1897 N#. 67.
Donderdag 10 Juni.
84s,e jaargang.
Studiebeurs.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
STEMMING.
SCHUT TER IJ
H00GERE BURGERSCHOOL
BURGER-AVONDSCHOOL
J. G. van Deinse.
J. H. C. HEIJSE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feeBtdagon.
Pr|js per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmar te Botterdam en verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaax-ders.
Inienllnf van advertentlën vier I uren 09 den dag der uitgave.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ctl.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt da prft
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, hnweljjkf- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c*
Aanvragen oin en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
COURANT.
De Burgemee.ter van tice», brengt ter kennis van de inge
zetenen dat op DINSDAG 15 JUNI a. van de» vocrmiddags
H urea tot dr9 namiddags 5 uren in de Raadzaal op het stad
huis de stemming zal worden gehouden voor een lid vin de
2de Kamer der Statsn.Generaal in het kiesdistrict Goes.
Caudidaten zijn:
Heijse, J M. C.
Savoruf 11 Loliiiiau, Jhr. mr. A. F. de
Teveus wordt de aandacht gevestigd op art. 12S van het
Wetboek van Strafrecht, luiden le
Hij dia, opzettelijk zich voor ren ander uitgevende, aan
eeue krachtens wettelijk voorschrift uitgeschreven verkiezing
«deelneemt, wordt g?stratt met gevangenisstraf van ten hoogste
«eea jaar."
Goes, S Juni 1897.
De Burgemeester van Goes,
J J. RA MONDT, fd. B.
De alpbabethische lijst van alle personen, die aan de loting
voor de
dezer gemeente moeten deelnemen, zsl ter inzage liggen ten
raad huize van Zaterdag 12 Juni tot en met Zaterdag 19
Jnni, van des voorruiidags negen tot des namiddtgs twee uren,
terwijl de LOTING i> bepaald op Donderdsg den 24 Juni, des
middags ten 12 uren ten raadhuize.
Goes, den 6 Juni 1897.
Burgemeester ei Wethouders van Goes,
J. J RAMONDT. fd B
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
De INSCHRIJVING van leerlingen voor de
en voor de
te Goes, voor den cursus 1897/98 zal plaats hebben indien
men vóór einde Juni zich bij den Directeur aanmeldt.
Het TOELATINGSEXAMEN voor de Hoogere Burgerschool
zal plaats heibeu op DONDERDAG 15, VRIJDAG 16 en
ZATERDAG 17 Juli a. s, terwijl daartoe, des verlangd, ook
nug gelegenheid zat zijn op DONDERDAG 2, VRIJDAG 3
en ZATERDAG 4 Ssptember a. s.
Goes, 9 Juni 1897-
Burgemeeiter en Wethouders van Goes,
J. J. RAMONDT, fd. B.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Op verzoek van Bestuurders van het Hendrik Hannes en
Catrijn Epes Leen te Bolsward wordt aan belanghebbenden
medegedeeld, dat OP VRIJDAG 2 JULI 1897 zal worden
overgegaan tot het begeven van een studiebeurs aan een jonge
ling uit het geslacht der stichters.
Sollicitanten moeten zich voor 21 Juni n. 1. schriftelijk
nanmoUen by den ontvanger des Lseus, den heer C A.
Dardënxk Ankringa te B 0 11 w a r d.
Goes, 9 Juni 1897
Burgemeester en Wethiudera van Goes,
J. J. RAMONDT, fd. B.
De Sacretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS
OPWEKKING.
Indien men in het district Hontenisse rar. Ven
Deinse* in het district Goes den heer Heijse
stemt, dan is men geen dnpa.
Zoo eindigde ons jongste artikel. Nataurlyk willen
wjj daarmee zeggen, dat de richting dier heeren op
politiek gebied en hun gevoelen over de vraagstuk
ken, die aan de orde moeten komen, bekend zijn en
dat zjj voor dit gevoelen rond uitkomen.
Wjj achten den toestand van ons vaderland zoo
wel maatschappelijk als staatkundig van ernstigen
aard. Wjj mogen de oogen er niet voor sluiten, dat
er langzamerhand in de lagere kringen een geest van
ontevredenheid, ji van vjjaodschap is ontstaan tegen
den meergegoeden stand en dat, niet alleen daarom,
maar uit een gevoel van recht en men-
actielijkheid eene verdere hervorming in onze
staatsinstellingen kan noch mag worden uitgesteld.
Wjj staan, nu het kiesrecht belangrjjk is uitge
breid, op een keerpunt in onze geschiedenis. Tegen
over de theorieëa van socialisten en deels ook van
radicalen, welke theorieëa het begrip van eigendoms
recht en onze nationale traditiëa, in verband met
ons Koninklijk Huis aantasten of geringschatten,
moet krachtig worden opgetredenniet alleen door
strenge maatregelen, waar deze noodig zjjn, maar
vooral door het toepassen van die milde beginselenf
waardoor de aanleiding tot ontevredenheid zooveel mo
gelijk wordt weggenomen.
Zal dat geschieden wanneer de anti-revolutionai
ren en Katholieken, liever nog dr. Kuyper en dr.
Schaepman, bjj de aanstaande verkiezingen de over
winning behalen?
Wy zullen niet in nadere beschouwingen treden
over het doel en het dryven dezer heeren, maar wü
hebben reeds gezien, dat de handen van dan
door den ander gebonden worden en dat om die
reden zal worden nagelaten zelfs datgene wat men
zelf zou wenschen. Dat zal niet het geval zijn met
de liberalen, wanneer deze de meerderheid in de
Kamer behouden.
Wat men van hen verwachten mag is omschre
ven in het urgentie-program der Lib. Unie, waar
over wjj kort geleden breedvoerige beschouwingen
hebben geleverd en dat wjj das by onze lezers als
bekend mogen onderstellen.
Wjj herinneren bier nog slechts, dat de door de
liberalen in uitzicht gestelde hervormingen neer
komen op
regeling van het arbeidscontract tusschen werk
gever en werknemer
invoering van een Btelsel, waardoor de werkman
gewaarborgd worde tegen de nadeelen van ongeval
len, ziekte, invaliditeit en ouderdom
pensioen voor den ouden werkman
verbetering van de woningstoestanden
herziening der armenwet
invoering van leerplicht
verbetering van onderwyzers-traktementen
id. van den rechtstoestand der vrouw
behartiging van het lot van verwaarloosde kin
deren
verbetering van den toestand der landbouwers,
zonder dot doordoor bet dacelijksch
brood duurder wordt
regeling der levende strydkrachten met persoon-
ljjke vervalling van den dienstplicht.
Ziedaar een aantal zaken, welke de libaralen, zoo
zy meerderheid bljjven, bereid zijn t*r hand te ne
men. Ziedaar werkelijk christelijke beginselen
welker toepassing door de liberalen beoogd wordt,
zonder daarbjj erop te letten of daardoor een protes
tant of een kothollek bevoordeeld wordt, maar
waarbjj men alleen menschen» menschen, wier
lot verbetering behoeft, op het oog heeft.
Welnu omtrent deze punten hebben de heeren
VAV DHUVSH en UUIJ&U zich positief ver
klaard. Zy beamen de noodzakelijkheid ervan en
zullen, tot leden der Kamer gekozen, al hunne
krachten aan de bevordering ervan wjjden. Beiden
zjjn tegenstanders van graanrechten en van de plaats
vervanging by de nationale militie.
Alen zal weten wat uien aan hen heeft.
De heer VAN DEINSE vervulde re^ds drie jaren
met eere zyn mandaad Hg h «ft getoond een man
van werkelyk vryzinnige beginselen te zyn, die
nochtans ook den moed had tegen te stemmen,
wanneer de bevriende regeering voorstellen deed,
waarmede hjj zich niet kon vereenigen.
Over de andere candidaten in dat district zullen
wy zwjjgen. Mr. Pompe van Meerdervoort is vooral
in onze streken voldoende bekend, terwjjl het 0. i.
voor de kiezers niet geraden is om hun kanton
rechter tot lid der Kamer te benoemeD. Vervulde
toch mr. Pompe zyn mandaat getrouw, dan bestond
er kans, dat de behandeling van de vele zaken, die
by een kantongerecht voorkomen, daardoor vertra
ging zouden kannen ondervinden ten nadeele der
belanghebbenden. Daar tegenover staat, dat wanneer
mr. Pompe zyn hoofdbetrekking het zwaarst liet
wegen, herhaalde afwezigheid by de behandeling
van 's lands zaken in de Kamer daarvan het gevolg
zon kunnen zyn.
Mr. Walter kennen wg op Zuid-Beveland al zeer
weinig. Wat wy van zyn optreden te Kruiningen
en te 's-Heerenhoek vernamen waar hy voor
namelijk gesproken schynt te hebben in het belang
der snikerfabrikanten en der protectie kan ons
nataurlyk voor dezen katholieken candidaat niet
innemen. Daarom komt het ons aanbevelingswaardig
voor, dat de Zuid-Bevelandsche kiezers, die tot het
district Hontenisse behooren, eenparig hnnne
stem uitbrengen op mr.
De politieke geroeleos van den candidaat der
liberalen in het district Mora, den heer J. U. C.
HeiJ.e, zullen nader bljjken, wanneer wy in ons
volgend no. een verslag geven van de rede, die hg
Donderdagavond in >de Prins van Oranje" alhier
denkt te honden.
WIJ sporen de kiezers aan in grooten getale
dezen eandldaat zelf te vaan hoeren. 2 ij
kunnen dan zelf oordeelen.
Omtrent den persoon van den heer Heijse behoeven
wy weinig te zeggen, omdat hg van genoegzame
bekendheid is in ons district. Immers 20, 25 en meer
jaren terug reeds wil hg bekend als iemand van
gtoote weikkracbt en ijver voor al wat goed is.
8chouwen en Duiveland vooral bewonderden hem
toen rteds als den man van groote talenten, als
schryver en gloedvol spreker, bovenal als belang
stellende in de behoeften van ons volk en het sprak
als 't ware van zelf, dat hy, lid der Prov. Staten
geworden, terstond in het college van Gedeputeerde
Staten werd gekozen.
Ook als zoodanig is de heer Reijse geheel op
op de hoogte gekomen Van alles wat de
provincie Zeeland aangaat, eene aanbeve
ling, die mr. Lohman, die nimmer in Zeeland gewoond
het ft, natuurlyk mist.
Want, al vertegenwoordigen de leden der lie
Kamer het gansche Nederlandsche volk, zoo worden
er toch ook veie zaken in de Kamer behandeld, die
meer speciaal de provincie raken, en daarbjj is plaatse
lijke bekendheid van den afgevaardigde van niet
weinig belang.
Maar ook afgescheiden daarvan durven wy allen
geestverwanten kiezers in het district Goes aanraden
hnnne stem op den heer
nit te brengen, omdat hij is de mandie wil mee
helpen om de door de Lib. Unie op den voorgrond
gesteldezoo hoogat noodzakelijke sociale her
vormingen tot stand te brengen.
De negentiende eeuw sluite niet zonder dat op deze
wijze getracht ie reeht en gerechtigheid jegens
iedereen te betrachten.
En nn tot beslnit een woord (dat wy uit een
ander blad, eenigszins gewijzigd, tot bet onze maken),
een woord van opwekking aan al onze geestver
wanten, om gedurende de dagen, welke ons nog van
den beBlissendan datum scheiden, met jjver werk
zaam te zyn aan het groote doelhet behouden
eener liberale meerderheid. Het is niet noo-
dig dat iedereen verkiezingsagent wordt. Maar aan
sporing aan vrienden en boren is nooligbelang
stelling moeten wy allen tooner, waar de inzet van
den stryd zoo uiterst gew chtig is. Door de Volks
vertegenwoordiging beheerscht men de wetgeving
en van de wetgeving hangt het wel en wee des
lands af. Wie daarvoor koud en onverschillig blyit,
beseft de verplichtingen niet, welke den goeden patriot
zyn opgelegd. Onverschilligheid is de dood en de poli
tiek van >'t kan-me-niet-schelen" heeft nog nimmer
eenig voordeel aangebracht.
Daarom vertrouwen wy, dat ieder onzer zal doen,
wat in zyn vermogen ib. E>n enkel woord van
voorlichting en aanmoediging heeft dikwerf reeds
heilzame gevolgen en vindt gehoor waar dagblad
en strooibiljet zonder uitwerking blijven. En tegen
over de verleidelijke taal der anti-liberale pers zal
het heel wat moeite kosten al onze manschappen
te houden op het g^ede spoor
Daarom, ieder doe zjja plicht!
Een antwoord van mr. Lokman.
In een vorig rr. deelden wy mede, dat mr. Lohman
graanrechten in strijd acht met strikte rechtvaardig
heid, maar nochtans er niet voor uitkomt hoe hy
staan zal tegenover een voorstel tot invoering daar
van.
In de Nederlander van jl. Maandag (no. 1128)
zegt hy nu omtrent den persoonlijken dienstplicht
0. a. het volgende
»Nog steeds zyn wjj warme voorstanders
van den persoonlijken dienstplicht.
Eene nati', die in tjjd van oorlog, den ge
goeden veroorlooft in koffiehuizen of bjj moe
ders pappot wat over de veldslagen te babbelen,
waaraau de minder gegoeden gedwongen worden
deel te nemen, heeft, als ze uit de rg der volke
ren wordt uitgewischt, haar verdiende loon.
Wy aarzelen niet te zeggen dat, zoolang dit
punt niet van de baan is, eene goede legerorgani-
satie geen kans heeft tot stand te komen. Want
bjj te velen wordt het oordeel over eene aan
hangige legerorganisatia beheerscht door de vraag
wat denken mijn kiezars over persoonlijken dienst
plicht?
Is persoonlijke dienstplicht eenmaal ingevoerd,
dan zal, indien de organisatie verkeerd bleek, deze
gemakkelyk kunnen worden gewjjzigd. Maar niet
omgekeerd.
Zóózeer zyn wy van de noodzakelijkheid van
eene goede landsverdediging doordrongen, dat wjj
daarvoor alle bondgenootschappen met alle andere
partyen, ja, de overwinning van onze eigen party
zouden prjjs geven. De partij komt er wel weer
bovenop; het vaderland niet."
Nu zou men, dit lezende, meenen dat er op vol
gen zou>dns zou een voorstel tot legerorgani6atie
met invoering van den persoon)jjkeu dienstplicht door
my warm gesteund worden," maar dan vergist men
zich, want na deze vaderlandslievende uiting komen
de maren."
Ook in dezen weder uitvluchten. Op het boven
staande volgt namelyk
»Maar één voorbehoud maken wy.
.Nimmer zonden wy aanraden eenig politiek be
lang op te offeren aan deze zaak van nationale
eer, zonder de volkomen zekerheiddat het doel werd
bereikt
En verder
>Maar als nu de liberalen meenen, dat wy op
nieuw, voor een zoo onzekeren prijs als de persoon
lijke dienstplicht, onzen politieken invloed zullen
te grabbel gooien, dan houden zjj ons, antirevolu
tionairen, toch voor te onnoozel of te goedmoedig."
Het lust ons niet hierover verder uit te weiden.
Wy stellen alleen deze vraag: is dit nu eene
houding voor een man met een verleden
nis inr. Lehman f En weet nu iemand, in welken
geest mr. Lohman zal handelen, wanneer graanrfcb-
ten en persoonlyke dienstplicht worden voorgesteld
GOES, 9 Juni 1897.
Bjj Kon. beslnit is benoemd tot Burgemeester
der gemeente Goes de heer J. P h. Wesselink,
gewezen burgemeester respectievelijk van Brouwers
haven, Maassluis en Harlingen.
De Atidd. Ct. weet mede te deelen, dat de heer
Wesselink 52 jaar oud is. Als zeeofficier diende hy
op eervolle wyze het land van 1868 af tot 1884.
Alstoen was hy genoodzaakt wegens ziekte zjjn
ontslag te vragen. Na in het buitenland herstel van
gezondheid gezocht en gevonden te hebben, werd hg
in 1886 bnrgemeester van Brouwershaven, in 1888
van Maassluis, uit welke laatste betrekking hy in
1892 ontslag nam, in verband met den gezondheids
toestand zjj oer echtgenoote. In 1893 werd hjj be.
noomd te ÖarlingeD, waar hjj tot 1 October 1896
verbleef. Ook daar nam hjj in het belang van de
gezondheid zyner echtgenoote ontslag om zich als
ambteloos burger te Ve p te vestigen. Sinds is mevr.
Wesselink overleden, en das na alleen on zonder kin
deren overgebleven zjjnde, ambiëerde onze nieuw
benoemde burgemeester de betrekking, welke hjj
eerlang hier zal komen vervallen.
Omtrent zijne werkzaamheid en zjjn doortaatend op
treden, waar dit noodig is, gaat een goede roep nit.
Het mond- en klauwzeer is thans ook
geconstateerd in eene kudde schapen van P.
Schrijver, aan den Stationsweg.
ftrabbendijke. Op de statuten der 1 a n d-
bouwdorpsvereeniging Eendracht maakt
macht", die in Maart jl. werd opgericht, is Zater
dag de koninklijke goedkeuring verkregen, zoodat
de vereeniging thans als rechtspersoon iB
erkend.
Uit 'u-lfeerenhwek beticht men ons, dat
jl. Vrjjdag mr. Walter aldaar voor de kiezers is
opgetreden. Ingeleid door den heer Timans hield de
spr. ongeveer dezelfde rede als te Kruiningen, waar
van wy in ons vorig no. een overzicht gaven.
De Ie luit. J. M. 0. Vermande, van het
3e reg. inf., is benoemd tot adjudant bjj het le
bataljon van het korps te Bergen-op-Zoom.
In Zeeland waren gevestigd op 31 Dec.
1896, 82 geneeskundigen eo 25 apothe
kers en in westelijk Noord-Brabant 89 genees
kundigen en 24 apothekers. In de eerste provincie
waren echter nog 5 officieren van gezondheid, die
tevens burger-practyk uitoefenden, en in de laatste 6.
In elk dezer provinciëa was nog 1 wettig b<-
voegde drogist gevestigd.
Dr. P. P. C. Hoek, rjjk-advissur in vissche-
ryzaken, zal gedurende dezen zomer eenigen tjjd te
Bergen-op-Zoom verblyf honden, ten einde de oes
ter-cultuur op de Schelde te bestudee-
ren, en zoo mogelyk de oorzaken op ti sporen,
tengevolge waarvan deze cultuur zich in kwjjnendea
toestand bevindt.
De Minister van Binnenlandsche Zaken, over
wegende, dat wegens de uitbreiding van het mond
en klauwzeer bjj de herkauwende dieren en de
varkens in de provinc:*o Gelderland, Zuid-Hollend,
Noord-Holland, Utrecht, Friesland, Overyse), Gro
ningen en Drente, geen voldoend nnt meer is te
verwachten van de handhaving van sommige maat
regelen, welke krachtens het Kon. besluit ven 10
Jali 1896 St.blno. 104) by het heerschen of bg
het dreigen van die ziekte, toeg«p»st moeten worden;
Heeft goedgevondeningaande 10 Juni 1897, m^t
bstrekking tot het mond- en klauwz^r bjj de h«i-
