1896 N°. 124.
Dinsdag 20 October.
83sle jaargang.
NATIONALE MILITIE
Do uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjh per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1.75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentife'n voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmak. te Botterdam en verder
bjj alle Boekverkooper» en Brievengaardera.
De prjjs der gewone advert6ntiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct
Bp directo opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c:.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Knseaiitaji van advertentlün v4®ï 8 «ïeu of den Aag der uitgave*
OPENBARE VERGADERING
v&x den
BAAD der Gemeente GOES,
op DONDERDAG den 22 OCTOBER 1896,
des avonds te 8 uren.
Gons, den 17 October 1896.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLÜIJS.
Punten van behandeling
1. Resumtie der notulen van de vorige verga
dering.
2. Medtdeelingen.
3. Ingekomen stukken.
4. Benoeming gemeente-geneesheer.
5. Begrooting Burgerljjk Armbestuur voor 1897.
6. Begrooting Gasthuis voor 1807.
7. Begrooting dar Gemeente voor 1897.
Voor de tweede maal wordt bekend gemaakt dat de
LOTING
VOOR DE
VOOR DEZE GEMEENTE
door den heer Commissaris der Koningin is bepaald op MAAN
DAG den 2 November 1896, des voormiddags te negen uren,
te Goes, en dat die zal plaats hebben in de ZAAL BOVEN
DE KOOPMANSBEURS.
De militieplichtigen worden opgeroepen ten gestelden dage,
ure en plaatse daarbij tegenwoordig te zijn, en redenen van
vrijstelling hebbende wegens broederdienst of eenige wettige
zoon, op Woensdag 28 October a ades roormiddags tussrhen
9 en 12 uren, ter Se retarie der gemeente daarvan opgaaf te
doen, teneinde intyfls de bewijzen en getuigschriften tot vrij
stelling te kunnen aanvragen en opmaken.
Goea, den 17 October 1896.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLÜIJS.
Algemeen Overzicht.
Nu de Cza*r van Rusland Frankrjjk heeft
verlaten en de opgewonden stemmiog der Franscben
wat tot bedaren is gekomen, worden in de pers
ellenlange artikelen gewjjd aan de vraag welke ge
volgen het bezoek van Nicolaas II aan de Fransche
republiek hebben zal. Alle beschouwingen daarover
concentreeren zich tot deze eene vraagbestaat er
een verbond tusschen Frankrijk en Rusland Offi
cieel is daarvan niets bekend, doch de verschillende
synoniemen, d;e in de Fransche bladen gebruikt zjjn
voor het woord >verbond" duiden aaD, dat de Fran-
schen zich overtuigd houden, dat het werkeljjk be
staat. Te Cherbourg is de vriendschap" tusschen
beide volken herdachtop het Elysee het woord
banden" gebruikt, en te Cba'ons de kameraad
schap" der legers genoemd. Zelfs in de Débats wordt
gezegdde Fransch-Russische alliantie is van dit
oogenblik af een feit, dat onbetwistbaar vast staat,
men kan over hare strekking redeneeren, het bestaan
ervan valt niet meer te ontkennen.
Niet zoo optimistisch en daardoor minder bemoe
digend voor Frankrjjk is het oordeol der Russische
en Duitsche pers. Een Rnssisch blad zegt o. a.
Tot dusver waren de betrekkingen tusschen Rus
land en Frankrijk, althans ofliciëel, door geenerlei
traktaat geregeld, zooals er een bestaat tusschen
de mogendheden van het Drievoudig verbond. Beide
landen hebben herhaaldelijk elkaar bun sympathie
betuigd en die van weerskanten zeer opzichtig
aan den dag gelegd, doch voor zoover bekend
is heeft geen van beide landen een formeel geboek
staafde verplichting omtrent eene of andere staat
kundige gebeurtenis van internationalen aard op
zich genomen. Men mag aannemen, dat deze ver
houding, ook na de feesten van Parjjs, onveranderd
zal bljjven voortduren. Zeker heeft de handhaving
van een goede verstandhouding met Frankrjjk, als
tegenwicht tegen het Drievoudig verbond, staatkun
dige beteekenis, maar een traktaat met Frankrjjk zou
Rusland in verwikkelingen kannen brengen, zonder
dat dit land bjj den afloop daarvan een rechtstreeks
belang heeft.
Wel bestaat er een overeenkomst tusschen beide
landen, doch Blechts een militaire, door Casimir
Perier onderteekend, tjjdens het presidentschap van
Carnot. De hoofdbepaling daarvan is, dat, ingeval
een der mogendheden van het Drievoudig verbood
aan Rusland of Frankrjjk den oorlog verklaart,
deze beide landen hun leger mobiel zullen verklaren
•n elkaar bjjstaan.
Intusschen dringen vooral de radicale en socialis
tische bladen in Frankrjjk er ernstig op aan, dat
hst eerstbedoelde verdrag, indien het bestaat, open
baar gemaakt wordter zal door radicalen en socia-
liften aan de regeering een verklaring gevraagd
worden, die zjj niet zal kunnen weigeren. Ook de
oud-minister president Goblet zal de regeering over
deze zaak iDterpelleeren.
Na zjjn aftreden als leider der liberale partij in
Ku^elaiid heeft lord Rosebery te Edinburg
voor een publiek van ruim 4000 personen een rede
gehouden, waarin hij openlijk verklaarde, dat Glad
stone alleen de oorzaak van zijn aftreden is. De
politiek, die deze tegenover Turkije aanbeval, be
schouwde bij als gevaarlijk en daar bij geen kracht-
dadigen steun van de overige hoofden der partjj
ondervond, heeft hij den ongelijken strjjd opgege
ven. Nu echter het aftreden van Rosebery een feit
is, putten dezelfden, die hem steun onthielden, zich
uit in verzekeringen, dat zjj het altjjd met hem
zjjn eens geweest. Bet gold hier echter nog meer
dan een geschil in den boezem dor partjj, waüt
door den nadrukkelijken wil van de overige mo
gendheden om Engeland niet op eigen gezag tegen
over Turkije te laten optreden, heeft het Londensche
Kabinet zich genoopt gezien van houding en tak-
tiek te veranderen. Dit is onmiskenbaar van invloed
geweest op het verschil van inzicht, dat zich tus
schen Gladstone en Rosebery heeft geopenbaard.
Gladstone wilde, dat terstond met Turkjje zou wor
den gebroken, op gevaar af van een Europeeschen
oorlog en dit achtte Rosebery een gevaarljjke on
derneming.
De Armenische quaestie besprekende, prees Ro
sebery in zjjn rede den geest, die de Britsche be
weging tegen de gepleegde gruwelen bezielde, doch
geloofde, dat de openbare meening in dezen meer
moest geleid dan aangespoord worden.
Bij de beschouwing der verschillende geneesmid
delen, die waren aanbevolen, veroordeelde hjj het
denkbeeld om den Sultan af te zetten, want moge-
ljjk zou men een beteren in zjjn plaats verkrijgen,
doch van dezen zou de verbetering evenmin afhan
gen men heeft hier niet te doen met een man,
maar met een stelsel en daarom zou de verwijdering
van den tegenwoordigen Sultan ook geen afdoend
middel zjjn.
De maatregel door Gladstone aangeprezen om den
Britschen gezant nit Konstantioopel terug te roepen
en den Tuikscben gezant te Londen te bedanken
kon evenmin genade vinden in de oogen van Rose
bery. In de eerste plaats zou Engeland zich dan
moeten doen vertegenwoordigen door een bevriende
mogendheid en voorts zou het den Engelschen con
suls in Klein-Azië van al hun macht berooven,
want zjj zouden steeds gedwarsboomd worden door
de Turksche autoriteiten, terwjjl zjj daar nu nog
van eenig nnt zijn voor de ljjdende Armeniërs.
Evenmin kon Rosebery zich vereenigen met het
denkbeeld om aan Rusland de Dardanellen af te
staan of het bestuur over het Turksche rijk op te
dragenwant de Dardanellen staan niet onder Brit
sche controle en het Turksche rjjk behoort niet aan
Engelandhij noemde het geen afdoende politiek te
beschikken over iets, waarop men geen recht beeft.
Nog verzette Rosebery zich tegen een afzonderlijk
optreden in de Oostersche quaestiehjj wist dat
alle groote mogendheden waren overeengekomen dit
niet te gedoogen. En wat een Europeesche oorlog
beteekende schilderde hjj in levendige kleuren en hij
achtte niets vruchteloozer, gevaarlijker en noodlotti-
ger dan zulk een politiek.
Het geneesmiddel, datRostbeiy zelf aanbeval, was
samenwerking van de mogendheden, die rechtstreeks
bjj de quaestie betrokken zijn. Het doel van iederen
Britschen staatsman moet zjjn die samenwerking te
helpen verzekeren, want de mogendheden zjjn in
dezen almachtig en een optreden om aan de gru
weldaden van den Sultan paal en perk te stellen kan
en mag niet lang meer uitblijven.
Een motie, op de vergadering te Edinburg gesteld,
waarbij Rosebery werd uitgenoodigd zijn besluit in
nadere overweging te nemen, werd aangenomen, doch
hjj antwoordde daarop, dat hij zjjn besluit tot af
treden had genomen na rjjpe overweging en in de
volle overtuiging van de noodzakelijkheid van dezen
stap.
In Turltye is de toestand nog niet in het reine.
Het gevaar dat in de hoofdstad nieuwe gruwelen
zullen ontstaan, is grootendeels geweken, doch er
heerscht onder de bevolking nog veel gisting. Het
prestige der vreemde vertegenwoordigers neemt voort
durend af daar deze geen bevelen of ir strncties ont
vangen en op eigen gezag niet willen of kunnen
handelen. Het laatste nieuws luidt, dat de Sultan
een staatsstuk heeft geteekend, waarin hjj her
vorming voor het geheele rjjk belooft, maar, zoo
als reeds zoo dikwjjls is gebleken, bjj den Sultan
zjjn beloven en doen twee. Er zjjn bovendien nog
teekenen te over, die er op wjjzen, dat de regee
ring den Armeniërs nog verre van goed gezind is.
Overal worden ze door de politie opgespoord en
gearresteerd; de rechtbanken kunnen het niet af,
ofschoon het gerechteijjk onderzoek niets dan een
wassen neus is, want alle gearr< s'et rden worden
schuldig bevonden. De vervolgden zoeken thans hun
toevlucht op de oorlogschepen der vreemde mogend
heden. De Porte heeft aan de ambassadeurs verzocht
dt ze schepen te mogen onderzoeker, doch het is baar
geweigerd. Hierdoor toonen dus die mogendheden
de vei drukte Armeniërs met daden en niet langer
met beloften te hulp te zullen komen.
Voor Spanje kwam de vorige week plotseling
een weinig licht in de duisternis. Het plan van
generaal Wryler was do krijgsverrichtingen op Cul>a
vóór het einde dezer maand krachtig voort te zetten
hij had van de Spaansche regeering eene aansporlDg
ontvangen om zoo spo dig mogeljjk beslissende
resultaten" te bereiken, en ziet, nu kwam op eens
een depöcbe uit Havana melding maken van een
groote overwinning op de Cubanen behaaldmaar
aangenomen, dat deze glansrijk zijn verslagen, dan
is daarmede het bezit van het eiland voor de Span
jaarden nog verre van verzekerd er zullen nog heel
wat meDSchenl0ven8 opgeofferd en heel wat mil-
lioenen verslonden moeten worden eer de strjjd op
Cuba heeft uitgewoed, al bljjven de Spanjaarden
aan de winnende hand. De kosten van dezen opstand
zijn voor SpaDje een ware ruïnemen schat ze op
maandeljjk6 50 millioen pesetas en vanwaar moet
het arme Spanje die halen Leenen zon het eenige
middel zjjn, maar het heeft noch onderpand, noch
crediet.
GOES, 19 October 1896.
In het voorloopig verslag over het wetsont
werp tot invoering van de nieuwe regeling der
person eele belasting lezen wjj
»inen meende te weten, dat de ontvangers reeds
waren aangfschreven de belastingschuldigen te ver
zoeken niet meer dan tweederde der belasting over
1895/96 te betalen."
Bedoeld zal wel zjjn over 1896/97 aangezien dit
dienstjaar loopt tot 30 April 1897, terwjjl 1895/96
met April jl. reeds geëindigd is.
Ongetwjjfeld zou het betalen van 2/3 de eenvou
digste weg zjjn om de moeite en den omslag te
voorkomen, die andtrs, bjj de invoering der nieuwe
regeling op 1 Januari, aan de eventueele restitutie
van het V* verbonden zou zijn, en de verwachting
van de leden der Kamer, dat »aan een dergeljjk
verzoek gaarne gevolg zal worden gegeven" is zeker
niet ongegrond. Zoo ooit met de meeste bereidwil
ligheid aan eene uitnoodigiag gevolg zal worden
gegeven, dan zal het wel zjjn aan eene, wa&rbjj men
verzocht wordt minder te betalen dan men ver
schuldigd ii 1
Maar wjj hebben van het opvolgen dezer aan
schrijving nog nergens iets vernomen. Zou zjj dus
wel bestaan
In verschillende bladen wordt eenigszins de
draak gestoken met een verzoek van het hoofd
der school te VGravenzande aan den gemeente
raad om een kostganger te mogen hon
den. Op welken grond men dit belachelijk vindt
wordt niet gezegd. Ons komt het voor, dat het be
doelde hoofd der school terecht de vergunning daar
toe van zjjn gemeentebestuur heeft gevraagd en
dit op het verzoek eene beschikking heeft geno
men. Hoofden van scholen genieten vrjj wonen
voor hen en hun gezin in een daartoe door de ge
meente gebouwd woonhuis. Hadden zjj daarover nu
de beschikking als iemand, die zjjn eigen buis be
woont, dan konden zjj er ook gedeel'en van verhuren
ten eigen profijt. Dat dit de bedoeling niet kan zjjn ztl
wel geen betoog behoeven. Een kostganger nu zal
toch wel een vrjje kamer in het huis hebben en er
dus een gedeelte van bewonen. Indien daartoe geene
vergunning noodig was, dan zou men do deur open
zetten voor het exploiteeren van eene gemeente-
localiteit op eene wijze, die het iu een soort boar
ding-house" herschiep, wat bovendien den post onder
houd van het gebouw niet onbelangrjjk zou verboogen.
Men verzoekt ons te willen herinneren aan de
uitvoering, welke Dor derdag 22 dez*r door het
zangkoor der Ned. Herv. Gem., onder leiding
en met medewerking van den heer J. Kooiman,
organist, zal gegeven worden in de Groote Kerk.
Geljjk bekend is, is genoemde vereeniging gewoon
het saldo harer uitvoeringen den armen uit te koe
ren bjj uitzondering echter zullen de baten dezer
uitvoering aan de kas der vereeniging ten goede
komen en omdat de instandhouding ervan zeker
door velen gewenscht wordt, willen wjj gaarne tot
eene ruime opkomst opwekken.
Programma's zullen niet verkrjjgbaar zjjn aan den
ingang van het kerkgebouw, doch tot Donderdag
avond 7 uur bjj den heer Bolland.
De voordracht voor de benoeming van een
gezworene van den Molenpolder, in de
plaats van den heer A van der Burgbt, die tot
dijkgraaf benoemd werd, lnidtlo. de heer P.
Hoondert, landbouwer te Ierseke2o. de heer C.
Prins, notaris te Kruiningen3o. de heer W. J.
van Dam, gemeente-secretaris te Kapelle.
Ierseke. Zaterdag had een met spoed belegde
raadsvergadering plaats naar aanleiding van
een missive van Ged. Staten in zake het salaris van
het te benoemen hoofd van school 1. Dit was be
paald op f 950, hetzelfde wat het hoofd van school 2
geniet. Ged. Staten vonden deze gelijkstelling niet
billijkvooreerst omdat school 1 meer leerlingen
telt dan school 2 en ten andere, omdat van het
nieuwe hoofd minstens één vreemde taal gevraagd
wordt, en zjj verzochten daarom den Raad het salaris
te verhoogen.
B. en W. verklaarden geheel met deze redenee
ring mee te gaan en stelden daarom voor het salaris
met f100 te verhoogen. Dit kon geschieden zonder
de uitgaven te verzwaren, want, daar het nieuwe
hoofd hoogst waarschijnlijk acte-Fransch zal hebben
(er zijn nu reeds sollicitanten met 2 actes), kon in
plaats van een onderwjjzer met die acte, waarop
bjj de begrooting gerekend was, een gewoon onder
wijzer worden aaDgfsteld.
De heer Sinke was tegen de verhooging. De tegen
woordige hoofden der scholen waren aangesteld op
een salaris van f 850, hetwelk na eenige jaren dienst
met f100 verhoogd was. Krjjgt het nieuwe hoofd
f 950, dan heeft hjj eigenljjk i 100 voor de ééne
verplichte taalacte. Later kan dan zijn traktement
ook verhoogd worden. Moet hij meer dan één taal
onderwijzen, dan kan dit later ook aanleiding tot
verhooging geven. En waar Ged. Staten van onbil
lijk spreken, daar acht spreker het niet billjjk, dat
het hoofd van school 2 een waarschgnljjk veel jonger
collega naast zich zal krjjgen, die hooger bezoldigd
wordt dan hg.
De heer Spruit meende, dat de heer Sinke de ver-
eischte taalacte vergat. Een onderwjjzer, niet aan het
hoofd eener school, krjjgt voor een taalacte ook meer.
De raad zou zich aan inconsequentie schuldig ma
ken als hjj voor het hoofd een andere gedragsljjn
volgde.
De heer Cupery geloofde het hoofd van school 2
genoeg te kennen, dat deze in de hoogere bezoldi
ging van zjjn collega met meer bevoegdheden, geen
verongelijking of achteruitstelling zou zien.
De voorzitter waardeerde het Btandpunt van Ged.
Staten, die geen gebruik wilden maken van het
aanbod, dat de vraag overtreft en bjjzondere bekwaam
heden wilden beloonen.
Ten slotte werd het voorstel tot verhooging met
f100 met 6 tegen 3 stemmen aangenomen. Er zal
eene nieuwe oproeping plaats hebben.
Wolfertsdijk. De gemeenteraad benoemde Vrij
dagnamiddag den heer P. Valkier te Tolen met alge-
meene stemmen tot onderwjjzer aan de school te
Oud-Sabbinge. De benoemde was eenige sollicitant
een tweede had zjjne stnkken teruggevraagd wegens
benoeming te Bleekensgraaf. De raad besloot de
straatverlichting te Oostkerke nog te verbeteren door
het plaatsen van 2 nieuwe lantaarnsde eene komt
aan den Karnemelksput" en de andore bij den inrjj
naar de villa »Nova" aan de »Oude Kade." Nog
wordt de lantaarn, die voor de herberg in de dorps
straat staat, verplaatst naar het hulppostkantoor.
De laatste verandering zal zeer ten gerieve strekken
van hen, die 's avonds door de dnisternis soms zon
der succes naar de opening der brievenbus zochten.
Naar aanleiding van een verzoek van den houder
van de thelepboon om verhooging zjjner jaarwedde,
droeg de gemeenteraad aan den voorzitter op om te
onderzoeken, of het niet mogeljjk is van hen, die
buiten de kantooruren van de telephoon gebruik
maken, boven het gewone tarief nog een zeker be
drag te vorderen, wat dan aan den houder der
telephoon kon ten goede komen. Aan de zangver-
eeniging »Oos Genoegen" werd toegestaan ook op
Vrjjdagavond van de school to Oostkerke voor hare
repetitiën gebruik te maken.
Door den Minister van Justitie is i n g e t r o k-
k e n de aanstelling van J. V. Troupeé te Bor-
sele tot onbezoldigd Rijks-veldwachter.
Door den minister van financiën, is ingetrok
ken de verplaatsing van den kommies dor 2e klasse
bjj 's rjjk8 belastingen C. J. de Brajjn van Hein
kenszand naar Aardenburg en zijn verplaatst met 1
November a. e. de kommiezen der 3e klasse C. J.
de B r u jj n voornoemd van Heinkenszand naar IJ-
zendjjke en J. P. Manni van Hans weert narr
Heinkenszand. (M. Ct.)
Ged. Staten van Zeeland hebben concei-
b i e verleend aan den heer Van den Broeck, te St.
Nicolaas (België) voor den aanleg van een stoom
tram over Hulst—Hontenisse naar Walzaord.cn*
