1896 N°. 135.
Zaterdag 14 November.
83ste jaargang.
BIXVOEG-SE!
Gemeenteraad van Goes,
Gemengde Berichten.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Good, f 1,7b.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentie voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Va.n Dmna te Botterdam en 7erdar
bjj alle Boekvorkoopers en Brievongaai dors.
lnaendin$ van advertentlSn v^nir 8 area op den dag der uitgave
De prgs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechte tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgkl- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ci.
Aanvrage* om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 13 November 1896.
In een ons toegezonden no. van hetiMaand-
blad Grond en arbeiduitgegeven vanwege den Ne-
derlandschen Bond voor Landnationalisatie, lez9n
wij het volgende zonderlinge artikel
MPe Zeeuwse he IjandinaatschappiJ.
»Het doel van deze te Goes gevestigde vereeniging
is het Zeeuwsche land zooveel mogelpk te houden
en te brengen in Nederlandsche handen en door
verkleining van de in Zeeland al te uitgebreide be
drijven het landgebruik te brengen onder het
bereik van velen, welke do^r de uitgebreidheid daar
van thans zijn uitgesloten. Zoo althans wordt haar
doel in een bericht nit, Goes in de N. R. Ct. om
schreven. Wie nu moebt rneenen, dat deze maat
schappij om dit doel naderbij te komen, zich be
langrijke opofferingen zal getroosten, die verkeert in
een dwaling. Zij wil dit slechts doen voor zoover
het met hot trekken van behoorlijke rente vereenig-
baar is, zooals hetzelfde bericht mededeelt. Rente-
trekken is dus ook by deze maatschappg nommer
éér?.
In het eerste jaar harer werkzaamheid werden
door de maatschappij twee kapitale boerenhofsteden
een van 40 en een van 70 H.A. aangekocht, die
zonder haar Btellig weer in handen van den buiten
lander zouden zgn gevallen. Daarom vindt de bericht
gever het jammer dat de maatschappij door te weinig
fiaaneieelsn steun niet moer heeft kunnen doen.
Jammer, waarvoor? Misschien voor de aandeel
houders. Welk belang echter de Zeeuwscbe land-
gebruikers er bg kunnen hebben of zg hun pacht
aau een Nederlandsche Maatschappg in plaats van
aan een btrWWndscVn grondeigenaar opbrengen,
dat is ons niet duidelgk."
Ook o^s is niet duidelgk wat de redactie
van het Maandblad wil. De bedoelde maatschappg
heeft zich, voor zoover wg weten, nimmer voor
gedaan als i«ts nders te beoogen dan wat hierboven
als haar doel is aangegeven. Dat dit zoo mogelijk
gepaard gaat met het maken van eene behoorlgke
(maar blgkens de voorloopige uitkomsten zeker niet
te hooge) rente is alleszins verklaarbaar. Maar wordt
daardoor ook slechts in het allerminst benadeeld wat
de maatschappg op den voorgrond stelt, nl. door
het terughouden van buitenlandsche grondeigenaren,
die meestal slechts groota bedrijven houden, meer
dere ZeeuWBche landgebruik ars aan kleinere bedrg-
ven te kunnen helpen? Inderdaad, het blgkt, dat
men aan alles eene verkeerde voorstelling kan ge
ven, wanneer men dat voor zga9 redeaeeriagea
noodig heeft
Obs duakt, wanneer meu landnationalisatie voor
staat, moet meu het toejuichen, wanneer eene maat
schappg er zich op toelegt om de revenuen van den
grond in Nederlandsche handen te houden en het
gebruik van dien grond onder het bereik van velen
te brengen. Dit is althans iets in den geest van wat
men zegt voor te staan, al is het nu juist niet
gemeente - grondbezit, dat in de naaste toe
komst zoo het al gewenscht ware wel niet
bereikbaar zal blgken. (Red. G. Ct.)
De officier van justitie bg de rechtbank te
Zieriksee heeft cassatie aaugeteekend tegen net vonnis
der rechtbank aldaar, waarbg Kgemeente-secretaris
te Scherpenisse, wegens verduistering tot een jaar
gevangenisstraf was veroordeeld. De eisch was 18
maanden.
op Donderdag den 12 November 1896 des avonds
te 8 uren.
Voorzitter de heer mr. J. G. de Witt Hamer.
Tegenwoordig alle leden.
De notulen der vorige vergadering worden met
eene kleine wijziging, door dhr. Ramondt voorge
steld, goedgekeurd.
Ingekomen zgn
Missive van Ged. Staten dd. 31 October en 5
Nov. 1896, houdende goedkeuring van de nadere
regeling van de jaarwedde van mej. Inde weg, en dat
zg berusten in het subsidie voor 1897, verleend aan
het gasthuis.
Dankbetuiging van mej. Indeweg, L. D. van
Melle en H. Hengstmangers voor verhooging van
jaarwedde en van de commissie tot bevordering van
getrouw schoolbezoek voor het verhoogde snbsidie.
Van den notaris Mulock Houwer mededeeling,
dat de verkooping van boomen heeft opgebracht
f 3342,75.
Het verzoek van den heer A. Kolkman om eervol
ontslag als leeraar in de Hoogdnitsche taal aan de
H. B. School alhier, wegens benoeming te Breda,
wordt toegestaan, ingaande 6 December 1896.
Ter voorziening in die vacature zgn door B. en W.,
met advies van de commissie van toezicht, op de
lgst van benoembaren geplaatst do heer R. Snel te
Venloo en mej. E. de Vries te Haarlem. De inspec
teur vereenigt zich met deze aanbeveling wat dhr.
Snel betrefr, maar maakt bezwaar tegen het plaat
sen van mej. E. de Vries op de aanbevelingdgst,
op grond dat naar zgne beschonwiagswgze door de
wet riet voorzien is in eene regeling, waarbij vrouwe-
lgke sollicitanten als *leeraresaan eene H. B. S.
(voor jongens) kunnen worden aangesteld, en dat
de oproeping nadrukkelijk gewag maakt van eene
vacature als »leeraar" in het Hoogduitsch.
De heer Snel wordt benoemd met 10 st. Mej.
E. de Vries verwierf 3 st.
Een verzoek om ©er vol ontslag van H. de Noo,
onderwijzer L. O., wordt op gunstig advies der
achool-autoriteiten ingewilligd, ingaande 5 Nov. jl.
Alsnu wordt behandeld het in de vorige zitting
medegedeelde verzoek van oenige belangstellenden
in de paardenfokknrg om lo. Eene paarden-
en veulenmarkt te houden te Goes op den eersten
Dinsdag in de maand Juli2o. Eene bgdrage van
de gemeente van f 50 voor de hoognoodige kosten
van voorbereiding en publicatieop welk verzoek
de fin. comm. adviseert tot het toestaan van het
eerste, maar bezwaar heeft tegen het verleenen eener
bgdrage ad f 50 uit de gemeente-kas. Naar het
oordeel d«r commhs:e behooren dergelgke uitgaven
in den kring der belanghebbenden gevonden te wor
den, wgl hier bezwaarlgk van algemeen of gemeente
belang sprake kan zgn.
De heer V. d. Leeuw zegt voor verplaatsing van
de markt te zgn, omdat er in het voorjaar nog geen
verkoopbare veulens zgns, maar hg wil ook het ge
vraagde subsidie verleenen. Het is billgk deze zaak
te steunen, vooral voor het eerste jaar. Het is in
het belang der boeren. De Zeeuwsche paarden zgn
in Nederland, België ei Frankrijk beroemd en bren
gen 50 pet. meer op dan vroeger. Bovendien geeft
een paardenmarkt voordeel aan de stad. Deze ge
legenheid moet mea voor Goes niet laten voorbij
gaan. Spr. heeft zich op de hoogte gesteld van
andere markten, waar ook subsidie door de gemeen
ten wordt gegeven, zooals Nisse, O vezand enz. Naar
zgne meening moet de gemeente den go vraagden
steun niet onthouden.
De heer Coenen is van dezelfde meening. Hg wil
dezen tak van handel helpen invoerenen bevorderen om
ook da inwoners te baten. Spr. meent ook dat het
subsidie voor één jaar als proef moet verleend worden.
De heer Temperman gaat mea met de vorige spre
kers. Met het subsidie kunnen premies worden uit
geloofd, die de zaak bevorderen en een paardenmarkt
is een voordeel voor vele ingezetenen.
Dhr. Lenshoek zal tegen het snbsidie stemmen.
Hg juicht eene paardenmarkt toe, doch premies als
elders worden gegeven, geven aanleiding tot fraude
de boeren worden er door tot aanvoeren gedreven,
en er hebben verkoopen plaats, zonder dat er
werkelgk verkocht wordt. Met slechts f 50 subsidie
zou de markt nog een teringachtig bestaan leiden.
De buitenlandsche kooplui komen niet op dia kleine
premies naar Goes. Als zg komen, komen omdat
hun belang dat meebrengt. Wil de markt Iets be-
teekenen dan moet zg uit eigen kracht bestaan en
daardoor hare uoodzskelgkheid en haar nut bowgzan.
De heer V. d. Leeuw zegt dat de f 50 ook niet
uitslnitend voor premies, maar ook voor publiciteit
in het buitenland moeten dienen. Buitendien is er
een massa geld noodig voor: »an70er, stallen,sjou
wers enz.waar de gemeente kan steunen mag zg
niet krenterig" zgn.
Het voorstel van Bnrg. en Weth. wordt op ver
zoek van dhr. Van der Pegl gesplitst, waarna
punt 1, verzetting van de markt, wordt aan
genomen met algemeene stemmen en punt 2, afwij
zing subsidie, verworpen wordt met 7 tegen 6 stem
men. Tegende heeren Van dor Pegl, Temperman,
Van der Leeuw, Janssen, De Jonge Mulock Houwer,
QuiBt en Goenen. Het snbsidie is das toegestaan.
Aan eenige vertrokken personen wordt restitutie
van H. O. verleend.
Daarna komt in behandeling een voorstel omtrent
inrichting van een gymnastieklokaal, waar
omtrent Burg. en Weth. het volgende rapporteeren
Zooals den Raad bekend is, werden door de wel
willendheid van het Burg. Armbest. om voor het
onderwgs in de vrge en ordeoefeniugen der gymn.
gratis een lokaal naast het Weeshuis aan de ge
meente ten gebruike af te staan, aldaar aan de
leerlingen der scholen C en D de lessen in dat vak
gegeven. Onlangs zag gemeld bestuur zich echter
genoodzaakt om bedoeld lokaal in gebruik te nemen
voor de verpleging van aan besmettelgke ziekte lij
dende weeskinderen en ontvingen wg mededeeling
dat het niet langer voor het onderwgs in vak j be
schikbaar kon big ven. Genoodzaakt om daardoor
elders naar eene gelegenheid voor het onderwgs in
beloeld vak uit te zien (d;:t na de jongste beslissing
der Kamer onder de verplichte leervakken van het
o. 1. onderw. is opgenomen) meenen Burg. en Weth.
daarin geslaagd te zijn door het aanbod van het
Gasthnisbestuur om aan de gemeente gratis het ge
bruik van de Oude Veverg af te staan. Bsdoold
lokaal biedt de noodige ruimte aan om door het
aanbrengen van een houten vloer en beschotten, het
veranderen van een bestaand raam in een toegangs
deur etc. twee aan de eischen der wettelijke voor
schriften beaatwoordende lokalen te verkrggen, die ge
legenheid zullen ge .-eu om het vak j niet alleen aan
de leerlingen van de scholen C en D, maar ook aan die
van de scholen A en B, op alleszins geschikte wijze
te doen geven en daarmede teveos eeu einde te
maken aan de min geschikte en lastige wgze, waarop
dat onderwgs aan de leerlingen der laatstbedoelde
scholen moest verschaft worden.
Uit de overgelegde begrooting van kosten en tee-
kening blgkt, d^t de kosten van inrichting tot school
gebouw kunnen bedragen f 1300, waarvan, vol
gens art. 45 no. 2 der wet, 25 pet. ten laste van
het Bjjk komt.
Wg stellen den Rud voor ons te machtigen om
tot de aanbesteding over te gaan terwgl wg ons
voorstellen te zgner tgd de noodige voorstellen te
doen omtrent de wgze, waarop zoowel in deze bui
tengewone kosten, als in die voor den aanleg der be
graafplaats zal worden voorzien.
Het voorstel wordt zonder discussie aangenomen.
Vervolgens is aan de orde een voorstel van Burg.
en Weth. omtrent de gemeentereiniging
etc. waaromtrent Burg. en Weth. zeggen
»De op 18 Juli 11. gedane poging tot herverpach
ting van de inzameling der mestspaciëa in deze ge
meente heeft, zooals den Raad bekend is, geen
resultaat opgeleverd, daar geen enkele inschrgving
ont zangen werd, niettegenstaande bg art. 12 der
voorwaarden aan gegadigden de gelegenheid was
gegeven om elke wgz\ging, die zg in de conditiën
mochten verlangen, bjj hun inschrijvingsbiljet aan
te geven.
Na dezo mislukking van eene publieke inschrgving,
ontvingen B. en W. zoowel van den tegenwoordigen
p echter, als van den vroegeren (Ant. Foudraine)
aanbiedingen om tegen eene jaarlgksche nitkeering
resp. van f 1000 en f 800 op 1 Juli 1897 de ophaling
der faecalia voor een termgn van 7 jaar op zich
te nemen.
De ondervinding met den tegenwoordigen pachter
opgedaan, geeft B. en W. geen vrgbeid om de zaak
opnieuw aan zgne leiding toe te vertrouwen.
Het aanbod van Foudraine verdient o. i., als men
de gemeente niet aan de onzekere kansen van ©9ne
eigene exploitatie wil blootstellen, ernstige overwe
ging. Zjn voornemen zon zgn om als de mest
vaalt naar het terrein bjj het Roosjeshof verplaatst
werd de gewone straatmest naarmate van de
inkomende aanvragen met beer te vermengen en
daardoor aan het artikel eene hoogere koopwaarde
te geven; met dat doel heeft hg zich voorloopig
in verbinding gesteld met een afoemer van beer in
België en inlichtingen ingewonnen omtrent het af
leveren van compost in naburige streken.
Voor het gereedmaken van het terrein, het bon
wen van een stal en karreschunr, het maken van
een beerput etc. zou de gemeente natuurlgk voor
eens de kosten van op- en inrichting hebben te
dragen, wat echter ook in het geval van eigen be
heer zou dienen te geschieden. Om nu eenig over
zicht te hebben van de fiaaneiöele resultaten van
een eigen beheer, informeerden B. en W. bg een
9-tal gemeentebesturen, waar die wgze van behan
deling sedeit langer of korter tgd wordt toegepast: Uit
de daaromtrent ontvangen en aan d<m Raad overge
legde opgaven blgkt, dat bg enkele gemeenten
de kosten door de ontvangsten gedekt worden maar
dat b. v.
Alkmaar f 10000, Leeuwarden f 23000, Delft
f 15000, Vlissingen f 4600, Neuzen f 1100 bjj aan
besteding, Harlingen f 5000, Amersfoort f 3000,
Middelburg bg aanbesteding f 4000, te kort kwamen.
Mocht de Raad na kennisneming van een on
ander van meening zgn, dat boven eene vaBte
jaarlgksche nitkeering van f 800 eene proefneming
met exploitatie in eigen beheer geraden is, dan ge
ven B. en W. in overweging om op het voetspoor
van andere gemeenten, ook hier eene commissie van
bgstand uit den Raad in het leven te roepen.
Intusschen is bericht iögekomen, dat Anth. Fou
draine heden overleden is, terwgl nu zgn zoon eon
aanbod doet, dat voor de gemeente duurder is.
In verband hiermede wordt de zaak tot eene vol
gende vergadering aangehouden.
Naar aanleiding van overgelegde begrooting en
teekeniogea voor aanleg tot uitbreiding der be
staande begraafplaats vragen Bnrg. en Wefh.
een crediet van f 1200.
De begrooting van beide plannen is ongeveer f 1000,
waarbg f 100 k f 200 komt voor een nieuw hek.
Voorzoover deze kosten niet knnnon worden ge
vonden nit do opbrengst der te verkoopen boomen,
waarvan reeds f2500 is gebruikt voor aankoop
van terrein, zullen Burg. en Weth. een nader voor
stel doen, tegelgk met de andere uitgaven voor den
reinigingsdienst, gymnastieklokaal enz.
Hierbij doet de Voorzitter nog eenigo mededee-
lingen, waaruit blgkt, dat er twee plannen door
een deskundige zgn gemaakt, het eene eenigszins
in don onderwetschen stgven geest van de tegen
woordige begraafplaats, het andere meer modern
en parksgewgze. De kosten verschillen weinig- en
waar we t9 doe'» hebban met de plaats, waar de
meeston onzer waarschgnlgk hunne laatste rust
plaats zullen vinden, zal over dat kleine verschil
van kosten wel geen bezwaar wordan gemaakt. Uit
eene vergelgking met de kosten van uitbreiding en
aanlog in 1828 van de tegenwoordige begraafplaats
blgkt bovendien, dat de gemeente nu io evenredig
heid met de grootte van het terrein nog goedkooper
uit 13.
De heer Van der Leeuw zegt allen eerbied te
hebben voor de dooden, maar hg wil daaraan ver
binden de zorg voor de levenden. Hg wenscht
daarom, dat ook wat besteed worde voor de wegen,
die naar de begraafplaats voeren. Hg weet wel, dat
de weg op zich zelf goed is, maar er is jaarlgks een
tgd, dat de weg door het suikerbieten rervoer, evenals
alle wogen in ons eiland, zeer moeielgk te passeeren
is. Hg zou daarom gaarne zien, dat de weg zoo
danig verhard werd, dat zg, die den plicht ver
vullen da dooden weg te brengen, dit kunnen doen
zonder beslikte broeken" op te loopen.
De Voorzitter zegt, dat dit punt bereids bg Bnrg.
en Weth. in voorbereiding is en zoo mogelgk bestra
ting van den weg in hst plan ligt.
Het voorstel wordt nu met algem. stemmen aan
genomen en de vergadering gesloten.
Niettegenstaande de vele en groote hout
verkoopingen worden er voor zachte olme- o
iepenboomen flinke prgzen besteed. Bjj eene hout
verkooping, welke ten overstaan van de notarisse
Paardekooper Overman en De Ronde Bresser o
Woensdag 11. te Heinkeoszand ia gehouden, werde
109 stuks verkocht voor f 5390, behalve de 10 pc
verhooging, alzoo ruim f 54 per stuk. Koop9r w^r
de op dat gebied welbekende firma Klem te Rot
terdam.
Mevrouw Castle, de ryke Amerikaansche dam
die door de rechtbank te Londen veroordeeld war
tot drie maanden gevangenisstraf wegens het stele
van bontwerk en die zooals de doktoren uitmaakte
aan kleptomanie leed, is op bevel van den staat
secretaris in vrgheid gesteld en met haar echtg
noot naar Amerika vertrokken.
Honderd Armeniërs zgn vermoord in het do
Ewerek bg Kaisariëh. De moordenaars zgn Turk
uit het dorp zelf en omliggende dorpen. Bijna al
huizen van Armeniërs zgn leeggeplunderd. De p
gingen van de gezaghebbers om den moord te b
letten, waren vruchteloos.
Het Bei'liner Tbl. kondigt met komischen we
moed het overigden aan van een langjarigen med
werker, die in de uitoefening van zga plicht stierf
nl. van Peter, den kater, die de zetterijen en dm
tergen vrg van muizen hield.
Hg was aller vriend, sliep in een zetkast en de
eiken morgen de ronde in alle werkplaatsen, ove
gaarne gezien. Urenlang kon hg, tgdens het dm
ken, op de brug van een rotatiepers zitten.
Een vreemde hand strooide rattenkruid, rauiz
aten bet. Peter at de muizen hg werd een slac"
offer van zgn beroep
Een schip, geladen met 300.000 kilo steenkol
is te Namen in de Maas gezonken. De mensch
aan boord konden zich tg dig redden.
