1897 N°. 7.
Zaterdag 16 Januari.
84ste jaargang.
Bij dit no. bekoort een bijvoegsel.
GOESCHE
COURANT.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Va.n Ditmah te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkoopera en Brievengaaidort.
Inaendlnflf vaa
•dvertentfên vier 9 irea
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer lOofc
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, hnweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 t
Aanvragen om ea vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
op den dfif der nltfave.
GOES, den 15 Januari 1896.
Ter nadere verduidelijking van wat wjj in ods
no. van jl Dinsdag betrekkelyk de vereischten voor
>1 o o n k i e z e r s" mededeelden, merken wjj nog
het volgende op.
Reeds zeiden wij, dat volgens de bjj de wet ge
voegde tabellen bet minimum-inkomen per jaar
voor Goes en Ierseke bedraagt f 325voor de overige
gemeenten in Zuid- en Noord-Bdveland f300 en
dat men dat inkomen op 31 Januari a. s. sedert
1 Januari 1896, dus gedurende 13 maandenbij de
zelfde persoon enz. moest hebben genoten.
Uit de niet ongegrond gebleken vrees, dat de
woorden per jaar over het hoofd gezien kunnen
worden en dat men dan in de meening xou kannen
verkeeren dat men ook aan de vereischten der wet
in dit opzicht voldoet, wanneer men dat inkomen
in 13 maanden bereikt, mei ken wjj nog op, dat het
minimam-loon in een jaardus in 19 maanden moet
zjjn genoten, maar dat de dienstbetrekking bjj dezelfde
persoon gedurende 13 maanden onafgebroken moet
hebben geduurd. Hieruit volgt ook, dat een los
werkman, die minder dan 13 maanden, b. v. slechts
8 of 9 maanden bjj dezelfde persoon in betrekking
is geweest, bet in dezen bedoelde vereischte voor het
kiesrecht mlet» ook al heeft hjj in dien korteren tjjd
het minimum-inkomen van f 325 of f 300 genoten.
Nog is het vermeldenswaard, omdat het in som
mige gevallen van toepassing kan zyn, dat vrije
kost alleendus zonder inwoning, berekend wordt
op het verschil tusschen het bedrag, bepaald voor
vrjje woning of inwoning en dat voor vrjjen kost
en inwoning.
Wjj gaven reeds op, dat vrjje kost en inwoning
voor Goes en Ierseke getaxeerd is op f 225voor
de overige gemeenten op 1200, en dat afzonderlyk
de vrjje woning of de inwoning voor Goes en Ier
seke is vastgesteld op f 50voor de overige ge
meenten op 137,50.
De vrije kost alleen wordt das berekend voor Goes
en Ierseke op f 225 min f 50 f 175 en voor de
overige gemeenten op Zuid- en Noord-Beveland op
f 200 min f 37,50 f 162,50.
Voor het aan al deze genoemde bedragen ont
brekende om het voor het kiesrecht vereischte jaar-
lijksch minimam-inkomen (f 325 voor Goes en Ier
seke i 300 voor de overige gemeenten) te hebben,
komt alleen geld in aanmerking. Het das in de be
trekking verdiende geld telt men er bij om te zien
of men kiezer kan worden.
Voor al deze gevallen staat echter de 13 maan
den onafgebroken dienstbetrekking bij dezelfde per
soon of inrichting vast.
De gelegenheid tot het bijwonen van eenige
tooneal - of andere voorstelling is dit jaar
hier buitengewoon druk. Eergisteravond werd in »de
Prins van OraDje" door Rotterd. tooneellisten eene
uitvoering gegeven, waartoe wjj niet de gebruike
lijke uitnoodiging ontvingen, zoodat wjj meenen dat
daarvan geen verslag gewenscht wordt, en reeds
weder is er eene in hetzelfde lokaal aangekondigd
tegen a. s. Donderdag 21 Januari dosr het operetten-
gezelschap— Henri ter Hall. Zij zal bestaan uit de
elders welbekende, maar hier vermoedelijk bij slechts
weinigen bekende revue-operette Naar de tentoon-
stelling."
Het N. v. d. Dag zegt er van
»Men geeselt in deze revue de handelingen van
een maatschappij, die goederen vervoert, bespreekt
den toevloed der Dnitsche kellnerinnen, spreekt ook
al over het »mishandelen" van eene der Beiersehe
kellnerinnen. Over den olifant, de standjes op het
schip, over Witgeest, enz. enz. wordt niet gezwegen.
De tentoonstelling zelve stelt al zingende zeer ver
dienstelijk voorjuffrouw Julie Meyer. Alle spelenden
de heeren Henri ter Hall, Hartlooper, Vries, Van
Brinken, Winnink, enz. en al de dames doen hnn
uiterste best. De heer Henri ter Hall heeft eene
groote Jnatuurlykheid, een aangeboren talent om vroo-
ljjke jongens uit het volk af te beelden. Hjj noemt
de dingen bjj hnn naam en verwekt hilariteit en
vroolykbeid enz enz."
Ook andere bladen gewagen met veel lof van deze
uitvoering, die, gelyk men weet, betrekking heeft
op de in 1895 te Amsterdam gebonden tentoonstelling.
Seh«re. Na den eed in handen van den Com
missaris der Koningin te hebben afgelegd, arriveerde
onze nieuwbenoemde burgemeester, de
heer J. G. van Nieuwenhujjzen, gisteren aan
het station Biezelinge-Kapelle. Hi- r werd hjj opge
wacht door den tweeden wethouder en den secre
taris, waarna hjj op de grens der gemeenten Kapelle
tn Sehore verwelkomd werd door den eersten wet
houder. Begeleid door eene eorewacht van ongeveer
tachtig paarden, de gemeenteraadsleden en de feest
commissie, ving nu de tocht aan naar de gemeente
Schore. Aan zjjne hofstede werd de burgemeester
begroet door de Fanfare »Scheldegalm", terwjjl hem
ook namens eenige dames eon bouquet werd aan
geboden.
In optocht onder de tonen der muziek werd nu
eene wandeling ondernomen door de gemeente. Aller-
wege wapperde de driekleur en waren versieringen
aangebracht. Bij het raadhuis teruggekomen, werd
Z.E.Acbtb. in bartelyke en gevoelvolle woorden toe
gesproken door den voorzitter der feestcommissie,
den heer Janse. Na dankbetuiging van den burge
meester werd deze geïnstalleerd als burgemeester
der gemeente Schore, waarna hjj een half uur toe
stond om hem te spreken, waarvan een druk ge
bruik gemaakt werd.
Verder werd de avond gezellig door-gbracht
en liep alles in de beste orde af.
By kon. besluit is op hun verzoek eervol ont
slag verleend aan A. W. Priester, als dijkgraaf
en aan A. A. van der Maas, als gezworen van
den Thoornpolder.
Reeds vroeger ontvingen wjj bericht, dat het ge
rucht ging, dat deze heeren ontslag zouden vragen,
>omdat zij, als belanghebbende eigenaren, in botsing
zouden komen met hun eigen belangen, bjj uitvoe
ring van een besluit van de vergadering van inge
land n, tot onmiddeiiyke inbezitneming der gronden
benoodigd voor een te maken inlaagdjjk", maar hoe
prijzenswaardig dan zulk eene aanvrage om ontslag
ook zyn zou, meenden wjj dit niet te mogen ver
melden, zoolang het nog slechts een gerucht was.
Men schrijft uit Middelburg
De lijding van het sneuvelen op Atjeh van den
le-luit. der inf. H. van Hennekeler is door
zyn vele vrienden hier ter stede met diep leedwezen
vernomen. Do overledene had nl. alhier zjjne op
leiding genoten en was een zoon van wjjlen dr. G.
van Hennekeler, in leven directeur der R. H. B.
school alhier.
De le luit. G. P. Janssen, van het3ereg.
inf. wordt overgeplaatst van Middelburg naar Bergen-
op-Zoom.
f Men verneemt dat de pogingen om in het vjjfde
district van Zeeland (Oosteljjk ZeeuwBch-Vlaauderen)
een anti-revolutionair blad op te rich
ten, thans zoover gevorderd zyn, dat de tot stand-
koming van het blad verzekerd is.
Het Handelsblad heeft de vorige week als zyn
gevoelen te kennen gegeven, dat de bepaling der
kieswet, die vrjjen kost als deel van het loon in
aanmerking neemt, te beperkt wordt uitgelegd
als men eischt, dat een uitwonend arbeider ook
's Zondags cp vryen kost recht moet hebben om
kiezer te kunnen zjjn. In De Gemeente-Stem van
11 dezer werd, geljjk wjj reeds mededeelden, de
vraag gesteld of een vast arbeider, die nimmer bjj
anderen werkt, en naast zeker bedrag in geld, vrije
woning en kost geniet, doch 's Zondags vrijaf heeft
en alsdan ook geen kost ontvaDgt, op grond van
art. 1 b 2°. der kieswet kiesrecht kan erlangen. Het
antwoord van de redactie der Gem.-Stem luidde
ontkennend.
Het Handelsblad noemt dit eene wonderlyke inter
pretatie. Immers dan zon aan de gehuwde arbeiders,
die, al dan niet inwonend, den Zondag met hnn
gezin doorbrengen, en niet, zooals in de week, bjj
hnn baas gaan eten, dit beetje huiselykheid nog
worden ontnomen, willen zjj niet het kiesrecht missen.
Ook wjj betwjjfelen het, dat dit de bedoeling der
wet kan zyn.
De rijksmiddelen brachten in December
jl. op f 10.198.127,55 tegen f 9.859.752,20 in Dec.
1895.
De opbrengst over 1896 bedroeg f 123.029.030,06
tegen f 120.497.009,16 over 1895.
De Centrale Vrij zinnige kiesvereeniging in het
district Hilversum heeft voor de Tweede Kamer
(vacature Tb. Pb. baron Mackay) met algemeene
stemmen candidaat gesteld den heer A. N. J.
F a b i n 8 kapitein der artillerie te Amsterdam.
Dr. A. Kuyper heeft uit Amerika de uit
noodiging ontvangen om in het volgend jaar de
Stove-lectnres te Princetown te komen honden, en
heeft die uitnoodiging aangenomen.
Over het Voorloopig Verslag der
Tweede Kamer nopens het ontwerp-gemeente
tin a n c i n laat zich de Haagsche briefschrijver
der Zutph. Ct. aldus uit:
Het is een uitvoerig verslag, waarin de gevoelens
▼an velen, sommigen, eenigen en enkelen weer zoo
dooreen zjjn gemengd, dat de Minister er moeiljjk
uit kan opmaken wat de Kamer eigenlijk wil. Al
leen kan by er uit zien, dat er tegen de voorgedra
gen regeling zeer vele en zeer gewichtige bezwaren
bestaan.
Van een meerderheid bljjkt schier op geen enkel
punt, maar wel bljjkt er uit, dat de kans op aan
neming niet groot is, indien geen belangrjjke ver
anderingen worden aangebracht. Trouwens, daarvoor
dient juist do schriftelijke gedachten wisseling. Vrjj
algemeen schijnt het streven om met dezen Minister,
wiens bekwaamheid ook du weer gehuldigd wordt,
een di finitieve regeling tot stand te brengen, maar
van hem wordt dan ook verwacht, dat hjj in deze
materie het gemeen overleg in ruimen zin zal toe
passen.
Bjj zjjne herbenoeming zond de burgemeester
van Nieuw-Beyerland, Namansdorp en Klaaswaal,
een kaartje met afgeknipte hoeken aan den notaris
van Drongelen en consorten" te Klaaswaal, welks
ingezetenen een eigen burgemeester hadden verlangd.
De heer Murray, klerk van den notaris, zag daarin
eene beleediging en zond den burgemeester
een briefkaart terug met het adres »Aau den Z. G.
heer D. Kluif hoofd St. en H. opnieuw benoemd tot
burgemeester van Nieuw-Beyerland, Klaaswaal en
Numansdorp" met den volgenden inhoud »dienende
deze tot dubbele condoleantie voor de gemeente
Klaaswaal, van L. H. Murray eD consorten."
De burgemeester diende nu een klacht in by de
rechtbank te Dordrecht. Volgens hem was het af
knippen der hoeken niet geschied om iemand te
beleedigen, maar omdat de hoeken geblesseerd" wa
ren. De heer Murray verklaarde dat de woorden
St. en H. beteekenden het gewone Latjjnsche formu
lier: behoudens titels". Tegen den heer Murray
is eene boete van vjjf gulden geëischt.
Dat men ten platten lande zich op die wijze eenige
afwisseling in het eentonige leven verschaft is te
vergeven, maar men moest er de rechterlyke macht
niet mee lastig vallen. Deze heeft ernstiger dingen
te doen.
De gemeenteraad van Amsterdam, behandelde
Woensdag een verzoek van de commissie tot o n d e r-
steuning der werkeloozen, om
1. Een som van f 10,000 te harer beschikking
te stellen, ten einde dat bedrag, zoo soodig, aan te
wenden om te voorzien in den Dood, waarin volide
arbeiders, die gedwongen werkloos zyn, verkeeren
2. haar te machtigen om de burgerjj uit te
noodigen voor datzelfde doel bijdragen aan haar te
willen schenken.
Het eerste werd afgewezen met 26 tegen 10 stem
men. Tegen het tweede had de Raad geen bezwaar.
Kerknieuws.
Ned. Hervormde kerk.
Rilland-BAth. Teneinde het kiescollege voor
de N. H. gemeente alhier voltallig te maken wer
den Woensdag tot leden gekozen de heerenG. Wind-
horst, F. Boot, M. Wisse, C. de Jager, J. Taillie
en W. Griep. Voor het 14e lid moet nog een her
stemming plaats hebben.
Ds. P. J. van der Muelen van Baarland heeft
toezegging van beroep ontvangen naar Tnbbergen
bij Almelo.
Naar men verneemt heeft ook de voltallige
Synode bevestigd de uitspraak van het pror. kerk
bestuur van Noord-Holland, waarby de predikant
B. H. van Breemen te Durgerdam uit zyn ambt
is ontzet.
Gereformeerde kerken
De rechtbank te Dordrecht heeft uitspraak
gedaan in de zaak der gereformeerde kerk A te
Oud-Beyerland tegen de zich noemende Christeljjke
Gereformeerde kerk aldaar (ds C. WjjdoogeD, c. s.)
Zjj heeft den eisch toegewezen, zoodat ds. Wjjd-
oogen verplicht 1b de keik en de kerkeljjke goederen
aan de Gereformeerde kerk terng te geven.
Bedankt voor het beroep naar Anna Jacoba-
polder door ds. J. Tholen te Medemblik.
Bjj dr. A. Kuyper te Amsterdam is ontvangen
voor de oprichting van een hospitaal te Poerworedjo
voor do zending der Geref. kerken, door iemand,
die onbekend wenscht te blijven, de kapitale som
van f 10,000. {Tel.)
0nderw(js.
De spaarbank van het Nadorl. Onderwijzers
Genootschap zal over 1896 een rente van 3,648 pet.
uitkeeren.
Rechtszaken.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg
Zitting 15 Januari 1897.
Heden werden veroordeeldL. T., 24 j., arbeider
te HeinkeDSzand, wegens mishandeling van een dier,
tot f 5 of 5 dagenJ. G. van 't W., 18 j., ar
beider te 's-Heer Arendskerke, wegens jachtover-
treding, tot 2 maal f 5 of 2 maal 3 dagen
T. B., 22 j., huisvrouw van M. Karbeidster te
Kloetinge, wegens mishandeling, tot f 5 of 5 dagen
G. K., 28 j., arbeider te Kloetinge, wegens mis
handeling, tot f 8 of 8 dagenP. K., 14 j.,
werkman te Goes, wegens mishandeling, tot f 5 of
5 dagen.
Vrij gesproken werdP. H., 24 j., boerenknecht
te 's-Heör Arendskerke, beklaagd van jachtover-
treding en beletten handeling ambtenaar.
Door de arrond.-rechtbank te Middelburg werd
Dinsdag 11., met vrjjspraak van den opposant, ver
nietigd het vonnis in zake P. F., 21 jaar, timmer
man te 's-Heerenhoek, op 18 December 11. wegens
beleediging van een ambtenaar bjj verstek veroor
deeld tot 3 dagen gevangenisstraf en daarvan in
verzet gekomen.
Landbouw en Veeteelt.
In een vergadering van Belgische beetwortel-
suikerfabrikanten is besloten dit jaar veel minder
Buikerbieten te contracteeren dan in 1896. De reden
van dit beslnit is hierin gelegeD, dat door de over
productie van suiker een te groot aanbod ontstond
op de binnenlandsche markten van vrjje suiker (dit
is saiker, welke zjj boven den belastingaanslag hebben
verkregen), waardoor het de fabrikanten niet mer
mogelyk was, de volle premie op het binnenlandsch
verbruik te verhalen.
Gemengde Berichten.
Omtrent de mishandeling met doodeljjken af
loop in het Coevorderveld bjj de grens van de ge
meente Hoogeveen op Nieuwjaarsdag verneemt de
P. D. C. nog de volgende bijzonderheden
Een gezelschap van 3 jongens en 3 meisjes, waar
onder de verslagene en de dader, ging rond te Nieuw-
jaarswenschen, onder het zingen van een liedje, dat
aanleiding schijnt te zyn geweest, dat de vriend
schappelijke gezindheid onder het gezelschap werd
verbroken. Ten hnize van Berend Snippe gekomen,
gaf Roelof Mager zyn broeder Wolter een slag met
een tang op het hoofd, waardoor een groote wond
ontstond, waarop Wolter terugsloeg mat een tang
en Roelof aan den neus trof. Stoffer S. mengde zich
daarop in den strjjd en sloeg Roelof Mager met een
steen op het hoofd, waardoor de geheele hersenpan
werd verbrjjzeld, aan de gevolgen waarvan deze op
10 Jan. op 26jarigen leeftijd is overleden.
Stoffer S. werd Dinsdag door de maréchausséa
van Hoogeveen gevankeljjk te Assen binnengebracht,
aangezien het bswjjs van diens schuld onomstootelyk
moet vaststaan.
Een korporaal, die zich te Helder op de Fort
gracht begaf om zjjn zoontje, dat op het jjs wilde
gaan, te helpen, zakte er door en verdronk.
Een echtpaar te Noordwolde (Fr.) dat op be
zoek uitging, nam een kindje meé, dat door de
vrouw in haar boezelaar werd gedragen. Onderweg
kwam het echtpaar tot de ontdekking dat het kindje
was overleden. Het scheen wat al te goed te zyn
toegedekt't was althans gestikt.
Altijd zyn in het oosteljjk deel der provincie
Groningen de eieren goedkoop, maar nu loopt het
de ppnigaten uit. Daar zyn de kippen zóó op het
vroege leggen afgericht en is het kippenhouden zoo
algemeen, terwjjl de afnemers zoo weinige zyn
veelal de winkelier, waar men winkelt dat onder
den rook van Winschoten al eieren zyn verkocht
voor 50 cent de 20. {Tel.)
Dezer dagen meldde zich bjj den ambtenaar
van den burgerlyken stand te Oostzaan een paartje
aan om zich te laten aanfceekenen. Bruid en brnidegom
telden samen 34 jaren. Zij kwamen uit Landsmeer,
wat den ambtenaar verwonderd deed vragen: waarom
zjj niet in hun eigen gemeente bleven voor deze
gowichtige gebeurtenis. Waarop het bruidje bedeesd
ten antwoord gaf, dat de ambtenaar te Landsmeer
niet wilde, omdat zjj te klein was voor de maat1
Tot hun groote spjjt moesten zjj toch weer naar
hun eigen gemeente, want te Oostzaan konden zjj
ook niet terecht.
Te Franeker doen zich eenige gevallna voor
van mondzeer (tongblaar) bij kinderen, die ongekookte
melk hadden gebruikt afkomstig van koeien, lijdende
aan mond- en klanwzeer.
