1897 N°. 41.
Dinsdag 6 April.
84sle jaargang.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel,
belasting op de Honden
GOËSGHE
De aitgave dezer Courant goBchiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavoad,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmot bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van DrrifiR te Botterdam en 7ordor
by alle Boekverkoopers e» Brievengaarders,
COURANT.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf' van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt, de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgka- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvrage* om en vermelding van liefdegaven 5 cent pet regel.
In«er*<iin# van «dvertent(êa 9 aren op den dag der orfdijavr
dat Zaterdag reeds in Goes is verspreid.
Het voljstirakohier voor 1897 vaa de
is door den Raad in zijne vergadering van den 2 dezer vast-
gesteld, op heden aan den Ontvangsr ter hand gesteld en zal
na de uitreikiug van het aanslagbiljet gedurende eene maand
ter iuzaga liggin, gedurende welken tijd de aangeslageneu
hunne bezwaren op ongezegeld papier bij den Raad kunnen
indienen.
Goes, den 3 April 1897-
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris.
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Wekelijksch algemeen overzicht.
Twee zaken, die indertjjd in Frankrijk heel
wat opzien hebban gebaard, doch die tot het ver
leden schenen te bvhooren, treden op nieuw op den
voorgrond. In de eerste plaats de veroordeeling van
kapitein Dreyfus, die wegens verraad door den krijgs
raad te Parijs is verbannen naar het verafgelegen
Duivels-eiland. Een onderzoek, ingesteld in de mili
taire bureaux van alle Europeescha mogendheden,
heeft de overtuiging doen ontstaan, niet alleen in
Frankrijk maar ook daarbuiten, dat de veroordeeling
van kapitein Dr<yfus een der verschrikkelijkste
rechterlijke vergissingen is geweest, waarvan de
hedendaagscbe geschiedenis melding maakt. Aan den
invloed van den Paus, die op verzoek van mevrouw
Dreyfus tussekenbeide is gekomeD, is de tegenwoor
dige beweging te danken. Verzoekschriften zijn in
gediend bij den Czaar, den Duitscken Keizer en den
Paus en zelfs do Koning van Griekenland heeft zich
aangesloten bij het denkbeeld der onschuld van
Dreyfus. Het doel der mogendheden is den verban-
nene over te brengen naar een militair station in
Algiers, waar hij zal kunnen verblijven tot een nieuw
onderzoek over zijn lot zal hebben beslist.
De tweede zaak, waarover in geheel Frankrjjk,
maar vooral in de Kamer op nieuw pennen en tongen
worden in bewegiug gebracht, is het vroeger zooveel
gerucht gemaakt hebbende Panama-schandaal.
Ka den terugkeer van Atton in Frankrjjk komt
die netelige geschiedenis weer aan de ordeeen
aanvrage om machtiging tot vervolging van een
menigte afgevaardigden der Kamer, die bij deze
onverkwikkelijke zaak betrokken zjjo, is reeds inge
komen. De afgevaardigde Saint-Martin, die volgens
Alton van dezen 8000 francs heeft ontvangen en
die door de politie gezocht werd in verband met
Artons onthullingen, is te Parjjs teruggekeerd en
ging uit eigen beweging naar den rechter van in
structie by wien hjj protesteerde tegen de geruchten,
die over hem geloopsn hebben toch werd hij in
hechtenis genomen.
De commissie in de Kamer besloot met algemeene
stemmen te adviseeren tot inwilliging van het
verzoek om een vervolging in te stollen tcgen de
afgevaardigden Naquof, Boyer en Maretde Kamer
keurde met algemeene stemmen de conclusiëa der
commissie goed, doch deze drie heeren, waarvan de
eerste op de vlucht is, en de beide anderen gearre
steerd zgD, zjjn echter de eenigen niet; nog vjjftien
andere leden der Kamer en ook een Senaatslid staan
onder verdenking geldsommen, afwisselende van 6000
tot 150000 fr., van Arton te hebben aangenomen.
Eenigen trachtten hunne medeleden te overtuigen,
dat zjj door Arton valscheljjk werden beschuldigd
en protesteerden daartegen. Een lange en dikwjjls
beroering wekkende beraadslaging volgde later over
het voorstel van den socialist Rouanet om nogmaals
eene enquóte-commissie te benoemen. Do minister
merkte op, dat geen enquête kon worden ingesteld,
dan nadat eerst de gerechtelijke instructie is afge-
loopende regeering behield de overhand en gaf de
belofte, dat de benoeming dier commissie in geen
geval laDger dan drie maanden zal worden uitge
steld.
In den brief, waarin de procureur-generaal aan
den president der Kamer het verzoek tot vervolging
doet, komt voor dat Arton in 1888 door wjjlen
baron de Reinach belast is met de omkooping van
parlementsleden, ten einde de wet er door te krjjgen,
waarbjj de Panama-maatschappjj zou worden ge
machtigd haar groote premie-leening uit te geven.
Voor dit doel had Arton 2 millioan francs ontvan
gen en deze som heeft hjj gedeeltelik gebruikt voor
directe omkooping, gedeeltelijk tot het betalen van
tusschenpersonen. Als bewijsstukken zjja in beslag
genomen een aan Arton behoorend zakboekje van
1892 en een zak-agenda. Ia beide staan de namen
van verscheidene parlementsleden met geldsommen
er achter, terwjjl er duideljjke verklaringen in te
vinden zjja, dat aan zekere leden uitkeeringen zijn
gedaan. Deze aanteekeningen, benevens andere stuk
ken, hebben bij de commissie den doorslag gegeven
en zjj besloot tot de vervolging te adviseeren.
De rechter van instructie heeft medegedeeld, dat
door een politieke partjj 150000 francs geboden is
voor het zakboekje van Arton. i
Onder de overledenen, die door Arton zijn om
gekocht, behoort Bardeau, die minister van finan-
ciëo, voorzitter der Kamer en een vriend van Oasi-
ïnir Perier was. Deze onthulling werkt verpletterend.
Burdeau werd op staatskosten begraven, zjjn moeder
en zjjn weduwe ontvingen een pensioen en thans
blijkt dat hjj zich door Arton voor 75000 francs
heeft laten omkoopen.
Ia dt Oostersohe quaestie is de vorige week wei
nig verandering gekomen. Het is of zjj op het oogen-
blik in een stadium van stilstand verkeert om mis
schien spoedig tot eene kentering te komen, hetzjj
ten goede, hetzjj ten kwade.
D- Gi'i^kscha kroonprins is te Larissa aange
komen om zich aan het hoofd der troepen te stellen.
Hoewel de regeering strenge bevelen heeft gegeven
aan de bevelhebbers van het leg r aan de grens
om de troepen in bedwaüg te houden en geen aan
vallend optreden te veroorloven, is het te vroezen
dat de aankomst van den kroonprins in het leger
tot een losbarsting der hartstochten van de Griek-
sche soldaten zal leiden en ze niet langer in bedwang
zullen kunnen gehouden worden. Het optreden van
den kroonprins wordt beschouwd als een bewjjs,
dat mon te Athene een definitieve beslissing heeft
gonomen zich te zullen verzetten tegen elke poging
om Creta aan Griekenland te onthoudenin dit
streven zullen de Grieken krachtig gesteund worden
door de Cretenzers zelf, die naar vereeuiging met
Griekenland bljjven haken. Dat hun dit ernst is
bljjkt uit de vele schermutselingen, die op het eiland
voortdurend plaats hebben tegen de Mohammedanen.
Keizer Frans Jozef, die den Oostenrijkschen Rjjks-
raad met een troonrede opende, besprak daarin ook
de Oostersche quaestie en liet zich daaromtrent nog
al optimistisch uit. Hjj constateerde, dat de eens
gezinde samenwerking van de mogendheden er in
slaagde het gevaar in het Oosten binnen zjjn gren
zen te houden en meende dat er reden is om een
gunstige en bevredigende oplossing te wachten
hij wees er op dat de Cretenssr quaestie op eene
onberaden wjjze ondernomen was en dat, indien
aan de eene zjjde de houding van Griekenland niet
op de goedkeuring der mogendheden kan rekenen,
Turkjjo zich aan do andere zjjde moet overtuigen
dat het eea groote verantwoordelijkheid op zich
zou laden, als het, met voorbjjzien zjjner hoogste
belangen, geen einde wilde maken aan de treurige
misbruiken en volhardde in het laten vooitbestaan
van een toestand, die de kiem van voortdurende
onrust in zich sluit. Hjj vertrouwde, dat men zal
komen tot die oplossing, die als noodzakelijk be
schouwd wordt.
De laatsti berichten omtrent doze ingewikkelde
quaestie luiden, dat zjj met den dag een dreigender
aanzien verkrijgt en niet zonder reden vreest men
dat elk oogenblik de oorlog tueschen Griekenland
en Turkije kan losbarsten.
Terwijl de Eugelsche regeering in het oog vallend
veel troepen naar Zuid-Afrika zendt, wordt ook in
Transvaal geen geld ontzien voor oorlogsdoel
einden, niet tot aanval, maar tot verdediging van
den staat. Het Jameson-verraad doet de Transvalers
op hun hoede zjjn, waarom zjj hun artillerie en
krijgsvoorraad versterken. Zooals nu de geest onder
hen is, kan bjjna niet verwacht worden, dat een
verstandig Britsch ministerie in Zuid-Afrika een
oorlog zal beginnen. De twee Boeren-staten alleen
beschikken over ruim 40000 degeljjke manschappen
en hoeveel Engelschen zouden er niet noodig zjjn om
met succes tegen de geharde en geoefende Boeren
in het strjjdperk te treden? »Wat men dan ook zeg
gen moge omtrent naderend oorlogsgevaar echrjjft
iemand uit Pretoria ik geloof daar nu niet aan.
De Boeren zjjn te sterk geworden voor de Britsche
strijdkrachten te land."
De berichten uit Armenië luiden in den laatsten
tjjd weer minder gunstig. Dat de zoo zeer en 200
lang vervolgde bevolking nog op verdediging of
wraak bedacht is valt hieruit af te leiden, dat door
een Turksch oorlogschip een vaartuig werd aange
houden, bestemd voor Smyrna met ammunitie aan
boord voor het Armenisch geheim comité, terwjjl
bjj de jongste Mohammedaansche furie te Tokat
weer vole slachtoffers zjjn gevallen. Hun aantal
wisselt, naar verschillende berichten, af van 500 tot
900. De ongeregeldheden duurden twee dagen alle
wjjken, door Christenen bewoond, werden geplunderd.
Grieken zoowel als Armeniërs, protestanten en katho
lieken werden galjjkeljjk de slachtoffers van de woede
der Mohammedanen. Ook op andere plaatsen kwamen
weer onlusten voor, die door de Turken, naar het
heet, zooveel mogeljjk worden onderdrukt of tegen
gegaan, maar met weinig succes.
De door den Sultan benoemde erquête-commissie
is reeds naar Tokat vertrokken. De gebruikelijke
strenge maatregelen" zijn al toegezegd, maar het
is te vreezen dat zjj, evenals de vorigp, onuitgevoerd
zullen bljjven, waarmede door de mogendheden steeds
genoegen wordt genomen. De Russische regeering
liet aan de Armenische grens troepen samentrekken
en de Turksche overheid wilde hiervan gaarne de
oorzaak weten. Het antwoord luidde, dat men Rus
land wilde beschermen tegen de pes', maar dit ant
woord vond weinig geloof bjj doTurksche regeering,
waarom zjj hare bezwaren inbracht bjj den Russi-
schen gezant, die echter daarop nog niets van zich
liet hooren.
In het Oostenrijkffche Huis van Afgevaardig
den wordt heftig gestreden over het presidentschap.
De regeering van graaf Badeni zal de theorie van
het geven en bet nemen in praktjjk moeten brengeD,
wanneer zjj op een meerderheid wenscht te steunon
en die meerderheid zal dan nog bjj elke gelegenheid
van uiterlijk veranderen, doordat nu eens reke
ning moet werden gehouden met de eischen der
clericalön, dan weer met die der Duitschers en ander
maal met die d.r Czechen.
Schipperen" zal dus het wachtwoord van graaf
Badeni moeten zjjn. Velschillende zijner collega's
schjjnen evenwel weinig voor een dergeljjke leuze
te voelen. Een paar ministers moeten nl. beslist ge
weigerd hebben om met een clericale meerderheid
langer aan het bewiod te bljjven, zoodat dan ook
reeds sprake is van een crisis.
Uit Weenea wordt gemeld, dat de keizer in den
ministerraad verklaarde, dat hjj de aanvrage om
ontslag van het kabioet niet aannam.
GOES, 5 April 1897.
Tienduizenden onzer NederlandBche burgers",
zegt. De Tijdhebben geen voordeel van be
lang door dan lagen broodprjjs, omdat zjj
hun brood niet hebben", juist ten gevolge van de
kwjjning van arbeid en industrie".
Wat is dit anders, vraagt het Hbldan een woord
speling in plaats van een ernstig argument Dat
velen ♦hun brood niet hebben", beteekent immers
ïiiet dat zjj geen brood eten Allen, ook de bedelaars,
eten brood, en soms niet anders dan brood. En dat
moest een reden te meer zjjo om juist dat brood
van den arme niet duurder te makon. Daarom is
het ook zoo onbegrijpeljjk, dat de Calvinistische
partij, die zich de armen zoozeer heet aan te trek
ken, met een voorstel als de invoering van graan-
ïtchten durft aankomen. Groen van Priosterer dacht
er anders over 1 De Savornia Lohman is zeker in
dit opzicht Groen meer getrouw gebleven dan dr.
Knyper.
Ook de Katholieke mannen, die indertjjd met
Thorbecke en de liberale party hebben samengewerkt,
om de graanrechten en den accjjns op het gemaal
af te schaffen, hebben meer liefde voor dm werk
man en den arme betoond, dan de tegenwoordige
luidere, die alleen cog hebben voor den landbouw.
Neen, niet voor den landbouw zelf, niet voor de
pachters en de kleine boeren, die ook voor veevoeder
graan noodig hebbeE, maar voor de grondeigenaren,
de groote vooral, die niet het leeuwendeel der pre-
miën en graanrechten zullen gaan strjjken.
Wg vestigen zegt het Handelsbl. Bteeds
gaarne de aandacht op alles wat woder een nieuwe
kans geeft aan onze boter - en kaasproduc
ten.
En daarom deelon we bun mede dat de Deensche
protectionisten op het oogenblik in hun voordeel
werken.
Het Deensche Folkething staat op het punt voor
eenige handelswaren de invoerrechten te verhoogen.
Bjj eerBto lezing is een vorhooging der tarieven
goedgekeurd.
In Bradford gingen de stemmen tegen de billjjk-
heid dezer onbilljjke tarieven het eerst op.
Want onbilljjk noemde men het, dat een land,
dat vrjjen invoer op do Engelsche markten geniet
voor een jaarljjksch bedrag van 8.000.000 aan
boter en eieren, de op zjjn markt gebrachte goede
ren met 80 pOt. en spoedig zelfs nog meer belastte.
Sommige Engelsche bladen hebben deze quaestie
bjjzonder ter harte genomen. Zjj spreken den wensch
uit, dat Denemarken zjjn egoïstische, beschermende
politiek zal laten varen en verstandig genoeg zal
zijn de gevolgen, die uit eene nieuwe verhooging
der invoerrechten zouden voortvloeien, niet op zjjn
verantwoording te nemen.
De Bradford Da>ly Argus, een goedgeschreven
blad, dat met wjjz9 bedachtzaamheid den loop der
zaken niet afwacht, maar Denemarken bestrjjden
wil, slaat den blik naar Nederland, dat even
goed als Denemarken een boter produceerend land is,
on Eagelands garens en geweven stoffen in even
groote hoeveelheid op zjja markten ziet verschijnen
als Denemarken, doch de textielproducten niet met
50 tot 80 percent, maar slechts met 5 pet. belast.
En verontwaardigd roepen de groote industrieelen
van Engeland's centrum uit: ♦Wjj zonden dwaas
doen door jaarlgks voor een waarde van 8,000,000
van Denemarken aan eieren en boter ie bljjven
nemen productei), die Nederland ons evengoed
kan leveren terwjjl onze producten met bespotte
lijk hooge invoerrechten geweerd worden, waarvan
Holland ons bjjna vrjj steltWij verbreken nog
liever de handelsbanden
Wjj behoeven onze Naderlandsche zuivelprodu-
centen niet aan te sporen, gebruik te maken van
deze gunstige vooruitzichten, die Engeland als afzet
gebied hun aanbiedt, wauneer Denemarken, onzs
gevaarlijkste concurrent, er zich onmogeljjk en gehaat
heeft gemaakt.
Laat hen dan onmiddelljjk het jjzor smeden als
het heet is, en contracten aangaan, die de Deensche
kunLen vervangen.
Aan moj. W. A. de Bruin, weduwe van J. A.
Polderman, comm. der telegraphie 4e klas is
een pensioen verleend van f 380,'s jaars.
's-Heer Arendekerke. De commissie voor
het aanbieden van een Nationaal Huldebljjk
aan H. M. de Koningin-Regentes bestaat albiir uit
de heerenjhr. U. E. Lewa van Njjenstein, burge
meester, voorzitter, ds. W. A. KeerB, secretaris, H.
Minnaard, penningmeester, J. H. Donner Jz., G. da
Jager, Joh. Rjjkse, J. L. de Jager, C. van Stee Nz.,
J. Laagebeeke OzM. Huige en Matth. Brandt,
leden.
Te Kattendijke bestaat zjj uit de heeren
H. A. Hankan, voorzitter, ds. Andreae, penningm.,
C. Sojjder, Secretaris, P. Kruysse, L. Vermaire,
J. Labeur Dz. en J. Vermaire.
Borseïe. De kiezersljjst van deze gemeente
berat 165 namen van kiezers voor de Tweede Ka
mer en de Prov. Staten. In 1896 kwamen op de
betrokken ljjsten 124 kiezers voor.
Te Hoedekenskerke en omliggende gemeenten
circuleert een adres ter teekening, om Gedeputeerde
Staten te verzoeken, de dienstregeling op de
Wester8ch©lde te veranderen in eene dage-
lijksche van Viissingen, Borsele, Terneuzen, Hoede
kenskerke, Hansweerd vice versa, of zoo dit niet
mogelijk is, althans den dienst van Terneazen op
Hoedekenskerke, tweemaal per week te behouden.
Eene commissie, met den heer De Rejj, hoofd der
school te Hoedekenskerke, als voorzitter, is benoemd
om het verzoekschrift aan te bieden en too te lichten.
Wolfertsdijk. De gemeenteraad beschikt*
Vrjjdagnamiddag jl. nfwjjzend op een verzoekschrilt
van mejuffrouw M. O. van den Ende, onderwijzeres
aan de school te Oud-Sabbinge, om verhooging harer
jaarwedde van f 500 tot f 550. Deze beslissing werd
genomen met 4 tegen 2 stemmen. Het kohier van
den hoofdeljjken omslag werd opgemaakt tot een
totaal bedrag van f 3500, d. i. f 1000 minder dan
in 1896.
Benoemd tot ambtenaar tor socretarie van de
gemeente 's-Heer Arendskerke, de heer I. P. v.
Breda, thans volontair ter secretarie. (Tel.)
De afdeeling Schagen der ♦Liberale Uuie"
heeft voor de Tweede Kamer caudidaat gesteld den
heer mr. E. Fokker, te Middelburg. Deze hoeft
de candidatuur aanvaard.
Bjj kon. besluit is, als bljjk van goedkeuring
en tevredenheid, de zilveren medaille en een loffelijk
getuigschrift, ingesteld bjj kon. besluit van 22 Sept.
1855 uo. 64, toegekend aan M. Smallegange,
metselaar te Viissingen, wegens de met gevaar voor
eigen leven volbrachte redding van een kind, dat
in de binnenvest aan de Glacisstraat aldaar door
het jjs was gezakt, op 2 Februari 1897.
Het voornemen bestaat om het 8 u r n u m e-
r a i r s - e x a m e n der directe belastingen,
tweede gedeelte, voor hen, die daaraan in 1898
zouden kunnen deelnemen, ïd plaats van in dat jaar,
in het laatst van 1897 te houden.
Naar aanleiding van hot oordeel der .V. R. Ct.
over het ook door ons medegedeelde manifest der
83 liberalen, zegt de Nieuwe Amsterda>nmer
Bedriegen wjj ons, indien in de uitlegging door
de N. 11. Ct. gegeven, eenige toenadering tot de
♦Liberale Unie" te lozen is, een toenadering te
gemakkelijker, nu de ♦L. U." van haat zjjde her
haaldelijk verklaard heeft niet zoo imperatief, niet
zoo exclusief geweest te zjjn in haar bedoelingen,
als men haar wel toedichtte?
Nog een paar stapjes en de vreie is hersteld.
Nog een paar stapjes van beide zjjdm; mm
