1896 N°. 144,
Zaterdag 5 December.
83sle jaargang.
NIEUWJAARSCOMMISSIE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woenadag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75,
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cont.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Dmua te Botterdam ea verder
bjj alle Boekverkoopera en Brievengaardere*
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer löoï
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing der/elfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, buwelpkf»- en doodberichten en de daarop betrekking bebbendf-
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Diemtaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 o
Aanvrage» om ea vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
InstrndlRff van advertentie» vên* wrea 09 den dn« der ïiit^ve.
Ingevolge bevel van den heer Commissaris der Koningin in
deze proviucie is het
vervoer van vrachten op de wegen,
in onderhoud hij de Provincie»
overeenkomstig het reglement beperkt, aauvangende te midder
nacht tusscheu den 4 en 6 December 1896.
De uitvoerige aankondigingen zijn ter gewone plaatsen aan
geplakt.
Goes, den 3 Decembor 1896.
De Burgemeester van Goes,
J G. d. W. HAMER.
De goede result&tsn, welke de bedeeling op dsn 1 Januari
telken jare heeft opgeleverd, hebbeu doen besluiten weder de
zoogenaamde
in het leven te roepen. Terwijl de heer J. J. RAMONDTzich
weder bereid verklaarde de leiding der zaken als Voorzitter op
zich te nemen, werden door de onderscheidene instellingen de
onderstaande heeren als leden der commi#sie aangewezen, t. w.
Burg. Armbestuur dhr. B. M DEN BOER;
Hervormde Diaconie C. MARINISSE;
R. K. Par. Armb. P. A VAN ACKER;
Com. v. d. (Ea. Spijsuitd. I. D. FRANSEN VAN DE
PUTTE.
De heer A. A. VAN DELLEN, commies tsr secretarie, is
als secretaris aan de commissie toegevoegd.
Deze commissie zal op DONDERDAG DEN 10 DECEMBER
a. s. de bijdragen der ingezetenen-inzamelen.
Burg. en Weths. vertrouwen, dat de ingezetenen door vol
doende bijdragen gaarne er toe zullen medewet ken, dat op den
eersten dag des jaers niemand in deze gemeente gebrek lijde
aan het hoogst noodige, ook om daardoor te vooi komen den
grooten last, dien de burgerij eertijds ondervond van het
zoogenaamd nieuwjaarswenscheu.
Goes, den 4 December 1896.
Burgemeester en "Wathouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLU1JS.
GOES, 4 December 1896.
Ia verscheidene bladen wordt eene onjuiste
voorstelling gegeven van het rechtsgeding
tegen D. G. alhier, beklaagd van het zonder ver
gunning houden eener loterjj beneden de waarde
van f 100.
In de meeste bladen wordt gezegd, dat aan G.
de vergunning daartoe geweigerd was. Dit is niet
het geval, want er is volstrekt geene vergunning
gevraagd. Wellicht was het G. niet bekend, dat er
eene vergunning voor noodig was. Voorts wordt ge
zegd, dat de verdediger tracbttB aan te toonen, dat,
»waar de regeling van dergelijke loterijen bjj het
gemeentebestuur behoort, dit in deze zijne bevoegd
heid te buiten was gegaan." Eene zinledige phrase
als deze, waarin het motief of bewjjs, dat het ge
meentebestuur zijne bevoegdheid te buiten zou ge
gaan zgn, geheel ontbreekt, is natuurlijk door den
verdediger niet gebruikt.
Erger maakt het echter de Zierikz. Nieuwsbode.
Volgens dat blad zou de verdediger de onwettig
heid der betrokken verordening hebben betoogd,
omdat zjj door Burg. en Weths. en niet door den
Raad zou zjjn vastgesteld
Indien dit bericht van den bekenden Goeschen
correspondent der Nieuwsbode is, dan hadden wjj
toch wel wat meer kennis van staatsinrichting bjj
hem mogen onderstellen. Alle strafverordeningen toch
moeten worden en zijn vastgesteld door den Raad
en goedgekeurd door de Koningin of door Gedep.
Staten. Dit is ook het geval met de verordening in
quaestie. En aangezien nu aan Burg. en Weths. bjj
art. 179a der Gemeentewet is opgedragen »het uit
voeren der verordeningen van den Raad", hebben
B. en W. ook voor loterjjen als hier bedoeld vergun
ning te geven of te weigeren, omdat hun dit in de
betrokken verordening door den Raad is opgedragen.
Deze vergunning nu, niet gevraagd zjjnde, was na
tuurlijk niet gegeven en kon dus aan de politie niet
getoond worden. Daarom werd door haar krachtens
de verordening proces-verbaal opgemaakt ea met de
vervolging als zoodanig hebben Burg. en WethB.
niets te maken.
Door den verdediger is dau ook de niet-ontvanke-
ljjkheid natuurljjk niet bepleit op dien grond, maar,
gelijk eenigszins uitvoerig in ons nr. van Dinsdag
is te lezen, op grond dat hg den Raad niet bevoegd
acht in eene verordening te bepalen, dat de vergun
ning door Burg. en Weths. wordt gegeven. Z. i. moet
die vergunning door den Raad zelf gegeven of ge
weigerd worden en houdt dus de bewuste bepaling
in de verordening eene onwettige delegatie in. En
is dit zoo, dan zou op die onwettige bepaling geene
veroordeeling kunnen volgen.
Door de bevoegde autoriteit zal worden uitge
maakt wat in dezen recht is. In de wet van 22
Juli 1814 staat alleen, dat >de stedelijke of ge
meentebesturen verplicht zgn zorg te d;agen, dat
van onderhandsche loterjjen beneden de waarde van
f 100 geen misbruik worde gemaakt
Als nu een gemeentebestuur meent, dat misbruik
te kunnen weren door da loterijen afhankelijk te
stellen van eene vergunning, doo» Burg. en Weths.
te geven, is het de vraag of dit 6ene ongeoorloofde
delegatie is of niet.
De quaestie van de opdrachten door den Raad
aan Buig. en Weths. is in do laatste jaren trouwens
ook op menig ander punt aan de orde gekomen.
Zoo inzonderheid bjj de verordeningen, regelende het
bouwen van by zonder 0 eigendommen. Er zijn rech
terlijke uitspraken, dat de Raad b. v. het bepalen
eener rooiljjn voor gebouwen, hekken enzaau den
openbaren weg gelegen, niet aan Burg. en Weths.
mag opdragen.
Hoewel het de vraag kan zijn of de rooilijn niet
verband houdt met d« aan Burg. en Weths. bjj de
Gemeentewet (art. 179A) opgedragen »zorg voor de
vrijheid en veiligheid der publieke wegen", achten
wij ons niet bevoegd de rechtmatigheid dier uit
spraken te betwisten.
Maar wjj veroorloven ons toch de vraag of het
vooral in groot era plaatsen in het belang der aan
vragers kan zgn, wanneer Burg. en Weths. door
den Raad niet gemachtigd kunnen worden, om, met
naleving van door dienzelfden Raad gemaakte be
palingen, dergelijke loopende of schier dagelijks voor
komende zaken af te doen Is het uitvoerbaar tel
kens voor dergeljjke kleine zaken den Raad bijeen
te roepen en zullen dns de ingezetenen niet zeer
dikwjjls vertraging moeten ondervinden in de uit
voering van eenig plan, waarvoor vergunning noo
dig is
Bovendien is het toch zeker niet van gewicht
ontbloot, dat de verordeningen, waarin de gewraakte
bepaling voorkomt, door de hoogere autoriteiten zgn
goedgekeurd.
Hebben deze echter allen in hunne opvatting ge
dwaald dan zal het voor de gemeentebesturen zaak
zgn verscheidene verordeningen op het punt der
delegatie te herzien, opdat de naleving van vele be
palingen, die zjj in het belang der gemeente of der
ingezetenen in het leven hebben geroepen, niet op
grond van deze exceptie onmogeljjk zjj.
Eergisteren werd te Bergen-op-Zoom een ver
gadering gehouden van de Vereeniging tot bevor
dering van de belangen der Zeeuwsche oester-
industrie, waarin een voorstel werd behandeld
om aan den Minister te verzoeken do perceelen der
Bergsche oesterbank te mogen ingeven en in do
gelegenheid gesteld te worden ze vóór 1 April 1897
weder in te pachten.
Dit voorstel werd verworpen. Er zullen nu mid
delen van algemeener strekking beraamd worden
om tot een beteren toestand der oesterteelt te komen.
IVIsse. De verkiezing voor twee leden
van den gemeenteraad ter voorziening in de
vacaturen, ontstaan door het overigden van den heer
J. Koeman en door het nemen van ontslag door
den heer «T, J. van Liere, is bepaald op Woensdag
16 December a. s.
Kr&bbendijke. Op het verzoekschrift, eenig?n
tjjd geleden door belanghebbende ingezetenen aan
den Miü. van W., H. en N. ingediend, batrekkfljjk
uitbreiding van het stations - emplace
ment, is ia zoover gunstig beschikt, dat het vol
gende jaar een derde of zoogenaamde >doode" lijn
zal aangelegd worden, waardoor meer wagens te
gelijk zullen kunnen worden uitgezet.
Kolijnsplaat. In de Woensdag 11. gehouden
vergadering van Ingelanden van den Nieuw-
Noord-Bevelandpolder, ten gemeentehuize
alhier, werd het bestuursvoorstel tot eigeaing van
2,3627 H.A. grond, ter verlenging van den iolaag-
djjk, welke gronden aan de heeren Danckaerts c. s.
behooren, behandeld. Deze zaak was in de vorige
vergadering niet afgehaudeld. Thans werd het voor
stel aangenomen, om den eigenaren nogmaals een
bod te doen en bjj mogelijke weigering tot gerech
telijke onteigening over te gaan.
Tolen. Zoodra Dinsdagavond alhier bekend was
dat de heer M. G. van Stapele benoemd was
tot burgemeester, repte zich iedereen, zoowel rjjk
als arm, om hem geluk te wenschen. Woensdag
morgen wapperde uit de meesto woningen de natio
nale vlag en des avonds werd hem door het fan
farecorps »Concordia" eene serenade gebracht. Na
afloop trok de muziek, voorafgegaan en gevolgd door
eene groote menigte, al spelende door eenige straten.
De geestdrift onder de burgerjj was zeer groot en
het bleef den geheelen avond zoo druk in de straten
alsof het kermis was. Donderdagmorgen zag men
aan alle hoeken der straten biljetten aangeplakt,
waarop door de heeren A. J. de Wit Andriessen
en J. W. Wagtho eene oproeping gedaan wordt aan
allen, die willen meewerken tot feestviering voor
den nieuwen burgemeester. Het is dan ook niet te
betwijfelen of de pogingen, door bovengenoemde
heeren in het werk gesteld, zullen met den besten
uitslag bekroond worden, aangezien de heer M. G.
van Stapole algemeen bemind is. f
Te Zieriksee is overleden rar. C. Fokker
lid der provinciale Staten van Zeeland, oud-wethoudor
dier gemeente.
Naar wjj uit goede bron vernemen, is er, met
het oog op de invoering van de nieuwe kies
wet, weder eene nieuwe organisatie in
ons land in de maak. Het is thans de party van
Bronsveld c. s., die zich organiseert, omdat zij in
de eerste plaats front maakt tegen de Iractie-Kuyper,
maar evenmin medegaat met de nieuwe partij-
Lohman. Deze derde organisatie wil van scheiding
van kerk en staat niets wetenzij wordt gevormd
door hoogkerkelijke mannen der Hervormde kerk
in ons land.
Maandag had men te Utrecht eene vergadering
om de plannen te bespreken tot oprichting van een
centraal comité van kiesverenigingen. ArnliCt.)
Het comité tot stichting eener sociaal-
liberale party h9eft thauB het volgende mani
fest verspreid, waarin alle vooruitstrevenden worden
uitgenoodigd hun algehrle medewerking te schen
ken aan zgn pogen tot het verwerkelijken der
zuivere, liberale beginselen van
1. de heiligheid des eigendoms door eerbiedi
ging van het ieder toekomend recht op de onver
korte opbreDgst zijns arbeids
2. de individueele vrijheid welke niet de poli
tieke, maar slechts de economische vrjjbeid is
3. het vrjjwerkend eigenbelang, slechts mogeljjk
wanneer door de beschikbaarstelling van grond en
arbeidsmiddelen ieder ten eigen bate arbeiden, eigen
belang dienen kan, in tegenstelling van de thans
geldende methode, die ons dwingt anderer belang te
dienen.
De Haagsche Kronieker van de N. Oron. Ct.
schrjjft het volgende:
Enkele dagen na den terugkeer van HH. MM.
de Koninginnen in de Hofstad zal er 1 e v e ten
hove zgn. Voor de eerste maal zullen de dames
en heeren van de Haagsche aristocratie dan aan
H. M. de Koningin worden voorgesteld. Deze conr
is evenwel beperkt tot degenen, die reeds vroeger
de eer genoten ten paleize te worden gepresenteerd.
In zoover is het voor vele jonge dames een teleur
stelling want slechts Weinigen harer werden bjj
vroegere gelegenheden aan H. M. de Regentes voor
gesteld. Gelukkig zal de teleurstelling niet van
langen duur zyo, want reeds spoedig, na medio
December, wordt een tweede cour gehouden, waarop
ook aaderen dan de vroeger genoodigden en meer
in 't byzonder verscheidene jongedames zullen ver
schijnen.
Dat dit vooruitz'cbt menig aardig kopje op hol
brengt, laat zich eenigszins verklaren de een ver
keert nog in onzekerheid of zij ia het paleis zal
komen, of misschien nog wat te jong is; d» ander
is nog een beetje verlegen met haar houding, acht
2ich min of meer gauche of is het en bestudeert
jjverig de reverence zelfs tegenover de keuken
meid of linnonjufiVouwdaarenboven spelen de toilet
ten een hoofdrolde tronietjes willen allen uit
blinken in de prachtige gedecolleteerde sleepkleden
en papa ia niet altjjd geneigd aau die grillen, aau
die zucht om te schitteren, te voldoen. In menig
gezin zal er heelwat over te doen zjjn. Het komt
natuurljjk ook voor, dat mama, zelf nog geen beauté-
patsée, min of meer het land er aan heelt, dat zij
met een volwassen dochter naar 't hof moet, en om
niet al te zeer »af te steken" is een nieuwe parure
of diadeem onvermijdelijk noodig. Men begrijpt dus,
dat de eerste racoptie der Koninginnen, die tus-
schen 14 en 19 Dec. zal plaats hebben, het onder
werp is van veler gesprekken en veler droomen.
Dr. Schaepman heeft eergisteren zjjn kie
zers te Almelo rekenschap gegeven van zijn bjj de
vaststelling van het program der katholieke kamer
leden genomen besluit, zich aangaande bescher
mende rechten volkomen vrjjheid voor te be
houden. Hij trad op voor eene overvolle zaal in het
sociëteitsgebouw ter hoofdplaats van zgn kiesdistrict.
In zake beschermende rechten, zeide spreker, b9n
ik een onbekeerbaar vrghandelaaral is het mee-
rendeel der kath. leden van de St.-GeB. niet onge
neigd met het stelsel van bescherming tot bevor
dering van landbouw en industrie oen proef te nemen.
Ook het voorstel die paragraaf zoo in te kleeden,
dat zjj voor mij aanneembaar was, heb ik moeten
ai wijzen, daar niets zoo verderfelijk en noodlottig
is als eene halfslachtige verklaring. Als men b. v.
geschreven hadlandbouw en njjverheid te bevor
deren, door herziening van ons tarief, dan zou ik
mijne bedenkingen voor mij hebben kunnen houden,
doch dan had ik een ruim geweten moeten hebben.
Waarom is spreker vrghandelaar
Naar zijne meening moet men bjj het vraagstuk
der bescherming nooit deze eene zaak vergeten, dat
gevaarljjke, lastige en moeilijke omstandigheden niet
afhangen van vryen handel. Deze komen onder ieder
stolsel voor. Vrije handel, welke goede vruchten by
moge drageD, kan niet iedere crisis voorkomen. Be
scherming zal dat nooit kunnen doen.
De vraag is nukan men wisselen van systeem,
van stelselkan men op een gegeven oogenblik zon
der de toekomst in gevaar te stellen, voor eon tjjdlang
beschermende rechten invoeren V
Bescherming is noodweer, doch wanneer men met
bescherming aanving, zou men noodlottiger wij se
met bescherming moeten doorgaan en in dat stelsel
volharden.
Dan rjjst de vraag, welke dingen moet men be
schermen Men moet niet vergeten, dat een eerste
gevolg van protectie prijs ver hoogiög is, en die treft
allen, beschermden en on beschermden. De bescherm
den kuunen dat dragen, maar hoe do onbeschermden
echadeloos gesteld
Waarmee zou men aanvangen Met grondstoffen
dat vordert niemand. Bewerkte stoffen, wat zgn
dat Sommigen willen de industrie niet bpsch«rmen,
doch alleen den landbouw. Doch hoe zal men dan
de bescherming van de industrie tegsnhouden Hoe
zal men dan maken, dat die industrie tot meerdere
betaling in staat gesteld worde
Spreker heeft getracht zichzelf te bekeeren en
daartoe alle pogingen aangewend, doch hg is tot het
besluit gekomen, dat een stelsel van bescherming
tot nog meerdere verwarring voeren zal. Bescherming,
nn de verkeersmiddelen hun invloed oefenen, is een
middel, dat men voor landen van geringen omvang
niet meer bezigen kan.
Een daverend applaus viel den spreker ten deel.
N. R. Ct.
Naar men aan de Haagsche Ct. meldt, werdea
Woensdag eenige ondergeschikte gemeente-ambte
naren by de ontvangst van hun traktement verrast
met de mededeeling, dat daarvan de door hen ver
schuldigde Personeele belasting was afgehouden, bij
éen hunner bjjv. het volle bedrag van zes termijnen.
De vraag wordt gedaan, of de fiscus, ia dezea
van zijn recht gebruik makende, niet wat meer
consideratie kon gebruiken en de inhouding van
traktement over de maanden verdoelen, 't Is juist in
dezen wintertjjd, als een huisgezin zooveel behoeften
heeft, een al te gevoelige vermaning.
In de Belgische Kamer beklaagde Woensdag
Maenhout er zich over dat het door mond- en
klauwzeer aangetaste Nederlandsche vee
te gemakkelijk in België kan binnenkomei en Yroag hg
onmiddellijke Bluiting van de grens.
Minister De Biuyn klaagde over de persoonljjke
aanvallen van zekere dagbladen; hjj heeft steeds zgn
plicht vervuld. Men heeft het gevaar overdreven.
In vier provinciën van België heelt men op negen
beesten ééa geval van mond- en klauwzeer gecon
stateerd. De minister hoopt dat het merken van
het vee in België verbetering van den toestand zal
aanbrengen. De sluiting van de grens zou geen
betere uitkomst hebben opgeleverd, want dau zou
besmet vee terslaiks zijn ingevoerd. In November
kwamen er op 5239 ingevoerde Nederlandeche bees
ten twee gevallen van de ziekte voor. De 85 be
smette kringen ia Belg'ë bevatten goedaardige ge
vallen. Men zou da eigenaars der afgemaakte beesten
kunnen schadeloos stellen, maar dat zou ver voeren.
De minister verklaarde, dat hg geen nieuwe maat
regelen zal kunnen nemen dan indien er zich ernstige
gevallen voordooD.
Aan het eind van de interpellatie trachtte Colaert
aau te tooDen dat de openstelling van de Belgische
grens voor het Nederlandsche vee de voorwaarde
voor de aanneming (door Nederland) van de over
eenkomst betreffende het kanaal Terneuzen Gent
geweest is. Minister De Bruyn betwistte dit.
In de Donderdag gehouden zittiög is de Smet de
Nay6r opgekomen tegen de rede van Maenhout.
Wij hebben, zeide de minister, de belangen van den
landbouw verdedigd, door, eenige maanden na die
conventie, op de Nederlandsche margarine-boter een
invoerrecht te leggen. Zoodra gebleken zal zijn dat
met de voorgeschreven stempeling van hot vee het
doel niet wordt bereikt, zal wederom tot de sluiting
der grenzen worden overgegaan.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting vau gisteren is het boofdst. »Buiteril.
Zaken" aangenomen. Daarna kwam Justitie" aan
de orde.
De heer Boiiman critiseerde de plotssliage uit-
