1897 N°. 64.
Dinsdag 1 Juni.
84su> jaargang,
51 Mei 1897.
mr. Jan Gerard de Witt Hamer,
Hoofdelijken Omslag
VEEZIEKTE.
goesche
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmar te Botterdam en verder
bg alle Boekverkoopen en Brievengaarders.
Insenilnf van
courant.
De prgs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
BS directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvragen oca en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
«dvertentfën H uren op den dotg der uitgave.
Op lieden wordt weder een hoofdstuk afge
sloten in de Geschiedenis der Stad. Goes. Het zal
den naain dragen van
die op lieden zijne betrekking als burgemeester
neerlegt.
Dit hoofdstuk zal ongetwijfeld eene waardige
plaats innemen naast die van mr. Blaaubeen en
zooveel andere zijner voorgangers, die aan liet
bestuur dezer gemeente hunne beste krachten
hebben gewijd. Eu zoo dikwijls het door den
nazaat zal worden opgeslagen, zal het de her
innering verlevendigen aan een man, aan wien
de gemeente veel is verplichtaan een man, die
door zijne hoedanigheden van hoofd en hart de
algemeene achting der ingezetenen verworven en
verdiend heeft.
Hopen wij, dat het mr. De Witt Hamer en
den zijnen, ook als zij eerlang de gemeente heb
ben verlaten, in alle opzichten welga en dat de
herinnering aan Goes huil even aangenaam blijve,
als de herinnering aan hen den ingezetenen van
Goes zal zijn.
Wekelijksch algemeen overzicht.
Hot vermoeden dat na het sluiten van een wapen
stilstand nu ook spoedig vrede zou volgen tnsschen
Turkije en Griekenland wordt niet bewaar
heid. Da vredesonderhandelingen loopen slechts lang
zaam van stapel. Nog vóór het indienen van de
diplomatieke nota aan de Porte door de mogend
heden ontving de Duitsche gezant een schrjjven uit
Berljjn, waarin uitdrukkelijk vermeld werd, dat vóór
de teekening der voorgestelde vredesvoorwaarden,
eerst de goedkeuring daarvan door Griekenland moest
verkregen zyn. Meenden d^ anders mogendheden,
dat dit niet noodig was, dan zou Duitschland uit
het concert trede 1. De Duitsche gezant deelde deze
lastgeving aan zjjn ambtgenooten mede, die daarop
nieuwe instructies aan hunne regeeringen vroegen.
Dat Duitschland bezwaar maakte was trouwens niet
de eerste maal. Reeds vroeger moet de gezant zelfs
beslist geweigerd hebben, de paragraaf omtrent het
betalen van oorlogsschatting »voor zoover Grieken-
lands draagkracht gaat" mede te onderteekenen.
Intusschen is men hst met elkander eens kunnen
worden, wat vooral te danken moet zgn aan den
aandrang door Rusland te Bwljjn uitgeoefend.
De thans door de gezamenlijke mogendheden ver
zonden nota betreft drie punten. Zjj geeft de moge
lijkheid toe van een nieuwe afbakening van de
Thessali8che grens, in het bijzonder op plaatsen, waar
zjj nooit nauwkeurig is bepaald. Ook geeft zij in
beginsel toe, dat Turkije een oorlogsschatting kan
•ischen, maar deze moet in verhouding staan tot de
middelen van Griekenland een cjjfer wordt echter
niet genoemd. Da eisch dat de capitalatiöa tea be
hoeve der Grieken in Turkije geheel zullen worden
afgeschaft wordt geweigerdwijziging daarvan is
toegestaan.
Door de uiterste voorzichtigheid, die bij deze nota
in acht genomen is, wordt men niet veel wjjzer
alleen bljjkt nu zeker dat een annexatie van Thes-
salië niet door de mogendheden gewild wordt.
De Grieksche minister van buitenlandBohe zaken
heett bjj de mogendheden geprotesteerd tegen deze
voornaamste punten in zake de vredesvoorwaarden.
Hij merkt op, dat een wgziging der grens nieuwe
uitgaven voor Griekenland zal na zich slepen, aan
gezien het genoodzaakt zou zijn tot den aanleg van
nieuwe vestingwerken en tot het op de been houden
van een aanzienlijke strijdmacht op de grens, teneinde
zich tegen nieuwe invallen der Turken te verzekeren.
Voorts verklaart de minister, dat het voor Grieken
land onmogeljjk zal zjjn oorlogsschatting te betalen,
daar de regeering genoodzaakt zal zjjn de boeren
in Thessalië Bchadeloos te stallen voor de door de
Turken aangerichte schade.
De Duitsche regeering had dus geen ongeljjk, toen
zjj van Griekenland vooraf de zekerheid verlangde,
dat het de door da mogendheden goedgekeurde voor
waarden ook zou aannemen.
D» Grieksche minister sprak verder de hoop uit,
dat de vredesonderhandelingen het spoedig terug
trekken der Turksche troepen ten gevolge zullen
hebbeü, opdat de geheele oogst gered moge worden,
want bljjven de Turken nog een maand in Thessalië
huishouden, dan is die daar geheel vernietigd.
De berichten uit Athene doen zien, dat de toe
stand der koninklijke familie zeer kritiek is en dat
men begint te twjjfelen aan de mogelijkheid om
koning George het behoud van zijn troon te ver
zekeren. De gendarmerie en de troepen, die van
Creta zjjn teruggeroepen, zjjn naar Athene ontbodeD,
omdat men daar vreest voor een opstand, doch het
ergste voor den koning is, dat hjj niet op zjjn troe
pen kan rekenen.
Ook de berichten uit Korstantinopel zjjn niet ge
ruststellend. De tjjdiDg dat de Sultan op vtrzoek
van den Czaar den wapenstilstand gesloten heeft zette
kwaad bloed onder een deel der bevolking, die vreest,
dat het overwinnende Turkjje zich de vruchten van
zjjn overwinning zal laten ontrukken. Er is zelfs
reeds tegen den wapenstilstand geprotesteerd en de
opmarsch naar Athene en de vernietiging der Griek
sche zelfstandigheid geëisebt.
De Ausgleich tusschen Oostenrijk en Hon
garije, een verdrag waarbjj bepaald wordt welk
aandeel elk land in de rjjksl&sten draagt, is nog
voortdurend aan de orde en bljjkt een uiterst moei-
ljjk vraagstuk te zijn. De Oostenrjjksche premier,
graaf Badeni, is naar Buda-Pest gereisd om een
onderhoud te hebben met minister Banfly, doch
zender resultaat. Hierop zjjn beide staatslieden ont
vangen door Keieer Frans Jozef, die zich daar ook
bevond, en baiden hebben den Keizer mceten be
kennen geen weg te weten om een bepaald verdrag
tot stand te brengen. Ieder hunner begreep, dat de
minste concessie, die hjj zou doen, door zjjn com
mittenten als verraad zou beschouwd worden. Vooral
de positie van graaf Badeni is tegenwoordig uiterst
wankelend wegens de parlementaire crisis in Oosten
rijk, waar de oppositie tegen zjjn taalverordening
met den dag sterker wordt. Hjj kan dan ook geen
enkele verbintenis aangaan in den Rjjksraad kan
hg over geen meerderheid beschikken, evenmin als
in de Volksvertegenwoordiging. Men is thans voor
nemens een voorloopige schikking aan te gaan op
den voet van het nu afgeloopen verdrag, dat in
1867 voor 30 jaar is aangegaan, en dus nog zoolang
van kracht zal bljjven tot de beide regeeringen
en de parlementen in staat zullen zyn deze belang
rijke zaak met ern6t te bespreken.
De bovengenoemde taalverordeniDg, die Badeni in
April 11. voor Bohemen en Moravië heeft uitgevaar
digd, heeft ten doel de Czechische taal voor offioiëele
stukken gelgk te stellen met de Dnitsche. Hjj heeft
daardoor voldaan aan de begeerte van de inwoners
dier landen om aan hnn taal, de ziel des volks,
getrouw te kunnen big ven; maar de wyze, waarop
hg dit heeft gedaan door alleen toe t9 geven aan
de eischen der Czochen, zonder acht slaan op de
rechten der Duitsche bevolking in Bohemen, heeft
hem in een hschelgke positie gebracht; de Dnitsehers
beschouwen deze verordening als een daad van
tirannie, als een inbreuk op de rechten van het
hoogst staande ras in Oostenrjjk en als cea bedrei
ging voor de eenheid des rgks Als bet hoogst staande
ras beschouwen zich de Duitschers en op hunne
beschaving en ontwikkeling laten zij zioh heel wat
voorstaan, doch wanneer wy de laatste zittingen
van het Huis van afgevaardigden nagaaD, dan blgkt
dat daarop nog al wat valt af te dingen. Er waren
niet minder dan 318 ellenlange adressen ingekomen,
die meest alle tegen de taalverordeniDg gericht
waren. De voorzitter wilde ze naar de commissie
voor verzoekschriften zendeD, maar de leden der
oppositie eischten voorlezing, en nu begon de Pool-
sche landdag. Bundels papier, inktpotten enz. vlogen
door de zaal en kreten als: »Weg met de regeering
Weg den Pool BadeniWeg met den voorzitter"
werden vernomen. Als een bende woestelingen
stampten de deftige afgevaardigden met de voeten,
rammelden met de lessenaars en bombardeerden den
ministertafel met stukgescheurde reglementen.
Zoo beleeft Keizer Frans Jozef op zjjn ouden dag
nog moeilgke oogenblikken. Men heeft in Weenen
reeds het plan geopperd de zittingen van den Ryks-
dag tot het najaar te verdagen, doch niet onwaar-
scbgnlyk zal men dan nog voor dezelfde feiten staan
als nu. Volgens sommige Weener bladen be9ft graaf
Badeni by zgn jongste onderhoud met den Keizer
te kennen gegeven, met het oog op het gebeurde,
te willen aftreden. Hierop zou de Keizer echter ge
zegd hebben: »gjj zult big ven en de taalverordening
zal ook blgven."
Ook in het lün^elsolie parlement is het dezer
dagen vrjj onparlementair toegegaan. Bg de behan
deling der begrooting weigerde een der afgevaar
digden herhaaldelgk den president te gehoorzamen,
die hom verzocht zgn rede over de betrekkingen
tusschen Engeland en Ierland te staken, als zgn de
niet aan de orde. De weerspannige werd geschorst
en met nog twee anderen door den sergeant at arms
de vergaderzaal uitgeleid.
De Iersche groep in het Parlement heeft een motie
aangenomen, waarin de grieven van Ierland worden
opgesomd, en besloten geen deel te nemen aan het
aanstaande jnbileum der Koningin.
Het voljaari-kohier van den
voor 1897, door den gemeenteraad in zijne vergadering van 11
Mei jl. vaatgeileld, ia door Gedeputeerde Staten van Zeeland,
bij hun besluit van 32 dezer, goedgekeurd en op heden aan
den Ontvanger tsr invordering uitgereikt.
Gemeld kohier zal gedurende vijf maanden ter secretarie
voor een ieder ter inzage liggen, terwijl binnen 3 maanden ra
de uitreiking der aanslagbiljetten bezwaren teg»n den aanslag,
op ongezegeld papier, bij den gemeenteraad kunnen worden
ingediend
Goes, den 29 Mei 1897.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Op Vrijdag den 18 Juni 1897
zal aan de woonhuizen der ingezetenen worden gehouden eene
Collecte ten behoeve van het Fonds tot
aanmoediging en ondersteuning van
den gewapenden dienst in de Nederlanden.
Het hoofdbestuur van bovengenoemd fonds zegt o. a
De opbreuget der jaarlijksche collecte, die in 1876 nog
f 31,429.61s opbracht, is in 1896 tot een bedrag vaD
f20,674,60 godaald, terwijl de conversie der Nationale Schold
het voor het Fonds belangrijk verlies aan inkomsten, ten
bedrage van f 6302, heeft opgeleverd
De verhooging der gratificatie voor de oud-strijders, dragers
van het Metalen Krui», en voor hen, die de Citadel-medaille
dragen, zal de uitgaven nog doen toenemen.
Bovendien zijn reeds vele voordrachten tot het verleenen
van onderstand aan verminkten op Lombok en in Atjeh ont
vangen, en het is te verwachten, dat het aantal dezer nog
zeer zal toenemen.
Wij achten het niet overbodig er op te wijzen, dat zij, die
in den strijd op Lombok of in Atjeh zijn verwoud of verminkt,
en de eer der vlag hebben gehandhaafd, na hun terugkeer
alle aanspraak hebben verworven op eenigen steun
Het aantal dergenen, die solliciteeren om als deel gerechtigd en
in het Fonds te worden opgenomen, doch daarvoor nog niet
in aanmerking kunnen komen, bedraagt 739.
Moge de opbrengst der Collecte er toe kunnen leiden, dat
aan velen der sollicitanten het uitzicht kan worden geopend
weldra eene ondersteuning te genieten
Goes, 29 Mei 1897
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Naar aanleiding van het uitbrekon van mond - en klauw
zeer in deze gemeente, vestigen Burgemeester en Wethouders,
op advies van de openbare gezondheidscommissie, de aan -
dacht der ingezetenen op het gevaar, dat ook voor menschen
bestaat iu het drinken van melk van besmette koeien Zjj raden
daarom aan voorzichtig te zijn bij het gebruiken van karnemelk
en boter, en om in ieder geval geen melk te drinken, die niet
minstens een kwartier heeft gekookt, daar de ziekte zeer over
erfelijk is en het dus kan zijn, dat ook andere dan de nu
besmet verklaarde k< eien in de gemeente zijn aangetast.
Goes, 29 Mei 1897-
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
GOES, 31 Mei 1897.
Het katholieke blad het Centrum schryft het
volgende
»De Commissie van Advies door de fractie'
Lokman in het leven geroepenom het Centraal-Co-
mité te vervangeD, en vryer beweging aan de kiesver-
eenigingen of anti-revolutionnaire kiezers te geven,
heeft een soort manifest tot hare aanhangers gericht.
Op de eerste plaats houdt dit stuk zich bezig met
de verhouding tot de overige anti-revolutionnaire
broederen. Vredelievendheid met bitterheid. Het ge
wone gekibbel en dan aankondiging dat men later
nog wat meer kibbelen zal.
Dan volgt een woord over den door de Roomsch-
Katholieken aan de anti-ravolutionnairen geboden
steun, waarin o. a. gezegd wordt
De steun der Roomsch-Katholiekeu wordt aange
boden zonder eenige uitdrukkelyke voorwaarde. Er
kunnen evenwel ook stilzwggende voorwaarden wor
den gemaakt. Wanneer eenerzgds openlyk en voort
durend gezinspeeld wordt op het gezamenlgk op
treden van twee partgen als Regeerings partij,
zoodra die partyen te zamon de meerderheid uit
maken in de Tweede Kamer, en andererzgds daarop
het stilzwggen bewaard wordt door hen, wien de
steun wordt aangeboden, dan zon dit aanleiding
kunnen geven tot misverstand, 't welk het wensche-
lyk is te vermijden.
De Commissie van advies vestigt daarom de aan
dacht op de omstandigheid dat, volgens art. 21
van het ook door haar zelve aanvaarde Program
van Beginselen, de anti-revolutionnaire partij be
voegd is saamwerking met andere partijen, dus
ook met de R.-Katkolieke partij, te aanvaarden
doch tevens mede te deelen, dat niet te harer ken
nis is gekomen, dat zulke samenwerking is voor
gesteld of aanvaard, en dat baar tot dusver ook niets
bekend of medegedeeld is, 't welk thans, evenals in
1888, het optreden van beide partijen als regeerings-
partij noodzakelijk zou maken. De anti-revolutionaire
candidate», welke den steun van anderen bg de
verkiezingen aanvaarden, behooren tegenover alle
andere partyen hun volkomen onaf hankelgk^eid te
bewaren, gedachtig aan het woord van mr. Groen
van PrinstererIn ons isolement ligt onze kracht."
Bg dit advies behooren eenige kantteekeningen
zegt het Centrum.
»Dit is de eerite uiting van de zgde der fractie-
Lohman sinds op 5 Mei de bekende resolutie werd
aangenomen.
Sedert dien tgd werden door de Roomsch-Katho-
lieke kiezers op sommige plaatsen leden der fractie-
Lohman tot candidaat gesteld.
In dien tgd hield de heer De Savornin Lohman
te Zevenhuizen een politieke redevoering, waarin hij
het denkbeeld van een optreden als in 1888 scheen
te verwerpen en meende dat een liberaal ministerie,
ook al bezat het geen meerderheid in de Tweede
Kamer, toch zou kunnen regeeren met de door den
heer Lohman gracienseljjk aangeboden steun en te
genstand tevens van zjjne anti-revolutionnairen.
Over die verklaring vroeg de Residentiebode op
heldering.
Over die verklaring vroeg de Noordbrabanter op
heldering.
Geen opheldering.
In hetzelfde nummer van den Nederlanderdie
ons dit advies brengt, opent de hoofd-adviseur van
de Commissie van Advies een reeks artikelen:
»Waar het om gaat die tot de conclusie van
Zevenhuizen schynen te moeten leiden.
Het advies der Commissie is niet zeer duidelijk.
Schertsend zou men, zinspelend op den nieuw
aangenomen naam van Vrg-auti-revolutionairen",
kunnen zeggen, dat de Commissie van Advi's wel wil
vrijenmaar niet trouwen.
In ernst echter moet deze vraag worden gesteld:
Is het de bedoeling der Commissie van Advies
dat, wanneer de liberale party in de minderheid zou
komen, de katholieken en anti-revolutionairen niet
moeten samenwerken tot vorming eener regeerings-
meerderheid
Wordt die vraag bevestigend beantwoord, dan
mogen onze kiesvereenigingen niet nalaten aan de
candidaten van die kleur de klemmende vraag te
stellen of zij deze meening deelen."
Wjj voegen er bg vooral voor de katholieken in
het district Goeswaar de heer Lohman zelf de can
didaat der anti-revolutionairen is, zal het dus, naar
het oordeel van het Centrum, zaak zgn deze vraag
te stellen.
Het in ons vorig no. medegedeelde adres in
zake de postbestelling alhier is, voorzien van
ruim 20Ö onderteekeniag, Zaterdag aan den minis
ter van Waterstaat, Handel en Ngverheid verzonden.
Het aantal kiezers voor de Tweede Kamer
bedraagt in het district Goes 6225.
Bg kon. besluit is met ingang van 1 Juni,
in het college voor de zeevisscherjjen o. a. herbe
noemd tot lid de heer J. M. Kakebeeke.
Aan de universiteit te Amsterdam is afgelegd
het propaedeutisch examen in de theologie door den
heer J. Ossewaarde.
Door de geneeskundige staatscommissie te Am
sterdam is bevorderd tot arts de heer J. J. W a r n-
s i n c k geboren te Kloetinge en toegelaten voor
het Iste gedeelte de heer G. C a 11 e n f e 1 s.
Vrgdagavond verzamelden zich in de Kolfbaan
te 's-Graveopolder vier en veertig personen, die
gevolg hadden gegeven aan do oproeping om de kies
wet te hooren uitleggen en eene kiesvereeniging te
vormen. De heer Glerum leidde de bjjeenkomst in
met een goed gekozenwoord tot de vergaderden,
waarna hg het woord gaf aau den burgemeester,
die zich bereid verklaard had, op verzoek van eenige
heeren, het tweede gedeelte van de kieswet, de ver
kiezing en de stemming, te bespreken en het wen-
schelgke van de oprichting eensr kiesver
eeniging voor de verkiezing van gemeenteraads
leden aan te toonen. Op deze lange rede komen wij,
om vergissingen te voorkomen, na den 15den Juni
