1896 N°. 132. Zaterdag 7 November. 83sle jaargang. Bij dit no. behoort een bijvoegsel. De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75. Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent. Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad aangenomen bjj de heeren Nijgh Va.n Ditmar te Rotterdam gb verder bjj alle Boekverkoopers en Brievengaar dert. De prjjs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de priiB g slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regelB a f 1,berekend. Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 e Aanvrageu om eu vermelding van liefdegaven 5 cent per regeL Insendfni van advertentiön vöor 9 «ren 09 den duf der nltgeve. GOES, 6 November 1896. Naar wij vernemon zal op Donderdag 26 dezer in de Schouwburgzaal der Sociëteit »V. O. V." me buitengewone V ariéteits-avond wor den gegeven door den zoo gunstig bekenden heer Henri Poolman met medewerking van de damas Auguste Poolman en mevrouw P001- m a n—H u ij s e r 8. Allergunstigste beoordeelingen van hetgeen zjj ten gehoore brengen, kwamen bereids in de pers voor. Bevorderd tot doctor in de rechtswetenschap aan de rjjks-nniver6iteit te Leiden, de heer J. d e Witt Hamer, geboren te Goes, na verdediging van »Stellingen." Kloetinec* Do verkiezing voor een lid van den Gemeenteraad is bepaald op 18 November a. s. Benoemd tot brigade-commandant der rjjks- veld wacht te Groede M. J. Straub, brigadier-titulair der rijks veld wacht te Hansweerd tot rjjksveld wach ter W. Almekindere, gemeente- ea onbezoldigd- rjjksveldwachter te Groede, standplaats Hansweerd. Bij Kon. besl. is de heer G. J. P. J. Bol land, Oost-Indisch ambtenaar met verlof, laat- steljjlc leeraar aan ds afdeeling hoogere burgerschool van bet gymnasium Willem III te Batavia, thans hoogleeraar aaa de rjjks-aoirersiteit te Leiden, op zjjn verzoek, eervol uit 's lands dienst in Neder- landsch-Indië ontslagen. In een slotartikel over de regeling der gemeente-financiën in de Middelburgsche Courant dat onderteekend is: H. J. G. H.(artman) wordt aangegeven hoe de sehrjjver zich die rege ling wenscht. In de eerste plaats uitkeering van de opbrengst der personeole belasting aan de gemeenten. Groote, of zich snel uitbreidende gemeenten zouden hierin een ieder jaar ruimer vloeiende bron van inkomsten tot bestrjjiing banner steeds stjjgende uitgaven vin den. Deze afstand heeft geen bezwaar voor de kop peling van het kiesrecht aan de rijksbelastingen. Alleen keert men terug tot de nadoelen van het vóór 1885 geldende stelsel, die de Wit van dat jaar tot filtering van het vier vjjfde wilde ontloopen, maar dit weegt allerminst op tegen de groote voor- deelen van het gewenschte stelsel. Verder moet het getal opcenten op de grondbe lasting vooral van die der gebouwde eigendom men verhoogd worden. Daarnaast kan dan de inkomstenbelasting of hoofdeljjke omslag, herzien met het oog op den aanslag van forensen, in stand bljjven. Behoud das van de drie soorten van belastingen, zakelijke, verteriogs- en inkomstenbelasting, die naar het gevoelen van erkonde deskundigen behooren te worden gehandhaafd. Daarnevens dient nog een wjjziging in de ge meentewet te worden gebracht, en wel schrapping van den regel, vervat in art. 254, dat wil, dat kaai-, haven-, weg-, marktgelden en dergelijke niet tot ten hooger bedrag geheven worden, dan noodig is te achten om den betaler, naar evenredigheid van het gebruik of genot, dat hjj heeft, in de kosten van aanleg, onderhoud of verstrekking van het door hem gebruikte of genotene te laten dragen. De sehrjjver ziet niet in, waarom de havengelden siet meer mogen opbrengen dan de haven, de tol gelden niet meer dan de weg kost. Wanneer de schippers tegen een matige heffing van havengeld, die meer opbrengt dan de kosten, geen bezwaar hebben, waarom die dan te verminderen Tegen te hooge opdrjjving kan altjjd de koninkljjke goed keuring waken, en in dat geval zoekt de ecbipperjj een anderen weg, zoodat reeds het eigenbelang der gemeente noopt de rechten niet te zwaar te maken. Hoewel H. gelooft, dat op de aangegeven wjjs reeds heel wat gemeenten geholpen kunnen worden, erkent hjj toch, dat dit niet met alle gemeenten het geval zal zjjn. Een middel te vinden om alle ge meenten in alle omstandigheden te helpen, acht hjj onmogeljjk, en ook niet noodig. Wanneer de gemeentenaren goede straten ver langen, het genot willen hebben van een telefoon, die het Rjjk voor het grootste deel aanlegt, een muziekgezelschap in stand willen houden door eene bjjdrage uit de gemeentekas, straatverlichting wen- ichen, een eigen dokter in ban midden willen heb ben en dergeljjke meer, moet dan het Rjjk de kosten daarvan dragen, of moeten de gemeentenaren dan zelf maar iets dieper in de beurs tasten vraagt hjj. Wil men nu voor een enkelen tak van gemeen - tezorg nog bepaalde hulp toezeggen, zooals het Rjjk reeds deed voor bet onderwjjs, ons goed. Daar kan aanleiding voor zjjn, 0. a. reeds dadelijk ten opzichte der armerz jrg. Maar dat men dan een vasten regel stelle, gebaseerd niet, zooals de regeering wil, op een gedeelte der inkomsten van oen enkel dienst jaar, maar op de uitgaven voor dien bepaalden tak van dienst voor elk jaar afzonderlijk. De anti-revol. Nederlanderhet blad van dhr. De Savornin Lohman, schrjjft als antwoord op de in ons no. van jl. Dinsdag vermelde vraag van De Vaderlander *De Vaderlander wil gaarne weten wie de heer De Savornin Lohman nu is. >Immers de zoo gewjjzigde houding des heeren L. tegenover dr. Knyper moet natuurljjk wjjziging brengen, in menig opzicht, van zjjn denkbeelden." Van die bGtrrffende den persoon van dr. K. Neen, dat wordt niet bedoeld. Bedoeld worden de denkbeelden omtrent de Nederl. Herv. kerk. Wjj zien bet verband niet wel istenzij De Vaderlander zich voorstelt, dat de heer L. vroeger op gezag van dr. K. heeft gedacht en gehandeld. Maar hoe staat het met den sehrjjver van On toerekenbaar", vraagt De Vaderlander. Het is haar niet te doen om >dingen aan te roeren, waarvan de herinnering pjjnlijk is"; zij denkt aan beginselen". Maar heeft hot blad die brochure dan wel ooit gelezen Zjj heeft noch met beginselen, noch met de Nederl. Herv. kerk iets uit te staan. Zij is niets dan een verweerschrift tegen een zeer persoonljjken aanval van 19 Amsterdamsche heeren. Om geen oude koeien uit de sloot te halen of won den open te rjjten, zeggen wjj er maar niets meer van. Men doet, gelooven wjj, dien 19 heeren geen dienst met die zaak weer op te rakelen. Laat de Vaderlander zich bij hen zei ven dienaangaande eens informeeren. Indien De Vaderlander zich met den heer L. als politiek persoon wil inlaten en alleen daartoe heeft zjj recht dan brenge zij geenerlei qaaestie ter sprake, die met de politiek geen aanwijsbaar ver band heeft. Zoolarg zjj dat wel doet, zal althans ons blad haar niet te woord staan." De heer N. G. Pierson geljjk bekend destijds Minister van Financiën in het ministerie-Tak, en dus een onverdacht getuige treedt in het HbL. in een beschouwing van de twee programma's der Liberale Unie. Van het eerste programma moet de candidaat met de strekking verklaren in te stemmen van do aanbevolen maatregelen van het tweede programma moet hjj de urgentie erkennen. De heer Pierson merkt echter op, dat ten aanzien van verscheidene der in het eerste programma ge noemde maatregelen er bjj gezaghebbende economisten nog geenszins overeenstemming van meening bestaat; zoo bjjv. omtrent de pachtcontracten, de beperking van overmatigen arbeid voor volwassen arbeiders, de verplichte verzekering. Ook bestaat er geen overeenstemming ten aanzien der financiëele regeling voor de gemeenten, de belasting van goederen in de doode band. Wat het tweede programma betreft, dat zeven maatregelen als urgent aangeeft, daarin wordt ge noemd de verplichte verzekering, de beperking van den arbeidsduur van volwassenen, de herziening der armenwet, de opheffing der schutterden. De hoer Pierson haalt het oordeel van verscheidene deskundigen aan, ten bewjjze dat niet alle vooruit strevende liberalen de beginselen van de programma's onverdeeld zijn toegedaan. Het programma gunt niet genoeg vrjjheid aan individueele opvattingen. Zjjn liberalisme is te eng. Het weert niet alleen den conservatief in don man van het volstrekte laissez fairehet weert ook hem, die schoon niet afkeerig van staatsinmenging op sociaal gebied, ja op som mige punten krachtig daarvoor jjverend, op andere voorshands reserves maakt. Men moet ten aanzien van elk der zeven maatregelen eenstemmig denken met de Liberale Unie, om niet door haar verketterd te worden. Maar liberale en zelfstandig denkende geesten zjjn ketters van natare. Geen enkel credo kannen zjj onderteekenen. Moeten al de zoodanigen geweerd worden uit ons Parlement Dat zal bet gevolg zjjn, want tot de conservatieven behooren zjj niet, en de anderen kunnen hen niet gebruiken, omdat zjj over enkele zaken een afwjjkende, misschien nog in het geheel geen meening hebben. Ik zou het volgende in overweging willen geven. Men onderwerpe de beide programma's aau een grondige herziening. Men late daarenboven aan elke kiesvereeniging uitdrukkeljjk de vrjjheid om een candidaat, die de verlangde verklaringen niet onvoor waardelijk kan afleggen, des ondanks te stellen, indien hjj door zjjn verleden, door den geest, die altjjd van hem is uitgegaan, verder een sympathiek candidaat wordt geacht te zijn. Zoodoende maakt meD de beide programma's niet tot een doode letter. Zg behouden hunne waarde nameljjk als nitdiukking van hetgeen zeer vele liberalen hier te lande wenscheljjk of urgent noemen op dit oogenbÜk. Het lid der Tweede Kamer de heer Pyttersen sprak Dinsdagavond te Hengelo over »de kieBwet en hare gevolge n." Na de beteekenis der wet te hebben uiteengezet, zeide de spreker, dat wel aangestuurd moet worden op algemeen kiesrecht, maar vooraf andere zaken eerst dienen geregeld te worden. Zoo vestigde hij de aandacht op het defen- siewezen, op de herzienirg van de onteigeningswet, op de oprichting vaa Kamers van Arbeid, op het opnemen van een minimum-loon en een maximum arbeidstijd in de bestekken, op de peneioneering van den werkman, op de bevordering van de landbouw belangen. Leerplicht achtte de heer Pyttersen on geraden, daar dit allicht de schoolquaesties in 't leven roept. Met aandrang bepleitte hjj de aaneensluiting d^r liberalen. De voorzitter der vergadering sloot zich hierbjj aan en spoorde eveneens aan tot krach tige aaneensluiting tegen den machtigen vjjand, het clericalisme. Te Groningen is met 37 van 43 stemmen tot lid van Gedep. Staten gekozen de heer Thieme, die de benoeming heeft aangenomen. Men weet, dat de vorige beno°ming vernietigd is, omdat de heer Smit aan de stemming had deelgenomen. In de staatscommissie voor het onderzoek der quaestie betrekkelijk de pensioneering van werklieden heeft zicb, naar de Verzekeringsbode meldt, groot verschil van gevoelen geopenbaard. Dit beeft men al geweten, zoodra de commissie was samengesteld, zegt het U. D. De eerste wetenschappelijke balans van het pensioenfonds voor weduwen en weezen van rijks-ambtenaren is gereed en wordt tegen het einde dezer week door het bestuur van het fonds bjj den minister van fioanciëa ingediend. Naar wjj verne men, sluit zjj met een aanzienljjk batig saldo. Vad Een wielrjjder vestigt in het Vaderland de aandacht op het z. i. éenige, althans vrjj afdoend middel, om botsing tusschen voetgangers en wiel rijders, vooral in drukke straten, te voorkomen, nameljjk de verplichting om eon voortdurend helder klinkend belletje aan het rjjwiel te bevestigen, waardoor de geiuischlooze nadering, het groote gevaar ten deze, te eenenmale voorkomen wordt. Het plotselinge, dikwijls opzettelijk baldadige doen opschrikken door hevig getoeter of gerinkel zou dan ook vanzelf vervallen. De kosten van de expeditie naar Lombok hebben t 2,656,917 bedragen, waartegen over een totaalcijfer van f 1,406,000 aan buitge maakte gelden en oorlogsschatting. De preciosa zijn nog niet te gelde gemaakter wordt nog een aan tal waarscbjjnljjk zoor kostbare voorwerpen uit Indië verwacht. De ruwe schatting van het geheel is on langs reeds tot f 1,700,000 teruggebracht. Een particulier telegram uit Londen dato 4 Nov. meldt >De Amerikaansche republikeinsche pers heft he den uitbundige juichtonen aan over de verkie zing van Mc. Kinley. De World stelt den nitslag van de stemming geljjk met den val van Richmond na den Burgeroorlogtoen gelijlr nu, bralt zjj, werd de onkreukbaarheid van Noord- Amerika gered. De nederlaag van Altgeld als can didaat voor het ambt van gouverneur van Illinois trekt bier vooral de aandacht en wekt bevrediging." Kerknieuws. Ned. Hervormde kerk. Beroepen te St. Maartensdjjk ds. P. Bokma, te Gorinchem. Bedankt voor het beroep te Pernis (toezdoor ds. J. R. Callenbicb, te Ierseke. Gereformeei'de kerken. Bedankt voor Anna-Jacobapolder, Ooltgensplaat en Haamstede, door H. Buurman, te Meliskerke c. a. (Walch.)voor het beroep te Amersfoort j door ds. J. H. Donner Jr. te Nieuwdorp. Ierseke. Ds. J. Visser, beroepen predikant alhier, zal Zondag 22 November bevestigd worden door ds. Spoel te Harderwijk. Baarland. Heden (Woensdag) overleed alhier na een» kortstondige ziekte de weleerwaarde heer I. Middel, predikant bjj de Ned Ger. gemeente alhier sedert 1882. Zjjn afsterven mag voorzeker een groot verlies genoemd worden voor zjjne gemeente, die zich uitstrekte ook in do omliggende dorpen. De overledene stond bekend als een humaan roenscb, ook tegenover anderf.denk-md-r, terwij! zijne uitgebreide kennis op godsdienstig en wetensckappeljjk gebied, vooral ook op geschiedkundig terrein, hem dikwijls eene uitnoodiging deed ontvangen om elders als spre ker op te treden. De heer I. Middel was achter eenvolgens predikant bjj de Chr. ger. kerken te Vlaardingen, Hattuna, Velp, Zutphen, Gouda en Baarland. (Dit bericht werd voor ons vorig no. te laat ont vangen.) Onderwijs. De heer H. de Noo, onderwjjzer aan school B te GoeB, wien om gezondheidsredenen op 1 Oct. jl. eene maand verlof was verleend, heeft thans om dezelfde oorzaak eervol ontslag verzocht. Op de aan den Raad door Burg. en Weth. overgelegde ljjst van benoembaren voor het geven van onderwjjs in de Hoogduitsche taal- en letter kunde aan de Hoogere Burgerschool te Goes zjjn geplaatstde heer R. Snel te Venloo en mejuffrouw E. de Vries te Haarlem. Beiden bezitten volledige bevoegdheid. Voor zoover ons bekend, is dit de eerste maal in ons land, dat eene dame voorkomt op eene aanbe veling of voordracht voor eene betrekking aan eene Hoogere Burgerschool voor jongens. Op de Goe- sche School volgen ook enkele meisjes het onderwgs. De voordracht voor onderwjjzer aan de O. L. school te Oost- en West-Souburg bestaat uit do heerenA. Dekker te Krabbendgke, M. O. van der Maas te Driewegen en P. Zeegelaar te Krabbend ijke. (M. Ct.) Op de voordracht voor onderwijzeres aan school D te VlisBingen komt voor mej. J. J. Andriessen te Ierseke. Bath. De heer W. Kosten, h. d. openb. school alhier, is geslaagd voor boekhouden Midd. onderwjjs. Landbouw en Veeteelt. De Bond van suikerfabrikanten heeft in zjjne vergadering te Rotterdam besloten niet te contrac teeren, vóór de seikerwetgeving voor 1897/98 vast- Men schrjjft uit Wageningen aan de Telegr. Onder de vele soorten voederbieten, geteeld op de proefvelden der Rijks-landbouwschool te Wage ningen, muntten bovenal uit de gele, roode en witte Eckendorfer, waarvan enkele een gewicht hadden van 6 K.G., terwijl op deuzelfden grond ook soorten zijn geteeld van slechts 3 4 K.G. Deze biet is tameljjk lang en overal even dik, ze is zeer vast en groeit weinig in den grond, zoodat ze met weinig moeite er uit gehaald kunnen worden (wat voor de klei zeer geschikt is). Op deze volgt, ook met zeer mooien, grooten en min of meer ronden vorm, een groote opbrengst, de gele >Leuteuritzer", dan komt de >jaune Ovcïdes des Barres". Deze laatste heeft een langen dikken vorm, geeft een ruime opbrengst en is uitnemend geschikt om op zandgrond te verbouwen. Rechtszaken. Arrondissements- Rechtbank te Middelburg Zitting 6 November 1896. Heden werden veroordeeld: J. B., 19j.,slach ter te Heinkenszand, wegens diefstal, tot 14 d. gev.straf; M. S., 21 j., W. S., 25 j., en S. v. d. P., 21 jarbeiders te Kloetinge, wegens mishande ling, de le tot 6 maanden, do 2e en 3e ieder tot 4 maanden gev.straf; J. P., 17 j., arbeider te Ierseke, wegens diefstal, met behulp van een val- scben sleutel en verbreking, tot 4 maanden gev. straf; A. K., 45 j., zonder beroep te Ierseke, wegens diefstal, tot 1 maand gev.straf; A. C. B., 31 j., zonder beroep te Baarland, wegens mis handeling, tot 14 dagen gev.straf. Omkooping van kiezers. De rechtbank te Maas tricht heeft een landbouwer en wethouder te Schaes- berg, wegeDS omkooping en poging tot omkooping bjj een verkiezing, veroordeeld tot een boete van f50 en tot ontzetting voor den tjjd van 3 jaren van het recht om te kiezen of gokozen te worden. Gemengde Berichten. Billand-Batli. Van dag tot dag wordt het voor den landbouwer moeiljjker om zjjn bieten van het land op den weg te brengen. Sommigen gebrui ken drie span paarden voor een geladen wagen. Ge lukkig dat de binnenwegen hier dit jaar begrind zjjn, zonder die gunstige verandering zouden ze thans goheel onbruikbaar wezen. Een landbouwer, die nog aardappels voor den handel in den grond heeft, laat ze nu spitten voor een derde van den oogst, een wijze vau betaling, diop ToIpü nog al in gebruik is.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1896 | | pagina 1