1896 N°. 138.
Zaterdag 21 November.
83sle jaargang.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
Belasting op bedrijfs- en andere
inkomsten.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommeri 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
uangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmab te Botterdam en verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaardor*.
De prgs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 et-
Bjj| directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjk*- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c..
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Bmendiac van edverieutjl?» véet 31 mr*m os» den dag der nitgAve.
COURANT.
G0E
Het Hoofd van het Plaatselijk Bestuur te Goes brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat bij hem ingekomen en aan
den ontvanger der directe belastingen verzonden is kohier no 3
der belastiug op bedrijfs- en andere inkomsteu, dienst 1896/97,
invorderbaar verklaard door den directeur der directe belastingen
eas. te Middelburg den 17 November 1896 ao 569,
dat ieder verplicht is zijnen aanslag, op den bij de wet
bapaalden voet, te voldoen en dat heden ingaat de termijn
van ces weken, binnen welken daartegen bezwaarschriften
kunnen worden ingediend.
Goes, den 19 November 1896.
Het hoofd van het Plaatselijk Bestuur voornoemd,
J. G. d. W. HAMER.
GOES, 20 November 1896.
Dewfll de kiesvereeniging »Voor Nederland
en Oranje" alhier besloten heelt zonder voorbehoud
aangesloten te big ven aan het Centraal-Comitié, is
de kiosvereeniging V o o r God, Nederland
en Oranje" opgeheven.
De heeren J. Plazier en L. De Beste hebben voor
hunne bmceming tot bestuurslid van eerstgenoemde
veredniging bedankt.
Ook in den boezem dezer kiesvereeniging schjjnt
ie reeds lang smeulende oneenigheid tot uitbarsting
gekomen te zjjn en eene scheiding tus-chen dejLoh-
manianen en Knyperianen niet uit te big ven.
Ter viering van haar vjjfjarig bestaan gaf de
gymnaetiek-vereeniging Vo 1 harding"
gisteravond e-m soiree in de schouwburgzaal der
Sociëteit V. O. V. alhier, nadat zjj den vorigen
Maandagavond een voiksopvosring had gegeven. Bjj
beide uitvoeringen was een vrjj talrjjk publiek te
genwoordig. Alvorens met de uitvoering van het
piogramma een aanvang werd gemaakt verzamelden
de leden en aspirant-leden zich op het tooneel en
eprak de voorzitter dhr. J. J. P. C. Bartelse een
openingswoord, waarin hij de aanwezigen welkom
heette, het ontstaan en de verdere levensgeschiede
nis der vereeniging vermeldde, hulde bracht aan hen,
d e aan hare oprichting en instandhouding hadden
medegewerkt en de b*sto wenschen uitte voor den
verderen bloei der vereniging.
Het eer6te nummer van het programma vrije
oefeningen" maakte al dadeljjk een goeden indruk,
daar da uitvoering er van zoo goed als niets te
wen8chen overliet. Het waren dezelfde oefeningen, ais
waarmede op het dezen zomer alhier gehouden Turn-
feest door de vereeniging >Sparfca" van Bergen-op-
Zoom de tweede prjjs werd behaald. De oefeningen
aan »Ringen en Brug" werden met belangstelling
gevolgd en voldeden goed. Eenige leerlk gen der
voorbereidingsklasse lieten zien hoever zjj het reeds
gebracht hadden in de kunst van hoogspringen".
Een paar groepen aan een loodreebtstaande ladder
maakten een goed effect en deden zien tot welk een
•éhoon en vast geheel men komen kan door samen
werking, onderlingen steun en verdeeling van arbeid.
Voegt men hierbjj de twee gegeven tableaux vivants
Voorspelling der toekomst" en Eerst betalen", dan
verkreeg men de overtuiging dat Volharding" zich
niet uitsluitend en met succes toelegt op kracht
en vlugheid.
Al noemen wij de uitvoering der beide tooneel-
stukjes het laatst, niet het minst hebben zjj bij
gedragen tot het genot van den avond. Het eerste
>Altjjd te laat" toonde een waar beeld van hem,
die, door al te langdurig overleg en te veel ♦rede
neeren met zich zelt" den tijd van handelen laat
voorbijgaan en daardoor altjjd te laat komt. Door
de welwillendheid der dames B. en V. d. P.
was het de vereeniging mogeljjk dit stokje, met
vrouwenrollen, op te voeren. Een woord van dank
mag haar dan ook niet onthouden worden. Het
tweede De weerbaarheid van Heidorp" vormde een
waardig slot der soiré). Een pas opgericht en nog
ongeoefend weerbaarheids-corps, bestaande uit de
voornaamste ingezeten van een platteiandsch Noord-
brabantsch stadje, sloeg da schrik om het hart, door
•en verkeerd gelezen bericht dat de Pruisen in ons
land waren gevallen. Allerlei comieche scènes vloei
den daaruit vcort en ten slotte kwamen de leden
van het corps tot de overtuiging, dat het maar het
beste is de verdediging van ons land aan het leger
•n de reserve over te laten. Dit uit den aard der zaak
♦rumoerige" stukje verwierf een luide toejuiching.
Vóór de uitvoering van het laatste nummer van
bet programma verzamelden zich alle led«n opnieuw
op het tooneel en werd onder een hartelijke toe
spraak van den voorzitter aan den directeur dhr.
P. van der Meulen een souvenir aangeboden. Deze
«dankte de schenkers voor die verrassing en zeide
de vereeniging toe zjjn beste krachten aan haar te
zullen bljjven wjjden.
Deze goed geslaagde soiró* werd tevens bijge
woond door eonige leden vau twee zustervereni
gingen van Borgen-op-Zoom.
filoetiitge. Bg de gisteren plaatsgehad heb
bende verkiezing voor een lid van den gemeente
raad, (vacature L d» Groene), zjjn uitgebracht 118
stemmen, waarvan 2 van onwaarde, zoodat de vol
strekte meerderheid 59 bedroeg. Hiervan werden
uitgebracht op do heerenC. A. Sprenger 56, Ch.
Wellnnan 29 en «T. M. Straub 21 stemmen.
De overige stemmen waren op verschillende per
sonen verdeeld. Alzoo herstemming tnsschen bjide
eerstgenoemde heerer, welke herstemming op Maan
dag 30 dtzer is bepaald.
Men schrjjtt om uit 's-tiravenpolder
Eene slechte gewoonteEergisteravond werd de
bevolking opgeschrikt door het onverwacht
luiden van de klok van den toren. Men dacht na-
tuurljjk aan brand, doch het was niets anders dan
het bijeenroepen der lidmaten van de Hervormde
kerk, die een ouderling en diaken moesten kiezen.
Het kerkbe8tunr had al een kwartier bijeengezeten
en de broeders lieten zich wachten, waarop aan het
touwtje getrokken werd, doch ook zonder succes,
daar het vereischt aantal leden niet verscheen. De
verkiezing zal de volgende week plaatshebben.
Haniweerd. Woensdagmiddag werd door de
sleepboot Theodora, dea rjjkslichter en twee mod
derbakken de gelichte sleepboot Uldan alhier naar
de buitenhaven gesleept. Men heeft de boot zooveel
mogelgk tegen den oostberm trachten te slepen.
Het vooreinde van do boot is des nachts omge-
schoven naar de diepte, zoodat men verplicht is de
boot wederom hooger te zetten, ten einde het l<*k
dicht te maken. Des daags heeft men een roode
vlag, des nachts een roode lantaarn geplaatst ter
voorkoming van ongelukken. Het lichten der boot
is geschied door den heer Prins, aannemer te Slie-
dreebt.
Te Nieuw- en St. Joosland is met 57 van de
104 uitgebrachte stemmen tot raadslid gekozen de
heer J. Polderdjjk (lib.). De heer Tb. School
meester (antirev.) verkreeg 88 stemmen. Siec ts 8
kiezers stemden niet.
Thans zitten 2 liberalen in den raad naast 5
antirevolntionnairen. {Tel
Men sch'jjft uit Rozendaal aan de ZZ. fl.bode:
De verschillende berichten omtrent den stoom
tram naar Schouwen hebben mij genoopt
inlichtingen in te winnen, on bet bljjkt mg, dat men
aan hit Ministeiii van Waterstaat bezig is, om voor
deze zaak een wetsontwerp gereed te maken. Er zijn
door den Minister van Waterstaat veel inlichtingen
ingewonnen, en thans is het wetsontwerp door Zijn
Excellentie om advies naar den Raad van State
gezonden. Zoodra het wetsontwerp lerng is van den
Raad van State wordt de laatste hand er aan gp-
legd en het wetsontwerp naar de Tweede Kamer
der Staten-Generaal gezonden."
Naar men aan Recht voor Allen meldt is de
onwillige schutter Van der Veer eergisteravond
onverwachts uit de provoost ontslagen.
Herhaaldelijk las men in de dagbladen uit ver
schillende deelen des lands mededeelingeo omtrent
giften van de Koningin en de Koningin-
Regentes aan personen, die een beroep op haar
geldelgken steun hadden gedaan ter vervulling van
persoonlijke wenschen. Bljjkbaar zijn, waarschijnlijk
tengevolge van die berichten de aanvragen zoozeer
toegenomen, dat de directeur der zaken van wel
dadigheid van H. M. de Koningin weder aan de
burgemeesters heeft bericht, dat door het steeds
toenemend aantal adressen en de onmogelijkheid,
aan alle behoeftigen, die zich aanmelden, tegemoet
te komen, alleen in werkelijk dringende gevallen
ondersteuning kan worden voorgedragen.
De Indépendance Beige meldt dat Koningin
Wilhelmina en de Koningin-Regentes, die Zaterdag
te Milaan aankomen, een bezoek zullen brengen aan
Koning Humbert en Koningin Margaretha, te Monza
de zomerresidentie van de Italiaansche konink
lijke familie waar zich op dit oogenblik alle leden
van het Huis van Savoye bevinden.
Naar van betrouwbare zjjde vernomen wordt, zal
ons vaderland weldra een derde observatorium
bezittenmen berekent, dat deze sterrewacht, die
geheel door particulieren gesticht wordt, over vjjf
jaren gereed zal zjjn. Op welk punt van Nederland
de inrichting verrjjzen zal, iB niet met zekerheid op
te goveh; wal is reeds gedacht over de heuvelen
van Zuid-Limburg of de hooge streken van Gelder
land. Tot directeur der nieuwe sterrewacht is be
noemd de heer A. M. Dn Oellié» Muller te Njjme-
gen, die tevens belast is mf»t. het ontwerpen van
plannen voor de inlichting. Waarschijnlijk zal het
observatorium hoofdzakelijk dienen voor de beoefe
ning der physische astrouomie.
Men schrjjft aan het Soer. Hbld.
Op den Sm^roa is een nieuwe ziekte onder
de koffie uitgebroken; op éeti land is ca. 150
bouws er geheel door verwoest. Men vermoedt dat
het een soort ♦aaltjes" ziekte is en dat ze zoo'n
groote uitbreiding heeft kunnen krggeu door het
al te schoon honden der tuinen, waardoor die para
sieten geen ander voedsel dan de koöiewortels von
den. Dr. Treub uit Buitenzorg zal spoedig een en
ander ter plaatse onderzoeken.
Naar de Preanger Bode verneemt, heeft dr. W.
van Lingen zich in 't Lembangsche gevestigd. Er
is daar reeds een aanvang gemaakt met het ont
ginnen van een stuk grond voor pepinières van
viuchtboomen, planten enz., die in dit klimaat kun
nen gekweekt woiden. Voor zoover wij tot oordeelen
bevoegd zjjn, komt het ons voor dat deze zaak be
dachtzaam op het touw ge2et wordt en, dewijl ook
het terrein zeer geschikt is, veel kans van welslagen
heeft
Letterkundige bijdragen.
RENTMEESTERS.
Het is een on'1, bekend verhaal, dat van den
jongen schilder, die, naar Italië getogen om zjjne
kunst te volmaken, in de stad Florence ziek werd
en daar, ontbloot van geldmiddelen, liefdergk ver
pleegd werd in het arme gezin van een eenvoudig
handwerksman. De schilder genas, schreef aan zjjn
familie in zjjno geboorteplaats en ontving vaa deze
een vrg aanzienlijke som. Iq het bezit van dat geld,
wild* bjj den handwerksman schadeloos stellen en
drong bg dezen aan op het noemen van het ver
schuldigde bedrag.
Hoe nu," riep de arme verpleger uit en hij putte
kracht tot verder spreken uit de oogen zijner vrouw,
die zich met tranen vulden. ♦Neen, waarde heer,
rjjk zjjn wjj nietmaar wjj dee den u mej van het
geen wjj hadden, ou zie, wg zjjn niet armer gewor
den. Geld daarvoor aannemen Mjjn ziel op die
wijze bezondigen Ge kunt het niet van mg ver
langen 1"
De jonge schilder werd verlegen wie zou het
niet geworden zjjn en stamelde eenige veront
schuldigingen, die en ook dac was niet onrede-
ljjk moesten a ntooaen, dat hij met zijn aanbod
van betaling voor bewezen diensten toch werkeljjk
niet iets gedaan had, waarover men zich boos of
bedroefd kon maken.
De handwerksman zag dat in en zei: ♦Gg hebt
gelijk, ik ben onbilljjkmaar luisterals joog-
mensch heb ik eenmaal in geijjke omstandigheden
verkeerd als gg nu arm en verlaten, uitgeput van
den hoogor en dooimoe zwierf ik rond in een groote
stad, toen ik in aanraking kwam met het gezin
van een man, bjjna even arm a's ikin dat gezin
werd ik opgenomen, als gij in hst wjjne, en ver
pleegd als een hu sgenootmen deed meer voor mg
dan ik voor u heb kunnen doen, want men zocht
werk voor mij, tot man het vond en toen ik
mijn dankbaar gemoed lucht gaf, zei mjjn weldoe
ner op den nafcuurljjksten toon ter wereld♦♦dank
baarheid, mijn vriend, is een groote deugd, vooral
als zjj zich in daden toontik verwacht daden
van ugg zjjt mg iets schuldig, niet waar welnu,
gg zult mg dat teiugbstalen. Ik benoem u tot mijn
rentmeester en het mij verschuldigde zult gij geven
aan den eersten ongelukkige, dien gg ontmoet en
die het waard is."" En zoo, mgnheer, heb ik begre
pen, dat, toen ik u ontmoette de tjjd was aange
broken van mijn rentmeesterschap rekenschap te
geven en nu z?g ik tot u, wat mijn weldoe
ner tot mg zeide: ik geloof, dat gg waardig zjjt
mijn rentmeester te wezen."
Eenvoudig, ni t waar En toch zoo aandoenlijk
omdat het verhaal zoo heerlijk de reinste cbristeljjke
waarheid illustreert, die op zoo menige plaats van
het te dikwijls verwaarloosde wetboek der christenen
te lezen staat en die, ware zjj algemeen begrepen
en toegepast, onze vaak zoo droevige wereld iets
meer op een paradjjs zou doen geljjken.
Als de rjjke eens begreep, dat hjj niet de eigen
machtige bezitter, maar slecnts de rentmeester zjjner
goederen iswat zouden zij, die nu de wereld in
rep en roer brengen met hnn d waze begrippen over
gedwongen opheffing van privaat-bezit, zich eenvoudig
weg belaeheljjk makenwat zouden zij met beschaamde
kaken staan, terwjjl zjj moesten erkennen, dat het
rentmeesterschap op zich zelf niet altjjd erg vau
bezwaren is en eigenaardige moeielgkheden met zich
brengt.
Als de sterke zjjne kracht eens beschouwde niet
als een middel om den zwakke te onderdrukken
als do wjjza zjjne wijsheid eens niet langer gebruikte
om den minder verstandige te overheerschenmaar
indien de zwakke zjjn aandeel kreeg in de kracht
vaa den sterke en de onverstandige ten goede geleid
werd door den wijze, wat zou onze wereld er anders
uitzien En toch het mosst zoo zijn en het
kon zoo zijn, als de echte beteekenis van het christe-
ljjke rentmeesterschap meer doordrong tot onze harten.
Als we maar wat meer geleken op den eenvoudigen
dorpsgeestelijke uit les Miserable* tan Victor Hugo.
Kennen de lezers hem Hebben zjj hem begrepen
in zijn volle schoonheid Gevoelen zjj al de kracht,
die het vaste besef van dat rentmeesterschap geeft
Daar is Jean Valjeae, de galeiboef; 19 jaar heeft
hjj doorgebrucht op de galeienhjj die aan vankei jjk
tot een gering aantal jaren veroordeeld was, wegens
poging tot diefstal van een brood, omdat de kinderen
van zjjn zuster, eene weduwe, honger hadden. Maar
eenmaal ter verbetering na^r de galeien ge
zonden, heeft hjj geleerd door slechte samensprekingen
en voorbeelden een volslagen misdadiger te worden
hg deed een moord, stal, ontvluchtte, werd weder
gegrepen en na 19 jaar treedt hg de maatschappg
weer binnen te midden van menschen, die natuurljjk
nooit iets stalen en kan nergens, in geen
herberg, in geen kroeg, zeker niet in een huis van
een particulier een onderdak vinden. Overal wordt
hg verjaagd er is voedsel genoeg, maar niet voor
hem, a) wil hg met goud betalener zjjn zachte
bedden, maar voor hem zelfs geen plaatsje in de
schuur. Och, de wereld is zoo braaf en zoo bang
voor besmettingen de wereld heeft geljjk, want
wie hetgeen hjj bezit aan geld en goed als zjjn
eenig eigendom beschouwt en onmisbaar voor zjjn
geluk, moet de d even verre houden.
Daar zinkt Jean Valjean moede en afgemat, hon
gerig, uitgeput neer op den drempel der kerk; een
vroom vrouwtje wjjst hem het huis van den geeste-
Ijjke, want, zegt ze, zoolang gjj daar niet aangeklopt
hebt, mbogt ge niet zeggen, dat ieder u verstooten
heeft.
Hg klopt aan; de deur wjjkt van zelf. Binnen
komende, zegt hjj al wat hjj op het hart heeft, wie
hg is, wat hg deed en blijft staan, zeggende♦Zie
zoo, nu weet ge alles, jaag me nu maar weg 1"
Buiten alle andere namen, waarmede ge u ge
noemd hebt, hebt ge er een, dien ge niet schjjnt te
kennen, mijn broeder zegt de geesteljjkedan
schuift hjj een stoel bjj, doet het avondeten opbren
gen en noemt hem bg afwisseling: mjjnheer en mjjn
broeder. En na het avondmaal wjjst hjj hem een
kamer om te slapen en sluit de kast met zilver
werk niet.
Jean Valjean is een booswicht; te middernacht,
overmeesterd door zgn Biechten genius, het mes tus-
sohen de tanden, geroed desnoods een moord te
begaan, steelt hij het zilverwerk, ontviuent het huis
en des morgens vindc de trouwe zuster-huishoudster
het mandje bg de struiken, waar de dief over den
muur is geklommen.
Ontsteld en verschrikt roept zjj haren broeder en
wat doet deze? Hg zegt: ♦Maar, hoe heb ik het
met uwas dat zilver dan van mg en is het on
mogelijk te eten met andere dan zilveren lepels en
vorken Komaan, mjjn zuster, ik had dat alles reeds
te; lang ia gebruikik was er slechts rentmeester
over, het behoorde den armen."
De altoos waakzame gendarmerie heeft echter den
schuldige gegrepen en de dienaren der gerechtigheid,
gewapend met macht en kracht, duwen hem eeu
oogenblik later de kamer binnen, waar de geestelgke
en zjjn zuster het ombijt gebruiken.
Zjj wachten een streelend woord voor hnn jjver
en spottend klink het uit hun mond: >Hier is de
8ohelm, die n bestolen heeft, hjj beweerde dit alles
van u gekregen te hebben 1"
Hoe staan zg verstomd bg de taal van deu gees
telgke
Wie heeft u gezegd, dat die man onwaarheid
sprak? Wie zegt u, dat hjj mij bestolen heeft?
Er is geen reden hem zoo raw te bek indelen, gg
kunt hem loslaten." En tot den man: ♦Gg vergat
nog de candelabres mee te nemenvergeet ze na
niet."
De gendarmes verlieten beschaamd het huis en
toen de geestelgke ♦zjjnen broeder" uitliet, fluisterde
hg hem in het oor (niemand behoefde dat te hooren)
♦gjj belooft mg nu in tegenwoordigheid van God
voortaan een eerijjk man te zjjn, niet waar Hij
wachtte geen antwoord, maar zei eenvoudig Vaar
wel mjjn broeder, ik reken op nw woordGod
helpe u!"
Jean Valjean stond verstomd, begreep niet, ma ir
het ♦eerijjk man" van den geestelgke dreunde door
in zjjn oor en, in zjju hart en nam daar weg al
