1897 N°. 30,
Donderdag 11 Maart.
84ste jaargang.
DE OVERGANGSEXAMENS
Het eiudexamein
der Burgeravondschool
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nowmer» 5 con.tneet byblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonner»enten en Advertentie voor (Ut. blad
aangenomen bjj de heeren Nugh Van Djtm4.k, te Kotter dam e® verder
bij alle Boekverkoopeu en Brievengaardere
Be pryB der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, buwelpk*- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 t.
Aanvrage» om eyi vermelding van liefdegaven 5 oent per regel,
va» iMlv^rt^ntöëni <flen «bz* ster alftirava.
der leerlingi'n van de BURGERAVONDSCHOOL zullen in
het opmbtur gehouden worden in het schoolgebouw, up Mam-
dag 29 Maart e k. des avonds van 6—9 uren, volgens onder
staand programma
Eerste klasse.
6-7 uur. Nedoilandseh.
Tweede klasse.
78 uur. Wiskunde.
8 9 Geschiedenis en Aardrijkskunde.
I)e ouders en betrekkingen der leerlingeu en voorts alle
belangstellenden worden tot bijwoning van der.e examens uit-
genoodigd
Goes, dea 10 Maart 1897.
Burgemeestt-r en Wethouders van Goe9,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris.
VAN REIGERSBERG VERSLU1JS.
zal gehouden worden, voor wat het mondeling gedeelte betreft, op
Zaterdag: 37 Haart,
des voormiddags van 10—11 uur, voor Boekhou
den en
VoeiiMitHg 31 Haart,
d*s namiddags van 1 4 uur, voor de overige vak
ken.
Tot bijwoning worden beUngstelleuden uitgenoodigd.
Goes, 10 Maart 1S97
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J G d. W. HAMER.
De Secretaris.
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
GOES, 10 Maart 1879.
Meermalen gebeurt 't,, dat menBcheo, die
gaarne een zaak willen beginnen, besluiten eene
tapperjj of liever gezpgd een local iteit met
vergunning te koopen, omdat voor bet dri
ven dasrvan zoo goed als geen vakkennis noodig is.
De moesten dezer koopers begrijpen echter niet,
z«gt de Zutph. Ctdit zij nog al gevaarlijk spel
spelen, want art. 26 der drankwet zegt, dat voor
localiteiten, waarin op 1 Mei 1881 zonder strijd
met wet of verordening sterkedrank werd verkocht,
de vergunning niet kan geweigerd worden, doch
dat deze aan anderen slechts kan verleend wor
den gedurende] de eerste, twintig! jaren na voor
meld tjjdstip.
Als dus eene tapperij door sterfgeval of andere
oorzaak verkocht wordt in dit jaar, dan hseff de
kooper nog maar tot 1901 of slechts vier jaren
recht op vergunning.
Ö9ZH bepaling der wet, te weinig bekend, is,
dunkt ons, van belang genoeg ota meer algemeen
bekend gemaakt te worden."
Dat zeggen ook wijmaar wij herinneren tevens
aan do omstandigheid, dat reeds herhaaldelijk bjj
de Regeering is aangedrongen op het nemen van
nadere maatregelen in dezen. Moet uit het nalaten
daarvan opgemaakt worden dat deze R9geering de
Wet onveranderd wil laten
Dan staat in 1901 het bestaan van een groot
aantal ingezetenen op het spel, ook al hebben zij
dit vooraf kunnen weten
Rilland-KBatli. Is er één plattelandsgemeente
waar hot aanstellen van een facteur bepaald
noodig is, dan is het wel hier.
Onze brievengaarder, tevens facteur, moet behalve
zjjn administratie en bediening van het publiek, waar
voor dageljjks 7 uren beschikbaar zjjn, in de kom
der gemeente tweemaal brieven enz. bestellen en
daar buiten eenmaal aan de eene zjjde Frederika-
©n Zimmermanpolder en aan de andere zjjde het
grootste deel van den Engelschen polder bezoeken.
Dat die wandeling iederen dag miustens 8 uren
vordert zal men gemakkeljjk begrijpen, als men de
kaart van onze gemeente kent.
Geen wonder, dat dan ook al jaren achtereen,
op kosten van den brievengaarder, andere personen
hulp verleenen, daar ééa man onmogeljjk dag op
dag dit voetreisje zou kunnen maken.
Een besteller per fiets zou, bjj de thans bestaande
goede wegen, hier flink op zjjn plaats zjjn.
'a-Gravenpolder. Het vertrek van den beer
P. Lucieer, rjjks-ontvanger, dat eerst op den 26sten
Februari bepaald was, heeft nu 30 Maart plaats.
Het kantoor zal niet door een surnumerair, doch
terstond door den nieuwbenoemden ontvanger van
Oostburg overgenomen worden, den heer M. v a n
der Linde.
Wolfertedijk. Maandagavond jl. werd in de school
alhier het eind-examen aun deu wintercur-
8 u s in landbouwkunde afgenomen. Behalve
de rjjkalandbouwleeraar in Zeeland en de commissie
van toezicht, waren nog e«n achttal belangstellen
den opgekomen, waaronder 3 laudbou wers uit Noord-
Bevbla».d. Gedurende 2 1/2 uur werd over bemestings
leer, plantenteelt, zuivelbereiding, veevoedering en
veeteelt gevraagd. Aan de 4 deelnemersM. Smal-
legaDge, G. de Jager Gz., J. de Jager Az. en P.
Zujjdweg werd een diploma uitgereikt. In eene toe
spraak van den rykslandbouwleeraar betuigde deze
zijne tevredenheid over de gegeven antwoorden eu
wfnschtebjj onderwijzer en leerlingen geluk met het
behaalde succes.
Bij kon. besluit is benoemd tot rechter in de
arrondissements-rechtbank te Middelburg, mr. B. W.
F. Kronenberg, thans rechter in de arrondis-
semonts-rechfcbaok te Zieriksee.
Bjj kon. besluit is, met 1 April, de heer J.
Lutejr n voor den tijd van drie jaren benoemd
tot directeur uit den handel vau het vrij-entrapot
te Middelburg.
Het is gebleken, dat in bet kon. besluit, waarbjj
0. a. voorschriften zijn gegeven omtrent de stem
ming van leden der Tweede Kamer
enz., eene misstelling is geslopen, waardoor het in
art. 8 bepaald getal lessenaars onnoodig groot zou
worden. Iu afwachting van de te namen maatregelen
om deze misstelling zoo spoedig doenlijk te verbe
teren, is door den Minister van binnenlandsebe zaken
tot de Commissarissen der Koningin het verzoek
gericht, do gemeentebesturen aan te bevelen, de
bestelling dezer lessonaars nog eenig<m tjjd uit te
stellen, totdat da verbetering van het koniukljjk be
sluit zal zjjn bekend gemaakt.
Men meldt aan do N. R. Ct.
De minister van justitie hcett den burgemeesters
doen toekomen de bjj art. 22 der kieswet voorge
schreven opgave van de mauueljjke personen, die de
beschikking ot het beheer over hunne
goederen hebben verloren of aan wie bij
rechterlijke uitspraak het kiesrecht is ontzegd.
De missive, waarbij de toezending geschiedde, is
gedateerd op 5 Maart. (art. 22 wil dat de opgave
vóór 15 Februari bij da burgemeesters inkome) en
houdt de opmerking in, dat voor de vermelding van
plaats en dagtaekening van geboorte dsr ia de op
gave vermelde personen in vele gevallen de gegevens
niet konden worden verkregen.
Niet alben echter ontbreken bjj het meerendeel
dar naman de plaats en dagteekeniug van geboorte,
maar ook tal van voornamen zjjn mot de beginletter
aangeduid, zoodat do opgave voor de burgemeesters
weinig of geen waarde hoeft. Bestoni niet het K. B.
van 12 Febr. 1889 (St.bl. r.o. 32) waarbij aan de
ambtenaren van het O. M. is opgedragen aan het
gemeentebestuur opgave te doen van elke rechter
lijke uitspraak, waarbij een persoon van liet kioBrecht
is ontzet of de beschikking of hot beheer over eigen
goederen heeft vorloron, zoo zouden, nu de opgave
van den minister van justitie zooveel te wanschen
overlaat, velen op de kiezerslijst gebracht worden, die
bjj art. 3 der wet van het kiesrecht uitgesloten zjjn.
Aluinhoudend AmerikaanBch meel!
De heeren dr. Van Hamel Roos en Harmans schrij
ven in het Maandblad tegen de Verualschingen het
volgende
Wjj hadden gelegenheid ons dezer dagen te over
tuigen, dat, dank zjj helaas de afwezigheid van
6trenge wettelijke bepalingen, straffeloos in ons land
allerlei zoogen. zelfrijzende meelsoorten uit Amerika
ingevoerd wordeD, welke zonder eenigen twijfel den
toets van een deugdelijk voedingsmiddel niet kunnen
doorstaan. Wjj constateerden in dri9 verschillende
soorten min ot meer groote hoeveelheden aluin, waar
door het baksel wel is waar fraaier en witter schjjnt
te worden en in verbinding met andere toegevoegde
chemicaliën zelfrijzend wordt, doch waardoor onloo
chenbaar dageljjks abnormale bsstanddeelen in ons
organisme gebracht worden, welke volgens het oor
deel der meest bevoegde geneeskundigen op den duur
schadeljjk kunnen werken.
In zuiver tarwemeel wordt gewoonlijk een ge
halte van 0.50—0.70 pet. natuurlijke minerale be-
standdeelen geconstateerd, zooals wjj bjj talryko
monsters van hier te lande gefabriceerd voortreffe
lijk zuiver tarwemeel (merken Ceres en Kakebeeke)
steeds vonden. Indien men na nagaat, dat men meel
hier invoert met aschgebalten van 3, 4 en ca. 6 pc
dus ca. 6 en 10 maal meer minerale stoffen (waarby
de schadelijke aluin), dan in normaal meel voorkomt,
dan is het inderdaad wenscheljjk, dat aan dezen in
voer paal en perk gesteld worde.
Wy hebben reeds meermalen strjjd gevoerd tegen
de sehadeljjke aluinhoudende en andere bakpoeders
en zullen dien blijven voortzetten ondanks alle aan
bevelingen op de fraaie verpakkingen. Men b(;r«fid*
or.s dagwlyksch brood uit zuiver koren of meel,
zuivere gist en zuiver water en verschoon© ons van
buit9nlandsche mengsels van twijfelachtig gehaltp,
daar ons eigen land voortreffelijke en zuivere fa
brikaten leveren kan. Dit is 0. i. een soort be
scherming", die ieder burger zjjn vaderland verschul
digd is, in het belaDg van nationale welvaart en
volksgezondheid.
Algemeen is tegenwoordig de klacht der huis
moeders over de zeepvervalsching.
De heeren dr. Van Hamel Roos en Harmens to
Amsterdam hebben reeds niet minder dan 135'mon-
sters zeep tot: gratis onderzoek ontvangen, waarvan
niet minder dan 82 ot 62 pet. meer of minder met
meel vervalscbt waren. Hit de correspondentie, die
zy met betrekking tot deze zaak ontvingeD, deelen
zij 0. a. mede, dat een zeepzieder, erkennende dat
zjjne waren versalscht waren, recht meende te hebben
op afzonderlijke vermelding, daar hy lang zooveel
meel niet ia zjjn zeep deed als andere »grove
knoeiers"
Enkele winkeliers wierpen alle schuld van z;ch af,
zeggende, dat zij tweede kwaliteit zeep verkochten
en men dan niet anders dan vervalschte zoep ver
wachten kon. Do fabrikanten daarentegen beschul
digden Schier algemeen de winkeliers en beweerden
te moeten mengen, daar zjj geen behoorlijke betaling
voor hunne goede waar kregen. En ten slotte werd
door allen steeds gevraagd: Welke verbetering kunt
u bedeakeD, zoodanig dat allo partyen tovreden zjjn
De heeren v. Hamel Roos en Harmens schryvon
naar aanleiding daarvan
Gemakkelijk is de quaostio voorzeker niet op te
lossen, doch er zjjn 0. i. twee wogen.
In de eerste plaats zouden de fabrikanten zich
vereenigen kunnen, 0 c slechts le (d. i. onvervalsehte)
qualifceit to leveren en het publiek daarvan ver
wittigen.
Iu de tweede plaats zouden de fabrikanten kunnen
factureeren niet »2e soort" zeep, doch zoep met
pet. meel gemengd. Zjj leveren dan wel is waar
een vermengd artikel, doch onder den waren naam.
Indien nu de winkelier deze zeep verkoopt als onver
valsehte zeep ot zelfs io het algemeen als zerp, kan
de kooper ingevolge art. 329 Strafwetboek een actie
wegens bedrog in den aard der koopwaren tegen
hem instellen.
In de Verzekeringsbode vindt men de volgende
getuigenis, gegeven door een EogeDchon geneeskun
dige van naamdr. J. Mortimer Gransville. Men
zal er uit zien dat over de quaestie van alge
heel© onthouding van sterkedrank de ge
leerden in de geneeskundige werold het nog volstrekt
niet eens zjjn. Dr. Mortimer schrijft nl.
Het is mijn innigste overtuiging, dat volkomen
onthouding van wijn en bier een veel erger euvel
voor de menschbeid is dan nu en dan een beetje
overmatig gebtuik van die spiritualiën, tk weet, dat
ik mij hiermee iu tegenspraak bevind met de meer
derheid van all© schrjj *'ors uit geneeskundige kringen,
maar ik ben van tnjju bewering, gegrond op een
meer dun veertigjarige waarneming, zoo in den grond
myns harten overtuigd, dat het mijnerzijds een gebrek
aan zedelyken moed zou zjja, mjjn oieening niet
openljjk uit t« spreken. Het is myn onverwrikbare
meerling, dut aan het menscheiyk organisme en zjjne
functiën, zoowel de pbyfieke als de moreele, door
den onthoudingswaan met zjjne gevolgen onbereken
baar nadeel wordt toegebracht. Het eischt geen be-
wjje, dat de Engelschman in 't algemeen aan den
invloed van ziektestoffen veel minder weerstand kan
bieden dan voor 4050 jaar, en bjj herstelt zich
veel langzamer na een zware ziekte dan in den tjjd,
toen een goed glas wijn of gezond bier een deel der
dagelijksche maaltjjden uitmaakte; in éan woord, de
kracht van onze natie is verloren gegaan, ten minste
bjj de geheelonthouders."
Na dit nader te hebben toegelicht, besluit de
dokter aldus
•Ik ben mjj volkomen goed bewust, we'k een
groote verantwoordelijkheid ik met bovenstaande
stellingen op my neem, als arts en mensch, maar
in die dubbele hoedanigheid, meen ik slaaf van myn
plicht te moeten zjjn zonder aan bedenkingen toe
te geven. De fanatieke kruistocht tegen het drinken
van wyn en bier, welke mode geworden is, is te
ver gegaanhy heeft de wettige grenzen van een
weldaad voor het menschdom overschreden en ver
houdingen aangenomen, welke schadeljjk zijn voor
het algemeen welzjjn. Ik geloof oprecht, dat de ver
breiding der onthoudingsleer een vernietigenden in
vloed op de zedelyke, geestelyke en lichamelijke
gezondheid van ons volk uitoefent."
De Pruisische minister van justitie heeft ten
0pzichte van de gevangenen een beBluit geno
men, dat navolging verdient. Dij heeft nl. bepaald
dat voortaan alle gevangenen, die geen tuchthuis
straf ondergaan of niet tot verlies van burgerschaps
rechten veroordeeld zjjn, bun haar en baard mogen
bljjven dragen, behoudens de eischen van •zindelijk
heid en welstand", en dat zes weken vóór bet einde
vau den straftijd zelfs aan alle gevangenen vrijheid
van haar- en baarddracht kan worden verleend.
Wy vermoeden, dat de minister van de stelling
zal uitgegaan zijn dat die baard- en haarquaestio
niets afdoet tot de verbetering der gevangenen en
het dus eigenlyk oeno noodelooze kwelling is te be
palen, hoe kort het haar mag gelragen worden ea
het dragon vau esn baard te verbieden.
De schrijver van de Atjoh-brioven in
de (antir.) Nederlander meldt
•In 1896 leed het leger op Atjeh zware verliezen,
te weten 44 officieren (10 gesneuveld, 2 overleden
aan vermoeienis en 32 gewond) en 1050 minderen
(850 gewond en 200 gesneuveld).
In fret hospitaal werden in den loop des jaars
vorpleegd12419 militairen van de landmacht, 277
van de marine, 2798 dwangarbeiders of 15494 man
totaal.
Hiervan overleden 422 man en werden naar Padang
of elders geëvacueerd: 5515 militairen van de land
macht, 154 van de marine, 1335 dwangarbeiders of
7004 man totaal.
Ik geef deze cijfers om te doen uitkomen, dat
niet alleen het vjjandeljjk lood onze gelederen dunt."
De Petit Temps gsf-ft het volgende telegram
uit Athene gedateerd 8 MaartZiehier een over
zicht van het antwoord van Griekenland
op de nota der mogendheden.
De Griekache rogeering verklaart, het te betreu
ren dat zy de troepen niet van Kreta tsrugroepen
kan, uit vrees voor herhaling van de voorvallen, die
tot het daarheen zenden van die troepen aanleiding
hebben gegeven. Griekenland betuigt zich geneigd
tot zoodanige schikkingen als aan de mogendheden
veroorloven zullen haar onderzoek te hervatten op
de punten, in hare nota aangegeven, zonder daarbij
te gaan buiten het kader der beginselen, geformu
leerd om eene oplossing te vinden, welke hem (Grie
kenland) bevredigt, en welke teveEs de Grieksche
regeeiing in staat stelt rekening te houden met, den
wansch dor mogendheden zonder daardoor de bevol
king in hare nationale verlaugens teleur te stellen.
De twee hoofdpunten, welke hot onderwerp van de
nota der mogendheden uitmaken, nagaande, geeft
Griekenland te verstaan dat het zijne schepen z?u
terugtrekken bjjaldien de mogendheden zich wilden
verbinden om te verhinderen dat Turkjje verster
kingen zond. Wat de Grieksche troepen betreft, de
regoering zou deze niet kunnen terugroepen zonder
de veiligheid der Christenen ernstig in do waag
schaal ta stollen. Onder dergoljjko omstandigheden
moeten de mogendheden het juist achten dat de
Grieksche troepen gebruikt worden m-it dio der
mogendheden gezamenlijk voor het horstel der orde.
Ten aanzien van do definitieve organisatie voor Kreta
doet de Griokscbe regoering een beroep op het recht
vaardigheidsgevoel der mogendheden, dezo smeekend
eene combinatie toe te staan, welke de Kreten zen ver
oorlooft, bjj volksstemming to beslissen over hun. lot.
De openbare meening en dn dagbladen verklaren
luide hunne ingenomenheid met den geost van het
antwoord; allen willen dat Griekenland eene waar
dige houding blij ve aannemen, zelfs al zou dit tot
rampen moeten leiden."
No. 1 is verschenen van d9 propaganda-blawdjes,
welke de vereeniging Het vrije Ruilverkeer voornenioDS
is van tijd tot tijd te verspreiden. Het is getiteld
Wat is Bescherming f" en luidt als volgt
Wat is Bescherming Het woord heeft een goeden
klank. Onze personen moeten beschermd worden tegen
aanranding, onze eigendommen tegen roof. Wjj willen
de kinderen beschermd zien tegen te vroegen of over-
matigen arbeid. Onze wetboeken zjjn rijk aan bepa
lingen, die bescherming, ia den gewonen zin, tot
doel hebben. Maar heeft het woord dezelfde betee-
kenis, wanneer men van Beschermende Invoerrechten
spreekt Het is de moeite waard dit te onderzoeken.
Bjj gewone bescherming wordt niemand in den
waren zin des woords benadeeld. De boosdoener, die
uwe woning wil binnendringen om te stelen en te
moorden, wordt niet benadeeld, als de politie hem
daarin te keer gaat. Benadeeling is er eerst, wanneer
een handeling, waarin niets verkeerds ligt, u onmo
geljjk of althans moeilijk wordt gemaakt en gjj dien
tengevolge een offer hebt te brengen, dat u niet ia
opgelegd iu het algemeen belang.
Welnu, in dezen zin benadeelen Beschermende
Invoerrechten zeer stellig velen. Zjj maken de goe
deren duur, eu dat het algemeen belang gediend
sou zjjn door het duurder worden der zaken, die
