1897 N°. 34.
Zaterdag 20 Maart.
84sle jaargang.
Bij dit no. behoort een hijvoegsel.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afeonderljjke nommers 5 cent; mot bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bg de heeren Nijgh Van te Rotterdam ex verder
bji allo Boekverkoopeva ex Brievengaarders.
lusendiov van advertentiën 09 den d&f de* uitgave.
De prjje der gewone advertentiën iB van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Diexslaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 t.
Aanvragen om ex vermelding van liefdegaven 5 cent per regoL
COURANT.
GOES, 19 Maart 1897.
De opvoeding der Koningin. De
Haagsche kroDU>k"-s(;hriiver d^r N. Gron. Ct. schrijft:
Tn midden van al de genoegens, die koningin
Wilhelmina ia den laats'en tijd smaakt, wordt door
haar uitnemende moeder tccb niet verzuimd baar
ook andere ulichten, van ernstiger aard, te doen
waarnomen. E:i ïoo is onze jonge vorstin da vorige
week voor het acr3t. alleen zonder da Regentes
nl. aan het sf> driyk zielcoobuis afgestapt, om een
bezo' k te breugeu am de daar verpleegde jeugdige
patiöaten. Met al de kird'ren sprak zij voor zoo
ver de kleinen er toe in staat waren en allen
gaf zij een geschenk, oen prentenboek, een pop, of
iets dergelijks. Ook aan de reconvalescenten-zaal
der volwassenen bracht de koningin een bezoek,
belangstellend aan da horstellenden vragend hoe zij
't maakten en bjj 't heenga*n allen verder een spoe
dig herstel" toewenschend. Ik verwacht, dat de
Kouingin nu, evenals de Regentes dat gewoon is
elk jaar te doen, ook eerlang andere inrichtingen
voor ziekenverpleging, gestichten voor weezen en
onde lieden en dergelijke liefdadige instellingen zal
gaan bezoeken dit ligt geheel in de richting van
h;..ar moeder, die de leer schijnt toegedaan, dat de
oningin, nu zij den leeftjjd heeft bereikt om de
genietingen der hofstad te deolen, ook 't oog moet
„«nhouden voor de nooden en 't ljjden der armen
en hulpbehoevenden.
C\>yr Tot tjjdeljjken bewaarder-schrijver aan de
..rafgevangunis te Goes is benoemd de heer J. v a n
't H o f, gepensionneerd sergeant-schrijver bg het
Ned-Indisch Leger.
Men schrijft ons uit Scherpeniasc
Door het vertrek van den heer Jac. Z. Risch,
rjjks- en prov. veearts, naar Goes op 1 April a. s.
verliest onze gemeente een harer meest geachte in
gezetenen. Vreemd aan alles wat naar trots zweemt,
had hjj steeds een welmeenend woord voor ieder,
die jaet hem in aanraking kwam. In de tien jaren
die hjj hier doorbracht, heeft hg zich dan ook vele
vrienden verworven, die hem noode zulbn missen.
Heinkenszand. Ook hier heeft zich eene com
missie gevormd voor het aan de Koningin-Regentes
aan te bieden nationaal Huldeblgk, bestaande
nit de heeren B. Vermande, burgemeester (als voor
zitter) de leden van den Raad, benevens de heeren
Ph. M. de Ronde Bresser, Janssen, A. W. Wisse
en J. Steketee als secrotaris-penoingm.
Krafobendijke. Het aantal kiezers in deze
gemeente bedraagt 264 voor do Tweede Kamer en
do Provinciale Staten en 260 voor den gemeente-
raid. Vroeger beliep het aantal 150 a 160.
Ierseke, In de Donderdagavond gehouden raads
vergadering, die door 7 van de 11 leden werd bij
gewoond, werd naar aanleiding van een kennisgeving
van den Commissaris der Koningin dat het rijks
subsidie voor de havenvergrooting is toe
gestaan, gevraagd of dit werk dezen zomer nog klaar
zou komen.
De Voorzitter (de burgemeester) durfde geen be
slissend antwoord te geven. Het bestek en teekening
is met de gewenscht® wjjzigingea naar den minister
opgezondenall* s zal nu afhangen van den spoed
dien men er in Den Haag mee maakt.
De heer Sinke vroeg of de nog te behandelen wet
op da erfpacht voor de noodige slikken geen ver
traging zou kunnen veroorzaken, doch de Voorzitter
vreesde dit niet. Het bestek was z. i. hoofdzaak. Op
bot-po ^diging dier wet aan te dringen, gelgk de heer
V n Hainrden wcnschtc, achtte bij onnoodig.
Wegens het bedanken van den heer Jb. Hieflje
voor zjjne benoeming tot lid van het Burgerljjk
Armbestuur, moest eene nieuwe benoeming plaats
hebben. No. 1 der aanbeveling, de heer Jacs. Sandee,
werd met 5 der 7 st. gekozen.
Da onderwjjzer A. J. van Gilst bekwam op zjjn
verzoek eervol ontslag tegen 1 Mei. Sollicitanten
voor deze vacature hebben zich nog niet aangemeld.
In de gemeentebegrooting voor 1897 werden op
verzoek van Ged. Staten eenige wgzigingen gebracht,
die het eindcjjfar onveranderd lieten.
Bg de laatst® rondvraag werd gevraagd, waarom
de gemeenteambtenaren op 1 Maart
hun salaris niet ontvangen hebben.
De Voorzitter antwoordde dat er geen geld in kas
was, doch in 't begin van April worden 2 maanden
uitbetaald. Daarom achtten B. en W. een kasleening
onnoodig. De heer Van Harmeien hoopte dat dit in
't vervolg, zoo noodig, zoo spoedig inogtljjk zou
geschieden.
De heer Sinke vroeg of B. en W. de gevolgen be
rekend hadden tot regeling der fiianciëele verhou-
dinc tusschen rjjk en gemeenten, met name van de
afschaffing der progressie bij den hoofdei, omslag-
Van dit. laatste verwachtte hij grootö misstanden
bij de heffing.
De Voorzitter antwoordde, dat dergelgke bereke
ningen niet gemaakt waren.
Dit spert den heer Sioke, want bjj wecschte dat
do Raad, zoo noodig, als 't nog niet te laat was,
zich zou scharen aan de zjjde der gemeenten, die in
verzet zijn gekomen'. Hij verwachtte vau dit wets
voorstel, als het wet werd, dat het met de autono
mie der gemeenten gedaan zou zijn.
Do heer Cupérij moende, dat het percentage van
den hoofdei, omslag zonder progressie spoedig te
berekenen was en zou den heer Sinke steunen als
deze een voorstel deed.
De heer Sinke eiud'gde met voor te stellen B. en
W. tot da bedoelde berekeningen uit te noodigen en
mochten dez-j zeei ongunstig uitvallen, alsnog tegen
de wet te protesteeren.
Daarna werd in geheime vergadering het kohier
vau den hoofdei, omslag vastgesteld.
Holijneplaat, Woensdag 11. hield het Nuts-
depar temenfc >Noord-Beveland" zjjne laatste
vergadering in dit seizoen.
De heer C. N. v. d. Hejjde deed uit naam der
commissie rekening van de landverhuring in 't klein
aan arbeiders te Wissekerke. Dit belangrjjk verslag
werd met aandacht eevolgd. De slotsom was, dat
deze verhuring in 1896 nog gunstiger gewerkt heeft
dan in 1895, het eerste jaar der proefneming. De
meerdere ontvangst bedroeg 38,02 guldet, zoodat
de teruggave van het voorschot van 50 gulden aan
het Departement nog niet kon plaats hebben.
Daarna werden de punten ter beschrijving van
de aanstaande algemeens vergadering aan de orde
gesteld. De voorstellen van het hoofdbestuur ter
7erdere uitvoering en hernieuwing van vroeger ge
nomen besluiten vonden geene bestrjjding, wel bet
nieuwe voorstel van genoemd bestuur in zake de
vergoeding dor geheele jaarpremie van den alge-
meeüen secretaris ten behoeve van zijn pensioen.
Een bepaald besluit werd echter niet genomen.
Ook het voorstel Tiel om bjj advertentie alle
schrjjvers uit te noodigen, kopie voor eenvoudig
gestelde geschriften, geschikt tot volksontwikkeling,
in te zonden, vond veel steun bjj de leden.
Tot afgevaardigde ter algemeene vergadering werd
de heer J. Sturm gekozen, als diens plaatsvervanger
de heer W. F. J. Wagtho.
In de vergadering met dames trad da heer Jac Z.
Risch van Scherpenisse met eenige zjjner letter
kundige prodacten op. De keurig gestileerde en
aangrijpende novelle Broer Jan" voldeed algemeen,
zoo ook zjjn gedicht getiteld Armen" en eene
schoona beschouwing »Oontrast" geheeten, terwjjl
men zich niet weinig amuseerde met zjjne fraaie
humoristische schets, die daarbjj zeer de gave dei-
actualiteit bezit: »Hoe ik leerde fietsen?"
De voorzitter was gewis de tolk der vergadering,
toen hjj den bekwamen spreker van dien avond ten
zeerste dank zei voor het vele goede en schoone,
dien avond genoten, voor zjjne opnieuw gebleken
sympathie voor dit departement, hem feliciteerde
met zjjne promotie en hem harteljjk een »tot weer
ziens" toeriep.
Bg kon. besluit is benoemd tot substituut-
officier van justitie bjj de arrondissements-rechtbank
te Middelburg mr. .T. K. H. Turk, thans ambte
naar van het openbaar ministerie bij de kanton
gerechten in het arrondissement Almelo.
Te Zieriksee werd met groote ingenomenheid,
getuigen de vele uitgestoken vlaggeD, Woensdag
het bericht ontvangen, dat het wetsontwerp tot het
verleenen van rentelooze voorschotten voor den aan
leg van een stoomtramweg tusschen Brou
wershaven en Steenbergen door de Tweede Kamer
was aangenomen.
De v e r k i e z i n g ten gevolge van het overigden
van den heer jhr. mr. G. J. Th. Beelaerts van Blokland
voor een lid der Tweede Kamer in het hoofdkies
district Delft is bepaald op Vrijdag 9 April 1897
de herstemming, is die noodig, op Vrjjdag 23 April
d. a. v.
Een nieuw tijdschrift is verschenen
Onze Tijdonder redactie van dr. J. van Leeuwen.
Een dor rubrieken is»Brieven aan de Konin-
g i d." Er zjjn zoovele zaken, waaraan de Koningin
hare aandacht moet wjjden, dat het ons verwonderen
zou, zoo deze brieven hun adres bereikten. Mogeljjk
is bet echter dat Zy van dezen eersten brief inzage
neemt, maar of Zjj verlangend naar den volgenden
zou uitzien, betwjjfelen wjj op grond van hetgeen
de schrjjver o. a. in dezen eersten brief zegt
»Ik hoop dat, onze hoogheid U hevig beroeren
zal, zoodat in U opleeft een grootkrachtig begeeren
om cok m<-e te lev^n het machtige hoogheilige leven
vin dat de"l van Uw volk, waartoe wij behooren.
Want als wij d"nken aan U en Uwe omgeving,
dan wordt het indroof in ons: Wjj hebben geen
koninklijk hioed, maar koninklijk zijn onze denk
beelden en gevoelens en die worden verre gehouden
van U, die ons zoo lief is
Van zulken bombast is Har« Majesteit zeker even
weinig gediend als ieder van Hare onderdanen, dip,
als Zjj, het ware en natuurlijke liefheeft..
't Is te hopen, dat dr. van Leeuwen aan de jongelui
van de hoogere burgerschool te Schiedam op eene
andere manier het onderwijs zal geven in de ge
schiedenis, waartoe hij is aangesteld. (Arnh. Ct.)
Het programma is verschenen van de f e e s t e-
ljjke herdenking van het 2 5 j a r i g be
staan van De Standaard en van den zegen
door God geschonken, in den leider der anti-revo-
lutionnaire partjj, tevens hoofdredacteur van genoemd
blad, dr. A. K u y p e r."
De feesteljjke bgeenkomst zal Donderdagavond 1
April plaats hebben in het Paleis voor Volksvljjt.
Verschillende liederen zullen worden gezongen, ter
wijl door den voorzitter der regelingscommissie, mr.
Th. Heemskerk, een rede zal worden uitgesproken.
De eigenlijke feestredeoaar is echter, zooals vroeger
gemeld, prof. dr. H. Bavink.
Het gezang zal wordt n begeleid door een muziek
corps onder leiding van den heer Zaagmacs.
(Tel)
De uitslag van het referendum over de voor
stellen der algemeene vergadering van den Bond
van Neder 1. Onderwijzers is als volgt
Zal de Bond zich met de a. 8. verkiezingen voor
de Tweede Kamer inlaten
Uitgebracht 1374 stemmen; voor 1336, tegen 34,
blanco 5.
Het H.-B. steune bjj de eerstvolgende algemeene
verkiezing der Staten-Generaal één of meer candi-
daten (bg voorkeur Bondsleden) van wie verwacht
mag worden, dat zjj op krachtige wjjze zullen werken
voor:
a. vrjjheid van den onderwjjzer buiten de school
b. eene betere maatschappelijke positie van den
onder wjjzer
c. meerdere zelfstandigheid van den klasse-onder-
wijzer
d. kindervoeding en kleeding voor zoover parti
culier initiatief te kort schiet
e. leerplicht tot het 14e jaar, verplicht herhalings-
onderwjjs tot het 16e jaar
f. verkrijging van een pensioenfonds voor onder-
wjizers-weduwen en weezeo.
Uitgebracht 1376 stemmenvoor 1344, tegen 25,
blanco 7.
De algemeene vergadering draagt het hoofdbestuur
op, cf waar de afd6ölingsbesturen dit wenschen aan
deze laatste
lo. Met de e. v. algemeene verkiezing voor de
Tweede Kamer eene circulaire te richten aan alle
candidaten zooveel mogelijk, waarin dezen verschil
lende vragen worden gesteld betreffende bet program
van den Bond, met verzoek om antwoord
2o. de ingekomen antwoorden zoo spoedig moge
lijk vóór de stemming te publicceren.
Het hoofdbestuur is in de wjjze van publicatie vrjj.
Uitgebracht 1377 stemmen voor 1349, tegen 23,
blanco 5.
Het H.-B. worde een krediet verstrekt van f 1500
uit de algemeene kas om in de verkiezingskosten te
voorzientevens worde het H.-B. opgedragen, zoo
noodig een oproep om vrijwillige bgdragen te doen.
Op de voorvergadering djr algemeene vergadering,
volgende op de verkiezing, wordt bij afzonderlyke
nota rekening en verantwoording gedaan van de
gemaakte onkosten.
Uitgebracht 1378 stemmen; voor 1306, tegen 64,
blanco 8.
Het examen om als leerling aan 's R ij k s
veeartsenijschool te Utrecht te worden toe
gelaten, zal plaats hebben in de eerste helft der
maand Juli e. k. Aanmelding schriPeljjk vóór 1
Juni e. k. bjj den directeur der school. Men zie
verder de Staats-Ct. no. 65.
Reuter seint uit Pretoria
De heer Leyds vertrekt 31 dezer met de Scot
naar Europi, in verband met den toestand die door
het overigden van jhr. mr. Beelaerts van Blokland
is ontstaan, en zal onmiddellijk naar Den Haag
doorreizen.
Bjj het departement van koloniëa is ontvangen
het volgende, van 18 dezer gadagteekende, telegram
van den gouverneur-generaal van Nederlandsch-
Indië, betreffende de krijgsverrichtingen in Atjeh:
Eergisteren uit Segli den vijand, aan verlaten
benting Kotta Biroe werkende, verdreven. Kapitein
S. A. Drijbpr niet gevaarljjk gewond, ^jjand had
twee dooden."
De N. R. Ct. teekent hierbij aan
»Dit is niet de eerste maal, dat deze dappere
officier gewond werd. Op 8 Juni 1883 kreeg hij in
Atjeh een schot in de linkerkuit; op 21 Maart 1884
een schotwond aan het hoofd, in het gevecht be
oosten en bewesten den weg van LepoogAra en
TjotBasetoplop 1 October 1842 voor de Atjeb-
sche sterkte Kaloet een gevaarlijk schot in het hoofd.
Kapitein Driiber werd in 1885 benoemd tot ridder
der Militaire Willemsorde 4e klasse, ontving daarna
het eeveteeken voor belangrijke krijgsbedrijven met
gesp 1873—1885 Atjeh, en in 1893 werd hom de
eeresabel mot het gebruikelijke opschrift uitgereikt.
De correspondent te Batavia 7an het N. v. d. D.
seinde gisteren
Gisteren deden de troepen een tocht naar Biloel.
Te vergeefs trachtte men Toekoe Tjoet Lamtengah
in handen te krggen.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMEK.
Bjj het gisteren voortgezet debat over de ge-
meentefinanciëa wenschten de heeren Bahlmann en
Van Dedem hoogere uitkeering. De heer Heemskerk
betoogde dat het ontwerp stelselloos en beginselloos
is. De ministers van financiën en van Binnenl. zaken
verdedigden het ontwerp, dat eene betere regeling
der uitkeering aan do gemeenten beoogt en de auto
nomie versterkt. Terugkeer tot plaatseljjke aecijnsen
ware nadeelig voor de welvaart van bedrjjf en ver
keer. Het algemeen debat is gesloten.
Kerknieuws.
Ned. Hervormde kerk.
Drietal te Goes: W. Lamers te Rjjsoord, J. H.
van 't Hof te Den Bommel, Dr. Hoek te Brussel.
Chr. Qeref. Kerk.
Beroepen te Arnemuiden en te Arnhem ds.
Ph. J. Wessels te Zieriksee.
Gereformeerde kerken.
Beroepen te Koudekerke dhr. J. Zjjp, cand.
te Landsmeer.
Landbouw en Veeteelt.
Ellewoudsdijk, Ook hier werd eene afdeeling
van de »Vereeniging van landbouwers, die suiker
bieten verbouwen", opgericht. Het ledental 19 tot
ruim twintig gestegen.
De agenten der beetwortel-suikerfabriek te
Werkendam hebben last gekregen voor die fabriek
in den BiesboBch 100 H.A. te contracteeren op dezelfde
voorwaarden van het vorige jaar.
Met hun vereenigd weigeren om op de nieuwe
conditiën bieten te telen, hebben de landbouwers
daar succes en hun zin gekregen. (R. N.)
Men sehrjjffc aan de N. R. Ct.:
Door de Utrechtsche Beetwortelsuikerfabriek, firma
Carp en Cozjjn de contracten met de bietentelers
gewgzigd in dier voege, dat de verbouwers van de
verplichting, om 3000 kilo bieten per hectare te
leveren in September, zjjn ontheven, terwjjl eveneens
de boeten zijn vervallen, bij niet-levering eerst be
paald.
Ook is art. 8, bepalende de betalingen tusschen
1 en 15 Dec., vervallen, en zullen deze, evenals
vroeger, geschieden direct na de levering.
Uit België wordt gemeld, dat de suikerfabri
kanten thans zulke lage prjjzen voor de beetworte
len bieden, dat de meeste landbouwers deze weigeren
te accepteeren, zoodat er nog zear weinig contracten
zjjn afgesloten. In vele streken zgn de boeren voor
nemens de bietenteelt zoodanig in te krimpen, dat
zjj voor eigen rekeniug slechts eene kleine hoeveel
heid beetwortelen zullen zaaien, om, wanneer de
fabrikanten huu prjjzen niet verhoogen, deze bieten
aan het vee te kannen opvoederen.
Omtrent de prjjzen die thans in het buiten
land voor de beetwortelen, benoodigd voor de aan
staande oampagne, worden besteed, kan het volgende
worden medegedeeld, In Dnitschland besteden de
fabrikanten 15 16 Mark per 1000 kg., terwijl in
Frankrjjk voor de bieten wordt betaald 21 a 23
frank eveneens per 1000 kg. In Oostenrjjk-Hongarjje
wordt slechts 6 k 6,50 lhrjjn besteed per 1000 kg.,
terwjjl in Zweden door de vereeniging van suiker-
fabrikanten de bietenprjjzen zgn vastgesteld op 13,50
tot 15,50 kronen per 1000 kg., tegen 16,50 en 18,50
kronen in 1895 besteed.
