1897 N°. 45. Donderdag 15 April. 848te jaargang. De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prjj» per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75. Afzonderlijke nommers 5 cent; mot by blad 10 cent. Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad aangenomen bjj do hoeren Nijgh Sz Van Ditmab te Botterdam o» varder bij alle Boekverkoop*** bh Brievengaarders. COURANT. De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, olken regel meer 10 ctB. Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfdo advertentie wordt de prjjs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelpka- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend. Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct Aanvragen oil en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel. ïnoscftafliaiis; van «dvevt»»#??'® ©t» da® der uitgave* VOORBEREIDING. (Slot). Regeling der levende strijdkrachten met invoering van hst stelsel der persoonlijke vervulling van den dienstplicht en mat opheffing der schutterijen in harm tegenwoordige» vorm is de paragraaf van de L. U., welke ons rog tir toelichting overblijft. Hoe gewichtig en uitgebreid dit onderwerp ook is, onze ruimte gedoogt niet er sterk over uit te weiden; persoonlijke dienstplicht komt wellicht reeds meer dan 25 jaren op het program van liberaleD en kwam ook niet lang geleden (nu schijnt het tjjdeljjk opgeborgen) op dat der auti-rsvolutionairen voor. De overtuiging, dat een goed leger slechts te ver- krjjgen is wanneer ook de gegoeden in de geledoren staan, wint meer en meer veld. Weder anderen noe men alkooping van dienstplicht oen ongemotiveerd voorrecht, d3t in onzen tijd niet meer thui3 hoort. Er was can tjjd in ons land, dat men zoowat over alles tevreden was, zelfsover ons leger en onze schuttorjjDe klagers worden alarmisten en pessi misten genoemd en Nic. Beets zong in 1867 »Wat wil men toch in Nederland? Het zwaard bleef in de scheede, De welvaart deelt naar eiken kant Haar gaven rjjk'ljjk mode." Vier versregels, welke hjj in deze dagen wellicht niet zou laten drukken. Maar toen kwam de oorlog van 1870 en we wre ven on8 den slaap der welvoldaanheid 6en weinig uit de oogen. Langzamerhand kwamen we tot de overtuiging, dat die alarmisten wel oens geljjk kon den hebben en dat wa eigenlijk slechts waren een Uhlanenbiöjkchan", dat we niet voldoende weer baar waren. Toen ontstond, vooral nu men bemerkte dat de >Duitscbe schoolmeester" veel tot de overwinning hal bjjgedragen, de beweging tot regeling onzer doode en levende strijdkrachten, en daar er bij de laatstgenoemde allerlei personen en coterieën be trokken waren, begon men al vast met de doode, misschien hopendp, dat de levende van zelf wel zouden terecht komer. Vyt-on-twintig jaren lang heeft men hierover nu geschreven en gesproken, maar de strijdkrachten bleven zooals zij waren en invoering van algemee- non of persoonlijken dienetplicht werd steeds ver schoven. En dan onze schutterij >Eea schutter is iemand, Die bang is voor niemand," zong eenmaal de Schoolmeester, maar al bezat de schutter den grootst mog«lijkon moöd, het zou hem weinig helpen indi<-n fay ziju geweer ooit zou moo- ten gebruiken waar schietbanen ziju voor iets an ders dan een weinig te leeron mikken, en waar geene schietbanen zjjn voor iets anders dan om in den loop zjjn eindje sigaar te bergen. Hjj weet van het militaire niets en kan derhalve op dat gebied niets. En toch zullen onze schutterijen, wanneer er een oorlog uitbreekt, mobiel worden verklaard om en dit is de tragische kant van het schutter-zjjn naar de slachtbank te worden geleid 1 Nu kan er omtrent ons leger tweeërlei denkbeeld op den voorgrond treden öf we bepalen ons tot het hebben van een krjjgstnacht, voldoende om de bin- nenlaudsche rust te bewaren, parades te maken enz., öf we zorgen er voor een leger te bezitten, krachtig genoeg om onze neutraliteit te handhaven en het vaderland in de ure d68 gevaars te verdedigen. Wanneer men tusschen deze beide denkbeelden bljjffc hangen, vermorst mon millioenen, zonder dat deze eenig nut afwerpen, dan eenigen officieren eene positie te verschaffen. Wjj willen nu niet eens breed voerig spreken van ons glorievol verleden, van den adeldom onder de volkeren, die verplichtingen op legt. Er ia eene periode in onze geschiedenis, waar van eenmaal dr. Schaepman getuigde »Voor ons, de jongeren on de kleineren, is de glorie van dat tijdperk eer visioen dan historie inderdaad het geschiedverhaal dier dagen klinkt als een heldendicht. De Republiek der vereenigde gewoston mat haar stadhouders, allen helden en heirvoerdersmet haar Staten, die den Senaat van Rome doen herlevenmet haar Raadpen sionarissen, die den ^kleinsten staat van Europa doen gelden als een wereldrjjk; met haar admi ral* n, die de zee maken tot eene provincie der gfüniëerde provinciën." Met zulk eene historie op den achtergrond zou men kunnen verwachten, dat een Nederlandsehe staatsburger zijn hart wel iets hooger voelde klop pen dan b.v. een onderdaan van den vorst van Monaco. En tochvaderlandsliefde, eerbied en geest drift voor ons roemrgk verledeu, zgn voor sommige Nederlandors-fin do siècle, die zich cosmopoliet noemen, van die sentimentaliteiten, waarvoor zij zich niat zeer warm maken. De groote vraag is echter maar brengt ons be lang mf d", dat wg ons, op een gegeven oog-nblik, door welke natie ook, maar zullen laten annexeren, of zullen we ons met da taaiheid, onze natie eigeD, verdedigen tot in de uiterste verschansing? Indien wjj tot het laatste besluiten en wg gelooven, dat bjj eene volksstemming de groote meerderheid der natie zich daarvóór zou verklaren dan moeten we niets onbeproefd laten om or8 zoo sterk, zoo weerbaar mogelijk te maken. En op de vraag: »z(jn wg sterk, zijn wjj weerbaar?" halen do specialiteiten op dat gebied de schouders op, terwijl dy natie terecht wijst op de millioenen, die ons oorlogsbudget; verslindenMag dit contrast blijven bestaan? In do zitting der lie Kamer van 26 April 1871 verklaarde de heer Moens, dat hjj innig vorbeugd was over de mogelijkheden, waarop eene afdoende verbetering van ocze weerbaarheid afstuitte uit zuinigheid, en hot is nog zoo lang niet geleden, dat man in ons pariamant meer rekende op da bekwaamheid van onzo diplomatie dan op militaire krachtsontwikkeling. Maar als ieder burger kan goroapen worden voor het vaderland ten strjjda to trekken, dan zal hjj het denkbeeld niet kunnen verdragen, dat het land, dat hjj dient, alleen kan voortbestaan bjj de gratie zjjnar machtige naburen en de buigingen der diplomaten, zooals Thorbeeke het noemde. Er moet gekozen worden tusschen beide stelsels: dat van ljjdelijko berusting met een zoo klein moge lijk oorlogsbudget, of dat van eene goede regeling der levende strijdkrachten als koloniale mogend heid ook van de vloot mot de fiaanciëele ge volgen daaraan verbonden. De Lib. Unie wil het laatste. Vredebonden mogen onder de leuze vrede op aarde" hunne vredesbymnen doen weergalmen er is nu eenmaal geen vrede, maar strjjd, strijd overal en het zou struisvogel politiek zgn, om, nu iu het Oosten de brandstoffin overvloedig zijn opgehoopt en éóa vonk een wereld oorlog kan doen ontbranden, te bljjven roepen »vrede, vrede, geen gevaar Verbetering der levende strijdkrachten is dus noodig. De natie, die in de ure, waarin het land gevaar dreigt, het zwaard niet weet te hanteereD, is zeker ten ondergang gedoemd. Aan het einde gekomen van onze beschouwingen over de punten van het urgentie-program der Lib. Unie, dat wij als voorbereiding van de aanst. ver kiezing in ons distriet, op deze wjj ze meenden te moeten toelichten, vragen wij ons zeiven af, of, du er t3 midden der liberale partjj nog zooveel verdeeld heid bestaat, het wel eenig nut heeft gehad die be schouwingen neer te sehrjjveo. De katholieke party, sterk door de oenheid, die de Kerk gebiedt, trekt als één man af op het dool, dat zjj zich voorstelt en zal de antirevolutionairen steuneD, nu bij dezen neiging bestaat af te wijken van hunne beginselen omtrent den vrijen handel. En deze laatsten, hoewel de beeren Kuyper en Lohman totnutoe elkander een havdnekkigen oorlog aandoeD, verwachten veel van de Deputaten-verga- dering. Aan dr. Kuyper zal het niet liggen hjj heeft het duidelijk in de Standaard uitgesproken wanneer bij de stembus de zoo zeer gewenschte eendracht niet wordt hersteld. Dat op die Deputaten- vergadering het gevoelon van dr. Kuyper zal zege vieren, ljjdt zeker bjj weinigen twjjfel. Want al heeft hij op zijn feest handig gezegd: >men beweert, dat ik de luyden biologeer, maar probeer dat eens met de Calvinisten", zoo schijnt ons juist een uitroep als deze een uitermate geschikt middel om zoo biologeeron begeerd wordt daarvoor dienst te doen. In den Christ, historischen Kiezersbond is eene nieuwe partjj verrezeü, die, hoewel zich schrap zet tende tegenover de katholieke party, vaak ook tegen over liberalen zal staan, die sturen in de richting van het urgentie-program der L. U. En de liberalen staan daar nog altjjd verdeeld, gevaar loopende, dat alle clericalen zich tegen hen vereonigen en dat de reactie op elk gebied de over winning bohaalt. Zou nu het voorbeeld, door de verschillende ker kelijke partijen gegeven, ook niet de liberalen aan sporen, om met terzijdestelling van persoonlijke meoningen en programs van uitsluiting, zich te ver eenigen met het door ons toegelichte urgentie-program der L. U., waarop toch zooveel vraagstukken voor komen, aan de oplossing waarvan alle liberalen wen- schen mede te werken Voorzeker, er is een meer en een minder ook tin opzichte van die vraagstuk ken, en wat opoffering, zoowel van de zyde der L. U.-mannon als van de niet aangesloten liberalen, is noodig. Maar is dit nu een onoverkomelijk bezwaar Nog is er niets verloren, nog wapperen de heldere kleuren van den vooruitgang vrjj uit in den wind. Wjj weten het, dat het gaat om het erfgoed, sinds 1848 door de liberalen veroverd, dat het gaat om do toekomst van ons volk, en grievend zou het zelf- verwjjt zijn, wanneer we, op alle liniën g«slag«n, zouden moeten bekennen, dat we dit alle3 verloren hadden, verloren door eigen sohuld, door eigen schuld alleen GOES, 14 April. 1897 Men verzoekt ons te melden, dat do naam van den nieuwbenoemden verdeelmeesfcer der gemeene tienden in Zuidbeveland niet is J. Kor- stanje Cz., maar J. Korstanje Iu. De heer C. S n jj d e r oud-leerling van de wiuterlandbouwschool te Goes, is thans, na een cursus van de Wiesenbauscbule te Suderburg te hebben gevolgd, bjj de Noderlandsche Heide-maat- schappjj in dienst gesteld als ambtenaar voor den aanleg van bevloeiïngen. Te 'A-CSraveiipolder zjjn de aanslagbiljetten voor do personeels belasting bereids rond gebracht. E*n der ingezetenen aldaar is aangeslagen naar eene huurwaarde van duizend gulden, zjjnde tweemaal de vroegsre huurwaarde. Naar zjjne mee ning is dat voor een perceel in eene dorpsgemeente veel te hoog, waarom hjj voornemens is eene uit spraak van Gedep. Staten uittelokken. Schore. De raad benoemde onlangs als oom missie tot aanbieding van het Nationaal hul de b 1 jj k de beeren J. G. van Nieuwenbujjzen, voorzitter, H. C. Dominicus, secretaris, en K. de Jonge, W. Rijn, D. C. Elsman, A. Rottier en Jan Stevense als leden. Sloedelteatskerke» In de Maandag jl. gehou den zitting van den raad dozer gemeente, waarin 5 leden toganwoordig waren, werd met algemeene st6inuien besloten het request der commissie voor den stoombootdienst op de Westerschelde aan Gedeputeerde Staten te ondersteunen. De raad, uit den aard der zaak beter dan iemand anders op de hoogte van den werkeljjken toestand, achtte het m de bylag°n bjj het request vermelde volkomen juist. Ierseke. Het gerucht, dat het Dageljjksch Be stuur der VIsschsrjjen op de Scheids en Zeeuwscbe Stroomen niet genegen is uitstel van pachtbetaling te verleenen zonder bybarekening van rente is officiësl bevestigd. Het uitstel is verleend maar onder voorwaarde dat 4 pet. rente zal worden by gepast. Voorts heeft gemeld bestuur aan adressanten me degedeeld, dat gunstige beschikking op verzoeken om uitstel van pachtbetaling niet meer is te ver wachten, althans dat zijnerzyds op dergelijke ver zoeken voortaan ongunstig zal worden geadviseird c. q. beschikt. Alzoo: plus fiscal, que la fisc Overigens zal het tweede besluit over 't algemeen meer gebillykt worden dan het eerste. De rijksmiddelen hebben in Maart jl. opge bracht f 10.897.908,97 i/b tegen f 11.912.481,46 in Maart 1896. De opbrengt over de eerste drie maanden van 1897 bedroeg f 25.682 506,15 tegen f 28 972.094,03 over de eerste drie maanden van 1896. Misstanden in Rechtszaken. Men schryft aan de Telegraaf Meermalen en zsker niet ten onrechte is reeds de klacht geuit over het betrekkelijk geringe bedrag dat door getuigen, die uit het eiland Tolcn te Zieriksee voor de Arrondissoments-Rechtbank moeten worden geboord, wordt ontvangen en vooral is deze klacht gegrond voor hen, die op het Zuide- lyk en Oostelijk deel van het eiland wonen. Wat toch is het geval Van uit die plaatsen toch is naar Stavenisse niet het geringste communicatiemiddel, zoodat men genoodzaakt is öf te voet te gaan, óf eon huurrjjtuig te nemen. In het eerste geval is het voor zwakken en ouden van dagen op één dag heen en terug haast onmogelyk, en in het laatste geval wordt zelfs de enkele reis door het ontvangen ge- tuigegeld niet gedekt. Bovendien heeft reeds menig getuige al het on aangename ondervonden bjj storm of ijsgang bjj de overvaart van Stavenisse-Vianen. Voor hen, die het Keeten d. i. h6t water hetwelk genoemde plaat sen scheidt bjj zulk weder nimmer overtrokken, valt het moeiljjk een juist baeld te geven van al de ellende, die men moet doorstaan. Ook de heer amb- I tonaar bjj het Openbaar Ministerie zal op zjjne reis naar het Kantongerecht te Tolen meermalen al het i prettige van zoo'n vaart en ritje hebban ondervonden. Is hit te verwonderen dat men reeds vaak het ver" langen heeft uitgesproken naar verandering, b.v. door genoemd deel van het eiland te laten ressorteeren onder Goes of Breda Is het ook te verwonderen dat menig persoon uit vrees voor de Zierikseesche reis, zwjjgt, waar eigenljjk plicht gebiedt te spreken En is het niet mogeljjk dat het den Heeren reoh- ter3 door to weinige gegevens, enkel door stilzwij gendheid uit vrees voor de reis ontstaande, moeiljjker valt juist te berechten Het zgn slechts vragen, die door bevoegde autoriteit kunnen worden beant woord, maar wier beantwoording ook het publiek als belanghebbende de noodige belangstelling inboe zemen. Eéa ding is zekeróf vermeerdering van het getuigogeld, óf wjjziging van ressort zou voor hen, die uit het eiland voor de rechtbank moeten ver schijnen, een verbljjdend teeken zjjn. Weet iemand iets beter Bij kon. besluit is benoemd tot gezworen voor den Gouweveer en Zeikepolder A. Bevelander. Naar de M. Ct. verneemt zjjn door Gedepu teerde Staten van Zeeland bezwaren geopperd tegen de benoeming van jhr. L. Sehuurbeque Boe ij e tot ontvanger-griffier van den Gouweveer-polder. Het jaarlijksch bezoek der Koningin nen aan Amsterdam zal plaats hebben van 2430 April. Wegens den hofrouw zal door de Koninginnen geene voorstelling worden bijgewoond in den Stads- scbouwburg en er ook geen raout ten Hore plaats hebben. De centrale liberale kiesvereeniging ie Alk maar stelde Zondag tot candidaat voor de Tweede Kamer mr. W. van der Kaay, minister van justitie, oud-afgevaardigde van dit district, met 13 van de 25 uitgebrachte stemmen. Jhr. mr. P. van Foreest, te Heiioo, bekwam 8, mr. E. Fokker 3 stemmen, 1 stem blanco. Werd eenerzjjds met klem aangedrongen op ver- eeniging met andere vereenigingen om den heer Fokker te stemmen, ten einde daardoor zjjne ver kiezing te verzekeren, anderzijds was men van mee ning, dat de heer Fokker beginselen waB toegedaan, welke niet in ieder opzicht door deze kiesvereeni ging werden gedeeld. In aansluiting met vroegere beschouwingen daarover heeft mr. G. Wittewaall, lid van de recht bank te Arnhem, in een dezer dagen bij Gebr. Belin- fante te 's-Gravenhage uitgegeven brochure opnieuw de aandacht gevestigd op de burgerrechter- Ijjke verhouding der Koningin tot Haren aanstaanden gemaal, met betoog van da wenachelykheid om bjj Bpeciale wet H. M. als hoofd der echtvereeniging aan te wijzen. Naar ïjjue meening bestaat er slechts éóne goede oplossing van hot vraagstuk. De Koningin wordt het hoofd der fchtverteniging en de wettelijke verhouding ware dan omgekeerd. De buitenlacdsche prins zou door zjjn huweljjk Nederlander worden. De Koningin houdt de gemeenschappelijke woon plaats, zjj bezit het recht de hofdigoitarissen en hof beambten te benoemen. Bij strjjdige bevelen beeft het personeel haar te gehoorzamen. H. M. zal het eigen en het gemeenschappelijk vermogen beheoren, koopen, verkoopen en schenken naar Haar welgevallen. De kinderen dragon Haren geslachtsnaam, zjj wor den prinsen en prinsessen der Nederlanden uit het stamhuis Or mje-Nassau. De opvoeding der kinderen zjj in de eerste plaats aan de Koningin toevertrouwd. Den gemaal kan ket bestuur en de beschikking over zgn eigen vermogen en de daarmede samenhangende bevoegdheid om zonder bijstand der Koningen in rechten te ver schijnen, gelaten worden. Het vlugschrift treedt verder in eene verhandeling der bezwaren van de verdedigers van de rechten des mans en van de meenitgen der voorstanders van d« rechten der vrouw. Ten slotte meent schryver dat, nn de Koningin den leeftjjd van 16 jaren heeft overschreden, het onverantwoordelijk ware eene beslissing te nemen zonder er Haar in te kennen. De Prov. Gron. Ct. bevat een ingezonden stuk, waarin de schryver meedeelt, dat een groot grond eigenaar in de provincie Groningen aan een zjjner huurboeren volgend briefje geschreven heeft »Den heer Daar wjj tengevolge van de nieuwe kieswet wel licht protectie zullen krjjgeD, die dus van invloed zal zjjn op de verhuringen der landerjjen, willen wjj mot het verhuren der plaats nog eerst wachten en zullen daarop nader terugkomen. Groetend De N. R. Ct. noemt dit een uitnemend antwoord

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1897 | | pagina 1