1897 N°. 48.
Zaterdag 24 April. 84sle jaargang
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjl per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit bliid
aangenomen bg de heeren Nijqh Van Ditmar te Botterdam en verder
bö alle Boekverkoopert as Brievengaarder*.
Do prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend,
öoboorte-, huweljjki- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvrage® om e> vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
lusendtns van advertent^n vA*»r 9 are» e» den dnjj der uitgave.
G0ESCHE
COURANT.
De oorlog tussehen Turkije en
Griekenland.
Eenige weken geleden schreven wij dat do Grieken
den naam hadden heel slim to zijn, maar ditmaal
heeft hun slimheid hen zelf bedrogen. Zy dachten
wgs te doen door vryscharen in uniform een uitval
te laten doen in Turkjje en alduB de Turken tot
een aanval te tarten, daar zjj zelf den oorlog niet
durfden beginnen want de mogendheden hadden
gesproken en na da zeldzame schennis van het vol
kenrecht op Greta zou Griekenland van de mogend
heden geen den minsten steun meer te verwachten
hebben, wanneer het voor de tweede maal dan vrede
van Europa in gevaar bracht. Zjj wilden daarom
hun doel langs een omweg b-reiken, doch hunne
handelingen zjju met aandacht gade geslagen en de
schorpe diplomatieke oogen, waarover de mogend
heden thans beschikken, hebben bnn plan doorzien,
zoodat weinigen nog gelooven aan hun onschuld, al
zjjn er enkelen, die beweren dat de ontstane toestand
geheel te wgten is aan de mogendheden, die door haar
laksheid ongeregeldheden hnbbm laten voortbestaan,
die in den beginne met weinig moeite uit den weg
konden worden geruimd.
Griekenland heeft nu juist het omgekeerde ver
kregen van wat het op het oog had.
De sympathie van Europa, die den Grieken van
zóóveel nut had kunnen zjjn, is door dezen voor een
gedeelte verloren, want al verklaarde de heer De-
lyannis in de Grieksche Kamer ook uitdrukkelijk,
dit niet Griekenland de aanvallende partij is geweest,
er zjjn er velen, die met beslistheid het tegengestelde
beweren en volhouden dat Griekenland Turkjje tot.
«in aanval heeft getart. Het is onbetwistbaar, dat
Turkjje een voorbeeldeloos geduld heeft uitgeoefend
ouder een uitdaging en een b»leediging zonder voor
beeld. De inval der Grieken op Crota vormde reeds
een casus belli" (reden tot oorlog) terwjjl het tevens
duidelijk i", dat de Atheensche regeering niet alleen
dm inval van de »Ethnike Etaira" (geheim genoot
schap) in Macedonië oogluikend heeft toegestaan,
maar zelfs gesteund.
Het moet erkend worden, dat geen mogendheid
dan alleen Turkije zich zoo lang in toom zou hebben
gehoudenen nog gaf de sultan alleen bevel tot
oprukken, nadat hjj daartoe door het oordeel van
zjjn volk en de militaire specialiteiten was aangezet.
Het hoofddoel van Griekenland om Grati te an-
nexeeren zal thans niet gemakkelijk bereikt worden,
want reeds wordt verzekerd, dat de oorlog niet
in het minst invloed zal uitoefenen op den toestand
van dat eiland. De mogendheden hebben de Muzel-
mansche bevolking bescherming beloofd en zullen
pogingen aanwenden om er de rust te herstellen
en aan Creta autonomie te verleenen.
Hoe staat de kans van winnen voor do oorlog
voerende partjjen Wat de getalsterkte der beide
legers betreft, wots men, dat het Turksche leger
nagenoeg tweemaal zoo sterk is als het Grieksche.
Het Turksche tchjjnt bovendien beter gewapend ei ge
oefend en de organisatie ervan schjjnt beter dan nog
kort geleden algemeen gedacht werd. Tegenover
dit voordeel voor de Tnrken staat echter, dat de
Grieksche vloot de zee beheerscht en dat de Turk
sche door den slechten toestand der schepen en de
gebrekkige opleiding der officieren en manschappen
weinig te beteekenen heeft. De Turksche havenste
den zjjn daarom op genade of ongenade overgele
verd aan de Grieksche vloot met har8 flinke be
manning. De kans is dus groot, dat Turkjje te land
en Griekenland ter zee de overwinning zal behalen.
Intusschen is men in Griekenland overgegaan tot
eon »levée en masse"; alle weerbare mannen zijn
opgeroepen tot verdediging van het land, wat wel
een bewjjs is, dat men te Athene ongerust wordt,
't zjj naar aanleiding van de reeds geleden nederlagen
of wel met het oog op het gevaar, dat dreigt en in
Turkije is men ook niet bijster op zjjn gemak ondanks
de in 't Oosten van het grensgebied behaalde voor
dealen en 't schynt dat de heeren te Konstantinopel
gehoopt hadden de Grieken het hazenpad te doen
kiezen, alleen op het gezicht der Turksche troepen!
En daar ljjkt het niet naarin werkelijkheid is den
Turken krachtig weerstand geboden en is elk door
dezen behaald voordeel duur gekocht.
De nadere berichten omtrent den slag om den
Meluna-pas, die Zaterdagavond begon en tot Maan
dagmorgen werd voortgezet, bevestigen, dat de neder
laag van de Grieken hier volkomen was en dat zjj
teruggetrokken zijn naar Turnavo en Larissa.
•*gDe Turksche troepen kampeerden dien nacht in
de vlakte bjj den Meluna-pas in Grieksche tenten,
die door den vjjand in den steek gelaten waren.
In den loop van den nacht namen de Grieken
stalling op de laatste hoogte bjj Turnavo, tegenover
do stelling, die den vorigen avond door de Turken
genomen was. De strjjd om Turnavo is voortgezet
en, zooals te verwachten was, geëindigd met de in
neming van die plaats door de Turken.
Daarentegen hebben de Grieken zich gehandhaafd
in den Reveni-pasde pogingen van de Turken om
zich ook door dien pas een weg te banen naar de
Thessalische vlakte, zjjn tot dusver vruchteloos ge
bleven.
De vraag ligt voor de hand Wat zullen do mo
gendheden doen Reeds hebben we gemeld, dat zjj
voor een paar weken aan de betrokken part pen
hebben doen weten, dat voor geen van beide iots
te winnen valt. Misschien zal men het opgehoopte
vuur, dat nu ontvlamd is, eerst laten uitbranden,
hierbjj bedenkende, dat men zoowel te Konstantinopel
als te Athene rekening mo6t houden met de zoo be
perkte geldmiddelen, die mogeijjk meer dan het krach
tigste betoog van geheel Europa in staat zjjn, het
zwaard in de scheede te doen steken.
Inmiddels bljjft de verantwoordelijkheid der mo
gendheden groot. Haar weifelende houding heeft den
oorlog mogelijk gemaakt en evenveel besluiteloosheid
valt thans nog op te merken. Te Berljjn hoopt men
dat Turkjje maar spoedig zal winnenals de Grieken
wonnen, zou het gevaarljjker zjjn, daar alsdan de
oorlog zich verder zou kunnen uitbreiden. Te Weenen
is de indruk, dat da strjjd spoedig ten nadesle van
de Grieken zal beslist zjjn. De Russi-che pers is
eenigszins verontwaardigd op Turkjje, omdat het den
oorlog hepft verklaard, maar vindt dat Rusland er
zich moet buiten houden. In Engeland wordt de
oorlogsverklaring kalm opgenomen, als een feit,
waaraan nu eenmaal niets te veranderen valt.
Overigens zal de ootlog geen wijziging brengen
in den internationalen toestand in Europa. Do mo
gendheden zullen Irachten te zorgen dat de strjjd
gelocaliseerd bljjft tot Griekenland en Turkije.
Uit alle omstandigheden bljjkt dat de oorlog slechts
matig belang inboezemt. In Europa gaat alles zijn
gewonen gang, als werd er in het Oosten in 't geheel
niet gevochten. De President der Fransche Republiek
maakt zjjn rondreis, de Duitsche Keizer ging naar
Weenen, do K izer van Oostenrjjk stelt zjjn bezoek
aan den Czaar niet uitis 't dan wonder, dat zjj,
die 6lechts kannen oordeelen naar wat zjj te zien
en te lezen krijgen, in de meening g*an verkeeren,
dat het oorlogje in het Oosten slechts kinderspel is
GOES, 23 April 1897.
In het antirev. program wordt dea arbeiders
voorgespiegeld, dat men uit de invoerrechten
op granen voor hen nog een sommotje zal over
houden, waaruit ponsioenen voor den ouden
dag kunnen worden gevonden. Er wordt echter niet
bg gezegd, merkt het Hbl.op, dat de arbeider, wien
men duurder brood laat betalen, dan in die hoogere
uitgaaf ook zelf zijn pensioen bekostigt. Hem wordt
voorgespiegeld, dat hjj dat pensioen uit de Staats
kas ontvangen zal, maar men verzwygt voor hem
dat hg dat bg centen en halve centen zelf heeft
byeengebracht van elke bete broods, die hij en
zgn gezin at
De liberale party heeft steeds gejjverd tegen be
schermende rechter), en allengs de hooge tarieven
van invoer, die ook hier te lande bestonden, afge
schaft. Zg is zoodoende opgekomen voor den plicht
om de arbeiders, en allen, die van een beperkt in
komen mo3ten leven, van zware belastingen te ont
heffen. Daarom heeft de liberale party ook de ao-
cynzen op het brood, op steenkolen, op turf, op
schapen- en varkensvleesch en op zeep afgeschaft
en dien op zont zeer verlaagd. Daarom heeft zij den
gemeentebesturen reeds 30 jaren geleden verbodeü,
door plaatselgke accynzen do benoodigdheden van de
onvermogenden duurder te maken.
Dat zgn zoovele bewijzen, dat de natie van de
liberale party rechtvaardigheid in het bestuur hef ft
te verwachten. Kan men hetzelfde zeggen van de
richtingen, die door hooge invoerrechten de levens-
benoodigdheden weder duurder willen maken
De Vliss. Ct. deelt mede dat van antirev. zgde,
zoowel van gauchs als droitete Goes als candidaat
voor het lidmaatschap der Tweede Kamer genoemd
wordt ons tegenwoordig lid jhr. mr. A. F. de
SavorninLohman. De candidaat-stelling zou
eerst na de deputatenvergadering plaats hebben.
Ierseke. Onder de oesterkweekers circuleert
hier een request aan den Minister van Financiën
houdende het verzoek om bg de aanstaande ver
pachting de vrgkomende gronden der Bergsohe oester-
bank in kleine peroeelen aan te bieden, om
daardoor de mededinging voor kleinere kweekers
mogelgk of gemakkelgker te maken.
lüllewoudedijk. In de Donderdagavond alhier
gehouden vergadering van de vrgzinnige kiesver-
eeciging Vooruit" werd de heer mr. J. G. van
D eiuse te Hulst rnet algemeene stemmen voor
lopig gekozen lot candidaat voor de a. s. verkiezing
van een lid der 2e Kamer in het kiesdistrict Hon-
tenisse.
Naar ons wordt medegedeeld echrjjft het
Hbl. is men voornemens, in het model der
spaarbankboekjes, van de Rykspost-
spaarbaok uit to geven, weldra eene niet ge
ringe w jj z i g i n g aan te brengen. O. a. zouden
de inlichtingen, omtreDt den spaarbankdienst, die
thans op den omslag der boekjes voorkomen, na be-
langrgke uitbreiding te hebben ondergaan, op eene
andere, doelmatiger wyze worden samengevoegd.
Tevens schijnt het plan te bestaan, die inlichtin
gen afzonderiyk bg elkaar te brengen, in brochure
vorm, en dan kosteloos verkrygbaar te stellen aan
alle hoofd-, bg- en hulpkantoren der postergen,
in den lande.
Dit plan, dat gewis van breede opvatting zoude
getuigen, kan ongetwjjfeld aan den bloei onzer zich
voortdurend ontwikkelende postspaaibank nog in
niet geringe mate bevorderlgk zgn.
Goede Vrjjdag. De Staatscourant pleegt
op Goeden Vrgdag niet uit te komen. De Maasbode
heeft daar geen vrede mede.
De Go^de Vrgdag moge door de meeste protestan
ten als een Christelyke rustdag beschouwd worden,
de katholieken erkennen hem niet ais zoodanig. En
een vau Staatswege uitgegeven blad moet ook te
dezen opzichte met de voorgeschreven onzydigheid
rekening houden.
De Maasbode zou als voor waai da voor een speciale
regeling, waarbg het niet-verschgnen der St. Ct. op
Goeden Vrgdag gewettigd werd, willen stellen dat
dan ook op een katholieken feestdag, b. v. H. Sacra
mentsdag, die uitgave gestaakt werd. »De Regeering
kan toch zeer liebt begrgpen, dat het niet-uitgeven
van onze Staatscourant op een protestan'schen, het
niet doen plaats hebben van de Staatslotery op een
Israëlietischen feestdag, Urwyl met de katholieke
feestdagen nimmer rekening wordt gehouden, hinder-
ljjk moet zgn voor een aanzienlgk deel der Neder-
landsche bevolking."
H. M. de Koningin-regentes, verge
zeld van eene hofdame, bracht Woensdag een be
zoek in den koninklijken grafkelder in de Nieuwe
Kerk te Delft en legde twee bloemkransen op de
lijkkist van wylen Z. M. Koning Willem III. H. M.
bezichtigde daarna het monument, gewyd aan de
nagedaebteniB van wglen prins Willem George Fre-
derik, uit Padua overgebracht.
Aan den heer Gediking, die zjjne lessen
bg de Koningin geëindigd heeft, schonk H. M. haar
poitret, terwgl hg benoemd is tot officier van de orde
Oranje-Nassau.
De Grieksch-Turksche oorlog doet reeds aan
stonds zgn invloed gelden op de graanprgzen.
Terwgl die der tarwe pi. m. f 14 is gestegen,
steeg ffie der rogge reeds f 7.
Verschillende inlandsche soorten noteeren f 1 hoo-
ger, terwgl enkele andere nog hooger liepen; Ameri-
kaansche merken waren f li/* hooger.
De krentenpryzen stegen tot f 0.50.
(Ned. Bakker sc.)
De »Maatschappy tot Nut van 't A1-
gemeen" hield te Amsterdam haar lilde jaar
vergadering onder voorzitterschap van mr. H. L.
Drucker, die in zgn openingsrede aanstipte, dat,
hoewel de Maatschappij zich niet op politiek terrein
beweegt, er zooveel in de eerstvolgende jaren in
het staatsgezag zal veranderen, dat de leden dienen
te weten, of de maatschappg daarna nog reden van
bestaan heeft. Spr. meende van ja en gaf vervolgens
een schets van hetgeen reeds door de Maatschappg
was gedaan tot voorlichting van het volk en tot
het verkrjjgen van verbetering in sommige toestan
den, waarbg sfeeds behartiging van het algemeen
volksbelang op den voorgrond laad gestaan.
Het ledental bedroeg 1 Jnli van het vorige jaar
13,670 een kleine vermindering valt te constateeren.
Belangryke logaten vielen der Maatschappg ten deel.
Uitkeeringen tot een aauzienlyk bedrag hadden plaats
aan onderscheidene nuttige instellingen.
In Brieven uit de Residentie" in het N. v. d. D.
van Maandag komt het volgende voor aangaande den
werkkring van dhr. Bouwman, den vroegeren
kapelmeester bg het 3e reg. inf. te B.-o.-Zoom
Binnen eenige weken zijn verscheidene men
zegt: een tiental muzikanten van het eenmaal
tot ver buiten onze landpalen beroemde corps ver
vangen.
De kolonel van het rogiment zju nl. hebben be
volen, dat de kapel veel meer dan tot dusver aan
de militaire oefeningen moet deelnemen en ook. bg
kleinere diensten haro opwekkende tonen moet doen
booren ter verbooging van de defensieve waarde van
den troep. O. a. is bv. bepaald, dat jonge muzikanten
gedurende (naar 'k meen) de eerste tien jaren van
bun dienstverband in de kazerne moeten wonen. En
daarbg is 't ook een feit, dat dhr. Bouwman zgn
korps duchtig laat repetoereD, veel meer dan de
heeren in den lateren tgd gewoon waren geweest."
Verder
y Men veihaalde mg dat hg (dhr. B.) eenige van
de eerste personen op een morgen bg elkaar zette
en hen nitnoodigde, een der eenvoudigste oefeningen
samen te spelen, waarna hg den heeren op hun ge
weten af vroeg, of dat nu in orde was, welke vraag
zjj openhartig met neen beantwoordden.
Dientengevolge nu moet dhr. Bouwman, wien
volle vryheid is toegestaan, om al datgene te doen,
wat hg voor het gehalte van zgne kapel noodig
acht, heel wat hervormingen en veranderingen hebben
aangebracht, waaraan het heengaan van sommigen
ook niet vreemd moet zgn, en is kg overigens zoo
duchtig en volhardend aan 't studeeren gegaan
natuurljjk beginnende met militaire marschen dat
men zich verzekerd houdt, binnen zeer korten tgd
het p8il van het muziekkorps weer aanmerkelgk te
zullen zien rgzen."
Bg het departement van koloniën is ontvangen
het volgende van 22 dezer gedagteekende telegram
van don gouverneur-generaal van Ned.-Indië be
treffende de krggsverrichfingen in Atjeh:
Beide colonnes (bedoeld in het bericht van 14
dezer) bivakkeeren in Lohong. Na 12 dezer iB geen
schot meer gelost. Bevolking is in hare kampongs
teruggekeerd. Hangende zaken zullen denkelyk in
veertien dagen beëindigd zyn."
Aan eene particuliere mededeeling nit Amerika
ontleent de a. r. Nederlander het volgende
>De boerdery is in Amerika tegenwoor
dig ook geen goudmyn. De pryten der granen, vooral
van haver en corn, zgn zeer laag. De tarwe is nog
al pryzig. Ossen en varkens gelden er ook try goed.
De paarden zgn er echter spot goedkoop. Een goed
werkpaard, dat vroeger 150 A 175 dollar kostte,
koopt men nn voor 60 a 80. In de mindere soorten
is de klad nog erger. Het rundvee evenwel, dat van
1887 tot '95 den kreeftengang ging, is nu verba
zend gestegenvooral het jonge vee. Kalveren, die
men jarenlang in het voorjaar voor 5 a 8 dollar
kocht, gelden na van 18 tot 25."
Kerknieuws.
Ned. Hervormde kerk
Ds. P. J. van der Muelen hoopt Zondagnamid
dag a. s. afscheid te nemen van de Herv. gemeente
te Baarland.
Beroepen te Oostmarsum ds. A. F. 0. Pont
te Nissete Oud-Vosmeer dhr. J. A. Hoekzema,
cand. te Groningen.
Bedankt voor het beroep naar Kolynsplaat
door ds. J. Willemsa te Kruiningen.
Gereformeerde kerken.
Beroepen te Baarland ds. L. Spoel te Harder-
wgk; te Haamstede ds. G. van Halsemi te
Ngeveen.
De classis Goes heeft den heer ds. G. Lampen
te Kruiningen, op diens verzoek eervol ontslag ver
leend, ingaande 1 Mei a. s. (De Z.)
Onderwijs.
'n-Heerenhoek. Door Gedeputeerde Staten is
op het verzoek van den kaad dezer gemeente gun
stig beschikt, en is aan haar van het onderwgs in
vak j voor 5 jaar vrystelling verleend.
Benoemd tot onderwgzeres aan de o. 1. school te
Kortgene mej. E. H. Regboer van Scherpenissetot
idem te Kats mej. J. J. van de Velde van Poortvliet.
Akte-examens in Zeeland.
Gisteren voor de onderw. akte geëxamineerd 5
cand., geslaagd 3, nl. de heeren: A. Willeboor van
Kruiningen, J. Oudesluiis van St. Maartensdgk en
P. M. A. Verhage van St. Philipsland.
Akte-examen vrije- en ordeoefeningen der gymnastiek.
Geëxamineerd 5 cand., geslaagd 3, nl. de heeren
C. Betho en D. Kwaak, beiden van Zieriksoe, en
C. Verhulst van 's-Gravenpolder.
Rechtszaken.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
In de zitting van heden zgn veroordeeld
P. de J., oud 16 jaar, schippersknecht; L. M.
oud 15 jaar, P. M., oud 14 jaar, allen te lerseke,
wegens diefstal tot gevangenisstraf vau 7 dage a
