1896 N°. 125.
Donderdag 22 October.
88sle jaargang.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prgs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bgblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bg de heeren Nijgh Va.n Ditmak te Botterdam en verder
bjj alle Boekverkooperi en Brievengaardors,
Iniendtnff van advertentiën v4»i I uren op den dag der mltjrave
COURANT.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgki- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvragen on- en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Heffing van Hoofdelijken Omslag.
Bjj het aanhangig wetsontwerp tot regeliog der
financiële verhouding tusscheu Rijk en gemeenten
dreigt ais terloops eene bepaling in 't leven te zuilen
worden geroepen, die voor vele ingezetenen onzer
gemeente een minder aangenaam gevolg kan hebben.
Wg bedoelen het verbod om na 1898 een pro-
greB8ie ven Hoofdei, omslag te heffen. Er wordt
toegestaan om van elk inkomen een door den Raid
te bepalen gedeelte, als voor eerste levensonderhoud
noodzakelijk, als onbelastbaar af te trekkenmaar
van het overige gedeelte moet de heffing voor allen
evenredig zgn.
Motief daartoe schijnt te zgn de overweging, dat
door de progressieve heffing zjj, die een groot in
komen hebben, zooveel moeten betalen, dat zg ver
huizen naar gemeenten, waar de progressie niet
bestaat of in ieder geval de Hoofdei, omslag min
der is.
Het is haast onbegrgpelgk hoe in den tegen-
woordigen tgd, waarin het door en door gezonde
systeem van «heffing naar draagkracht" als de eenig
juiste basis van belasting is aangenomen, de regee
ring de toepassing daarvan wil beletten en deze
zaak niet als tot dusverre aan de prudentie der
gemeentebesturen overlaat, die het best over de al
of niet wenschelgkheid ervan voor hnnne gemeente
kunnen oordeelen.
Want, al moge het waar zgn, dat sommige zeer
gefortuneerden bg progressie ook zeer veel betalen,
zoo is het toch niet minder waar, dat men van een
inkomen van f 10000 gemakkelgker f 500, dan van
een inkomen van f 1000 's jaars f 50 betalen kan.
In onze gemeente, waar nu sinds pl. m een 20-
tal jaren de Hoofdei, omslag met succes progressief
geheven wordt, zal het verbod den allerlaagst- maar
tevens den Aoo^sJ-aangeslagenen vei lichting verschaf
fen, maar het gelag za! betaald worden door de ng-
verheid, dus door den middelstand.
Wg wenBchen dit met cgfers aan te toonen.
Te Goes is de Hoofdei, omslag verdeeld in 28
klassen, loopende van f 334 tot f 20000 en meer.
Wel loopt volgei s de verordening de le klasse van
f 251 tot f 300, maar aangezien inkomsten uit ar
beid, ambten en ng verheid slechts voor s/4 belast
baar zgn, zoo is bg bet noemen der som van f 251
reeds op het aftrekken van 1/4 gerekend en Btaat
dit dns gelgk met f 334 in de werkelgkheid.
Van de le kl. wordt, naar een ieder jaar op te
maken factor, geheven 11/4 pet., welk verhoudings
getal, geleidelijk naar de in klassen verdeelde in
komens, opklimt en voor f 20000 ot meer 6% pet.
bedraagt.
Naar dezen maatstaf bedraagt over het jaar 1896
de aanslag
in de le kl. f 3,49
2e 4,95
enz. tot in de 25e 706,27
Voor de boogere klassen 26, 27 en 28 waren er
over 1896 geene aangeslagenen.
Het totaal aangeslagen inkomen be
draagt over 1896 f755000.
Hoeveel zou nu bg benadering berekend de
aanslag in dezelfde klassen zgn als er geen pro
gressie was toegepast?
De korting van 1/4 voor inkomens uit arbeid en
njjverheid zon dan natuurlgk moeten vervallen; daar
entegen zou een zeker voor allen gelgk bedrag als
onbelastbaar van eik inkomen worden afgetrokken.
Stellen wg dit laatste op b.v. f 400.
De le kl. vervalt dan geheel. Hierin zgn 316
aangeslagenen. Nemen wg het gemiddelde van het
inkomen, waarnaar zjj zgn aangeslagen, (zooals wg
verder overal bg onze berekening zullen doen
en ook bij de verordening als regel geldt) dns
251 300 i<v-K -
1275, dan vervalt van het totaal
2
aangeslagen inkomen allereerst 316 X
f275 f86900. Van de 2e kl., die thans loopt
van f 301 tot f 350 of met het afgetrokken 1/4 erbjj
f401 tot f467, vervalt wel niet alles, maar toch
zeker een gedeolte; en het totaalbedrag dat er van
aanslaghaar blijft na aftrek van f 400, zal zeer
miniem zjjn. Wg moeten hierin natuurlgk wat men
n emteen slag slaan. Er zgn 122 contribuabelen
in deze klasse. Stellen wg, dat er 22 geheel ver
dwijnen, den vervalt van het totaal aan-
f301 -H f350
geslagen inkomen nog 22 X
f 7150, alzoo met de bovengenoemde
86900
totaal f 9405#.
Het hierboven genoemde totaal bedrag van
f 755000 was natuurlijk verkregen na aftrek van
het 1/4 ™<>r arb3i(J enIwelkg aftrök f0orfcftaB ®iet
meer zal zgn toegelaten on waarvoor een vast on
belastbaar bedrag van f 400 in de plaats treedt. Om
dns het belastbaar inkomen zonder die korting va a
1/4 te kennen, moeten wg dit weder bij de f 755000
tellen. Dit is echter niet zoo maar te doen, omdat
niet al het aangeslagen inkomen uit arbeid is ont
staan. Er schuilt onder de f 755000 ook inkomen
uit bezit, dat ten volle i3 aangeslagen. Ook hiervoor
moeten wij dus een eenigszins willekeurig cgfer aan
nemen, maar we zgn wellicht niet ver van de waar
heid, als wg in plaats van de f 250000, die het
afgetrokken 1/4 zou bedragen als alles uit arbeid
was voortgekomen, slechts f 168000 of ongeveer 13
van bet 1/4 bijtellen. Wg krggen dan aan totaal
inkomsten f 755000 f 168000 f 923000.
Hiervan gaat nu in de eerste plaats at de hooger
genoemde f 94050, zoodafc er overschiet f 828950.
Maar nu gaat er bovendien af het bg de
nieuwe regeling te fixeeren badrag van
f 400 voor eiken belastingschuldige. In
1896 bedroeg hun aantal 994. Hiervan
verdwjjnen de 316 contribuabelen le kl.
en de geraamde 22 der 2e kl., zoodat er
overschieten 656.
Alzoo vervalt nog van het aanslagbaar
inkomen 656 x f 400 f 262400
rest totaal
f 566550.
Om van f566,000 een Hoofdei, omslag van f 27000
te verkrggen moet geheven worden 43/4 pet. van
het inkomen.
En nu kan ieder gemakkelgk narekenen hoeveel
hg te betalen zal hebben en dit vergelgken met
wat hg nu betaalt.
Bjj zgn over 1896 aangeslagen inkomen moet hg
bijtellen het door hem voor arbeid of ng verheid af
getrokken 1/4 en daarna van de som f 400 aftrekken
Van de rest berekent hg 43/4 pet. en hg heeft zgn
De laagste klassen tot en met de tegenw. 3e kl. heb
ben er baat bijde eerste vervalt geheelde tweede
betaalt slechts 4 3/4 pet. van f 33 f 1,75 (in plaats
van nu f 4,95); de 3e kl. 43/4 van f 133 f 6,87
(tegen nu f 7,11).
Iu zoover zou dus de verandering voortreffelijk
mogen heeten. Maar reeds van de 4e klasse af treedt
eene verhooging in.
De 4e kl. zal betalen f 12,63 tegen f 10,15 thans.
5e -19,-13,69
6e - 26,93 -18,39
7e -36,43 -24,41
8e -45,93 -31,19
9e - 57,- 39,56
10e 69,63 - 49,69
11e -82,32 -60,84
12e -98,23 -75,04
en zoo gaat dit voort, juist in de categorie van
personen, die alleen van arbeid, ng verheid en amb
ten moeten leven en alleen ten hunnen nadeelo
want in de hoogere klassen zal de belasting voor
een gedeelte der inkomsten, nl. dat uit ngverbeid,
ook wel wat stggen maar er staat eene veel grootere
ontlasting tegenover omdat de inkomsten uit bezit
en kapitaal, bg eene heffing naar een voor allen
gelgk percentage, veel minder belast zullen worden
dan nu, tengevolge der progressie en omdat daarvan
geen attrek van i/* *8 toegelaten, het geval is.
Iemand, die b. v. f 3000 inkomen heelt uit eigen
bezit, en f 2000 uit arbeid, betaalt nu f 230,47bg
de nieuwe regeling zal hg f 218,50 betalen. Iemand,
die nu alleen op bezit isj aangeslagen naar een in
komst van f 6001 en t 323,41 betaalt, zal dan
slechts f 266 hebben op te brengen. Van f 8001
uit bezit, waarvan nu t 517,04 wordt geheven,
zal de aanslag slechts f 361 bedragen en (als laatste
voorbeeld) iemand, die nit eigen bezit f 100C-1
jaarl. inkomen heeft en daarvan nu f 706,27 betaalt,
zal dan slechts f 456 hebben op te brengen.
Voorbeelden genoeg, dunkt ons, om te bewgzen,
dat een dergelgke regeling wel bet voordeel heeft
om de a/fcriaagsten, dat zgn zij, die geen hooger
inkomen hebben dan f 400 's jaars, geheel vrg te
stellen en een zeker aantal anderen, die niet meer
dan f 600 inkomen hebben, te verlichten maar te
vens, dat deze afgenomen last geheel wordt overge
bracht op de schouders van hen, die meer dan f 600
uit arbeid genieten, terwgl diezelfde personen boven
dien nog belast worden met de vermindering, welke
de gelukkigen, die kapitaal bezitten, door het ver- I
dwijnen der progressie zullen genieten.
Natuurlgk veranderen onze egfers eenigszins, indien 1
men een ander bedrag dan t400 als onbelastbaar
aftrekt. Maar het komt ons voor, dat men van die
som niet veel hetzjj in de hoogte of in de laagte
zal kunnen afwgken, zoodat een ander bedrag op
onze berekeningen slechts van geringen invloed kan
zjjn.
Hoe het in andere gemeenten zal gaan, waar de
progressie bestaat, is ons natuurlgk onbekendmaar
voor Goes zou het verbod van groote beteekenis zjjn.
En onze gemeente heeft op haar belastinggebied
werkelgk reeds groote schokken genoeg ondergaan
om er dit nu nog bjj te moeten krijgen.
Bedroeg toch het totaal aangeslagen inkomen der
Goesenaren in 1877 nog f920000, bjj het verdwijnen
der rechtbank daalde het tot f 871000. Toen in 1882
de gemeenteraad, gedreven door het het prgzens-
waardig doel om den arbeiders verlichting te ver
schaffen, de toenmalige le klasse van belasting
schuldigen ophief, daalde het aangeslagen inkomen
tot f 800000. Bij bet verdwijnen d«r meelfabriek
liep het zelfs tot f720000 terug. Sinds heeft er
wel is waar gelgk boven bleek eeno kleine
stjjging plaatsgehad tot f 755n00 in 1896maar
men behoeft bet kohier slechts in te zien om tot
de conclusie te komen, dat van het bestaan of ver-
bljjf van enkelen, die niet vervangen worden, het
eindegter van het inkomen en mitsdien de belasting
in niet geringe mate afhankelijk is. Hoe minder
toch de som van het inkomen der ingezetenen be
draagt, hoe grooter het te heffen percent moet zgn.
Als men daarbg in aanmerking neemt, dat ook
de schoolgelden op de H. B. School en school E
progressief zgn geregeld en het dus de vraag is of
deze regeling zal knnnen gehandhaafd blijven, dan
behoeft het geen betoog, dat de lasten van de in
gezetenen zonder kapitaaldie dus alleen van de op
brengst van hunnen arbeid leven moeten, onevenredig
zeer sterk verzwaard zullen worden. Het is dan
ook te hopen, dat het verbod van progressie bjj bet
bedoelde wetsontwerp niet ongemerkt insluipe en
aan de gemeenten in dezen de noodige vrgheid
worde gelaten.
GOES, 21 October 1896.
Naar aanleiding van het bericht in verschil
lende couranten, dat het in deze maand juist 100
jaar is geleden, dat Berlgn het eerst van alle steden
der wereld de huizen van iedere straat doorloo
pend begon te nummeren en dit voorbeeld in
1803 en 1805 door Weenen en Parjjs werd gevolgd,
kan gemeld worden dat Goes hierin dan zeker
niet achteraan is gekomen.
Ia de notnlen van Goes dd. 15 Juli 1797 vindt men
althans aangeteekend«Directeuren reporteeren dat
door hun in zooverre was voldaan, aan de resolutie
van den raad van laatstleden sessie omtrent het
besteden en nommeren der huizen binnen deze stad,
dat zgl. hadden getragt bg Publieke besteding zulks
te konnen Effectueeren dan dat de eisscben hunl.
zoo hoog waren dat zgl. zonder voorkennis dezer
verg. daarin niet konden resolveren. Proponerende
dus of de raad gelievde te resolveren gem. werk te
laten doen door den schilder Ht. duiven waard voor
de minst geeiste zomme van 4 vis. waartoe stads
directeuren worden geauthori6eerd b{j deze."
Hieruit blgkt dat het 15 Juli 1897 100 jaar
wordt dat de huizen in Goes genummerd werden.
In de a. s. najaarsvergadering van de Prov.
Staten van Zeeland zullen, behalve het onder onze
rubriek Landbouw vermelde, nog de volgende onder
werpen in behandeling komen
Een adres van het hoofdbestuur der »Ned. Ver-
eeniging tot afschaffing van sterken drank" fe Am
sterdam, om drankgebruik op de werken te verbie
den en het loon in gepast geld te doen uitbetalen.
De volgende voorstellen van Ged. Staten
Tot verwerping van het voorstel van een 7-tal
leden der Staten tot aanschaffing van een nieuwe
boot ten behoeve van den Prov. Stoombootdienst
op de Wester-Schelde.
Tot af wg zing van het verzoek van W. Moelker
c. 8. om subsidie voor een wagendienst tusschen
Tolen en St. Maartensdijk.
Tot het intrekken van het ia de zomervergade
ring genomen en tot het nemen van een nieuw be
sluit betreffende de heffing vau opcenten op de
grond- en de personeels belastingen ten behoeve
der provincie.
Wg ontvingen de mededeeling, dat de Libe
rale Unie den 14 Nov. haar algemeens vergade
ring zal houden ter behandeling van het door het
bestuur ontworpen en naar aanleiding van de door
de aangesloten vere&nigingen gemaakte opmerkingen
nadergewgzigd hervormings-programma.
Naast het uitvoerig ontwerp-program, waaraan
een beginselverklaring voorafgaat, wordt een ontwerp
gegeven van een program van hervormingen van
zoodanige urgentie dat met het tot stand brengen er
van niet mag worden gedraald.
Het doel is bg de verkiezingen van 1897 candi-
d&ten te vinden, die uit volle overtuiging tot het
tot stand komen van die hervormingen willen mede
werken.
Met het oog op de algemoene verkiezingen van
1897acht de Unie het noodig, eenige der in haar
«hervormings-programma" genoemde maatregelen
wegens hunne bgzondere beteekenis voor de welvaart
van h« t geheele volk en voor de verbetering der
maatschappelijke verhoudingen in dien zin op den
voorgrond te brengendat zg van de te Bi ellen can
didates verlangt, niet enkel dat zg instemming be
tuigen met de strekking van het geheele hervormings
programma, maar ook dat zg van na te noemen
maatregelen met volle overtuiging de urgentie
erkennen.
Voorts is zg van oordeel, dat de omstandigheden
meebrengen, kiesrecht-hervorming onder de urgente
maatregelen voor het oogenblik niet op te nemen,
omdat, boe onbevredigend de tot stand gekomen
regeling van het kiesrecht ook moge wezen, het
eisch van goede staatkunde is, niet op een nieuwe
aan te dringen, zoolang de ervaring omtrent de uit
komsten der vastgestelde kieswet met betrekking tot
het aantal kiezers nog geen uitspraak heeft gedaan.
Daarom wil de Liberale Unie op 14 Nov. a. s.
laten verklaren, dat als urgente hervormingen
allereerst zgn te beschouwen
lo. invoering van een stelsel van verplichte ver
zekering tegen de nadoelen, waaraan de arbeid bloot
staat, tengevolge van ongevallen, ziekte, invaliditeit
en ouderdom, en zulks, althans voor invaliditeit en
ouderdom, tea deele op kosten van den Staat
2o. regeling van het arbeidscontract, tot betere
verzekering van de wederzgdsche rechten, verplich
tingen, beperking van overmatigen arbeidsduur, ook
voor volwassen manneljjke arbeiders, en verzekering
van een wekelgkschen rustdag, zooveel mogelgk den
Zondag
3o. vaststelling van bepalingen tot ingrgpende
verbetering van woningtoestanden;
4o. herziening der armenwet, tot verzekering der
samenwerking van alle armbesturen en tot erkenning
van den plicht der overheid, zoowel om nood te
lenigen als om vcortwoekering van het pauperisme
te keeren
5o. invoering van leerplicht, ook voor voortgezet
of voor herhalingsonderwgs
60. regeling der levende strgdkrachten, met in
voering van het stelsel der persoonlgke vervulling
van den dienstplicht en met opheffing van de schut-
terjjen
7o. verbetering van den rechtstoestand der vrouw,
zoo wat haar persoon als wat haar vermogen betreft,
en in 't bgzonder tot waarborging van het recht
der gehuwde vrouw op de opbrengst van haar arbeid
behartiging van het lot van verwaarloosde kinderen,
waar noodig onder opheffing of beperking van de
onderlgke macht.
De St.-Ct. bevai de statuten van de vereeni-
ging Handboogschutterg »St. Sebastiaan" te
I e r 8 e k e.
Bg kon. besluit is, met ingang van 16 No
vember, benoemd tot directeur van bet postkantoor
te Middelburg P. P 01 1 i e tthans in gelgke be
trekking te Den Heldor.
Afkeuring van een rechterlgk
vonnis. De heer A. K e r d g k schrgft in het
Sociaal Weekblad:
Een nieuwe klacht is het niet, maar wèl helaas,
een gegronde klacht, dat de inspecteurs van den
arbeid en de politie, bg het vervullen van hun
taak tot verzekering van de naleving der arbeids
wet, bg de rechterlijke macht niet altgd den steun
vinden, dien zjj behoeven.
Dat in den aanvang, na de invoering van de wet,
overtredingen niet terstond werden vervolgd, heb ik
goedgekeurder was inderdaad aanleiding om eerst
een waarschuwing te doen voorafgaan. Evenmin
maak ik er aanmerking op, wanneer een geringe
geldboete wordt opgelegd, zoo vaak er geen kwade
trouw in het spel is of beslist verzachtende omstan
digheden kunnen worden aangevoerd. Maar even af-
keuring8waardig als bedenkelijk wordt het, wanneer
de rechter zich bepaalt tot een bespottelijk lage
geldboete, ook waar trots herhaalde waarschuwing
de wet geschonden is, of wanneer hg z»lfs in het
ergste en ergerlijkste geval geen hechtenisstraf uit
spreekt, iu stede van een geldboete.
Een treurig sprekend voorbeeld van dit laatste
heeft onlangs zich voorgedaan te Utrecht. Ik ver
meld de feiten, zooals zg bg de berechting van de
zaak aan het licht zgn gekomen.
De heer Hegmans, chef eener dames-kleermakerg
aldaar onder de firma Hegmans-Besselink, stond reeds
gernimen tgd onder verdenking, de te zijnent arbei
dende meisjes langer aan het werk te houden dan
de wet toestaat. Na hield op een Zaterdagavond in
de maand Mei van dit jaar de politie het oog op
het huis in quaestie, ten einde het weggaan van de
werksters op een later nar te constateeren. Zg moest
larg wachtenwant diep in den nacht, werd het,
