1897 N°. GO.
Zaterdag 22 Mei.
84sl" jaargang.
GOESCHE
CODR41MT.
Dfc uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrgdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommeri 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de boeren Nijgh Van Drniaa te Rotterdam en verder
bg alle Boekverkoopelf en Brievengaarders.
Incen41a| va
De prjjs dor gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
B|j directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, buweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hobbonde
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
ertenttëa vö»* 9 uren 09 den dag der ult*ave.
GOES, 21 Mei 1897.
Bjj Koniukl. besluit van 17 Meijl. is bepaald,
dat de wet van 28 April jl. tot wijziging der Ge
meentewet in werking treedt op 4 Juni a. s.
Ook op verkiezingen voor den Raad is al zoo de
niouwe kieswet dan van toepassing en zal mitsdien
de aanstaande periodieke verkiezing van Raadsleden
volgens de nieuwe wet plaats hebben.
Deze bepaalt de candidaalstelling op den laatsten
Dinsdag in Juni, dit jaar dus op den 29en, ter-
wjjl de stemming zoo er meer candidaten worden
opgegeven dan or plaatseu te vervullen zjjn uiter
lijk binnen 14 dagen daarna plaats beeft.
In ons no. van Woensdagavond deelden wjj
telegraph isch mede, wat thans bier uitgebreider
volgt:
De commissie uit het landbouwcomité
betreffende beschermende rechten heeft haar verslag
ower het al of niet heffen van invoerrechten op
landbouwproducten uitgebracht.
Hare beschouwingen en besprekingen resumee-
rendo vermeent een deel der commissie de volgende
conclusie aan het oordeel van het comité te moeten
onderwerpen.
I. >Het heffm van invoerrechten op granen zal
den landbouw in het algemeen in geen gezondsren
toestand brengen" omdat
a zoodanige bescherming de energie van den
landbouwer in het algemeen zal tegenhouden en
slechts aan een klein deel van dien stand kan ten
goede komen.
b. het heffen van een invoerrecht op een enkel
product (tarwe) hem niet voldoende zal kuunen
hulpen, en het bedrjjf van een bouwboer in eene
verkeerde richting zal drjjven
c. het beginsel van bescherming tot meerdere
bescherming leidt en d entengevolge niet alleen de
landbouw, maar ook andere takken van ng verheid
recht daarop kunnen doen gelden.
d. het niet bewezen is dat de toestanden in
protectionistische landen beter zjjn dan hier te lande.
Een ander deel der commissie, in twee groepen
gesplitst, zich niet kunnende vereenigen met voren
staande conclusie, heeft ieder in eene afzonderlijke
nota van bnnne meening bljjk doen geven, welke
beide nota's achter dit rapport zjjn toegevoegd.
De in do tweede vergadering aanwezig zjjnde
leden kunnen zich echter wel met de bier volgende,
aan hst comité te onderwerpen conclusiöa, ver
eenigen
II. »Het is noodig dat de Regeering de Staats
zorg voor den landbouw uitbreidt; geljjkstflling van
den landbouw met andere belangen bevordert; mid
delen van verkeer steunt; proefnemingen tot ont
wikkeling van verschillende cultures als die van
vlas, van zaden enz. subsidieert; het landbouwonder
wijs bevordert; meerdere proefstations oprichtzuivel-
«on&ulenten en landbouwieeraren in meer beperkte
kringen dan thans geschiedt, aanstelthet vervoer
van vee, van landbouwvoortbrengseien en landbouw-
benooligheden vergemakkelijkt; de handelsrelatiën
op landbouwgebied uitbreidtknoeiergen van voedings
middelen allereerst door wjjziging der boterwet tegen
gaat enz."
III. Afschaffing van acejjnzen op suiker, vlee.^cb,
zout en andere belemmeringen voor binnenlandsche
producten tegenover die van het buitenland is ge-
wenscht.
Zoolang dit niet kan geschieden, wordt het noodig
geacht dat herziening der tarieven geschiedt, omdat
in sommige gevallen de Nederlandsche producten
achterstaan bjj de bnitenlanders en eene gelijkstelling
als billijk mag worden beschouwd.
De leden dr. G. W. Bruinsma, J. K. Rienks, J. J.
van Weel, jhr. A. Michiels van Ke&senich, A. van
Leeuwen, kunnen zich niet vereonigen met de con
clusie I en hebben in een afzonderljjke nota hunne
afwjjkende meening ontwikkeld en goedgekeurd het
voorstel van een hunner medeleden, luidende:
»Een invoerrecht op tarwe (en tarwemeel) is wen-
scheljjk en wel in den vorm van een schaalrecht,
waardoor de prjjs van een hectoliter tarwe wordt
gebracht op een minimum bedrag van f 7,50."
Da heer J. Rinkes Borger, die eveneens niet met
conclusie I meeging, zegt aan het slot van een door
hem ingediende nota dat er, met het oog op den
treurigen toestand van den landbouw, z. i. niets
anders overbljjft dan te doen wat andere staten doen,
al. den landbouw kunstmatig te beschermen.
Bevorderd tot commies bg de postergen derde
klasse de heer M. A. Ramondt, thans commies
der vierde klasse.
Tot postbode van Kortgene op Wolfertsdjjk is
benoemd JÜf. Barbier, thans hulp-besteller aan
het postkantoor Goei.
'■-Gravenpolder. Vermeldenswaard is het, dat
in deze gemeente door 185 van de 196 huisgezinnen
of alleen wonende personen bjjgedragen is asn het
h u 1 d e b 1 jj k voor H. M. da Koningin-regentes.
Ook de schooljeugd heelt daaraan deelgenomen.
'a-Gravenpolder. In da vergadering van inge
landen van den polder Middel-Zwake werd
besloten, wegens hoogere suatiekosten, hot djjk-
geschot met f 0.25 per H.A. to verhoogen en alsnu
op f 2 50 te brengen.
Ierneke. Gisteravond trad op verzoek der kies-
vereeniging Burgerplicht" alhier op de heer D.
de Klerkraadslid te Rotterdam, om de kieswet te
verklaren en het program van urgentie der liberale
unie te ontwikkelen on te verdedigen. Ds candidaat
inr. J. G. van Deinse, die tegenwoordig was, ver
klaarde in hoofdzaak zich met dat program te kunnen
vereenigen.
Op de redevoering* n behoeven wjj niet terug te
komen. Van den heer De Klerk wenschen wjj alleen
te zeggen, dat hg de vrjj goed bezette zaal van 't
begin tot het einde wist te boeien, hetwelk aan
den eenvoud, de helderheid, de warmte en enkele
geestige zetten zjjner rede te danken was.
Van de gelegenheid tot debat werd gebruik ge
maakt door don heer Ket, die tegenover de gehoorde
bestrijding van graaurechten de aanbeveling ervan
stelde van den heet Vau Assendelft de Koning, een
geavanceerd liberaal. Den schadepost wegens duurder
brood voor den werkman met middelmatig geziD,
die door den beer De Klerk op 20 a 30 gld. ba-
rokend was, bracht hg terug op f 11, en hg toonde
door een voorbeeld aan dat de werkman niet altijd
daarheen trekt, waar het brood het goedkoopst is.
Hij was voor ponsioneering van werklieden, maar
ou die mogeljjk te maken waren graanrechteu noo
dig. Tegen leerplicht had hg dit, dat de druk van
den vaccinedwang er nog zwaarder door zou worden.
De heer Moerdijk vroeg den heer Van Deinse,
waarom hg tegen de wet-Lohman (niet-intrekking
van rijkssubsidie voor bjjzondere scholen bjj lang-
durige vacatures) gestemd had.
De heer Van Deinse antwoordde dat hg dit ge
daan had om het misbruik, dat er van gemaakt kon
worden.
Nog een derde aanhanger der anti-revolutionaire
party vroeg, waaruit de aangeprezen middelen tot
opheffing van den landbouw moesteu bekostigd wor
den, als men goen graanrechten wilde.
Natuurljjk werden de geopperde bezwaren weder-
legd, en 0. i. toonde de heer De Klerk zich daarbjj
een niet gering te schatten verweerder.
Wegens het vergevorderde uur moeBt vau dupliek
worden afgezien.
De debatten kenmerkten zich van weer&zjjden door
een bezadigdc-n en humanen toon.
Moiyniplaat. De gewone jaarljjksche vergade
ring van de ingelanden van den Oud-Noord»
Bevelandpolder had Woensdag 11. ten ge
meentehuize alhier plaats. De rekening en verant
woording voor den dienst 1896/97 gaf voor ont
vangsten f 26959,87 voor de uitgaven f 24866,30,
zoodat het goed slot f 2096,57 bedraagt. De be
grooting voor den dienst van 1897/98 werd op
f 84494,94 1/1 vastgesteld.
Tot lid van den dykraad van den calamiteusen
Leendert Abrahampolder, tengevolge van het be
danken van den heer N. Tazelaar, werd de heer
P. Tazelaar gekozen.
Daarna werd eene voordracht voor djjkgraaf van
den Ond-Noord-Bevelandpolder opgemaakt wegens
periodieke aftreding, bestaande nit de beeren P.
Tazelaar (aftredend djjkgraaf), P. C. W. Swemer
•n M. de Regt Jz., allen te Koljjnspl&at.
Alle Rjjkstelegraafkantoren zullen
15 Juni a. b., den dag van den uitslag der verkie
zingen, des avonds geopend zjjn tot 10 uur (Green-
wichtjjd).
Door de Werkliedenpartij te Middelburg is de
heer P. Wibaut aldaar candidaat gesteld voorde
Tweede Kamer. (Tel.)
Omtrent de candidaatBtolling van den
heer Van Kerkwjjk door de liberale kiesver
eeniging te Zieriksee deelt men aan de N. R. Ct.
mede
De libar. kiesv. te Zieriksee voor de verkiezing
van Kamer- en Statenleden is eene afdeeling der
centrale liberale kiesvereeciging en noemt als zoodanig
voor bestaande vacaturen wel candidaten, maar stelt
ze niet. Het stellen van candidaten geschiedt door de
centrale vereeniging en deze is nooit aan
gesloten geweest bg de Liberale Unie.
Ook al had dus de Zierikseesche kiesvereeniging den
den heer v. Kerkwjjk op grond van zjjn schrjjven
niet in hare candidatenljjst opgenomen, dun ware
dit voor de centrale vereeniging geen reden geweest
om hem niet al? candidaat te proclameeren.
In de Z.z. N.bode schrjjft men over deze quaeBtie
het volgende
»Door het Bestuur der Liberale Unie is een
schiijven gericht aan de Liberale Kiesvereeniging
alhier, waarin het de houding dier kiesvereeniging
in zake de candidatuur Van Kerkwjjk bespreekt.
Wjj vernemeü, dat op ontvangBt daarvan door den
Voorzitter tot het Bestuur der Unie een vertoog is
gericht, mot eene uitvoerige toelichting van de
houding der kiesvereeniging in deze, en met verzoek
vóór de vergadering op Vrjjdag a. s. (heden) antwoord
te mogen ontvangen. Ingevolge het bericht dat dit
antwoord niet deze week gegeven kon worden, daar
het Bestuur der Unie eerst in het begin dar volgende
week vergadert ter overweging van zijn schrijveD,
is de vergadering der Liberale Kiesvereeniging thans
eene week uitgfsteld."
De Successiewet is gisteren in de Eerste
Kamer aangenomen met 30 tegen 15 stemmen. De
Minister van Financiën had vooraf toegezegd dat
deze wet niet ingevoerd zou worden, voordat de 38
opcenten zullen worden afgeschaft, zoodat nooit meer
dan 81/2 percent door buitenlanders zal worden
betaald. Een ontwerp tot verbooging van zegel
rechten op effecten werd goedgekeurd. Ook dat der
regeling der gemeentefinanciën werd
na eenig debat aangenomen.
B.j den gemeenteraad vau Haarlem is van de
miui8teis van binnenlandsche zaken en van justitie
bericht ontvangen, dut de regeering geen voornemen
heeft w jj z i g i n g te brengen in de toepassing der
Zondagswet. Na een uitgebreide briefwisseling
is den burgemeester verzocht voortaan de (zjjne
toepassing dier wet na te laten. Waar de regeering
zich zoo duideljjk heeft uitgesproken, heeft de bur
gemeester zich bg haar gevoelen nedergelegd.
(N. R. Ct.)
Van den Gouverneur-Generaal van Ned.-Indië
is aan het departement van koloniën het volgend
telegram ontvangen
>Op Atjeh-beschouwing in de Eerste
Kamer 0. a. geantwoord, dat van tegenwoordig ac
tief optreden gunstig resultaat kan verwacht.
Maatregelen legen verzet Pedirsche hoofden wor
den overwogen en onderzocht wordt of het leger
in staat is in Atjeh zjjn taak vol te honden en de
onguns'ige berichten gezondheidstoestand gelogen
straft worden.
De oorlogsuitgaven waren in 1896 bjjna 4 mil-
lioen boven raming".
Oorlogsberichten uit andere bladen
Konstantinopel, 20 Mei. De wapenstilstand op de
kust van Epirus is door de Tnrksche en Grieksche
bevelhebbers gesloten.
Athene, 20 Mei (des avonds). Er is een wapen
stilstand gesloten voor den duur van 17 dagen voor
Thessalië.
Athene, 20 Mei. Rallis heeft aan een journalist
medegedeeld, dat de regeering den wapenstilstand
in Epirus beschouwt als ook volkomen geldig voor
Thessalië. O/er de vredesvoorwaarden zullen de mo
gendheden beraadslagen. De oorlogsvergoeding zal
worden gesteld op een bedrag, in overeenstemming
met Griekenland's hulpbronnen. Griekenland zou
geen strategische wjjziging der grenzen kunnen aan
nemen door woike het binnenvallen van gewapende
benden gemakkeljjk werd gemaakt.
Kerknieuws.
Ned. Hervormde kerk.
Beroepen te Grjjpskerke (Walcheren) de heer
A. Dekker, cand. te Biervliette Rittem de
heer H. P. Stegenga, cand. te Assen.
Xeraeke. Tot notabele ward gisteren gekozen de
heer P. van Liere. Voor een tweede vacature komen
in herstemming de heeren J. O. v. d. Burght en
P. Poelman.
De kerkeraad der Ned. Horv. gemeente te
Amsterdam heeft geprotesteerd tegen |het door de
algemeene Synode der Ned. Herv. kerk aangenomen
reglement, waarbjj het geheele beheer over de goe
deren en fondsen der Ned. Herv. gom. aan de Sy
node komt.
Ook te Groningen is oen vergadering gehouden
van kerkvoogdijen uit die provincie, om te protes
tveren tegen de invoering van dat reglement.
De volgende motie werd aaDgenomen
»Da vergadering van 115 kerkvoogden, vertegen
woordigende 87 gemeenten, gehouden te Groningen,
protesteert ten sterkste tegen het wantrouwen der
Synode over het tegenwoordig beheer der kerkeljjke
goederen en fondsen; verklaart, dat de groote af
hankelijkheid, waarin kerkvoogden rn notabelen zul
len komen te staan tegenover de predikanten en
kerkeraden, niet is een waarborg voor een goed be
heer; vreest, dat, als dit synodaal reglement inge
voerd wordt, de gemeenten niet gewaarborgd zjjn,
dat de wetgevende macht in veilige handen komt;
voorziet, dat de invoering van dat reglement schro
melijke verwarringen en beroeringen in oozo her
vormde gemeenten zal brengennoodigt mitsdien
de Synode beleefd, doch dringend uit, het bedoeld
reglement terug te nemen."
Deze motie wordt aan de Synode opgezonden.
Onderwijs.
Men verzoekt ons te melden, dat voor de
wjjze, waarop het schoolfeest van de kinderen der
Chr. school alhier zal gehouden worden, nog geen
plan iB vastgesteld. Hedenavond wordt daartoe eene
gecombineerde vergadering van het comité met het
schoolbestuur gehouden.
Wiflsenkerke. Met algemeene stemmen werd
tot onderwjjzeres aan de 0. 1. school te Kamperland
benoemd mej. J. 0. van As, thans in goljjke be
trekking te 's-Gravendeel.
Voor de geneeskundige staatscommissie is gis
teren te Groningen door den heer M. A. van Melle,
docts., geboren te Wissekerke, het eerste gedeelte
van het arts-examen afgelegd.
Rechtszaken.
Arrondissement*-Rechtbank te Middelburg.
Zitting 21 Mei 1897.
Veroordeeld zjjnP. M., 22 j., arbeidster te Kroi-
ningen, wegens diefstal, tot 14 dagen gevangenisstraf;
P. op 't H., 30 j., koopman te Kruiningen, wegen*
beleediging, tot 7 dagen gevangenisstraf.
Vrijgesproken werdJ. P. H., 36 jarbeider te
Goes, beklaagd van diefstal.
Ontslagen van rechtsvervolgingdezelfde, be
nevens J. A. B., 26 j., leurder te Goes, beklaagd
van oplichting; A. W., 30 j., koopman te Krui
ningen, beklaagd van beleediging.
Het gerechtshof te 's-Gravenhage verminderde
gisteren de straf van 1 maand gevangenis, opgelegd
aan een herbergier te Hansweerd, wegens diefstal
van een hondenhalsband, tot 8 dagen.
H. B., te Ubbergen, die 9 April jl. met stee-
nen wierp naar eene roeiboot, tengevolge waarvau
de daarin zittenden zich naar ééne zjjde bewogen
en de boot kantelde waarbjj de 25-jarige Kros,
uit Ngmegen, is verdronken heeft deswege te
Arnhem voor de rechtbank terecht gestaan.
Ei6ch 2 maanden gevangenisstraf.
Gemengde Berichten.
Men meldt ons:
Eergisteravond omstreeks 9i/f uur hadden vier
jongens, waaronder een van 18 jaar, de brutaliteit
op den Oostwal alhier seringen te plukkenzjj
kwamen dan ook met een flink bouquet van den wal.
Straffeloos zullen zjj dit echter niet hebben gedaan,
want zjj zjjn door de politie ontdekt en zjj zullen
waarschjjnljjk terecht moeten staan wegens strooper jj,
gepleegd door twee of meer vereenigde personen, op
welk misdrijf een straf van ten hoogste drie jaren
of geldboete van ten hoogste f 60 is gesteld.
Bjj nader onderzoek bleek bet der politie dat drie
van dezelfde jongers zich ook gisteravond aan dit
misdrjjf hebben schuldig gemaakt.
Heden vertoonde ons de tuinier P. Schrjjvor
alhier reeds rjjpe aardbeien van den koudon grond.
Itwadendawine. Woensdagavoud hield do kolen-
vereeniging >Bibernia" hare gewone jaarlgkscb® ver
gadering. Uit het verslag van den boekhouder bleek,
dat het ledental tot 35 geklommen is.
Besloten werd aan een der leveranciers uit Ruhrort
de levering op te dragen van ongeveer 800 H.L.
tegen den prjjsj van 70 cents per H.L.
Nog werd het vervoer der kolen aanbesteed aaa
de vrachtrjjders Schout en Dieleman tegen den prjjs
vau 4 ct. per H.L. te Hoedekenskerke en 8 ct. te
Kwadendamme.
Scherpentsee. Woensdag had een kind van
ongeveer 2 jaar het ongeluk in een pit met kokend
water te valllen, met het noodlottig gevolg, dat het
den volgenden dag overleed.
In de provincie Groningen zal bg de aanstaande
verkiezingen het protectie-vraagstuk geheel vooraan
staan. Een groot grondbezitter, onlar Meedhuizeu,
heeft zelfs aan zijn >volk"te verstaan gage ven dat
zjj op geen >slag" werk van hem meer te rekenen
hadden, indien zjj op een vrjjbandelsmzu stemden.
't Is maar goed, dat de stemming zoo geheim
mogeljjk kan zjjn. RN.)
