1897 N°. 2,
Dinsdag 5 Januari.
84sle jaargang.
i s 9 e.
Z E E - M I L I T I E
ontheffing van dienst,
Oe «itguve dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrgdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met by blad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en AdvertentiÖn voor dit blad
aangenomen bp de heoren Nijgh Va.n Ditmi& te Rotterdam e* verder
bp alle Bookverkoopera es Brievengaarder*.
Ittsendlns vaw ad verten*! £s* wr*M op den das der
De prys der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10(3
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk?- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvrage» om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Do loteliugen voor da Nationalo Militie dezer gemeente voor
de lichting 1897, die dienstplichtige nummers getrokken heb
ben cu welke verlangen mochten bij de
te dienen, kunnen rich daartoe voor den eersten Februari
eerstkomeude ter g. meeuts-iu:ret«riö aangeven, alwaar de ver
langde inlichting»» te verkrijgen zijn
Goes, den 2 Januari 1897
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Dj amrrage dour milicien.'', die geestelykeu en bedienaren
van den godsdienst bij erken ie kerkgenootschappen of studenten
in de godgeleerdheid ziju, oin
moet tusschen den 20 Januari en den 1 Februari met het
bewijsstuk worden ingediend bij den Burgemeester der gemeenta,
biuoen *efke zij voor de ini'itie zijn ingeschreven.
Goes, 2 Januari 1897.
Burgemeester en Wethouders va» Goes,
J. G d W. HAMER
Do Secretaris.
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Vergunning is verleend aan J. G. VAN DE VEN te Goes,
tot het oprichten eener
Smederij van goud- en zilverwerken
in het perceel wijk no. C 2S gelegen in de Lange Kerkstraat
te Goes
Goes, den 2 Januari 1897-
Burgemeester en Wethouders ran Goes,
J. G d. W. HAMER
De Secretaris,
VAN REIGEKSBERG VERSLUIJS.
ii.
A's wjj even nu ook een terugblik werpen op
wat buiten ons land in 1896 voorviel, dan treft het
ons hoe weinig bet einde van dat jaar verschilt van
het begin. Op de eerBte bladzijde vinden wij den
naam Jameson en we treffen dien evenzeer aan op
de laatste bladzijde. Maar met dien naam zien we
tegeljjk een anderen, van Paul Krugerl
Vertegenwoordigt de eerste het onrecht, en doet
hp denken aan verraad, de tweede getuigt luide
van oprechtheid en trouw.
Wij behoeven de gebeurtenissen in Zuid-Afrika
niet op nieuw te vermelden, lie herinnering daaraan
leeft, zooals geeiie andere, in de harten der Neder
landers voort, on tevenB doen zij ook onmiddellijk
denken aan Engelandwaar men wel niet openlijk
met het omecht durfde heulen, en dus den on-
gerechtige in den kerker zette, dcch tevens zorg
droeg nitt al te hard te slaan, den schuldige
niet al te diep te verbergen. En ten slotte verhief
men in naam dor menscbelijkheid het onrecht weer
ten troon Jameson werd wegens ongesteldheid in
vrijheid gesteld
De geest van wrevel over Engelaod's bonding in
het algemeen is ook dit jaar weder to«genomen.
Immers dat land, dat zoo gaarne zijn nens in alle
zaken steekt en niet zeiden in troebel water tracht
te TMBcheD, kwam ook in ander opzicht menigmaal
ter sprakewant het vond ruime gelegenheid aan
dezen karaktertrek te voldoen, niet alleen in Europa
zelf, maar ook daar buiten.
In het Oosten van ons werelddeel al moge
lord Salisbuiy thans in Turkije tjjdeljjk met de
andere groote mogendheden samengaan in Klein-
Azië, Egypte en in vele andere deelen van Afrika,
in de Middallandsche en in de Zwarte zee, in de
Dardaneilen, ja zelfs in Amerika, overal kwam En
geland in aanraking, om niet te zeggen in botsing,
met eenige andere mogendheid.
Het heeft echter niet in vele zaken zijn zin ge
kregen. Dat komt omdat Duitschland en Rusland
zich meer beginnen te mengen in koloniale aan
gelegenheden, maar toch, toen het arme Italië zoo
deerlpk klop kreeg in Afrika, achtte Engeland
zich geroepen in Egygte eens kaart uittespelen en
de Eagelsch-Egyptische expeditie, die in Frankrijk
taet leede oogen werd aangezien, strekte «enigszins
den Engelschen tot troost voor de werkelooshei 1,
waartoe zjj in Earopa genoodzaakt waren.
Wat zal vau dat alles het einde zjjn De Fraa-
sche minister Bourgeois zei in het begin van 1896
op een feest te Lyon Frankrijkt staatkunde is
handhaving van den vrede, onwrikbaar vasthouden
aan hetgeen rechtvaardig is. Maar tusschen zeggen
ea doen is overal een groot verschil en als het er
op aankomt, wordt oene uitspraak als die van mi
nister Bourgeois voor geen land ter wereld bindond
«acht.
Toch schpnt het ons toe, dat de onderlinge
goede verstandhouding der mogendheden over fut
algemeen geen noemenswaardige verandering heeft
ondergaan. De beide bonden in Europa het Twee
voudig en hot Drievoudig zijn in stand gebleven,
doch met dit verschil dat hot Tweevoudig in hecht
heid is toegenomen, wat ten duidelijkste is gebleken
bij hot bezoek van den Czaar van Rusland aan do
Fransche Republiekterwjjl het Drievoudig verbond
hoogstens is gebleven wat het was. De band, die
Duitschland en Oostenrijk veibindt met Italië, dreigde
een oogenblik losser te worden door een nauwere
betrekking, waarin dit land kwam tot Frankrijk,
dat door het sluiten van traktaten met Tunis het
protectoraat over dezen Afcikaanschen Staat verkreeg,
wat door Italië werd erkend. De betere verhou
ding tusschen deze beide landen oefende onwille
keurig een verkoelenden invloed nit op die van
If altot de b'ido andere mogendheden der triple
alliaDtie. N -g dreigden do onthullingen, die Duitsch-
lands oud-rpkskansflicr, Bismarck, in de Hamb. Nachr.
plaatste, 6en gevoeligen slag te zullen toebrengen
aan de vriendschap tusschen Duitschland en Oosten-
rijk-Hongarije. De leidende staatslieden en de pers
wisten echter te voorkomen, dat, deze onthullingen
eenig nadeelig gevolg haddon. Toch is het niet, te
ontkennen dat in Oostenrijk nog niet allo sporen
van wantrouwen zjjn verdwenen.
Blijkers de uitbreiding, die Frankrijk en Duitsch
land aan hunne zeemacht wenschon te geven, is hot.
vermoeden gewettigd, dat deze rijken zich vaardig
maken tot een mogelijken strjjd tegen Engeland of
welke andere mogendheid ook, die ter zee krachtig
kan optreden. Ook leggen zij zich toe op de ver
sterking bunner landmacht, en als deze twee groote
tegeDstandei8 tot de tanden gewapend zjjn, zullen
ook andere staten moeten volgen Rusland, Oosten
rijk en zelfs hat aime Italië zullen niet kannen
achterblijven.
Zoo jaagt men elkaar wedorkeerig cp kosten, doch
dit is het onvermjjdeljjk gevolg van den staat van
gewapenden vrede. Moge deze voorbereiding tot den
oorlog de grondslag zijn voor het behoud van den
vrede. Dat Engeland dien verstoren zal is niet waar
schijnlijk, want het trotsche Albion maet niet ver
geten, dat in koloniale quaesties Duitschland zelfs
met Frankrijk kan samengaan.
Na dozen blik op de algamsene onderlinge ver
houding der mogendheden, willen wij nog kortelpk
op enkele landen in het bijzonder de aandacht
vestigen.
Frankrijk veranderde maar éóa keer van minis
terie 1H«t Kabinet-Bourgeois werd vervangen door
het Kabinet-Mriine. Inderdaad voor Frankrpk pene
bijzonderheid. Ook is het xiosf steeds eene republiek,
al lijkt het er soms naar of het de Russische mo
narchie benijdt en al maakte het zich wel een weinig
belachelijk door de overdreven huldebetooningen aan
den Czaar. immers, volgens de traditie, den meest
despotischen aller voisten 1 Maar republiek
of niet, een machtige bondgenoot is nog altijd eene
buiging waird", evenals voor den protestantschen
Hendrik IV indertijd Parijs «eene messe" waard was.
Ook mag met genoegen geconstateerd worden, dat
de toon tusschen Duitfchland en Frankrpk boter
is geworden. Het is zelfs dezer dagen voorgekomen,
dat de Duitsehe staatssecretaris in een voornaam
Frausch blad, le Figarowarm geprezen werd en dat
men daaraan verbond een woord van lof voor het
Duitsehe gouvernement.
Dat artikel zal goed gedaan hebben in Duitsch
landwelks Keizer met vaste hand de teugels houdt,
hetzjj hij bjj feesten toasten slaat, of op de Hohen-
zollornter zee of in een salonrjjtuig per spoor
Europa doortrekt. Het moet gezegd wordeD, in
Duitschland staat een man aan het hoofd, die weet
wat hij wil en dia loeft voor zjjne taak. Als men
de zaken van Duitschland nagaat, dun vallen er
vele van praktische# aard in het oog, voornamelijk
op den handel b trekkeljjk. Maar de politiek wordt
er niet vergeten en vele woorden, juist van pas
gesproken, strekken den Keizer tot eer. Wjj denken
hierbjj aan zijn telegram aan Paul Kiliger, zjjne
sympathie betuigen-ie bjj de groote ramp te Johan
nesburg in Transvaal, zjjne flinke houding tegenover
Engeland en zjjn opbouwend bezoek aan Italië na
de nederlagen, die dat land troffen in Afrika.
Een land, aan welks hoofd zulk oen vorst staat,
is machtig en krachtig en het kon met fierheid in
het afgeloopen jaar twee 25jarige feesten vieren
dat vau het ontstaan van het Duitsehe Kcizerrjjk
en dat van den roemrjjken vrede, die een einde maakte
aan den rampzaligen Fransch-Duitschen oorlog.
Jammer, dat Bismarck, de man, die bjj beide aan
gelegenheden zulk een roem behaald{ heeft en tot
wien gan8ch Europa met verschuldigde bewondering
opzag, op 't laatst van zjjn leven van zjjn hoog
standpunt moest nederdalen en mot Crispi tot de
gevallen grootheden gaat behooren.
Dit leidt ons vanzelf tot Italië, dat al byster on
gelukkig was. Het leed in Abessinië zulk een ge
duchte nederlaag, dat het tot dusverre zoo krachtig
geacht ministerie Crispi moest aftreden. De ge
beurtenissen liggen nog te versch in het geheugen
om ze hier opnieuw op te sommen. Menelik, de
vorst van h*t onbeschaafde lacd, was grootmoedig
genoeg om bet sluiten van den vrede voor Ital'ö
niet al te vernederend te maken maar bereids was
Crispi, die in den aanvang des jaars a's minister
president zoo hoog stood in de gunst van Italie's
Koning en van de meerderheid der Kamer, gevallen.
Maar gelukkig komt men thanB in Italië door wijze,
bedachtzame staatkunde er weer bovenop en het
handhaaft zich als medelid van het Drievoudig ver
bond.
En Turkije Hiervoren zeiden we, dat er tusschen
zeggen en doen een groot verschil is en dan is het
in verband daarmede al zeer goedkoop, op den Sul
tan van dat land te wjjzen. Vandaag belooft bij
Lord Salisbu'y en morgen Graaf Delanoff, dat hij
de Armeniërs zal behandelen als m e n s c h e n en
den nacht na de belofte laat hjj door de straten
patrouilleeren, do «menschen" gevangen nemen en op
schepen vervoeren, die onderweg huu lust in zee
verliezen
Waarom komt er geen einde aan die gruwelen,
door en orider Armeniërs bedreven? Waarom niet?
Omdat en men donke hierbij oan de woorden
van den minister bourgeois Rusland Engeland niet
vertrouwt en omdat de triple-alliantie Duitsch
land, Italië, Oost nrijk noch Engeland noch Rus
land willen toelaten den Sultan tot rede te brengen
en omdat op zjjn beurt Frankrpk najjverig is op
iedereen, die uit den «Gouden Hoorn" zich wat toe
eigenen zou, als de Porte eindelijk eens kreeg, wat
haar toekomt. Onder die omstandigheden is de Sul
tan geiust ten opzichte van de andere Enropeesche
mogendheden. Hij «belooft maar raak" (zooals de
antir. Nederlander van zeker dagblad zei) en slaapt
niet den slaap des rechtvaardigen (want voor zijn
eigen onderdanen is hjj minder gerust) maar den
slaap van den vreezende, die wachters voor de deur
zjjner slaapkamer zet.
Turkije in JanuariTurkjje in December 1896
geen verschil
Spanje I In Januari van het afgeloopen jaar las
men in de bladen dat de toestand op het eiland
Cuba vcor Spanje een Atjeh gunstiger begon
te worden, 't Is waar dat men reeds in Februari
niet veel meer er van geloofde en op het einde des
jaars gelooide men er in het g»heel niets meer var.
Spanje het ft het voortdurend te kwaad met. al zjjue
koloniën, zoowel in Oost als West, op do Philippjjnen,
op Cuba, op Havana. Dat aime Spar.j* Men schijnt
daar maar niet tot rust te kunnen komen en de
kans is niet gering, dat do Vereenigde Staten van
Noord-Amorika zoo langzamerhand Spanje geheel
uit, Amerika verdrijven zullen. Wij gevoelen in het
algemeen niet veel voor opstandelingen en nemen
dus de Cubanen enz. niet in beschermingmaar
gedachtig aan onzen tachtigjarige^ ooi log, herinneren
wjj ons dat er onderscheid is tusschen opstandelin
gen en opstandelingen, en tevens, dat een volk als
de Spanjaarden er traditioneel bij ons voor bekend
staat, dat het er wel eens naar maken kar, om het
liever riot, als souverein te verlangen. Ea de Ver
eenigde Staten, hun Engelschen oorsprong slechts in
schijn verloochenende, zijn er nu juist niet de men-
schen naar om zich niet te bemoeien mot eens an
ders zaken. Dat toonde het opnieuw bij de quaestie
met Engeland in Venezuela. Z n da nieuwe president
Mc. Kinleydie in 1896 de opvolger van Cleveland
werd, verandering brengen in da eigenaardigheid
van de Amerikaansche bevolking om te geloover,
dat niet 8 goed kan gaan, zoolang zjj er zich niet
mede bemoeit?
Hoe dit zjj moge Spanje in 1897 tot rust
kunnen komen, wat zoo dringend noodig is ook voor
zjjne inwendige aangelegenheden.
Wjj kunnen dit overzicht niet eindigen zonder nog
met een enkel woord te gewagen van de groote ramp
bij gelegenheid van de kroning van den tegenwoor-
digen keizer aller Russen. Niettegenstaande dit on
gelukkig voorteeken scbjjnt Rusland onder Nicolaas
II in gunstiger positie te komen. Werkeljjk, deze
alleenheerscber bezit edelaardige denkbeelden en vele
eigenschappen, die hem tot een goed vorst stempeleD.
Moge hjj den naam van «vadertje", bjj welken de
Russen hun keizer noemen, meer dan zijn voorgan
gers verdienen. Het doet goed te kunnen zeggen,
dat bjj daartoe aan vankei jjk op den goeden weg is.
Wij willen besluiten met de gedenkwaardige woor
den van Ferdinand van Bulgarijedie hjj sprak, toen
hjj om de gunst van Rusland en de erkenning door
de mogendheden als regerrand voisfc te winnen, zjjn
zoon liet herdoopen tegen den zin van zijne echtge-
noote en vau den paus. Met geestdrift na deze zon
derlinge plfchtigheid in zjjne hoofdstad ontvanven,
zeide Ferdinand«ik hoop, dat in de toekomst de
heiligheid en de onschendbaarheid van den souverein
geen ijdele woorden zullen zgn en dat alle Bulgaren
zullen blijven onder het devies: één Qodéén souve
rein, één vaderland
Welnu, de God der Bulgaren is ork de God van
Nederland.
Moge de wensch van den Bulgaarschen vorst ook
ten opzichte van ons vaderland ea onze vorstin eene
profetie zgn geweest 1
GOES, den 4 Januari 1896.
In hetafgeloopcnjaar werden door het tele
graafkantoor te Cloes verzonden 8932, ont
vangen 8482, overgenomen en verder geseind 5476,
totaal 22890 telegrammen. Vermits de laatstgenoem
de categorie eone dubbele behandeling vordert, is
het werkelijk aantal behandelde telegrammen 28366.
In do navolgende gemeenten bedroeg het totaal
over 1896
Ver-
Ont-
Kantoren.
zonden.
vangen.
Totaal.
166
310
357
643
140
311
Bllewoudsdijk
's-Gravenpolder
833
410
743
388
380
768
's-Heer Arendskerke
364
375
739
's-Heerenhoek
289
378
667
Heinkenszand
250
202
452
Hoedekenskerke
892
331
723
10998
1852
12845
108
243
808
1544
Krabbendijke
602
1203
1805
199
398
172
371
248
491
489
422
911
Gedurende het jaar
1896 passeerden
bet k a-
naai door Zuid-Beve1 and
Zeeschepen 43 met 26,573 K.M.
Stoomschepen 4,718 529,490
Rjjnschopeo 4,965 2,436,463
Andere schepen 27,074 1,628,402
Totaal 36,800 met 4,620,928 K.M.
(N. R. Ct)
Kloetiutte, De voorwaarden, door hefc ge
meentebestuur aan het kerkbestuur der Herv. ge
meente alhier voorgesteld bjj den aankoop van het
voormalige doktershuis, zgn door laatstgenoemd be
stuur grootendeels aangenomen, zoodat dit vroeger
voor gemeentehuis gebruikte gebouw op nieuw
hiervoor zal worden ingericht.
R illicit d-2tatti. De heer P. Brujjnzeel Jz.
eerste weth. en ambtenaar van den burgerljjken
stand alhier, viert heden zjjn tachtigsten jaardag.
In 1852 tot lid van den gemeenteraad gekozen,
werd zijn mandaat telkens vernieuwd en heeft hjj dit
jaar 45 dienstjaren als raadslid, waarvan 43 als wet
houder. Nog kunnen wjj hier bjj voegen, dat dhr.
Brujjnzeel in 1849 werf benoemd tot gezworen van
den ReigersbergBchen polder en sedert dien tjjd, on
afgebroken, dus bijna een halve eeuw, lid van dat
polderbestuur is, en wel van 1870 als djjkgraaf.
Niettegenstaande zgn hoogen leeftjjd neemt de
nog kra-ee grjjsaard beide ambten met lust en gver
waar en kan hjj nog tot voorbeeld strekken van
trouwe plichtsbetrachting.
De luit. ter zee lo kl. C. A. Dominions,
uit Oost-Indië in Nederland teruggekeerd, is op
non-activiteit gesteld.
Bij beschikking van den minister van water
staat is J. Olie te Hansweerd benoemd tot bui-
t°ngewoon opzichter bjj da werken voor het ver
ruimen en het op diepte houden van da buitenhavon
van het Kanaal door Zuid-Baveland.
Kolifnsplaat. Iu de Woensdag 11. ten gemeen
tehuize gehouden vergadering der ingelanden van
den Oud-Noord-Beveland polder waren
32 stemgerechtigde leden vertegenwoordigd.
Werden tot heden de gi int wegen van den polder
door doze gemeente onderhouden met Bubsidie van
den polder, door de vergadering werd besloten met
1 Mei 1897 het onderhoud daarvan voor eigen re
kening te nemen.
Nog werd besloten de verhooging van het trac-
teroent van den havenmeester aan d'n voot maligeu
oesterput (westelijke ku'p) tot de zomervergadering
aan te houden.
Het gewichtigste besluit der vergadering, repdg
in een nummer van d« vorige week opgenomen
was het leggen van een inlaagjjjk n 't westeljjk
denl van den polder, en het uitbreiden van hot