1897 N°. 56.
Donderdag 13 Mei.
SCHUTTER IJ
FEUILLETON.
84ste jaargang,
GOESC
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- on Vrijdagavond,
uitgezondord op foostdagon.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiton Coos, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; mot bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau wordon Abonnomenton en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bjj de heoren Nijuh Van Ditma» te Rotterdam om verder
bjj allo Bookvorkooper® as Brievengaarders.
COURANT.
De prjjs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs
ilechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende-
dankbetuigingen worden van 110 regelB a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 2<> ct
Aa*'vragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Ï5ï®en)»»*Bi£ van •dverteott^e vier 9 uren e? den il«s der uitgave.
OPENBARE VERGADERING
v/vN den
R .4 U der Gemeente ti O KI
op VRIJDAG den 14 MEI 1897,
des avonds te 8 uren.
Goes, don 10 Mei 1897.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Punten van behandeling
1. Resumtie notulen dor vorige vergadering.
2. Madedeelingen.
3Ingekomen stukken.
4. Benoeming onderwijzers bij hot Lager on
derwijs.
5. Voorstel der gaseommissie omtrent aankoop
van een exhauster.
6. Adres id zake de regoling van den Provincialen
stoombootdienst.
60. Verzoek van 0. Blanker tot aansluiting aan
den Poelweg.
7. Voorstel van Burgemeester en Wethouders
tot aanwgzing van een stemlokaal.
8. Kohier Hoofdeijjken Omslag.
9. At- en overschrijving op de begrooting van
1896.
Ds iuickrijving voor de
zal plaats hebben tusschen den 15 en 31 dezer maand. Daartoe
moeten zich aanmelden allen, die geboren werden in het jaar
1872, alsmede zij. die, geboren tusschen 1863 en 1869, sadert
1 Juni 1896 in de gemeente zijn komen wonen.
1)j onderscheidene daarvan te houden registers zullen op den
1 Juni eerstkomende worden gesloten en zij, die bevonden
znllen worden ten deze nalatig ta zijn geweest en zich na dien
tijd komen aangeven of ontdekt worden, aan het einde dsr
registers ambtshalve worden ingeschreven, onverminderd de
daarop gestelde boeten en straffen.
Goes, den 12 Mei 1897.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
GOES, 12 Mei 1897.
De Noordbrabantereen katholiek blad, zegt
in een hoofdartikel
»Wat wjj noodig hebben in ons kamp zija
soldaten, gehoorzaam en volgzaam. Dio door ons
aangewezen zijn als leiders, moeten wg volgen,
wel wetend dat alleen de volgzaamheid do over
winning waarborgt. En al hebben wjj nu ook
nog zulk een vaste meening dat een bandelen
naar ons inzicht beter zon zjjn dan het volgen
van den aangewezen weg, wanneer die meening
slechts onze meening en die van enkelen is, zjj
bljjve besloten in eigen hart en trede niet in
het openbaar te voorschijnwant verdeeldheid
zou er het gevolg van kunnen worden."
De kiezers mogen dus, volgens dat blad, geene
eigen meening hebbenzij moeten zgn soldaten,
die gehoorzaam en volgzaam als lammeren de lei
ders To'gen Wi-a heen deze hen voeren willen. En
zjjn er onder hen, die dit wat al te kras vinden
en die zich de weelde veroorloven van zelf te den
ken en zich eene opinie te vormen omtrent de
maatschappelijke aangelegenheden, dan wordt hun
verzocht dat maar stilletjes voor zich te houden
De onwankelbare trouw der katholieken aan hunne
kerk dwingt eerbied af, maar zouden zjj zelf geen af
breuk doen aan dien eerbied, wanneer zjj het zich, als
vrjje mannen en Nederlanders, lieten welgevallen,
op politiek en maatschappelijk gebied eene rol te
(Slot).
De predikant begon nu het huweljjks-formulier
voor te lezen. Zjj 11 stem beefde en daar hg zich meer
malen versprak, moest hg zjjn woorden herhalen,
doch zonder dat het bruidspaar het scheen te be
merken, zoodat hg versterkt werd in zjjn vermoeden,
dat beiden zgn taal niet verstonden. Toen hg nu
vroeg: >Neander, wilt gjj de naast u knielende
Feodora tot uw wettige vrouw nemen twgfelde
hg of de bruidegom hem antwoorden zoumaar
tot zgn verbazing sprak deze luid, »ja", als het
ware op gillenden toon, zoodat het door de geheels
kerk klonk. Diepj zuchten, die uit de menigte op
stegen, vergezelden dit verschrikkelijk »ja" en een
zachte trilling bracht de doodsbleeke'gelaatstrekken
d#r bruid in beweging.
Daarna wendde de predikant zich, harder spre-
vervullen als de Noordbrabanter hun hier toedenkt
Wg vertrouwen, dat velen er harteljjk voor bedan
ken zullen.
't Moet gezegd, dat do rol van een groot deri
der antirevolutionairen niet veel verheffender is,
maar dr. Kuyper weet hot toch mot, zjjne Calvi
nisten abijd zoo te plooien, dat bet haast schjjnt
alsof wat deze leider wil, eigenlijk van do volge
lingen is uitgegaan. Die kunst schijnt de redactie
van da Noordbrabanter voor hare volgelingen niet
eens noodig te achten. Niet vleiend voor dezen
Do verdeeldheid onder de liberalen is te betreu
ren, maar in die verdeeldheid ligt althans karak
ter opgesloten
Zooals te verwachten was is door de anti
revolutionaire kiesvereeniging voor Nederland en
Oranje te Goes 111 de gisteravond gehouden vergade
ring tot candidaat bjj de aanstaande verkiezing voor
een lid der Tweede Kamer gekozen de heer rar.
A. F. DE SAVORNIN LOHMAN, aftredend lid.
De anti-rev. kiesvereeniging Groen van Prinslercr
die gelijktijdig vergaderde, deed dezelfde kauze. Nie
mand die ook hieraan heeft getwijfeld. Aan het
Centraalbestunr en aan de andere kiesvereenigingfn
in dit district zal hiervan mededoeling gedaan wor
den, waarvan te verwachten is, dat de keuzo alge
meen op mr. Lohman zal vallen.
(Oordeelende naar dit resultaat, heeft het wel wat
den schijn alsof de plaatsgehad hebbende afschei
dende beweging onder de anti-revolutionairen alhier
j bjj sommigen hunner met geen ander doel is ge
schied dan om de aandacht te trekken).
Tot bestuurslid van de Centrale kiesvereeniging
werd gekozen de heer M. de Jonge Jz., die zich
eveneens eane keuze liet welgevallen om opnieuw
in het bestuur der anti-revolutionaire kiesvereeni
ging alhier zitting te nemen.
Voorts werd nog als bestuurslid gekozen de heer
J. Adriaanse Mz.
Net Vaderland en meer ander» bladen warpn
van meaning, dat mr. De Savornin Lobman (de
Goesche afgevaardigde) van heeler harte met het
antirevol. program van actie meeging, ja, door het
op den voorgrond driDgen van de schoolquaestie,
daarin juist het vereenigingspunt der clericalen zocht.
Thans vernemen wjj, zegt het Vaderland (nit een
artikel in de antir. Nederlander) dat dhr. Lohman
de eerste twee eischen van 't program van actie
loslaat, nl. verhooging der Rijksuitkeering voor
de scholen aan gemeente- en schoolbesturen en
regeling der jaarwedden en pensioenen.
>Wat door den heer Lohman is losgelaten, is de
hoofdzaak op het program van actie, en voor de
katholieken het begeerlijke deel. Alleen over deze
zaken gaat in waarheid de strjjd en alleen om deze
ia het ^moga'pk de schoolquaestie op den voorgrond
te driDgen en den scboolstrjjd te heropenen.
Thans rjjst de vraagwelke positie de groep-
Lohman te midden der strijdende partgen kan in
nemen. Tusschen He regels van de laatste nom uiers
vaa Dj Nel. kan men lezeu, dat het bondgenoot
schap met de katholieken den heer Lobman tegen
de borst stuit. Zgn blad bestrijdt nog af en toe de
beschermende rechten, niettegenstaande de ook op
dit punt roerende eenstemmigheid van de antirevo
lutionairen en katholieken en het welsprekend zwjj-
gen van den heer Scbaepman. Het loslaten van don
persoonlijken dienstplicht moet den man, die zich
eenmaal in de Eerste Kamer beroemde, dat zgn
partg ter wille van het beginsel blijmoedig in d^n
dood was gegaaD, een onoverkomelijke ergernis zijn.
Eu thans komt hg den heeren aanzeggen, dat bij in
de schoolquaestie niet met hem meegaat.
kond, tot de bruid, als wilde hjj haar uit baar slui
mering wekken, en vroeg: »Wilt gjj, Feodora, den
naast u knielenden Neander als uw wettigon echt
genoot erkennen, zoo antwoord dan met een duide
ljjk hoorbaar »ja"' Op die vraag ontwaakte de ont
zielde bruideen diepe, huiveringwekkende schrik
bewoog de wangen, de verbleekte lippen beefden,
een Bnel vervliegend vuur schoot uit de oogen, de
borst hief zich op en onder een geweldigen tranen
vloed liet zjj het »ja" hooren, op een toon als van
een stervende.
Eenige minuten verliepen in pjjnljjke stilte. De
predikant zag de ijjkbleeke broid, evenals te voren
in volkomen bedwelming knielend en eindigde de
voltrekking van dit huweljjk. Da bruidegom stond
op en geleidde zjjn waggelende bruid naar hare
vorige plaats, de predikant en de reusachtige man
volgden. Plotseling verschenen de geleiders van den
grijsaard, bonden hem weder den blinddoek voor do
oogen, duwden hem niet zonder moeite door het
gedrang heen en na hem buiten de kerkdeur gebracht
te hebber, grendelden zij die van binnen en lieten
den predikant aan zgn lot over.
De overeenstemming aan do rechterzijde is dus
thans minder schoon, dan zjj zich voor eenige dagen
liet aanzien. Zal nu het groepje van den heer Lobman
ten slotte tusschen de partgen worden doodgedrukt
of in het kielzog van het schip der Heilige Alliantie
Schaepman-Kuyper worden medegesleept Op deze
vraag zal de naaste toekomst antwoord moeten geven."
De a.-r. Nederlander schrjjft onder het opschrift
»goede trou w"
De Deputatenvergadering neemt met algemeene
stemmen de volgende (5de) resolutie aan
dat, voor zoover aan het snb 3 en 4 genoemde
voldaan is, noch het gebeurde bij de stembus
van 1894, noch ook min gewenschte persoonlijke
verhouding, beletsel is te achten tegen iemands
candidatuur.
Hierin heeft iedereen gelezen, dat de bedoeling
was samenwerking te zoeken met die anti-revolutio
nairen, die zich niet aangesloten hebben bij het
Centraal-Comité.
In dien geest schreef ook ons blad, en in dien
geest antwoordde de Standaard. Dit blad waarschuwde
vooral tegen »afsr»oepen"
En wat zien wij nu?
In Schiedam wordt het zittend lid Van Limburg
Stirum voorbijgegaan door de kiesvereeniging »Neder-
land en Oranje", en worden anderen in zjjne plaats
gecandideerd.
Ia Hilversum wordt het zittend lid Quarles van
Ufford voorbijgegaan door de kiesvereeniging en schjjnt
men anderen te willen candideereD.
In Delftwaar in de plaats van den heer Beelaerts
van Bl .kland, bij do vorige verkiezing de heer Van
Wassenaar van Catwjjck gesteld was, stelt de kies
vereeniging Nederland en Oranje" tot candidaat
den heer Van de Velde, zonder de minste notitie
te nemen van de kiesvereeniging, die den heer Van
Wassecaer vroeger gesteld had zonder eenige poging
om tot saamwerkiDg te komen. Opmerkelijk dat
dit is geschied den dag nadat de antirevolutionaire
provinciale vergadering gehouden was, onder leiding
van Dr. Knyper.
Wat is hiervan te deuken
Of zgn, oa de toezegging van den steun der
R.-Katholi ke partg de hekken verhangen
Naar aanleiding van een aütwoord hierop in de
Standaard en van andere inlichtingen zegt de Ne
derlander heden, dat duideljjk blykt, »dat van wege
de hoofdleiders voortdurend op Baamwerking wordt
aangestuurd, zoodat de feiten, waarop het blad
wees, alleen [het bewjjs zgn, dat Bommige kiesver-
eenigingen zich nog moeielgk kunnen schikken in
de door de geheele partg te Utrecht aangenomen
vjjfde resolutie."
Welsprekender dan groote be
schouwingen noemt da Midd. Ct. wat de heer
mr. Goekoop Vrijdagavond in de vryzinnige kies
vereeniging te Oud-Beierland mededeelde, namelijk
dat reeds eenige jaren geleden door de zorgen van
don toenmaligen notaris te Oud-Beierland huur
contracten zgn tot 6tand gebracht, waarin voor
den grondeigf-naar het voordeel werd bedongen, dat
uit eene eventueele invoering van graanrechten zou
voortvloeien
Bij Kon. besluit zjjn benoemd in het bestuur
van den Egbert-Petruspolder, tot djjkgraaf J. T 0 1-
h 0 e k en tot plaatsvervangend djjkgraaf H. v a n
S t r i en Jr.
'g-Giavenpolder. De Raad dezer gemeente
vergaderde Maandagavond 0. a. voor het opmaken
en vaststellen van het kohier van den hoofdelijken
omslag. Het werd bepaald op f 1499,95 met een
Hier stond hij nu eenzaam en op onbekend ter
rein. Toen hg echter den doek van voor de oogen
gerukt had, toen hjj de helder verlichte kerk voor
zich zag en de drukte daarbinnen hoorde, kon hg
zich overtuigen, waar hjj zich bevond. Om te weten
wat er verder gebeuren zou verborg hjj zich in een
hoek der kerk aan de tegengestelde zjjde en terwjjl
hg hier luisterde, hoorde hg dat de drukte der
menigte steeds sterker werd.
Het was als of er een heftige strjjd was ontstaan,
hg meende de ruwe stem van den bruidegom te
hooren, die gebiedend stilte verzocht. Daarop volgde
een lange pauze. Een schot viel, het geschrei eener
vrouwestem liet zich hoorendaarna weder een
pauze, en nu volgde een woelen en werken, dat
minstens een kwartier duurde. De lichten werden
uitgedaan, de kerkdeur ging open en de gansche
menigte jjlde razend en tierend naar de zee
Nu stond de predikant ook op en begaf zich zoo
spoedig zgn oude beenen hem konden voortbewegen
langs den kortsten weg naar het dorp. Daar wekte
bjj zjjn buren en vrienden, aan wie hg, nog met
schrik en angst vervuld, het gebeurde vertelde. Die
factor groot 0.02897. De laagste betaalt f 0,72
de hoogste f 247,691/2.
Op voorstel van burgemeester en wethouders werd
besloten aan Gedeputeerde Staten te verzoeken op
hun besluit in zake h«t onderwjjs in de gym
nastiek op hot schoolplein terug te komen
en door persoonljjk bezoek zich te overtuigen, dat
het niet aan kan gaan het plein aan het pnbliek
verkeer te onttrekken door het geheol of gedeelte
lijk te omheinen of af te sluiten. De raad bleek niet
geet ?ld op een soort ren of open tent midden in
het dorp en vereenigde zich met bedoeld voorstel.
Hjj was ook van oordeel dat het onderwijs geene
vruchten dragen kan als het ten aanschouwe van
het pnbliek gegeven moet worden het spreekt ook
van zelf dat het onderwijs slechts zeer onregelmatig
zou kunnen gegeven worden, daar wjj hier in Neder
land niet heel lang op vast weer kannen roemen
bij groote hitte (waarvan wij nu geen last hebben)
en bij milden regen zou er van gymnastische toeren
in de open volière geen sprake zgn.
Zooals men weet, hebben de vereeniging tot
het bevorderen var» het vreemdelingenverkeer albier,
de Alg. Ned. Wielrjjdersbond en de wielrjjders-ver-
eeniging »Scaldis" alhier, zich tot de Koningin-
Regentes gewend met verzoek, aan de commissie
van bestuur van den MiddelburgVeerschen straat
weg niet toe te Btaan het heffen van een t 0 1
van 2Vz cent voor iederen keer, dat een rg wiel een
der tolboomen op don weg passeert.
De Koningin-Regentes heeft aan het verlangen
van adressanten voldaan, en de concessie te dezen
opzichte niet verleend. MC.)
Het Vaderland vindt het voor dr. S c h a e p-
man, die in 1894 min of meer aan de zjjde van
den minister Bergansius stond, toen deze den per
soonlijken dienstplicht voorstond, een vernedering,
thans als groot-redenaar der Katholieken zoo kras
tegen den persoonlijken dienstplicht
te moeten ageeren.
Maar, zegt het Vadom weer in de positie van
leider erkend te wordeD, moest de heer Schaepman
zich deze vernedering getroosten.
Ter voltooiing der comedie zullen nu Lohman
van de rechter- en Kuyper van de linkerzgde ietwat
moeten bgdraaien om elkander aan Schaepman's
breede bor6t weder te vinden.
Groote woorden. Wanneer men let op
den toon, waarop de antiliberale partgen de verkie
zingscampagne begonnen zgn, zal men, zegt. de ArnA.
Ct., de opmerking maken, dat men aan dien kant
geen zeer groote gedachten van de nieuwe kiezers
heeft.
De rede critiseerende, waarmede dr. Knyper de
Deputatenvergadering opende, merkt het blad 0. a.
op, dat de vereenzeiving van de tegenwoordige libe
rale partg met de Manchester-school van het laissez-
faire valsch en nit den tijd is sinds ettelgke jaren
reeds, maar bovendien zondigt deze voorstelling nog
op twee andere hoofdpunten. Ten eerste omdat ze
als waarheid stelt wat volstrekt Diet juist is, dat
do materieele toestand van den werkman door de in
het program ac a van actie aanbevolen protectionis
tische maatregelen verbeteren zal. En ten twoede
miskont zjj ten eenemale de vele bloeiende, door de
vryheid krachtige en tegen de concurrentie van het
buitenland, in spjjt van de door vreemde regeering
toegepaste maatregelen van protectie, volkomen op
gewassen takken der Nederlandsche industrie. Indien
er deputaten uit het njjvere Twentho, om geen
andere voorbeelden te noemen in de vergade
ring te Utrecht tegenwoordig waren, moeten zjj,
merkt het Ainhemsche blad op, indien de eerbiedige
eenvoudige menschen meenden echter aanvankelijk,
dat eenig ongelukkig toeval de verbeeldii gskracht
van den beminden leeraar al te sterk deed werken
en na veel moeite en voornamelijk om zich naar zgn
vermeende fantasiën te schikkeD, overreedde hij ee-
nigoD, met breekjjzers en spaden voorzien, hem naar
de kerk te volgen.
Intusschen was de nacht voorbjjde zon scheen
reeds helder en toen zjj den kerkheuvel opgingen,
bemerkten zij een oorlogsschip onder volle zeilen,
dat zich van den oever verwjjderde en koers zotte
naar het Noorden. Zulk een verrassende aanblik in
deze eenzame omgeving bracht de geleiders reeds tot
twjjfel, en zjj werd9n nog meer geneigd den grjjssard
te gelooven, toen zjj de zjjdeur dor kerk met geweld
verbroken vonden. Vol verwachting gingen zjj binnen.
De predikant toonde hun het graf, dat hjj in den
nacht opon gezien had. Men kon duideljjk zien dat
de steen weggenomen geweest en op nieuw gelegd
wasmet het breekjjz8r werd hjj weder afgewenteld
en men vond in het graf een niouwe rjjk versierde
doodkist. Met jeugdig ongeduld steeg do grjjsiard
zelf voorzichtig in het graf en de anderen volgdou
