1897 N°. 19.
Zaterdag 13 Februari.
84ste jaargang.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel,
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen alB buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmab te Botterdam e* verder
bg alle Boekverkoopers e» Brievengaarders.
EnsendSnf van advertentïëa vit» 8 wea
De prjjs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
«1 echts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgks- en doodberichten en de daarop betrekking hebber.de
dankbetuigingen worden V3n 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 t
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
den dag der uitgave.
dat afzonderlijk wordt verzonden.
Zonder boernoes of tulband.
Wanneer men aandacht schenkt aan de wjj2p,
waarop zoo menigeen zich voordoet, komt vaak de
vraag: Waarom toch?" op de lippen.
Waarom toch b. v. zou het zjjn, dat dr. Grenier
het lid der Fransche Kamer, over wien wg reeds
een en ander in ons blad mededeelden, zich in boer
noes (een Arabischen mantel van witte wollen stof)
en met den tulband op het hoofd, beweegt onder
zjjne medeleden der Kamer, op de straten van Pargs
onder het publiek, en al die buitengewone ceremo
nie a verricht, die zoozeer de aandacht ook den
lachlust wekken, maar die volstrekt niets be-
wjjzen voor oi tegen de geschiktheid van den per
soon als volksvertegenwoordiger
Waarom toch was het noodig, dat het onlangs
overleden Fransche Kamerlid Thevrier, als werk
man-afgevaardigde, de vergadering bijwoonde in zjjn
werkmanskiel, waardoor hg eveneens zich mocht
verheugen in de algemeen© opmerkzaamheid
Is het de zucht naar bet ongewone, dan is het
mooie er spoedig af. Toen men eenmaal aan den
werkmanskiel van Thevrier gewoon was geworden,
keek men er niet meer naar en de eenige, die er
last van had, was de werkman-afgevaardigde zalf,
die wellicht dolgraag een gewone jas had aangefcvok-
ken, maar dit nu niet meer durfde. Vermoedelijk zal
het cok zoo gaan met dr. Grenier, den muzelman,
en waartoe is het ook noodig zulk een vreemden
tooi te dragen te midden van eene vergadering, waar
gewone kleeding gebruikelijk is
Gaat daardoor niet veiltjjds de ernst verloren ook
•ls zoo iemand werkelijk ernstige zaken bespreekt
De zaak raakt op den achtergrond om het in dit
verband eenigszins potsierlijke der kleding. Wie zich
bjj eeoa maskerade een valscben reus opzet, zal er
last van hebber, indien er plotseling iets ernstigs
voorvalt. La&t hg nist mi öspreker, laat bjj niet toe
snellen cm te helpen, zijn valsche neus zal alles
bederven.
Men zal zeggendie vergelijking gaat niet op.
Dr. Grenier is muzelman en bjj kleedt zich als zoo
danig bij verricht de gebeden, de wassckiDgea
zjjner geloofsgenooten en oefent dus e*n gedeelte
van zjjo godsdienst uit, en eene maskerade is eene
pret maker jj.
Dat is ook zoomaar is het kleed van den mu
zelman in alle omstandigheden noodig Kun men
niet een goed geioovig mohamedaan zijn en toch,
daar waar het kleed niet noodzakelijk is, een jas
dragen, door een Parijschen kleermaker gemaakt?
Is het niet wat aansteller jj," de zucht om door
het ongewone aandacht te trekken en indruk te
maken
Wjj herinneren ons de geschiedenis met den Griek-
gchen wgsgeer Diogenes, die midden in den winter,
toen vele personen op straat wareD, zich trotsch
tussehen da menigte bewoog in een op vele plaat-
■en gescheurden mantel. Een eenvoudig man met
gezond verstand riep hem toe Diogenes, ik zie uwe
ijdelheid door de gaten van uw mantel
Die Gri«k oordeelde juist, want dikwjjls is deze
aanstellerij niets anders dan ijdelheid.
Maar er is meer.
Bg dr. Grenier en bg den werkman Thevrier
kan men nog denken aan eene onschuldige liefheb-
berg wg nemen hot den eerste dan ook volstrekt
niet kwalgk, dat hg Muzelman is (dat moet hg
met zijn geweten uitmaken)ook niet, dat bij zich
kleedt als Muzelman, zelfs niet als hg het doet om
anderen tot de leer van Mohamed over te halen.
Maar waar wjj tegen opkomen, is het aantrekken
van een godsdienstig kleed waar het niet te pas
komtwaar wg tegen waarschuwen willen, dat is
tegen het vermengen van godsdienst en politiek
tegen het bedekken van de volkomen wereldsche
aangelegenheden onder godsdienstige vormen, en
leuzen, teneinde daardoor de schare op zjjn hand
te krjjgen.
Dit zal nu van de handelingen van dr. Grenier
wel niet het gevolg zjjn, maar men behoeft ook
niet juist naar ParjjB te gaan om zjj het dan
in anderen geest de voorbeelden te zoeken, dat
een godsdienstig kleed wordt aangetrokken, waar
het niet behoort en dikwijls met niet zoo onschul
dige bedoelingen en gevolgen als bg dr. Grenier.
Wg hebben nu den tgd der kiezermakerg nage
noeg achter den rug, maar een erger dryfjaehfc
staat te wachten. Het zal niet lang meer duren
of degenen, die nu kiezers z|n geworden, zullen
wat men noemt bewerkt" worden. Ieder grooteie
of kleinere partjjleider zal de deugden vaazijneai-
didaat den volke verkondigenieder zal voor de
richting, die hij de beste acht, spreken, schrgven
en werken.
Wg hebben daar niets tegen wg, die zoo gaarne
zouden willen, dat al de tot den strjjd geroepenen
tot zolfoordeelm instaat waren, ook wij kunnen het
niet ontkennen, dat veel geschrijf en geredevoer
noodig zullen zjjn om het vuur aan te wakkeren eu de
belangstelling in da vraagpunten van den dag leven
dig te houden.
Maar dit diende te gebeuren zonder boernoes of
tulband.
Men begrjjpa ons wèl. Wg laten iedereen vrjj in
zjjne godsdienst-vormen. Deed men dit algemeen,
dreef niet de een den spot met de godsdienst-vormen
van den anderja, ging men niet verder en ver
ketterde niet de een den ander om wat hjj voor
waarheid houdt, er zou vrjj wat meer broederlijkheid
onder de mensehen heerschen. Want, waarin de
tweede helft van de welhaast geëindigde 19e eeuw
ook vooruit zjj gegaan, op het gebied van onder
linge verdraagzaamheid bjj verschil van godsdienst
kan zjj de vergeljjking met 40 jaren geleden niet
doorstaan.
Ook dat willen wij echter niet al te zeer veroor-
deelennaarmate vrjjere denkbeelden zijn doorge
drongen, wordt door hen, die deze niet deelen, te
krampachtiger vastgehouden aan wat zij als het
alleen ware beschouwen. En in den strijd daarvoor
is het te begrijpen en te verschooneD, dat men niet
altjjd even aangenaam is jegens andersdenkenden en
»hot christendom boven geloofsverdeeldheid"
wordt nog zoo weinig begrepen en toegepast juiBt
door hen, die zich het monopolie van godsdienst
op grond hunner rechtzinnigheid toekennen.
Eq ook daarmee zouden wjj nog vrede kunnen
hebben als men er maar meö bleef op het terrein
waar bet behoort. Maar is bet noodig vrijhandel of
protectie, poasmneering van oud*, versleten werk
lieden al of niet op kosten of met medewerking van
den Staat, te beschouwen van calvinistisch of katho
liek standpunt
Is het noodig te vragen of zoo iets met de eeae
of andere godsdienstige richting overeenkomt, in
plaats van eenvoudig d© zaak naar hare eigene
waarde en noodzakelijkheid te beoordeelen uit een
algemeen, christelijk oogpunt
Het is reeds door de (antir.) Nederlander opge
merkt, dat van uitdrukking«n als »het volk d'ss
Heeren", »Gotfs volk", >Gods kindaren" in den
politieken strjjd misbruik wordt gimaakt. En dezer
dagen kwam het in eene katholieke vergadering te
Tiel voor, dat een dor sprekers uitriep: ieder stom
biljet varkondige de lens: »Christus zal koning zijn I"
Zie, of dit door katholiek of protestant, door
geesteljjke of leek wordt gezegd, wjj kunnen h?t
niet goedkeuren. Alles geschiade op zjjn eigen plaats.
»Laat alle dingen eerljjk en met orde geschieden."
Van den kansel gezegd zjjn dergeljjke godsdienstige
uitingen aller behartiging waard, maar in politieke
vergaderingen, waar men bjjeen is gekomen om de
maatschappelijke nooden en behoeften te
bespreken, zjjn zjj misplaatst.
In de Staatkunde moeten en mogen niet do zaken
bedolven worden onder dergeljjke leuzen. De Staat,
dat zjjn wg allen; dat is niet de een of andere
kerkelgke fractie, dat is het g e h e e 1 e volk,
welken godsdienstvorm de verschillende deelen van
dat volk ook belgdon en gaarne zeggen wjj het de
Midd. Ct. na
»Kon men de kerk en het grioof eens in het
midden laten
Wilde men toch eens wat zuiverder toestand
in de hand werken, waarbjj louter de volksbelangen
van materiëeien aard op den voorgrond treden!"
Zoowel om de persoonsvergoding als om het mis
bruik maken van den naam des Heeren, is het in
hooge mate ergerljjk als na8n zooals dezer dagen
bij de verkiezing te Hilversum in een extra ver
kiezingsnummer vau Nederland en Oranje" leest
>Zulfc gjj kiezers, leden der Ned. Herv. Kerk, in
't bjjzonder gij, kiezers van Huizen den zoo geleerden,
zoo ernstigen en godzaligen predikant ds. Griethui
zen te Oosterwolde, minder vertrouwen dan ds. Djjk-
stra Dat mogen we, dat kunnen we van u niet
gelooven 1 Bedenk, dat ge ook van de Btem, welke
ge op Dinsdag a. e. uitbrengt, rekenschap zult moe
ten afliggen, niet voor een predikant, maar voor
God den Heere
Nog eensniet bet kleed van dr. Grenier hindert
ons, maar wel het dragen ervan waar het niet
b'hoort. Niet tegen eenige geloofsovertuiging, maar
tegen het te pas of te onpas er meö te koop loopen
hebben wjj bezwaar. En nu de tgd aanbreekt, dat
de voorlichting omtrent de keuze van personen van
alie zjjden zal gehoord en gelezen worden, waar
schuwen wg vooral ook de nieuwe kiezers wèl te
onderscheiden tussehen vorm en wezen, tusEchen het
kleed en de zsak, tussehen klank en beteekenis en
vooral, dat het niet, gaat om de eer van eenige
kerk, maar om bet algemeen maatschappelijk belang.
En politieke redenaars, die ter goedrr trouw zjjn,
en die iets te zeggen hebben, wat zjj gaarne door
en door begrepen zien, zeggen het in goed, duide
lijk Naderlandsch. Zjj zoeken hun toevlucht niet in
beeldspraak, maar in gezond verstand, opdat zelfs de
schjjn vermeden worde, dat onder de zucht naar het
ongewone eene verborgen bedoeling ligt.
GOES, den 12 Februari 1896'
Men schrijft aan de TelegraaJ
Tussehen het college van zetters in de gemeente
Ellewoudsdgk en den inspecteur der belas
tingen is verschil ontstaan over de aanwjjzing
van personen ter beoordeeliDg van de waarde van
het mobilair, ten dienste der nieuwe wot op de
personeele belasting.
Het college van zetters heeft geweigerd te vol
doen aan het verzoek van gomelden inspecteur, om
door hare (zjjne) handteekening te bekrachtigen de
aanwjjzing van twee personen, voorkomende op een
lijst, welke zonder eenig overleg op een goeden dag
werd toegestuurd.
Het college van zetters meende, op grond van de
bepaling van art. 50 2 der gemelde wet, eenige
meerder© bevoegdheid te bezitten dan eenvoudig
hare (zijnej bandteekening te stellen op een staat van
a n vjj. iag, opgemaakt op de wjjze, als hier geschied is.
Op grond dier meening wees het collegp, naast
vau den inspecteur, ééa deskundige uit hare gemeente
aan, waarmede echter de inspecteur zich niet ver-
eerigen wilde.
Laatstbedoelde ambtenaar heeft bjj dit meenings-
verschi! da zaak onderworpen aan het oordeel van
den directeur der belastingen.
Indien do beslissing ten gunste van den inspec
teur uitvalt, zou de bevoegdheid van het zettors-
eollege z^ker tot nu! gereduceerd zgn en voldoende
aanleiding zjjn om zelfs zonder dat wijziging van
art. 52 der gemelde wet noodig was, dit art. voor
taan aldus te lez anIndien de inspecteur zgn wil
te dier zake niet gemakkelijk kan doorzetten, kan
hij de hulp van den directeur inroepen."
Ia vprband met höt bovenstaande ontvingen wjj
het navolgend schrgven
»De berichtgever vindt deze houding van het
zottorscolleg© zeer kranig en juicht deze toe, en
hoopt dat de directeur der belastingen, die te be
slissen hoeft, de zetters gelijk zal geven.
Wjj merken echter op, dat de inspecteur, om
eenvormigheid in de taxatie te krijgen, aan alle
zetterscolDges heeft voorgesteld twee gewezen rgks-
scbattors te benoemen voor het mobilair; door de
nieuwe wet op de personeele belasting hebben de
rjjksechatfcers gedaan gekregen en hangt het van de
zetters af wie nu voortaan de huurwaarde en het
mobilair zal schatten.
Het ligt geheel op den wag van de colleges het
voorstel van den inspecteur aan te nomende
oude rgksschatters zgn de aangewezen personen en
kunnen de bekwaamheid en geschiktheid bezitten,
door jarenlange ervaring, voor ©ene richtige taxatie.
Wat zou er in sommige gemeenten van de schat
ting komen, indien de zetters brave menscken
meestal die nooit een meubel gewaardeerd hebben
het mobilair van alle ingezetenen mossten schatten
Men had dan veel kans dat, men in A. veel meer
belasting zou moeten betalen dan in B., bij gelijk
stelling dezer plaatsen.
Wg zijn grondig bekend met de quaestie te El
lewoudsdgk en wg weten dat geene deugdeljjke
redenen de oorzaak zgn, waarom het zetterscollege
een der voorgestelde schatters niet heeft willen be
noemen. Een slager en veekooper taxeert het vee,
een oud rijkssckatter vertrouwe men het mobilair toe.
Indien een man als de inspecteur der belastingen
bekwame personen voorstelt, die hg kent en met wie
hg samenwerkt, dan is het vreemd wg gebruiken
geen ander woord als de zetters zich daartegen
met heftigheid verzetten. Dat men allicht in onze
kleine gemeenten personen aantreft, die de huur
waarde van een perceel kunnen schatten, begrjjpen
en weten wjj, maar dat er op de dorpen velen ge
vonden zouden worden, die de inboedels kunnen schat
ten, dit befcwjjfelen wg zeer. Er moet meer dan voor
heen samenwerking zgn tussehen den inspecteur en
de zetters, 't is du geen tijd eene ongegronde oppo
sitie te voeren, die alleen door eigenbelang zou kun
nen zjjn ingegeven. Wij hopen dat de directeur zgn
inspecteur in dezen z> 1 steunen
Wjj maken onze lezers er op attent, dat, blgkens
achterstaande advertentie, de aangekondigde voor
stelling door de vereeniging Tivoli-Schouwburg
van Rotterdam op 18 dezer is uitgesteld tot Vrjjdag
26 Februari a. s.
Men schrjjft ons uit Ierseke
Nog maar weinige dagen scheiden ons van den
lsten Maart en nog al tgd laat de regeering de
oesterkweekers wachten op antwoord op hun
verzoek om pachtvermindering. Geen wonder dat
men in spanning verkeerf. Het laüge uit big ven van
antwoord doot veronderstellen, dat bet verzoek althans
overwogen wordt. En als er nu een weigering komt?
Dan mag het als zeker beschouwd worden, dat v«len
in bekommering komen, want zoo de pachtpenningen
al uitgezuinigd kunnen worden, zeker niet vóór 1
Maart. Uitstel van pachtbetaling is al het minste,
dat den moeilijken toestand nog ©enigszins ver
beteren kan.
De Staatsspoor is voornemens met 1 Maart
kilometerboekjes 8e klasse in te voeren
van 500 kilometer tegen den halven prjjs van die
voor 1000 kilometer. Ook de waarborgsom voor de
nieuwe boekjes zal de helft van de thaos bestaande,
dus f2,50, bedragen. De geldigheidsduur dezer 500
kilometer boekjes zal 6 maanden zjjn.
De N. R. Ct. van Dinsdag bevatte een in
gezonden stuk naar aanleiding van de vraag wel
ken pr jj s de boeren nu voor de suiker
bieten zullen ontvangen.
Zich baseerende op bet rapport van eene com
missie uit de Friescbe landbouwmaatschappjj in 1892
over de oprichting eener coöperatieve beetwortel-
suikerfabriek, heeft de inzender nu getraobt de
landbouwers in staat te stsllen, een juist oordeel
te vellen over de mate, waarin zij wellicht door de
fabrikanten benadeeld worden.
Bedoelde commissie ontving van de meast com
petents personen hare inlichtingen, zoodat hare be
rekeningen als volkomen betrouwbaar kunnen gelden.
Ddze werden gemaakt bij een suikerprjjs van f 15
en een bietenprgs van 112. Thans een suikerprjjs
van f lli/4 stellende komt de inzender na een vol
gens hem nauwkeurige berekening, tot de slotsom,
dat voor de bieten f 12 per 1000 K.G. zou kunnen
besteed worden, terwgl dan aan de deelhebbers be
halve hun 4 pet. rente, nog 8 pst. extra zou kun
nen worden uitbetaald.
Als men nagaat, dat in het voorjaar van 1896
de suikerprijs voor de levering in het najaar van
f 18 tot 1 14 liep en toen den boeren f 10 werd
gegeven voor de bieten, zou men geneigd zijn aan
te nemen, dat thans de prijs van f9 bg oen sui
kerprjjs van f 111/4 reads hoeg mag worden genoemd.
Is bovengenoemde rekening echter juist, dan zal
men wri tot een andere maening kom«n, en 't is
te hop?n, dat de fabrikanten zullen baseffm, dat de
gegeven protectie nu juist niet alleen in hun be'ang is
verleend, maar ook en vooral om den landbouw te
steunen.
Infcusschsn levert nu de bekende heer Joh. C.
Veenhuyzen te Rozendaal in de N. R. Ct. van gis
teren eene tegenberekening, die er heel
anders uitziet en waarvan do slotsom is dat de heer
Veenhuyzen, die uitrekent, dat er bij een bietenprgs
van f 8,50 slechts f 9200 winst overschiet, aan den
onbekenden inzender in de N. R. Ct. het volgende
voorstel doet
»Iadi©n gij mij 5 pet. amortisatie geeft en 5 pet.
interest op h6t kapitaal, dan geef ik u dadeljjk de
beschikking over de fabriek mjjner firma, die
dit tot uw naricht om uw voordeel goed te kunnen
berekenen, maar voor drie ton te boek staat en
nu juist 45,000,000 KG. bieten heeft verwerkt. Dan
behoeft ge geen f 12 voor de beetwortelen te be
talen, zooals ge berekend hebt te kunnen doen met
groote winst. Neen, betaal ze mot f 10, als ge f 9
wat erg min vindt. Ge ziet, er is in óén jaar een ka
pitaal voor u te verdienen. Ik gun het u gaarne.
Ik geef u 14 dagen tgd over mijn aanbod na te
denken. Mocht ik intusschen mogelgk tot contrac
teeren overgaan, dan zullen zeker alle contractanten
dankbaar hunne contracten op u overdragen. Dat is
dus geen bezwaar."
Volgens het N. v. d. D heeft hot Nutsdepar-
tement Beemster besloten, aan minvermogende ouders,
die hunne zonen naar Alkmaar willen zenden, om
de lessen aan de Ambachtsschool te volgen,
de reiskosten te vergoeden. Re^ds hebben
dertien jongelieden zich aangemeld.
Onderwijl.
Wemeldinge. Door den raad dezer gemeente
is het tractement van het plaatsvervangend hoofd
van school I, den heer D. J. v. d. Graaff, met f 50
verhoogd en gebracht op f 700. Naar wjj vernemen,
hadden HH. Ged. Staten don raad uitgenoodigd zjjn
salaris in overeenstemming te brengen met dat vau
zjjne collega's in de naburige gemeenten.
