Woord te bedienen, des avonds als spreker optrad
in een Vergunningszaal." Wel werd dit bericht in
een volgend blad herroepen, omdat het eene onwaar
heid bleek, maar het was gezegd en men weet,
dat er van zoo iets, al is 't een lengen, toch altjjd
wat hangen bljjft.
Men zal nu vermoedelyk tegenover die zoo ge
smade Christel, historischen wel een toontje lager
zingen on de rol van den »vooglaer" toepassen.
Of de vogels zich zullen laten vangen
Ia Hontenisse viel de antir. candidaat mr. Pompe
van Mesrdervoort terstond uit en uit d^n aard der zaak
zjjn aller oogen (na gevestigd op de houding, door de
anti-revolatimairen in dat district aan te nemen.
Reeds heeft het centraal comité der antir. kiesver
enigingen geadviseerd tot ondersteuning van mr.
Walter, maar de kuszareenigingen vrij gelaten
Het staat dus fn de macht der anti
revolutionairen in het district Hontenisse of de
heer Van Deinse valt of niet, en of diens zetel aan
een katholiek ten goede zal komen.
Is dit laatste het geval, dan zal geconstateerd
kannen worden, dat al bet werken en wroeten der
anti-revolntionairen in Zeeland hun zeiven geen
aanwinst heeft bezorgd, doch alleen de macht der
katholieken beeft vergroot. Znllen de anti-revolutio
nairen, die zich zoo gaarne tooien met den naam
van Calvinistendit aandurven? Het geval zal leer-
ryk zjjn 1
Wjj zyn zeer benieuwd naar het resultaat, innar
sporen niettemin onze eigene geestver
wanten In het district Hontenisse aan
om evenals vóór 3 jaren zich in te span
nen en met alle krachten even succes-
wol als toen te arbeiden aan de overwin
ning van
Er weder even hord gewerkt mGeten worden
als in 1894, en de tjjd is nu korter dan toen. Reeds
op Vrijdag 25 Juni heeft de herstemming plaats. Wy
hebben goeden moed, dat ODze geestverwanten in
Znid-Beveland alle eerlyke middelen zullen aanwenden
om zich niet te laten ontnemen, wat zjj drie jaar
te voren met zooveel moeite en inspanning hebben
weten te winnen
Ambtenaarsinmenging.
Door den heer Walter, candidaat voor de Tweede
Kamer in bet district Hontenisse, is, voordat de
stembus geopend werd, een adres gericht aan den
ministerraad, waarin hy zich beklaagt, dat de heer
A. Tukker, ontvanger der registratie en domeinen
te Hulst, een strooibiljet heeft doen verspreidon ten
voordeele van de caudidatnur van mr. J. G. van
Deinse in het district Hontenisse, dat door hem
onderteekend werd onder by voeging van zyn ambts
titel. In dat adres wordt aan den ministerraad het
verzoek gedaan, dat deze dusdanige algemeene voor
schriften voor alle takken van staatsdienst zal geven,
die zullen voorkomen, dat in het vervolg bjj aan
bevelingen van candidaten door ambtenaren, gebruik
worde gemaakt van hnn ambtstitel.
Adressant wjjst iu zyn adres op eene circulaire
van den Minister van b'nnenl. zaken van 20 Jnli
1875. Deze opslaande, vinden wjj daarin, dat, naar
aanleiding eener destjjds te Zutten gehouden verkie
zing voor een lid der Tweede Kamer, de Commis
sarissen in de provinciën opmerkzaam worden ge
maakt op het minder gepaste, dat burg"meeste
schoolopzieners en andere in dienst van den staat
geplaatste personen zich met verkiezingen voor de
Tweede Kamer »bemoeien."
Natuurljjk wordt hiermede bedoeld, dat zjj den
invloed hunner positie niet ten voor- of ten nadeele
van eenigen candidaat zullen aanwenden.
Of de onderteekening van een strooibiljet of van
eene advertentie als zoodanig moet worden aange
merkt, laten wjj in het midden, maar zoo ja
dan geldt dit evenzeer van de onderteekening der
candidatenljjst. Men zegge niet, dat daarbjj geen titel
wordt gevoegdmet of zonder titel zjjn de ambte
naren toch wel bekend
Eu inderdaad wordt in de circulaire van den
Minister gesproken van aanbevelingen door eene
advertentie.
Dat de tegenwoordige Regeering geneigd zon zyn
de aanschryving van het ministerie van 1875 (Heems
kerk) door eéj bepaald verbod te vervangen, be-
twyfelen wjj zeer. De rechten van een Staatsambte
naar als burger mogen toch in dezen niet beneden
die van den minsten arbeider gesteld worden, en
't mag verwondering baren, dat mr. Walter door
zyn adres in die riohting beenwjj^t. Want als de
titel niet mag genoemd worden, dan moet men
verder gaan en dien ambtenaren de mogolykheid
om van instemming met eene candidatunr openlyk
te doen bljjken, ontnemen, omdat meD, ook zonder
dien titel, uit den naam reeds den ambtenaar kent.
Wellicht wordt dit wel eene der vrachten, die wjj
van een clericale regeering hebben te wachten
Maar moet het dien kant uit, zou bet dan tevens
n;et wenschelyk zyn, dat het verbod niet alleen tot
ambtenaren in burgerlijken dienst, maar ook tot ambte-
naiea in kerkelijktn dienst werd nitg9strekt
deze laatsten niet voor inr. Walter werkzaam zyn
geweest
En elders Zjjn niet op Walcheren predikan
ten opgetreden ten vocrdeele van den antirev.
candidaat? Dit is eene directe bemoeiiag, en wy
overschatten zeker niet als wy beweren, dat een
dergeljjk optreden vrij wat meer invloed uit
oefent dan da onderteekening van een strooibiljet
door een ontvanger der registratie.
En werd niet in het verkiezicgsnommer van De
Zeeuw er, zeker niet zonder bedoeling, op gewezer,
dat onder de aanbeveling" van mr. Lobman (op
de candidatenljjst) >vele geachte namenvoorkomen,
waarvan zjj alleen noemt »d«. Van Koetsveld en
ds. v. d. Veen te Goes; da. Keers en da. Donnrr
te 's-Heer Arendskerke; d«. Koopmans te Heinkei.s-
zand; da. Andreas te Kattendyke; da. Krauwel te
's-Gravenpoider da. v. d. PlaBSche te's-Heer Abts-
kerke; da. Elffers te Wolfertsdjjk; da. Loste Oud-
Vosmeer; da. Van Djjk te Tolen, en verschillende
leden 7an den gemeenteraad en van de provinciale
stagen, hoofden van scholen en andere notabele in
gezetenen."
Na weten wjj wel, dat die heeren op de candi
datenljjst niet zelf aangeduid hebben, dat zjj predikant
zyn, maar is dit niet iedereen toch bekend en ves
tigde de Zeeuw er ten overvloede nog niet eens de
aandacht op?
En wat het door mr. Walt9r ingediende adres
betreft, had deze candidaat niet kiescher gedaan die
indiening aan anderen over te laten
Verkiezingen Gemeenteraad.
Nn deze binner.kort aan de orde zyn, voldoen wjj
aan eene indertjjd gedane belofte om ook omtrent
die verkiezingen eenige inlichtingen te geven.
De verkiezing geschiedt geheel op dezelfde wjjze
als de nu plaats gehad hebbende voor de lie Kamer,
alleen met dit verschil, dat de candidatenlysten moe
ten ingedimd worden bij den burgemeester der eigen
gemeente en dat minder personen noodig zyn voor
de onderteekening der candidaten
lysten.
Bedroeg dit voor de Kamer minstens 40, voor den
gemeenteraad wordt rekening gehouden met het aantal
kiezers. Een vyftigste gedeelte daarvan is
voor de gemeenteraads-candidatenlysten voldoends.
Ergo 20 als er 100010 als er 5005 als er 250
4 als 2003 als er 150, kiezers zjjnis het aantal
kiezers minder dan 150 dan wordt toch de onder
teekening der candidatenlysten door ten minste drie
kiezers vereischt.
Wjj zouden hiermeö kunnen volstaan, doch wjj
willen er even op wjjzen dat het wel gemakkelijk
is drie kiezers bjjeen te krjjgen, die eene candidaten
ljjst willen onderteekenen, maar iemand moet dat
aanpakken. En waar nu geen kiesvereenigiog be-
etiat, wie zal dat dan doen Moet dit A, B of C
zyn Het best is het natuurlijk, dat er op ieder dorp
eene goed ingerichte vereeniging zjj, die deze zaak
regelt, die de candidaten voorstelt en bespreekt en
die voor de richtige inzending van de lyst bjj don
burgemeester der gemeente op den candidatendag
zorgt Heeft de verernigi^g bot rcrironweo dor ge
meente, dan zal er vaak slechts één6 lyst ingeleverd
worden en de verkiezing is dan daarmede afgeloo-
pen, wat moeite en kosten uitwint. Ook voorkomt
het bestaan eener vereeniging dat er geene lyst
ingeleverd wordt, wat zou kunnen gebeuren, indien
de een op den ander steunde en er geen animo voor
de verkiezing bestond. Dan zon de burgemeester
verplicht zjjn eene nieuwe verkiezing uit te schrjj-
ven of de raad zou onvolledig blyven, want het
mandaat der aftredende raadsleden eindigt in ieder
geval met den len Dinsdag in Sept. of er nieuw
gekozenen zyn of niet. Ook om allerlei verrassingen
te voorkomen is het noodig in iedere gemeente eene
kiesvereeniging voor den raad op te richten. Heel
gemakkelyk toch zou het zyn, zittenden leden den
voet te lichten als deze of gene van de gelegenheid
gebruik wilde maken om, wanneer niemand anders
er voor gezorgd had, haastig eene lyst in te dienen,
waarop de aftredenden niet voorkomen.
Hierop zjj men bedacht en waar geene kiesver
eeniging bestaat, neme deze of gene spoedig het
initiatief om althans eene candidatenljjst ingediend
te krjjgen.
Zonder deze peen verkiezing;
GOES, 18 Juni 1897.
Wjj vestigen de aandacht onzer lezers op de
oproeping van het comité in zake de gemeente
raadsverkiezingen tot het bjj wonen der mee
ting, uitgeschreven tegen a. s. Maandagavond in
»de Prins van Oranje".
Aan de benrt van aftreding zyn de hh. mr. J. G.
de Witt HamerJ. J. OchtmanM. de Jonge Jz. en
Cr. H. Kakebeekewaarvan de eerste natuurlijk niet
meer voor eene keuze in aanmerking wenscht te
komen.
Minstens één nieuwe keuze moet dus gedaan
worden.
Voor de nieuwe kiezers breDgen wjj in herinne
ring, dat het bijwonen van de meeting voor ieder
hunner vrij en kosteloos is. Mogen zy door hunne
opkomst h^t bewjj8 leveren dat zjj hun nieuw ver
kregen recht op prjjs stellen en mogen zjj, die reeds
lang dat recht bezitten, voor de nieuwe kiezers niet
onderdoen in belangstelling in den richtigen gang
der gemeentezaken.
Bjj beschikking van den Minister van Binnen-
landsche Zaken zjjn ingesteld drie commissiën, aan
welke wordt, opgedragen het onderzork der bepa
lingen, betreffende den verkoop onder open
bare controle aan de Rykslandbouw-
proefstations', welke aan eene herziening zjjn
onderworpen. Daarin zyn o. a. benoemd tot leden
van de commissie voor de bepalingen betreffende de
kunstmeststoffenJ. M. Kakebeeke, lid van de
commissie van toezicht op do rykslandbouwproef
stations te Goes dr. A. J. S w a v i n g directeur
van het rqkslandbouwpropfstation te Goes. En in
de commissie voor de bepalingen betreffende de zaai
zaden D. J. van der Have, handelaar in zaai
zaden te Kapelle.
Niet jhr. mr. T. A. J. van Asch van Wjjck,
zooals wy abuaievelyk op gezag eener candida
tenljjst. meldden, maar jhr. mr. H. M. J. van Asch
van Wjjck is te Wyk bjj Duurstede tot lid der
Kamer gekozen.
Het Nederlnndsch genootschap voor munt*
en penningkunde te Amsterdam hield eer
gisteren te Utrecht zyn jaarljjksche algemeene ver
gadering.
Als buitengewoon lid werd o. a. aangenomen de
heer H. D. de Witt Hamer te Goes.
H. M. de Koningin Regentes beeft den groot
meester van wijlen den Koninc, J. C. E. graaf
van L y n d e n in buitengewone zendiDg in hoe
danigheid van bnitengewoon ambassadeur der Ko
ningin, afgevaardigd naar H. M. de Koningin van
Engeland, ter gelegenheid van baar öOjarig Regee-
ringsjubileum.
Aan den buitengewonen ambassadeur is toege
voegd mr. W. P. graaf van Bylandt, kamerheer
van Hare Majesteit de Koningin.
Door den Volksbond, vereeniging tegen drank
misbruik, is aan de direcfiön der spoorwegmaat-
schappjjen in Nederland het verzoek gericht het
daarheen te leiden, dat in het vervolg aan alle
hoofdstations op de perrons, in de onmiddellyke
nabjjheid van de pnoten van aankomst van alle
treinen, kosteloos aan pompen, standpijpen, of in
glazen, zuiver water beschikbaar zij voor alle
reizigers, die dit b* hoeven, of, indien tegen kostelooze
verstrekking vooralsnog bezwaren bestaan, dan althans
in glazen tegen lagen prjjb.
Het hoofdbestuur verkreeg daarop van de Maat
schappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen ten
antwoord dat op de stations in de restauratiezalen
steeds ver(ch drinkwater kosteloos verkrijgbaar is
en dat de directie niet verder gaan kan.
De directie der Hollandsche IJzeren Spoorweg-
Maatscbappy, die met het streven van den Bond is
ingenomen, zal aan het verzoek voldoen.
De directie der Spoorwegmaatschappy Mechelen
Ter-Neuzen zal op de stations dezer Maatschappjj
in Nederland drinkwater beschikbaar stelloo.
Rechtszaken.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Zitting 18 Juni 1897.
A. K., 36 jkuipersknecht te Ierseke, thans uit
anderen hDofde gedetineerd in de strafgevangenis te
Scheveningen, is wegens: opzettelijke brandstichting
waarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten
ie, veroordeeld tot een gevangenisstraf van vijf
jaren.
In zake M. K. O., 37 j., huisvrouw van W. K.,
werkvrouw te Goes, in verzet gekomen van een
vonnis dezer rechtbank dd. 14 Mei 11. waarbij zjj
wegens diefstal werd veroordeeld tot 6 maanden
gevangenisstraf, is het voDnis bekrachtigd.
De rechtbank te Amsterdaui heeft een handels
reiziger wegens vervalsching van kilometerboekjeB
tot een gevangenisstraf van 1 jaar veroordeeld.
Kerknieuws.
Ned. Hervormde kerlc.
Kruisingen. Door Berkvoogden on Notabelen
der Hervormde gemeente te Kruiningen is besloten
aan de Algemreoe Synode een protest te zenden
tegen het ontwerp reglement betrekkelijk het be
heer der kerkeljjke goederen en waarin aangedrongen
wordt om het ontwerp terug te nemen.
Gemengde Berichten.
'a-Gravenpolder. Gisteren had alhier een geer
errstig ongeluk plaats; twee jongens van acht jaar
gingen om »blom" bjj den molenaar. Zij beklommen
den molen tot de tweede verdieping, waar zij ge
holpen werdennauwelyks had de molenaarsknecht
zich verwjjderd in de veronderstelling dat de jongens
naar beneden zouden gaan, of hij hoorde een smak.
De knaapjes waren op het idee gekomen een luik,
waardoor de zakken opgaheschen worden, te openen,
welk weik hunne krachten te boven ging. zoodat
een der jongeDS, een zoontje van L. F., zyn even
wicht verloor en naar beneden viel op den steenen
vloer. Hy was terstond een ljjkdokter Geill van
Nisse constateerde schedelbreuk en fractuur van de
halswervels.
'«-Gravenpolder. De vereeniging »de kolenmjjn"
vergaderde gisteravond en besloot met algemeene
stemmen op tweo na het reglement in dien zin te
veranderen, dat niet de leden zullen beslissen wie
de kolen zal leveren maar het bestuur.
Er werd zeer geklaagd over de vorige leverantie,
zoowel wat soort als maat betrof; het bestuur had
Dog geene overeenkomst getrcffer, doch boopto spoe
dig te slagen, waarop de tjjd van levering gesteld
werd op de eerste dagen van Juli. De leden gaven
daarna aan het bestuur de benoodigde hoeveelheid op.
'«-Gravenpolder. Het gilde St. Sebastiaan
hield Woensdag zjjn jaavljjksehen schietwedstijjd
met flobertgeweren, waarby de heer I. Wontersen
het hoogste aantal punten schoot en derhalve tot ko
ning werd geproclameerd.
Krabbend ij ke. Als eene byzonderheid kan ge
meld wordeD, dat de landbouwer J. P. Krjjger eene
koe heeft, die na haar kalftjjd, 25 Maart, tot op
heden geregeld 38—40 liters melk per dag heeft
opgebracht. Het beest wordt drie koeren daags
gemolken.
Bjj het deelen van een erfenis te Ondenboseh
ging het er tuspchpn de neefjes en nichtjes, wier
portie echter hoofd voor hoofd niet groet was, zoo
druk en rumoerig toe, dat men ten laatste elkander
by den kraag nam en de hulp der politie tusschen-
beiden moest komen.
Als een curiositeit dient vermelding dat Dins
dag een kiezer te Steendcren, die lezen noch schrjj-
ven kar, doch wien ingeprent was het 2e hokje
zwart te maken, de kaart onderste bovea in zjjn
banden had. 1 2 De Jonge had een stem
minder Van Kol een stem meer.